Конспект лекций Мамандык: 5В071200-«Машина жасау» Өскемен Усть-Каменогорск


Тартажоңғыштардың құрылымы және олардың құрылымдық элементтері



бет2/4
Дата29.06.2016
өлшемі1.03 Mb.
#165418
түріКонспект
1   2   3   4
Тартажоңғыштардың құрылымы және олардың құрылымдық элементтері. Саңылады өңдеуге арналған тартажоңғыштар ішкі тартажоңғыштар деп атайды. Әр түрлі пішінді саңылаулар үшін құрылымдары ұқсас болады, бірақ кесу жиектерінің пішін қималары, олардың өңделетін беттің пішіні мен арналғанына байланысты ерекшеленеді.

Ішкі беттерді өңдеуге арналған тартажоңғыштар өзекті және симметриялы орналасқан тістері бар түрлері болады. Бұл тартажоңғыштардың осіне қатысты бірыңғай симметриялы кесу күшінің жүктемесін қамтамасыз етеді.

Ішкі тартажоңғыштар келесі негізгі құрылымдық элементтерінен(бөліктер) тұрады (сурет 6): ұзындығы l1 артқы ілмек, ол тартажону білдегінде қысқыға бекіту және кесу күшін беру үшін қызмет атқарады, ұзындығы l2 мойын(қосу бөлігі), ұзындығы l3 өтпелі бағыттаушы конус, ұзындығы l4 алдыңғы бағыттаушы, ұзындығы l5 жұмыс бөлігі, ол ұзындығы l6 қаралай тістері бар бөліктерден, ұзындығы l7 өтпелі және тазалай тістері бар және l8 мөлшерлегіш тістер бөліктерінен, ұзындығы l9 артқы бағыттаушы бөлігінен және ұзындығы l10 артжағындағы артқы ілмек.


6 – сурет. Тартажоңғыштардың құрылымы

6 ЖОҢҒЫЛАР


Жоңғы – басты қозғалысы құралдың айналып кесу өңдеуі үшін арналған жүзді құрал, бұл қозғалыс траекториясының радиусының өзгеру мүмкіндігі жоқ және кем дегенде бір қозғалыс берілісінің бағыты айналу осімен сәйкес келмейді. Бөлшекке қатысыт жоңғының орналасу осіне және өңделетін беттің пішініне байланысты жоңғылар беттің бір әйтеу пішін жасайтын айналу денесі болады. Жұмыс барысыында жоңғының тістерінен жасалған бет өңделетін бетке жанасады.

Жоңғылаудың кинематика үдерісі жоңғының өзінің осінен айналып және дайындаманың немесе жоңғының қозғалыс берілісі түзусызықты(ілгерілмелі), айналмалы немесе бұрамалы болып сипатталады. Түзусызықты қозғалыс беріліс барысында жазықтықтарды, кемерлерді, ойықтарды, түзусызықты бағыттаушысы бар және фасонды бөлшектерді өңдейді. Айналмалы қозғалыс беріліс барысында айналу бетін өңдейді, ал бұрамалық қозғалыс беріліс барысында – бұрамалық беттерді.

Жоңғылау өңдеудің кең таралған әдістерінің бірі болып табылады. Жалпы машина жасау өндірісінде барлық жоңғылау білдектері металл өңдейтін құрал-жабдықтардың 20%-ын құрайды, ал жеке машина жасау саласында – 60%-ға дейін. Жоңғылау өнімділік деңгейі бойынша сыртқы тартажонуға ғана жол береді.

Жоңғылар әртүрлі түрлеріне, пішіндеріне және арналуына қалай стандартталынғанына (сурет 7) байланысты ерекшеленеді, олар әмбебап жоңғылау білдектерінде, сондай-ақ арнайы, жобаланатын нақты бұйымдарды өңдеу үшін қолданылады.

Жоңғылардың жіктелуі келесі көрсеткіштерге әкеп соғады.

