Кіріспе. Құрылыс материалдары

Кіріспе. Құрылыс материалдары

Металлургия дегеніміз - металдар мен қорытпалардың құрамы, құрылымы мен қасиеттері және олардың сыртқы факторлардың әсерінен өзгеру заңдылықтары арасындағы байланысты зерттейтін ғылым: жылу, химиялық, механикалық, электромагниттік және радиоактивті.

Металдардың қасиеттері. Материалдардың негізгі технологиялық, механикалық және пайдалану қасиеттері. Материалдардың қасиеттерін анықтау әдістері.

• Механикалық қасиеттер металдардың сыртқы күштерге (жүктемелерге) қарсы тұру қабілетін анықтайды. Олар металдардың химиялық құрамына, құрылымына, технологиялық өңдеу әдісіне және басқа факторларға байланысты. Механикалық қасиеттерді біле отырып, металдың өңдеу кезінде және құрылымдар мен механизмдердің жұмысы кезінде жүріс-тұрысына баға беруге болады. Металлға әсер ету сипаты бойынша жүктемелердің үш түрі ажыратылады: статикалық - үнемі немесе баяу өсетін әсер ету; динамикалық - соққы сипатына ие бола отырып, лезде әрекет ету; циклдік немесе ауыспалы белгілер, шамасы бойынша да, бағыты бойынша да, шамасы мен бағыты бойынша да бір уақытта өзгереді. Жүктемелердің металына әсер ету нәтижесінде онда деформациялар пайда болады: созылу, иілу, сығылу, бұралу, ығысу. Жүктер металл сынуына әкелуі мүмкін. Жойылу мен тұрақты деформациялардың пайда болуын болдырмау үшін металдардың механикалық қасиеттерін білу қажет. Заманауи тестілеу әдістері осы қасиеттерді сипаттайды.

Магниттік қасиеттері яғни магниттеу қабілетіне темір, никель, кобальт және олардың қорытпалары ие олар ферромагниттік деп аталады. Олардың өндірістік маңызы өте зор: олар электр қозғалтқыштарында, генераторларда, трансформаторларда, телефон, телеграф технологиясында және т.б. қолданылады. Кейде магнитті емес материалдар қажет болады. Олар қорытпалардың құрамын және ішкі құрылымын өзгерту арқылы алынады.

• Магниттік қасиеттері яғни магниттеу қабілетіне темір, никель, кобальт және олардың қорытпалары ие олар ферромагниттік деп аталады. Олардың өндірістік маңызы өте зор: олар электр қозғалтқыштарында, генераторларда, трансформаторларда, телефон, телеграф технологиясында және т.б. қолданылады. Кейде магнитті емес материалдар қажет болады. Олар қорытпалардың құрамын және ішкі құрылымын өзгерту арқылы алынады.