Коксохимиялық өндірісіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары

372. Сынауларды сұрыптау және текшедегі өнім деңгейін өлшеу вакуум астында жүргізіледі. Сыйымдылықтардан сынаулар штуцермен сұрыпталады. Өлшегіш лючоктарды ашық және байқау шамдарын шыныларсыз ұстауға рұқсат етілмейді.

373. Құбырлы ошақтың ретурбендтері және бу қайнатқыштардың коллекторлары, ішкі жағынан оңашалауы бар, тығыз жабылатын металл есіктермен камераларға орнатылады.

374. Құбырлы ошақ оттығында инспекциялық терезелер және өтетін тесіктер металл есіктермен жабдықталады.

375. Шілтерлерге газ жеткізетін, газ құбырларында шайыр айдау текшенің немесе құбырлы ошақтың жөндеуге тоқтауы кезінде, бұқтырмалар орнатылады.

376. Кокс газын текшелердің шілтерлеріне және құбырлы ошақтарына жеткізетін газ құбырлары «Газ қауіпті жұмыстарды қауіпсіз өткізу талаптарына» сай автоматты қауіпсізік клапандармен және ауа және газ қысымының түсу сигнал берумен жабдықталады.

377. Шайыр өндейтін цехтардың өнім құбырлары және материалқұбырлары буландырушы сызықтармен қамтамасыз етілген, ал тезқататын сұйықтықтардың пекқұбырларында және басқа да құбырларда «көйлектері» немесе «серіктері» болады.

378. Өнім құбырлары және материал құбырларын буландыру қотару алдында және одан кейін жүргізіледі.

379. Құбырлар мен аппараттарды буландыруға бу жіберудің алдында конденсат буын алдын ала дренаж арқылы түсіру.

380. Құбырлар мен аппараттарды буландыру бірте-бірте бу жіберумен жүргізіледі.

Аппараттар мен сыйымдылықтар буландыру алдында воздушкалардың тазалығын тексеру.

381. Құбырларды буландыру кезінде пісіру бөлшегі қосуларға қарама-қарсы болуға рұқсат етілмейді.

382. Құбырлы ошақтар және шайыр айдау текшелері, жағылатын газдың қысымын және шығынын, шайырдың қысымын, шығынын және температурасын өлшеу үшін бақылау-өлшеу құралдарымен жабдықталады.

383. Қысым астындағы құбырларда, олардың герметикалық бұзуына әкеле алатын жұмыстарды орындауға рұқсат етілмейді.

384. Шайыр өндіретін цехтардың жинақтары, өлшегіштері және қысым бактары, ауағыштар арқылы зиянды булар бөлінетін, коллекторлармен жабдықталады және мәжбүрлік сору және бұл буларды ұстап алу жүйелеріне қосылады.

385. Вакуум-насостардан пайдаланылатын құбырлар 4 м кем емес шатырдан жоғары орнатылады және қақпандармен жабдықталады.

386. Пресстер мен центрифугалардың машинашылардың жұмыс орындары жаңбырлатқыш желдетумен жабдықталады.

387. Нафталинға арналған престер, нафталин буларының қарқынды бөліну орындарынан жоюды қамтамасыз ететін, жергілікті сорулармен жабдықталады.

388. Былауда өнім қалдығын алдын ала қыздырусыз және оның босаусыз дабылдық кристаллизаторларды (суытқыштар) іске қосуға рұқсат етілмейді.

389. Дабылдық кристаллизатор (суытқыш) жұмысы кезінде, дабылға кристалдар кесуші пышақты жақындатуға рұқсат етілмейді.

390. Нафталиндік бункерлер, науарлар және конвейерлер ұшқын бермейтін аспаппен тазартылады.

391. Толтырылған былау кезінде вакуум-сүзгілерін жұмысқа қосуға рұқсат етілмейді.

392. Ауа қысымы астында текшелерден және пек сөндірулерден пек беруге рұқсат етілмейді.

393. Толассыз және жүйелі түрде әрекет етуші шайыр айдайтын текшелер ғимарат шегінен текшедегі артық буды шығару үшін екі манометрмен, ауағыштармен және екі сақтандыратын клапандармен жабдықталады.

394. Пек дистилляторынан тазартылмаған, реакторлардан еңбек сіңірген ауаны атмосфераға жіберуге рұқсат етілмейді.