Оске қатысты тістердің орналасуы бойынша бөледі: цилиндірлік тістері бар жоңғылар, тістер цилиндірдің бетенде орналасқан (сурет 7, а); тістері бар бүйірлік жоңғылар, цилиндірдің бүйірінде орналасқан (сурет 7, б); тістері бар бұрышты жоңғылар, конуста орналасқан (сурет 7, в); тістері бар фасонды жоңғылар, фасонды жасаушы бетте орналасқан (сурет 7, г)(дөңес және майысқан пішінмен). Кейбір жоңғылардың цилиндірлік бетінде тістері бар секілді бүйір бетінде де болады, мысалы дискілік екі және үшжақты (сурет 7, д), бүйірлік(сурет 7, е), кілтектік (сурет 7, ж, з).

Құрылымы бойынша жоңғылар болады: толыққанды; құрамдас, мысалы пісірілген немесе жапсырылған кесу элементтерімен; құрастырылатын, мысалы қатты қортпадан жасалған көп қырлы тілікшелермен жабдықталған; жинақты, арнайы немесе бірнеше бөлек стандартталған жоңғылардан тұрады, олар бірнеше беттерді бір уақытта өңдеуге арналған.


7 – сурет. Өңделетін беттер және жоңғылардың түрлері
Жоңғылардың тістерінің бағыты бойынша бөлінуі мүмкүн: тіктісті (сурет 7, д), жүздің алдыңғы бетінің бағыттаушы сызығы тіксызықты және басты кесу қозғалысының жылдамдығының бағытына перпндикуляр(жүздің алдыңғы бетінің бағыттаушы сызығы деп сол бет арқылы түзу нүктенің қозғалуы); қисықтісті (сурет 7, г), жүздің алдыңғы бетінің бағыттаушы сызығы тіксызықты және басты кесу қозғалысының жылдамдығының бағытына көлбеу бұрышпен бағытталған; бұрамалық тістері бар (сурет 7, а), алдыңғы беттің бағыттаушы сызығы бұрамалық болып табылады.

Жоңғылардың тістерінің құрылымы бойынша тістері өткірқайралған(сурет 7, и) және теріскесетін(сурет 7, л), болып бөлінеді. Теріскесу – кейбір қыйсықтарға(қалыпты жағдайдағы Архимед спиралі) байланысты құралдың артқы бетімен жасалатын артқы бұрыштарды алу үшін. Өткірқайралған жоңғылардың артқы бұрышы қайрап алынады.

Қалыпты жағдайда жоңғыларды құрылымдау барысында диаметрлерінің түзетулері мен цилиндірлік жоңғыларды анықтау үшін келесі қатынасты қолданамыз: D = (2,5 ... 3) d.

Жоңғылардың сыртқы диаметрлерін стандартты қатардан таңдап алынады, ал цилиндірлік саңылауы бар саптама жоңғыларының бекіту элементтерін, цилиндірлік артқы ілмектерінің диаметрлерін, Морзе конустық артқы ілмектерін және метрикалық – МСТ 25557—82 бойынша. Саптамалы бүйірлік жоңғылар үшін артқы ілмектері бар түзетулердің конустығы 7 : 24 таңдалады.

Жоңғылардың жоңғылау түзетулерінде және де айналдырықтардың шетінде бекітілетін қосылу өлшемдері таңдайды.

Түзетуге бірнеше жоңғы(жинақ) бекіту кезінде, түзетудің диаметірін максималды ұлғайту ұсынылады. Түзетудің диаметірін (жоңғы саңылауы) жоңғыға әрекет ететін күштерсіз есептеуге болады. Түзелген саңылау диаметірі



Мұнда, Мсум — түзетудің айналуы және майыу барысындағы барлық моменттер қосындысы, Нм :

Мұнда Р - әрекет етуші куштер Ρz және Ру;

Ρ = 1,411 Ρz;

l — түзету жоңғыларының тіректерінің арасындағы арақашықтық(түзету жоңғыларының тіректерінің ұзындығы)( түзетуді отырғызу бөлігінің ұзындығы);

и — түзетудің майысуға жіберіліс кернеуі;құрылымдық болаттар үшін и = 180 – 250МПа.

Жоңғының тістер санын мына формула бойынша есептейді:
,
Мұнда т — жоңғының түріне байланысты коэффициент.

