Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
- 6 а п. Радиоактивті заттармен, радиоактивті қалдықтармен, ядролық материалдармен
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| 283-
6 а п. Радиоактивті заттармен, радиоактивті қалдықтармен, ядролық материалдармен заңсыз жумыс істеу 52 53 54 Радиоактивті материалдарды нормативтік-құқықтык және технологиялық талаптарга сай дұрыс пайдалану коғамға, адамзатқа зор пайда келтіруі мүмкін. Бірақ радиоак- тивті материалдармен үқыпсыз немесе қылмысты түрде жүмыс істеу аса зор қауіпті зардаптарға әкеліп соғады. Қылмыстық қүқық бүзушылықтың тікелей объектісі - радиоактивті материалдар- мен қауіпсіз 52 Радиоактивті заттарды, радиоактивті қалдықтарды немесе ядролық матери- алдарды заңсыз иемдену, сақтау, тасымалдау, пайдалану, беру, қайта өңдеу, ыдырату, тозаңдату немесе көму - мүлкі тәркіленіп немесе онсыз, үш мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппул салуга не сол мөлшерде түзеу жумыстарына не үш жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 53 Радиоактивті заттарды, радиоактивті қалдықтарды немесе ядролық материал- дарды заңсыз өткізу, сол сияқты радиоактивті заттарды, радиоактивті қалдықтарды немесе ядролық материалдарды өткізу мақсатында заңсыз иемдену, сақтау, тасымал- дау- мүлкі тәркіленіп немесе онсыз, екі жылдан алты жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 54 Осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көзделген, қылмыстық топ жасаган не абайсызда адам өліміне немесе өзге де ауыр зардаптарга әкеп соққан іс-әрекеттер - мүлкі тәркіленіп немесе онсыз, үш жылдан сегіз жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 498 жүмыс істеуді реттейтін қоғамдық қатынастар. Қосымша тікелей объект - адамдардың өмірі немесе денсаулығы. Осы қылмыстық күқық бүзушылықтың заты болып - тек қана радиоактивті мате- риалдар танылады. Оларға радиоактивті нэрселер, радиоактивті қалдықтар т. б. заттар жатады. Радиоактивті заттармен жүмыс істеу тэртібі Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 23 сэуірдегі «Халықтың радиациялық қауіпсіздігі туралы заңымен белгіленген». Қылмыстык кодекстің 283-бабының 1-тармағында көрсетілген қылмыстың объектив- тік жағы: радиоактивті материалдарды заңсыз иеленіп алу, сақтау, тасымалдау, пайда- лану, бүлдіру немесе көму әрекеттері арқылы сипатталады. Мүнда көрсетілген заңсыз алуға - радиоактивті материалдарға ҚК-тің 284-бабында көрсетілгеннен басқа кез келген тәсілмен (сатып алу, айырбастау, сыйга алу) арқылы қолға түсіру немесе радиоактив- тік материалдарды үшінші жаққа тегін немесе белгілі бір акы алып беру жатады, бұл әрекеттер заңға негізделмеген болуы қажет. Сақтауға - көрсетілген заттарға шын мэнінде иелік етіп, қожалықта ұстау әрекеттері жатады. Радиоактивті материалдарды пайдалануга оны мақсатты немесе басқадай мақсатсыз қолданып, игілікке жарату эрекеттері жатады. Бүлдіру деп - радиоактивті материалдар сақтаған ыдыстар мен басқа да бүйымдарды қиратуды, сындыруды айтамыз. Заңсыз тасымалдау немесе көму деп - заңда белгіленген талаптарды көрінеу бұза отырып, қауіпті жағдайда радиоактивті материалдарды тасу немесе кому әрекеттерін ай- тамыз. Қылмыстық күқық бүзушылық формалдык қүрамға жатады. Қылмыс жоғарыда көрсетілген балама әрекеттердің біреуін заңсыз істеген уақыттан бастап аякталған деп танылады. Қылмыстық қүқык бұзушылық субъективтік жағынан тек қана тікелей қасақаналықпен істеледі. Кінэлі адам радиоактивті материалдармен заңсыз жұмыс істейтінін сезеді жэне соны тілеп әрекет істейді. Қылмыстық күқық бұзушылықтың субъектісі - 16-ға толған, кез келген есі дұрыс адам. Радиоактивті материалдарды заңсыз өткізу, сондай-ақ өткізу мақсатымен радиоактив- ті материалдарды заңсыз иемденіп алу, сақтау, тасымалдау үшін жауаитылык Қылмыстык кодекстің 283-бабының 2-бөлігінде көрсетілген. Қылмыстың мақсаты - заңсыз өткізу не- месе осындай мақсатпен радиоактивті материалдармен заңсыз эрекеттер жасау. Қазакстан Республикасының «Атом энергиясын пайдалану жөніндегі», сол сиякты «Халықтың радиациялык қауіпсіздігі туралы» заңдарға жэне басқа арнаулы нормативтік- қүқықтык актілерге қайшы іс-әрекеттер заңсыз деп танылады. Қылмыстық кодекстің 283-бабының 3-тармағында осы қылмыстың ауырлататын түрлері: кылмыстық топ жасаған не абайсызда кісі өліміне немесе өзге ауыр зардапгарға экеп соккан нақ сол әрекеттер үшін жауаптылық белгіленген. Өзге ауыр зардаптарга бір- неше адамның денсаулыгына ауыр зиян келтіру, коршаған ортаны радиоактивті уланды- ру, ірі материалдық залал келтірулер жатады. Қылмыстық кодекстің 283-бабының 3-тармағындағы кылмыстын субъективтік жагы кінәның екі нысаны аркылы жүзеге асырылады (ҚК-тің 22-бабын караңыз). жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|