395. Шайырды дистилляциялау толассыз агрегатты жіберу кезінде жіберу резервуарында судың бары кезінде оған өнімді төмен түсіруге рұқсат етілмейді.

396. Текшеден пек шығару алдында сақтандыру клапандарының, текшедегі клапандардың, манометрлердің түзулігіне, пек құбырларының тазалығына, пек сызықтарындағы крандар жағдайының түзулігіне және дұрыстығына, пек сөндірулерде бос орындардың болуына және ондағы судың жоқтығына көз жеткізу.

397. Аппараттарда және майда судың болуы кезінде, лак және препарацияланған шайыр дайындау үшін араластырғыштар мен қысым бактарға пекті тиеу рұқсат етілмейді.

398. Текшелердің және құбырлы ошақтардың оттықтары газ жағу алдында мұқият түрде желдетіледі.

Құбырлы ошақтардың ретурбендтер, текшелер және оттықтар камералары өрт сөндіру үшін бу жеткізіп салумен жабдықталады.

399. Текшелер оттықтарын пек жіберу жақтан жайғастыруға рұқсат етілмейді.

400. Пек конвейерлердің қоректенгіштері қаптамамен жабылады, буларды мәжбүрлік сору және оларды жою үшін құрылғылары болады.

401. Жеңіл май жинақтары орналасқан бөлмелер, жобаға сәйкес өрт сөндіру құралдарымен жабдықталады.

402. Пекті цистернаға тиеу және цистернадан түсіру төгу және құю пунктерінде жүзге асырылады. Құйылу пунктілері цистерналарға құйылудың шекті деңгей сигнализаторларымен жабдықталады. Төгу пунктілері қыздыру үшін термоцистернаны қосу құралдарымен жабдықталады.

Өнім деңгейін 3 м кем емес бөлулермен ағаш білтемен өлшеуге рұқсат етіледі.

403. Құю, құйып алу алдында цистерна тежеу кебістермен немесе тұрақ тежеуішпен бекітіледі; цистерна және құйғыш (құю) құрылғысы жерге қосылады.

404. Цистерна қазанынан шығатын ауа және өнім булары анықталған орынға құбырлар бойынша цистернамен кран арқылы апарылады.

405. Пайдалану, жөндеу, құйып алуға дайындау (құюға), балқытылған пекті құйып алу (құю) кезінде цистерналарға қызмет ету технологиялық уақыт тәртібімен сәйкес жүргізіледі.

407. Нафталин үшін текшелер, жуу аппараттары және басқа да сыйымдылықтары булы көйлектермен воздушниктермен жабдықталады.

408. Жуу аппараттарының төгу тәрелкелері буларды бұруға арналған сорғыштармен жабдықталады.

409. Күкірт қышқылымен жуылған нафталин бейтараптану алдында сумен шайылады.

410. Ащы реакциясы бар, жуылған нафталинді текшелерге артуға рұқсат етілмейді. Текшеге нафталин арту алдында ащы реакцияның жоқтығына әрдайым тексерулер жүргізіледі.

411. Сұйық нафталинді тасымалдауға арналған құбырлар булы «көйлектермен» немесе булы «серіктермен», буландыру үшін бу жеткізіп салумен жабдықталады.

412. Қысылған ауамен нафталин тасымалдау, нафталинді құбырларды үрлеуге рұқсат етілмейді.

413. Сұйық нафталинді формаларға құюына арналған конвейер қаптамамен жабылады және табиғи немесе мәжбүрлік нафталин буын соруы болады.

414. Кристалдық нафталин тасымалдауға арналған арбалардың доңғалақтары, ұшқын бермейтін материалдардан жасалады.

415. Кристалдық нафталин теміржол вагондарына тиеу механизацияланады.

416. Теміржол және автомобильдік цистерналарға сұйық нафталин тиеу кезінде, статикалық электрден қорғану үшін цистерна корпусы, тиеу құбыры және алынатын тиеу патрубок жерге қосылады.

Сұйық нафталин тасымалдауға арналған автоцистерна, тиеу кезінде жерге қосылатын құрылғымен қосылатын, металл баумен жабдықталады. Автоцистерна қозғалысы кезінде жерге қосатын бау топырақты тиейді.

417. Нафталин қабылдағыштарының ауағыштары мәжбүрлік сорумен коллекторына жиналады. Воздушниктердан еңбек сіңірген, тазартылмаған ауаны атмосфераға жіберуге рұқсат етілмейді.