Жоңғылар жинағының құрылымы және пышақтарды бекіту әдістері жоңғылардың көптеген түрлері үшін стандартталынған. Пышақтар қойылатын бүйірлік жоңғылардың тістер саны пышақтардың оған бекіту әдісіне байланысты және нормалар бойынша таңдалады. Саптама жоңғылардың саңылауы ГОСТ 9472—70* бойынша орындалады.


7 САҢЫЛАУДЫ ӨҢДЕУГЕ АРНАЛҒАН ҚҰРАЛДАР. БҰРҒЫ


Бұрғы – материалда саңылау және сол саңылауды ұлғайту үшін арналған остік кесуші құрал. Бұрғылар ең кең таралған құралдар болып табылады. Өнеркәсіптерде мынандай бұрғыларды қолданады: спиральді, қырқұралыды, біржақты кесу, эжекторды, дөңгелек бұрғылау, және де арнайы құрамалы. Бұрғыларды 9ХС қоспаланған болаттарынан, Р6М5 тез кесетін болаттарынан және басқада, және ВК6, ВК6М, ВК8, ВК10-М қатты қортпаларынан жасайды.

Спиральді бұрғылар. Спиральді бұрғылар кең таралып мынандай бөліктерден тұрады: кесуші, мөлшерлейтін немесе бағыттайтын, артқы ілмекті және қосатын. Бұрғының басты кесу жиектері (сурет 8) түзусызықты және бұрғы осінің басты бұрышына  көлбеуленген. Бұрғының кесуші және мөлшерлеу бөліктері оның жұмыс бөлігін құрайды, онда екі тістен тұратын екі бұрамалық жырашықтары құралған, бұл кесу үдерісін қамтамасыз етеді. Бұрғының жұмыс бөлігі жағында кесу жигі болады.

8 – сурет. Спиральді бұрғының құрылымдық элементтері
Саңылаудың бетіндегі үйкелісті және жұмыс үдерісі кезінде бұрғының диаметіріне байланысты оның бағыттаушысының ұзындығының арқалығында төмендету болып кесу жиегінің таспасында ені 0,2—2 мм қалдырады. Таспалар кесу үдерісі барысында бұрғының бағытын көрсетеді, және басында 0,5 мәнді ұзындыққа тең беріліс кезінде, олар қосымша кесу жиегі ретінде жұмыс жасайды. Жұмыс барысында үйкелісті төмендету үшін артқы ілмекке қарай таспаларда терңдету жасалады (100 мм ұзындыққа диаметр бойынша қайтару конусы 0,03— 0,12 мм). Тереңдіктің өлшемі бұрғының диаметіріне байланысты.

Цилиндірлік арқы ілмегі бар тез кесетін болаттардан жасалған спиральді бұрғылардың диаметірін 1-ден 20 мм-ге дейін жасайды. Бұрғының жұмыс бөлігінің ұзындығына байланысты қысқа, орта және ұзын сериялы болып бөлінеді. Конусты артқы ілмегі бар бұрғылардың диаметірін 6-дан 80 мм-ге дейін жасайды, ұзартылған және ұзын. Төменөлшемді бұрғылардың диаметірін 0,1-ден 1,5 мм-ге дейін беріктікті ұлғайту үшін қалыңдатылған цилиндірлік артқы ілмегі бар қылып жасайды.

Диаметірлері 6-8 мм-ден жоғары тез кесетін бұрғыларды пісіріп жасайды, бұл бұрғылардың артқы ілмегін және де тұрқысының артқы ілмегін қатты қортпаланған 45, 40Х болаттарына жасайды, бұдан басқа қатты қортпаланған тұрқысының артқы ілмегі үшін 9ХС және тез кесетін болаттарды қолданады.

Бұрғының кесуші бөлігі. Өнімділік пен бекемдік көбінде бұрғының басты бұрышына  байланысты. Басты бұрыш құраушы кесу күштеріне, кесу жиегінің ұзындығынажоңқаның қима элементтеріне әсер етеді. Қалыпты жағдайда бұрғының сызбасында 2 төбесі барысында бұрыштың мәні көрсетіледі. Бұрғының төбесі барысында бұрышының ұлғайуы кесу жиегінің ұзындығын азайтады және кесу қабатының қалындығын ұлғайтады, содан кесу жиегінің ұзындығына әсер ететін күштер де ұлғаяды, бұл бұрғының тез тозуына әкеп соғады. 2 бұрышының ұлғайуы барысында кесілетін қабаттың қимасы қалады, оның дефрмация дәрежесі төмендейді, айналу моментін анықтайтын кесу күшін құрайтын жиынтығыда құлайды. 2 бұрышының ұлғайуы барысында бұрғының барлық остік кесуші күштері жоғарылайды. Бұл бұрғының осі жазықтыққа қатысты өзгеруімен түсіндіріледі, кесу жиегіне перпндикуляр, осыдан бұрғының кесу жиегіне әсер ететін жарты күштері теңдеседі.

2 бұрышының ұлғайуы барысында бойлық кесу жиегіндегі алдыңғы бұрышы төмендейді, бұл материал дайындамасына сол жиектің енуін төмендетеді және бұрғылау барысында остік күштердің ұлғайуына әкеп соғады, осыдан бұрғының бойлық майысу қауіпі болуы мүмкүн. Төбесіндегі 2 бұрышының ұлғайуы кесу жиегінің алдыңғы бұрышының өзгеруіне әкеп соғады, бұл жоңқаның кетуін және бұрғының кесу мүмкіндіктерін жақсартады.

8 САҢЫЛАУЛАДЫ ӨҢДЕУГЕ АРНАЛҒАН ҚҰРАЛ-САЙМАНДАР. ҮҢГУІШ. ҰҢҒЫЛЫҒЫШ
Үңгуіштер – бұрғылап, құйылып, соғылып, қалыптап алғаннан кейін саңылау пішінінің дәлдігін жоғарылату және де бүйірлік беттері өңдеу үшін арналған остік кесуші құрал. Цилиндірлік саңылауларды өңдеуге арналған үңгуіштер саңылуды өңдеп жіберілістері 11,12-ші квалитеттер алу және беттің кедір-бұдырлығын Rz = 20-40 мкм қамтамасыз етеді немемсе келесі өңдеу ұғылауға дайындайды.

Үңгуіштерді артқы ілмекті толықанды (сурет 9,a), пышақтар орнатылатын жинақты артқы ілмекті, отырғызылатын толықанды (сурет 9,б), және отырғызылатын жинақты (сурет 9,в) қылып жасайды. Үңгуіштерді тез кесетін болаттардан немесе қатты қортпа тлікшелерінен, оларды үңгуіштердің тұрқысына немесе құрылымдық жинақ пышақтарының тұрқысына дәнекерлейді. Артқы ілмекті үңгуіштерді бұрғылар тәрізді цилиндірлік немесе конустық артқы ілмектерінің көмегімен бекітеді, отырғызылатын үңгуіштердің конустық отырғызу саңылауы болады (конустығы 1:30) және жұмыс барысында бұрылудан қорғау үшінбүйірлік кілтегі болады(сурет 9,б, в). Жұмыс бөлігінің құрылымы бойынша артқы ілмекті үңгуіштер спиральді бұрғыларға ұқсас болып келеді, бірақ бойлық кесу жиегі болмайды және үш тісі болады, осыдан өңделген беттің жақсы сапасы мен цилиндірлігін қамтамасыз етеді. Отырғызылатын үңгуіштердің төрт-алты тісі болады.

Үңгуіштердің жұмыс бөліктері кесуші және мөлшерлеуші бөліктерден тұрады. Кесу жиегінің ұзындығы lр кесу тереңдігі t мен басты бұрышқа байланысты анықталады:

lf = (t + a)ctg ,
мұнда а = (0,5...1,0)l, а — жұмыстың басында саңылауда үңгуішті орталандыру жеңіл болу үшін қосымша ұзындық.
 басты бұрышы кесілетін қалыңдық қимасының бойлық өлшемдеріне тура әсерін тигізеді.  бұрышын 60°-қа тең қылып алынады, бірақ төзімділікті жоғарылату үшін кей кездерде өтпелі жиек бұрышын ' = 30° қылып алады. Жарты саңылауды өңдеуге арналған үңгуіштердің  бұрышын 90°-қа дейін жоғарылатады. Үңгуіштің кесу бөлігінің артқы бұрышын 6—10° таңдап аламыз. Үңгуіштің кесу бөлігінің артқы бұрышын конус, бұрама немесе жазық беттерінен рәсімдейді.