418. Тұнған қышқылды, сілтіні, формальдегидті түсіру герметикалық шамдар арқылы жүргізіледі.

419. Цехтың барлық жабдықтары (бөлімдері) жерге қосылады.

420. Цехтардың (бөлімдердің) барлық жабдықтары, МСТ 12.1.005-88 бойынша жұмыс аймағының ауасындағы нафталин құрамын шекті мүмкін концентрациясынан жоғарыламауын қамтамасыз ететіндей, вакуум астында орнатылған.

422. Аппараттар мен құбырлардың беттері өртенбейтін жылуды шығармаумен жабылады.

423. Түйісу аппараттарда, конденсаторларда және құбырларда буландырғыштардың ар жағында сақтандырғыш мембраналар орнатылады; оларға азот әкелінеді.

424. Түйісу процесін басқару автоматтандырылған негізгі көрсеткішерді басқару қалқанына шығарумен.

425. Өндірістік бөлмелерінен бөлек, киінуге және тамақ қабылдауға арналған бөлмелер бөлінеді.

426. Сыйымдылықтардағы өнімдерді өлшеу көзілдірік пен қолғаптарды қолданумен жүргізіледі.

427. Қызмет көрсету қызметкерлерде жеке қорғаныш құралдары болады: противогаз (жақында), ауыз шаятын губка, былғарыдан жасалған қолғаптар мен қорғау көзілдіріктері (өзімен бірге); резеңке етіктер (әрқашан киінген).

428. Жұмыс аяғында қызметкерлермен душ қабылданады, іш киім, арнайы киім және комбинезон кір жууға беріледі.

429. Жөндеу кезінде, нафталин буларының, фтальді және сырлы ангидрид концентрациялары шекті мүмкін нормалардан жоғарылаған жағдайларда, жұмыстар противогаздарда жүргізіледі, ал газоход тазалаған кезде, қызметкерлер ұзын қолғаптар мен капюшондарды киеді.

Балқытылған өнімдермен жұмыс кезінде қорғау көзілдірікті және қолғаптарды кию.

430. Құбырларда тығындарды қыздыру үшін ашық от қолдануға рұқсат етілмейді. Бұл мақсат үшін ыстық су немесе бу қолданады.

431. Ерітінділер мен суспензиялар коммуникацияларын тексеру, үлесіп алу және тазалау резеңке костюмдарда, көзілдіріктерде, шлангылы противогаздарда, капюшондарда жүргізіледі.

432. Өнімдердің бу құбырларына, конденсациялық құмыраларға және басқа да ыстық беттерге тиюіне рұқсат етілмейді.

433. Жұмыс өнімдердің теріге тиген жағдайларда, зақымдалған жер спиртта суланған мақталы тампонмен сүртіледі және медпунктке бару.

Тері жамылғысында қызылдақ пайда болған кезде немесе күйдіру түйсігі кезінде медпунктке бару.

21. Шикі бензол тазарту цехтары
434. Бензол өнімдерін ауағыштармен және отбөгетшілермен жабдықталған, герметикалық болатты резервуарларда сақтау.

Ауағыш және отбөгетші түзу күй-жағдайда ұсталады және жүйелі түрде тексеріледі.

Тексеріс нәтижелері аппаратураны және жабдықтарды тексеру және жөндеу журналына енгізіледі.

435. Жуу аппараттарының төгу тәрелкелері буларды бұруға арналған сорғыштармен жабдықталады.

436. Техникалық күкіртті көміртек су қабаты астында сақталады.

437. Шикі бензол мен оның өнімдерін өңдеу жабық қоймасына кіру және онда қандай да бір жұмыстарды жүргізуге газ құтқарушы қатысуымен рұқсат етіледі.

Шикі бензол мен оның өнімдерін өңдеу жабық қоймаларының есіктері және ашық қоймалардың қоршаулардың қақпалары қорғанға бекітіледі.

438. Тазалағыш цех текшелері сақтандыратын клапандармен жабдықталады.

439. Жуу аппараттардан тұнған суды түсіру сепаратор арқылы жүргізіледі.

440. Шикі бензол тазарту цехтарында қолданылатын арбалар, тачкалар және алаңдар доңғалақтары, ұшқын бермейтін материалдардан жасалады.