Мөлшерлейтін бөлігі арқылы саңыладың керекті өлшемін аламыз, және кесу бөлігін қосалқы қайрауға қызмет атқарады. Үңгуіштің диаметіріне байланысты мөлшерлейтін бөлікте ені 0,8—2,5 мм таспа қалдырыды. Егер таспаның енін ұлғайтса, онда жоңқаның жабысуы болып, кесу үдерісін төмендетеді. Таспаның биіктігі 0,2—1 мм. Мөлшерлейтін бөлігінде кесу үдерісін жеңілдету үшін 100 м ұзындыққа шегі 0,04—0,10 мм қарсы конустық жасайды. Үңгуіштің батуы кескіштердегі көмекші бұрыш сияқты рөл атқарады. Үңгуіштердің жырашықтарын бұрамалық, қисық және түзу кылып жасайды. Ішінде кең қолданылатын бұрамалық жырашықтар. Үңгуіштерде қисық жырашықтарды ендірме пышақтарымен қолданады. Қисық жырашықтарды қатты қортпамен қортпаланған үңгуіштер үшін қолданады, олар сыну жоңқаларын беретін материалдарды өңдеу үшін арналған. Артқы ілмекті үңгуіштердің беріктігі мен қаттылыған жоғарылату үшін журекше диаметірі артқы ілмекке1—2 мм ұлғайтылады.



9 – Сурет. Үңгуіштер
Ұңғылағыш – саңылаудың бетінің кедір-бұдырлығын төмендету және пішіні мен өлшемінің дәлдігін жоғарылату үшін арналған остік кесуші құрал. Саңылауды алдынала және соңғы өңдуге арналған, және 6-11-ші квалитет дәлдік дәрежесін алып, өңделетін беттің Rа=2,5...0,32 мкм кедір-бұдырлығын береді. Алдынала өңдеуге арналған ұңғылағыштар өңдеуді H8 жіберіліс аумағынан бастайды, ал соңғы өңдуге арналған жіберіліс аумағы өңделген саңылауға байланысты болады. Жұмыс үдерісі барысында ұңғылағыштар саңылады өңдеуде дәлдігін және сапасын жоғарылатады. Оларды әдетте жоңғылаудан және үнгілеуден кейін қолданады. Бұрғылаудан кейін ұңғылау көбінде диаметірі 5 мм-ге дейін саңылауларды өңдеу жүргізіледі.

Ұңғылағыштарды қолдану бойынша қолдық және машиналық болып бөледі, өңделетін саңылаудың пішіні бойынша – цилиндірлік және конустық, бекіту әдісі бойынша – артқы ілмекті және отырғызылатын, құрылымы бойынша – толыққанды және құрастырылатын, қатаң және реттелетін. Диаметірі 3—40 мм қолдық ұңғылағыштарды тез кесетін болаттардан жасайды, және де 9ХС қоспаланған болаттардан, олар төмен кесу жылдамдықтарында жұмыс жасағандықтан. Диаметірі 3—50 мм машиналық ұңғылағыштарды және диаметірі 40—100 мм құрастыратылатын ұңғылағыштар үшін пышақтарды тез кесетін болаттардан немесе қатты қортпалардың тілікшелерімен жабдықтап жасайды, диаметірі 10—50 мм. Жұмыс бөлігінің диаметір 10 мм және оданда жоғары машиналық артқы ілмекті ұңғылағыштарды пісіріп жасайды. Бұл ұңғылағыштардың артқы ілмектерін 45 немесе 40Х болаттардан жасайды. Құрастырылған ұңғылағыштардың және қатты қортпадан жасалған тілікшелермен дәнекерленген ұңғылағыштардың тұрқыларын 40Х болаттан, ал құрастырылатын ұңғылағыштардың пышақтарының тұрқыларын – У7 немесе У8.