441. Ащы шайырды, пайдаланған күкіртті қышқылды және сілтіні канализацияға жіберуге рұқсат етілмейді.

442. Толассыз қызмет ету тазалағыш бағаналардағы және текшелердегі қысым 0,05 МПа (0,5 кгс/см²) аспайды.

443. Бензолды өнімдерді тиеу кезінде құю құрылғылары мен ыдыс жерге қосылады. Құю станциялардың ауданында теміржол жолдарының рельстері, стационарлық жүк түсіру және тиеу алаңдары жерге қосылады.

444. Теміржол цистерналарынан шикі бензолды түсіру жоғарғы люк арқылы жүргізіледі.

445. Теміржол цистерналарынан шикі бензолды немесе фракцияларды түсіру.

446. Бензолды өнімдердің кездейсоқ төгілуі кезінде төгілудің себептері жойылады және өнім жинауы жүргізіледі. Жинау оттегі бөлектеуші аппараттарды қолдануымен құбырлар мен ілмектік арматураның түзулігі кезінде, өнім құю үшін сыйымдылықтардың жеткіліктілігі кезінде жүргізіледі. Газдандырылмаған аймаққа емес дуалды патрубокты шығару мүмкіншілігі кезінде шлангылы аппараттарды қолдануға рұқсат етіледі. Сүзуші противогаздарды қолдануға рұқсат етілмейді.

Аталған жұмыстар газ құтқарушы бақылауымен жүргізіледі.

22. Инден-кумарондық шайырлар цехтары (бөлімдері)
447. Цехтың химиялық аппаратуралар және сыйымдылықтарының воздушниктары буландыру үшін штуцерлермен жабдықталады.

448. Тазалау және булатқыш текшелері сақтандыратын клапандармен жабдықталады.

449. Құрғатқыштардың, полимезаторлардың және нейтрализаторлардың төгу тәрелкелері буларды бұруға арналған сорғыштармен жабдықталады.

450. Құрғатқыштардан және нейтрализаторлардан пайдаланған сілтіні және суды түсіру сепаратор арқылы жүргізіледі.

451. Резервуарлардан тұнған суды алу бақылау сепараторы арқылы жүргізіледі.

452. Хлор қосылған алюминий бөлек бөлмелерде тығыз жабылатын қақпақтармен металдық дабылдарда сақталады.

453. Хлор қосылған алюминиймен ашылмаған дабылдар, контейнерлермен немесе жүкті лифтпен жабдықталған, цехтың үстіңгі қабаттарына стационарлық көтергіштер көмегімен көтеріледі.

454. Хлорлы алюминиймен өткізілетін ашық операциялар арнайы киімде, резеңке қолғаптарда және газ қорғау аппаратурасында жүргізіледі. Хлор қосылған алюминийдің дабылдарын жууы кезінде жұмысшы шлангылы аппаратты пайдаланады.

455. Хлоралюминий кешенін дайындау үшін реакторға немесе полимезаторға хлор қосылған алюминийді жіберу механизацияланады, ал тиеу орны сорылатын желдетумен жабдықталады.

456. Хлор қосылған алюминиймен ауыр бензол полимерлеуі өндірілетін бөлмеде, бөтен адамдардың болуына рұқсат етілмейді.

457. Кумарондық шайырларды өндіру үшін құбырлы ошақтарды пайдалану кезінде 419-422; 428; 443 пункттердің талаптары орындалады.

458. Кумарондық шайырды құю және салқындату механизацияланады.

459. Сынауларды сұрыптау және вакуумдық текшелердегі сұйықтық деңгейін өлшеу вакуум астында жүргізіледі.

460. Тазарту бағаналардағы және текшелердегі қысым 5 Па (0,5 кгс/м²) аспайды.

461. Вакуум-эжекторлардан газ шығару құбырлары шатырдан жоғарырақ шығарылады 4 м кем емес және қақпанмен жабдықталады.

462. Жұмыс істемейтін желдету кезінде шайырды құю және салқындату конвейерлерін іске қосуға рұқсат етілмейді.

463. Инден-кумарондық және стирольді - инденді шайырларды қаптарға орау респираторларда жүргізіледі.

23. Пиридиндік және негіздердің тазарту цехтары
464. Атмосфераға пиридиндік негіздердің буларын ауағыштардан шығаруға рұқсат етілмейді. Пиридиндік негіздердің булары ұстап алуға жатады.