10-шы суретте цилиндірлік қолдық (сурет 10, а) және машиналық артқы ілмекті (сурет 10, б) және отырғызылатын (сурет 10, в) ұңғылағыштардың құрылымдары көрсетілген. Ұңғылағыштардың жұмыс бөлігі кесуші және мөлшерлейтін бөліктерден тұрады. Кесу бөлігінде орналасқан тістерді таспаларын қалтырмай өткір қылып қайрайды, ал мөлшерлейтін бөлігінде артқы бетінің кесу жиегінің бойымен ені 0,05— 0,3 мм цилиндірлік таспа қалтырылады, ол ұңғылағыштың жұмыс барысында жақсы бағытталуы мен диаметірін сақтау үшін қолданылады. Қолдық ұңғылағыштар үшін кесу бөлігінің бұрыштық шегі 1—2° аралығында жатады, ол жұмыстың басында жақсы бағытталу үшін, ал машиналықтарда – шегі 5—45°. Қалыпты шойыннан жасалған дайындаманы өңдеу барысында бұрышы  =5°, ал болаттан жасалған дайындаманы өңдеу барысында =15°. Кесу бөлігінің бұрышы =45° бар ұңғылағыштарды саңылауға жеңіл ену үшін бағыттаушы конустың бұрышын

 ' = 45° және ұзындығын 1,5—3 мм. Ең алдымен ұңғылағыштардың диаметірін саңылаулардың диаметірінен 0,3—0,4 әдіпке кіші қылып жасайды, бұл ұңғылағыштың жеңіл енуін қамтамасыз етіп және алғашқы бағытын жақсартады. Қолдық ұңғылағыштардың жұмыс бөлігінің ұзындығын ұңғылағыштардың 4—10 диаметіріне сәйкес келеді, ал машиналықтарда - 2—0,75 диаметірге. Ұңғылағыштардың жұмыс бөлігінің мөлшерлейтін бөлігін 0,5—0,4 ұзындықта цилиндірлік қылып жасайды, ары қарай саңылаудың бөлініуін төмендету үшін қарсы конустықты жасайды. Қолдық ұңғылағыштардың конустығы 100 мм ұзындыққа 0,010—0,015 мм тең, ал машиналықтарда - 100 мм ұзындыққа 0,04—0,10 мм.




10 – сурет. Ұңғылағыштар
Ұңғылағыштардың алдыңғы бұрышын қалыпты жағдайда 0°-қа тең қылып алады. Қаралай ұңғылағыштарда тұтқыр материалдардан жасалған дайындамаларды өңдеу барысында алдыңғы бұрышы 5— 10° тең. Ұңғылағыштардың алдыңғы бұрышын 6-дан 15°-қа дейін таңдап алады. Болаттардан жасалған дайындамаларды өңдеу барысында = 6...10°; алюминилік қортпалардан жасалған дайындамаларды өңдеу барысында  =10...15°.

Жазба - ол форманың дәлдiгiнiң жоғарылатуы және саңылау және беттiң кедiр-бұдырлығының төмендетуiнiң өлшемдерi үшiн бiлiктi кесетiн аспап. Ол шек өрiстерiмен саңылауларды алдын ала және ақырғы 6-11 - квалитеттерге Муолары және R а=2дiң беттiң кедiр-бұдырлықтарының параметрiмен, 5...0 5...0, 32 мкм өңдеу үшiн арналған. Алдын ала өңдеу үшiн жазбалар H8 дiң шек өрiсiмен, жазбадағы кiру рұқсаттарын орындайды, кiру рұқсатына байланысты жұмыстанылатын саңылауларға орнатады. Жазбаның жұмыстары процессте саңылауларды өңдеудi дәлдiк және сапаларды жоғарылатады. Әдетте олар саңылауларды өңдеу үшiн қашау немесе зенкермен өңдеуден кейiн қолданады. Саңылау 5 мм-ге дейiн диаметрдiң саңылауларын өңдеуiнiң жанында бұрғылаудан кейiн жазады.

Жазбаның қолданулары әдiстер бойынша: қолмен және машинамен деп бөледi. 3—40 мм-iнiң диаметрiн қол жазбалары жылдам кескiшпен даярлайды, олар қоспасыз болат кесудiң аз жылдамдықтарында жұмыс iстейтiн болады. 40—100 ммiнiң диаметрiнiң құрама жазбалары үшiн 3—50 ммнiң диаметрiн машина жазбалары және пышақтары немесе қатты қорытпадан пластиналарымен жабдықталған болуға жылдам кескiш 10—50 мм-нiң диаметрлерiнен даярлайды. 10 мм және одан жоғарысының жұмыс бөлiгiнiң диаметрiмен машина құйрық жазбалары дәнекермен әзiрлейдi. Құрама жазбалар және қатты қорытпадан дәнекерленген темiр пластина жарақтанған жазбалардың корпустары iстейдi. Құрама жазбалардың пышақтарының корпусы - Y7 және Y8 болады.

10-шi суретте цилиндрлiк қолмен және (10-шi сурет болып табылады) машиналы құйрық және (10-шi сурет) отырғызылған жазбалардың конструкциясы елестетер едi. Жұмыс жазбалардың бiр бөлiгi шаншып аударатын жиiрек калибрден тұрады. Қол жазбалары үшiн шаншып аударатын бөлiктегi жоспарындағы бұрыш жұмыс жазбаның жақсы бағыты үшiн шектердегi 1—2 басында, қасында машина - шектердегi 5—45 болады. Жазбаларда 0, 5—0, 4 жұмыс бөлiгiнiң ұзындығында калибрлейтiн бөлiк цилиндрлiк, бұдан әрi iстейдi керi конустықты саңылауды бөлудi кiшiрейту үшiн iстейдi. Керi конустықтың қол жазбаларында ұзындықтың 100 мм-iндегi 0, 010—0, 015 мм-i тең, қасында машина - ұзындықтың 100 ммiндегi 0, 04—0, 10 мм-i.

9 Түрпiлi аспаптар
Түрпiлi аспапты машиналардың әр түрлi бөлшектерiн өңдеу жағдайында кең қолданады.Тетiк және құралдар, олар 0, 02-0,08 мкм-ге дейiн беттiң кедiр-бұдырлығының 1-4 мкм және параметрiне дейiн өңдеудi дәлдiгін қамтамасыз етедi. Түрпiлi аспаптар келесi параметрлермен бейнеленедi: форма, өлшемдер, түр сiңiр, қаттылықпен және құрылыммен, дәндiлiк, түрпiлi материалды. Бұл параметрлер шеңберлердiң қасиетін және тағайындауларын анықтайды (22A-25A ) ақ, (43A-45A ) монокорундты (12A-16A ) нормалы, электр корундты электр корундтың Al2O3:нiң алюминиын кристалды тотық негiзде материалдар қолданулар түрпiлi материалдар ретiнде табады, электр корунд (32A-34A ) хромды, электр корунд (37A ) құрамында титаны бар, электр корунд (91A, 92A) құрамында титаны бар.

Қатты қорытпа аспаптардың алдын ала алғашқы жазылғаны ұштауы үшiн (кремнидiң карбиды жасыл - 64C) SiCтiң кремниiнiң карбидынан шеңберлерiн қолданады. Сiңiрлердiң түрпiлi аспаптар үшiн қолданылатын негiзгi түрлерi келесiдей: керамика, (Г ) глифтал, вулкан тас, бакелит, (молар ) магнезиалдық, силикат. Сiңiрдiң қабiлеттiлiгiнiң түрпiлi аспаптарының қаттылығы сыртқы күштердiң түсудегi түрпiлi астықтары әсерде ұстап қалуға бейнеленедi. Түрпiлi аспаптардың қаттылығының дәрежелерi төменде келтiрiлген.