Қақпандарға ауағыштардың және құбырлардың түзулігі жүйелі түрде тексеріледі және міндетті түрде толтыру алдында немесе пиридиндік өнімдерді сыйымдылықтардан алу кезінде.

465. Жеңіл және ауыр пиридиндік негіздерді құйып алуы, ауа қақпанға ығыстырылатын булар мен ауаны бұру арқылы, герметикалық жабық сыйымдылықтарға шығарылады.

466. Жұмыс аймағындағы құрамында зиянды заттар шекті мүмкін концентрациясынан аспауын қамтамасыз ететін, вакуум жасау үшін құрылғылар мен желдету жүйелері жұмыс істеуі кезінде, цех бөлмелерінде адамдардың болуына рұқсат етіледі.

467. Ыдыс жуу, пиридиндік өнімдердің құйылуы жүргізілетін бөлмелер, жуу және құю уақытында толассыз жұмыс істейтін, жергілікті сорумен жабдықталады.

Зиянды заттар концентрациясы шекті санитарлық нормадан асқан жағдайда, жұмыс газ қорғаушылар қатысуымен оттегі бөлектеуші аппараттардағы екі қызметкермен жүргізіледі.

468. Пиридиндік өніммен ыдыс толтыру кезінде ауағыш ұшы жергілікті сору ауаағар патрубогымен резеңке шлангымен қосылады. Ыдыс толтыру шекті мөлшері көлемнің 90 % көп емес.

469. Пиридиндік өнімдермен толтырылған бөшкелерді сақтау, тасымалдау, жүк тиеу және түсіру кезінде, түзу күнгей сәулелерден және жергілікті жылытулардан қорғау, олардың түсуіне, соққы және зақым әкелуіне қарсы шара қолдану.

Бөшке түбіне «Улы» және «Отқауіпті» жазулар жазылады.

470. Пиридиндік өнімдердің кездейсоқ төгілуі кезінде төгілудің себебін жояды және өнімдердің жинауын жүргізеді. Жинау оттегі бөлгіш аппараттарын міндетті түрде қолданумен жүргізіледі.

Аталған жұмыстар газ қорғаушылар бақылауы астында жүргізіледі.

Жинау басының алдында (пиридин сульфатына байлау) пиридиндік негіздерді 15 - 20 % күкірт қышқылы ерітіндісімен бейтараптандыру. Жинау аяқталысымен төгілген жерді су мол ағысымен жуу. Жинау уақыты барысында бөлменің желдетуі қамтамасыз етілді.

471. Пиридиндік өнімдер үшін аппаратура, коммуникациялар және ілмектік құрылғылар коррозиялық-төзімді материалдардан жасалынады.

472. Құрамында пиридиндік өнімдері бар аппараттар мен құбырлар, жұмыс аймағындағы құрамында зиянды заттар шекті мүмкін концентрациясынан аспауын қамтамасыз ететін, вакуум жасау үшін құрылғылармен жабдықталады. Бұл құрылғылар аппарат жіберу алдында қосылады және аппарат жұмысының барлық уақыты ішінде істейді.

474. Машиналы-насосты бөлімінде, құрылғыларды араластырушы насосты және редукторлар бөлмесінде, коммуникациялардың салынуына және адамдардың өтуіне арналған туннельдерінде құйылғыш-сорылатын желдетулер бар.

475. Жөндеу жұмыстары өткізуі алдында резервуар және құдықтар желдетіледі, ондағы жұмыстар үш адамнан кем емес бригадамен жүргізіледі, олардың екеуі жер бетінде тұрақты орнында болып, жұмыс істеп отырғанға байқау жүргізеді.

476. Шлангылы аппаратсыз және сақтандыратын белдіксіз құдықтарға және резервуарларға түсу рұқсат етілмейді.

477. Ашық орталауларда және аэротүстегі жөндеу және басқа да жұмыстар екі адамнан кем емес бригадамен жүргізіледі. Жөндеу немесе басқа да жұмыстар екі адамнан кем емес бригадамен жүргізіледі.

Қолданған қысқартулар
БӨҚ – бақылау - өлшегіш құралдары;

ТТЖ - тез тұтанғыш сұйықтықтар;

КҚСҚ - коксті құрғақ сөндіру құруы;

КҚСШҚ - пек коксты құрғақ сөндіру және шынықтыру құрылғысы.