Қаттылықтың дәрежесiнiң аспабының қаттылығы Жұмсақ Ml, M2лер, Мз Жұмсақ бойынша орташасы CM1, CM2 Орташасы C1, C2 Қатты бойынша орташа CT1, CT2лер, Стз Қаттысы Tl, T2

Аспаптың құрылымы түрпiлi Зерендердiң сандық байланысын анықтайды. Құрылымды (№ 0-шi 62-65%-i астықтың көлемiмен) тығыз танып бiледi, (№ 7-шi 38-48 %-i астықтың көлемiмен) ашық (№ 4-шi 50-52 %-i астықтың көлемiмен) орташасын анықтайды. Нөмiрі аз болған сайын (пайыздардағы) шеңбердiң көлемiндегi Зерен сол көбiрек. Мысалы: 127 35 молярының 63 холарының 450 холарының iшкi бабы 40 CM2 кб 24 кескен.

Ажарлауыш шарықтар бiлiктi қимадағы әр түрлi профильлердi иемдене алады: (цилиндрлiк және конустық) тiк төртбұрышты, табақша, (11-шi сурет) тарелкалы тағы басқалар. (12-шi сурет) қыратын бастар штамп, пресс-қалыптың әр түрлi модалы беттердiң өңдеуi үшiн қолданады. Тағы басқалар қол бормашиноктерi немесе станоктерде көмегiмен орындалады.. AWтың цилиндрлiк формасының бастары аз диаметрлердiң саңылауларын өңдеу үшiн сонымен бiрге қолданады.

(12-шi сурет) қыратын брустар қол өңдеуi үшiн қолданар едi, сонымен бiрге хонингтеу және суперфиништау тәсілімен. Хонингтеу ақырғы өңдеудiң өте өнiмдi, дәл және үнемдi әдiстерiнiң бiрi болып табылады, және мм оның жиiрек диаметрдiң тесiп өткен тегiс цилиндрлiк саңылауларын өңдеудiң жанында 18-1500 мм аралығындағы қолданады. Сиректеу - керең саңылаулар және саңылау жабдықталған саңылауларды өңдеу үшiн арналған. Хонингтеу = 0, 16...0, 01 мкм Rның бетiнiң кедiр-бұдырлығының H6— H5 және параметрiне дейiн өңдеудегі дәлдiктi қамтамасыз етедi. Өңдеудi тiк немесе көлденең түрдiң арнайы станоктерiне түрпiлi брус жарақтанған хонингтеу бастарымен апарады, айналдырушы және iлгерiлемелi қозғалыстарда.



11 – сурет. Ажарлауыш шарықтарды профильлер


Суперфиништау - түрпiлi аспаптың бiр уақытта атқарылатын тербелгiш қозғалыстарын және пiшiлген затының айналуын, iске асауын қамтамасыз етеді. Жазықтықтар, сыртқы және iшкi цилиндрлiк беттердiң өңдеуi үшiн қолданылады.Тағы басқалар суперфиништау үшiн брустар 3 M14ке, сонымен бiрге алмас және эльборовые дәндiлiктiң қыратын брустарымен қолданады. Брустар өңдеулер процессте дв 500—600мен 2000—3000мен аралығындағы жасайды. 2—5 ммнiң амплитудасымен ход/мин. Сонымен бiрге жұмыстанылатын пiшiлген заты 20—45 м/мин-шi жылдамдықты 700—3000 ход/мин жасай алады. Бұл өңдеу нәтижеде тап қалған формадан = 0, 16...0, 01 мкм және ауытқу Rға дейiн кедiр-бұдырлықтың параметрi 5 мкмнен аспайтын қамтамасыз етедi.

- EW60 AW - KW—, KW— конустық дөңгелектелген төбе, DW - EW60мен қыратын бастар - конустық; 60-шi F-1W - FW—ның F-2W—нiң конусының бұрышымен, FW—ның F-2W—сi шар сияқты, FW— болып табылады.Шар сияқты цилиндрлiк бүйiрлеу бетпен - Бк қыратын квадрат, бп брустар - жазық; Бт - үш қырлы; Бкр - дөңгелек, Бпкр - жартылай дөңгелек, Бх - хонингтеген жазық, түрпiлiден гтiң дiрiлдетiп кесетiн өңдеуi үшiн дене - БК - жазық, 1C - дөңес-қайқы, 2C - ойыс - дөңес, Зс - дөңес - жазық, 4C - жазық-дөңес, 5C-трапеция тәрiздi қыратын сегменттерi.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет