Лайпанов б. А



бет76/97
Дата15.07.2016
өлшемі2.02 Mb.
#201830
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   97

ЭСЛИ АДАМ

Бир къауум туугъан халкъын тюбге атыб, юсюне миниб,

Алай бла мийик болургъа, баш болургъа кюрешеди.

Бир къауум да кеси тюбде тургъанлай,

Халкъын ёрге теберир умут этеди.
Биринчи къауумну «къул къауумду», «амантиш къауумду» аты.

Экинчи къауумну «джахил къауумду», «джарлы ёзденди» аты.


Кеси кесин аякъ юсюне салыб,

Кеси къая башына чыгъыб,

Халкъын да ёрге тартыб кюрешген –

Ма олду керти да эсли адам.



ЮЙЮМ

«Сен ишлеген юй – Сен джашагъан юй

Элни тюрсюнюн бузады» деб,

Кюн сайын соруугъа чакъыралла мени.

«Мен кесим да ушамайма башхалагъа»,-

Дегеними къулакъгъа алмайла ала.

«Кесинг чачмасанг – биз чачарыкъбыз» деб,

Къадалгъанла – къурутургъа излейле юйюмю.

Юйюм а – джюрегими, сёзюмю суратыды,

Ата джурутуму, Ана тилими суратыды.


Юйюмю тюб ташы – Къарачайны Къадау Ташына,

Нарт Ёрюзмек бу дуниягъа келген джулдуз ташха – Тейри ташха,

Нарт Сосуркъа туугъан сослан ташха,

Гошаях бийчени къара ташына,

Каабаны къара ташына да ушайды.
Ол тебмез, аумаз Ташда сюелген юйюм а –

Ушайды Джуртда Джангыз Терекге.

Бир Ташдан, бир тамырдан джаратылыб чыгъыб,

Минги Тауну айрысыча айры болуб,

Эки бутакълы, эки имбашлы, эки башлы болуб,

Бир бутагъы Шаркъгъа, бир бутагъы Гъарбха къарай,

Ол, ёсюб кетиб барады Кёкге –

Джангы Ай бла джулдуз тартады ёрге.


Юйюмю башын джабхан а –

Джелден, джауумдан, сууукъдан сакълагъан,

Къарачай къойну джюнюнден этилген

Къара джамчыды, къарачай джамчы.

Къара къушха да ушайды ол.
Юйюмю оджагъы уа –

Чыммакъ акъ башлыкъгъа ушайды.


Мен минг-минг джылны ишлеген

Энди ма бу нарт юйюмю чачаргъа излейле,

Атылтыргъа излейле Къадау Ташымы,

Кесерге излейле Джангыз Терегими –

Джерсиз, Кёксюз къояргъа излейле мени,

Джуртсуз-юйсюз къояргъа излейле мени,

Миллет ангымы, тарих эсими къурутургъа излейле мени –

Манкъурт этерге излейле мени,

Юйюмю къурутургъа излейле мени,
Къазакъ бёрюча улуйду джюрегим.

Темиркъазакъ джулдузча тынгысызды джаным.


Огъай, душманлагъа чачдырмам юйюмю,

Аман этдирмем джаулагъа кёлюмю.

Шайтанлагъа алдатмам, хорлатмам кесими.
Джокъду ёлюм Ташха, Терекге –

Байлаб тургъанлагъа Джер бла Кёкню,

Келечилерине Джер бла Кёкню,

Келечилерине Ангы бла Джюрекни,

Келечилерине Хакъ бла Халкъны.

Душманла ангылаялмайла аны.


Юйюм мени – Ташдан, агъачдан.

Аллах айырмаз бизни насыбдан, къууанчдан.



АЧХЫЧ ТАБМАЙ, КЪАРАЙМА, ТЫНГЫЛАЙМА

Тюз адам джюрексинсе,

Къаны урады башына.

Шайырны уа –

Къаны урады сёзюне.
Къаны башына ургъанны

Къартыкъ алалла башындан.

Аллай къартыкъ а шайыргъа,

Джюреги джазгъан назмуду.


Назму къутхарады шайырны,

Дин ахлусун къутхаргъанча намаз.

Намаз замаНны билдиргенча азан,

Заманны ауазыды назму.


Кёк бла Джерни байлайды ол,

Таша бла Туруну байлайды ол,

Ич-тыш дунияланы бирлигиди ол,

Билгичди, келечиди ол.


Джанкъозгъа, боранбилгичге да ушайды.

Келликни билдире джашайды.

Кетгенден да айтады хапар.

Кераматды назму сёз.


Дууача джазылады назму.

Дууача джарайды назму.

Бир таша кюч барды Сёзде –

Ол Кёкден энеди бизге.


«Шыйыхлыгъы болгъан шайыр» дейле,

Джараталгъаннга аны тюзюне.

Ачхыч табалмай, къарайма, тынгылайма

Аллахны, адамны да сёзюне.



АННА ПОЛИТКОВСКАЯГЪА

2006 джыл, октябрны джетиси.

Сюймегенле сёзню Тюзюн, Кертисин,

Эркинликни, Тюзлюкню сюймегенле

Ёлтюрдюле Аны.
«Джангы газетни» джаны эди Анна.

Джанлы эди Анна.

Итле кёрюб болмаелле Аны.

Ёлтюрдюле Аны.


Башчы итни туугъан кюнюн,

Ит джыйын белгиледи алай.

Бош къууанадыла ала –

Ёлтюраллыкъ джокъду Керти Сёзню.


Къалам тутхан джазмаса тюзюн –

Олду анга сыйсызлыкъ, ёлюм.

Анначалагъа уа джокъду ёлюм,

Джыгъыллыкъ тюлдю аны Сёзю.


Анычала болмасала,

Биз билмез эдик тюзню тюзлюгюн, итни итлигин.

Билмез эдик халкъны тюзлюгюн, джорукъну итлигин.

Къралда не бола тургъанын билмез эдик.

Тюзню тюзлюгю къалыр эди тюзде.

Ай медет, Анначала аздыла бизде.


Чууутлуму эди, оруслуму эди ол – билмейме.

Ёзге, къалам тутхан къарачайлыланы кёбюнден

Анна джууукъ эди меннге –

Тюзлюк ючюн, инсан хакълары ючюн кюреше,

Джанын къурман этди.

Алай джашаргъа, ёлюрге керекди джазыучу.


Аллай къаламчы бармыды бизде?

Къайсы джазыучу бизде

Халкъны тюзлюгю, эркинлиги ючюн

Ит джорукъ бла, итле бла сермеше,

Бергенди джанын?
Анначала кёбюрек болсала,

Анычаланы биз да сакълаялсакъ,

Бизни джакълагъанны биз да джакълаялсакъ –

Иги джанына тюрленник эди джашау.


Ай медет, аздыла Анначала.

Илинмек аджалдан ёлелле анычала.

Ёлелле джашар ючюн Тюзлюк,

Ёлелле хорлар ючюн Тюзлюк.


Бети, ётю да болгъан Тиширыу,

Ариу Тиширыу, джигит Тиширыу,

Халкъ, инсан хакълары ючюн кюрешген Тиширыу,

Аны ючюн джашагъан, ёлген Тиширыу,

Ёлюмсюз Тиширыу –

Анна Политковская.


Джашарыкъса дунияны эсинде,

Турлукъса кёб халкъны, адамны эсинде,

Кавказда тау тёппелени бирине

Сени атынг аталлыгъы да хакъды.


Ол бир джолча, Ставангерге келсенг,

Кёрюшюрбюз, сёлеширбиз деб тура эдим…

Буюрулмады. Ол дунияда тюбербиз энди.

Алай а, гузаба этмем –

Сени къанынгы ол итледен алмай, кетмем.
Сен къоюб кетген къалам бла джазама,

Тюзлюк хорлар деб, базама –

Аны ючюн этеме къазауат.

Да сау къал, Анна. Кёрюшюрбюз.

Джанынг Кёклеге аманат.

АЛЛАХДЫ НЁГЕРИМ МЕНИ

Алгъын ёлюмню мен сюрюб айланаем,

Энди ёлюм сюрюб айланады мени.

Андан къачыб чегетге, дорбуннга да кирдим,

Кърал чекледен да ётдюм андан къачыб.
Алай а, ёлюрге буюрулгъан эсе,

Хазырма, джангыз – тутмакъда, тюрмеде тюл,

Къарт, рахын болуб, тёшекде тюл –

Эшикде, эркинликде, сермеше, сауутум бла къолумда

Эркишича ёлюрге излейме мен.
Бир кере, къача келиб, бир юйге кирдим.

Къарт намазлыкъда, тартыб бошаб мынчакъ,

Хапарыма тынгылады да, сорду: нёгеринг бармыды?

- Эки нёгерим барды – герох бла бычакъ.


Башын къайгъылы чайкъады къарт,

Алай болса да, къоркъуууун джашырды.

«Къайдагъын сакълагъан да Аллахды,

Аллах болсун нёгеринг»,- деб, ашырды.


Ким биледи, этген ишлерим ючюн –

Зулмугъа, зорлукъгъа къаршчы кюрешгеним ючюн,

Аллах къоруулай, сакълай болур, ансы,

Ненча джыл мен къачхынчы болуб джюрюгенли.


Харамгъа, гюнахха къатышмадым мен,

Дуния мал ючюн тартышмадым мен,

Бирлеча ит болуб, сюек ючюн талашмадым мен,

Иги джашар ючюн, Джуртуму, Халкъымы сатмадым мен,

Кишиге къул болмадым, ёзден бетими атмадым мен.
Кюрешдим джангыз Тюзлюк ючюн, Хакъ ючюн,

Тилекчи, даучу, къазауатчы да болдум Адам ючюн, Халкъ ючюн.

Бир да ажымсыз, Аллах мени ма аны ючюн

Сакълайды, къоруулайды, къутхарады ёлюмден.


Ансы къаллай джити, джигит джашла кетдиле

Бир-бирине илиниб, бир-бирин ёлтюрюб.


Ата джурт ючюн ёлмедиле ала,

Ана тил ючюн ёлмедиле ала,

Халкъны Эркинлиги, Тюзлюгю ючюн ёлмедиле ала,

Дуния мал ючюн, харам рысхы ючюн ёлдюле ала.


Ёлдюле бир-бирине бий болабыз деб,

Мурдарлыкъ бла, тоноу бла бай болабыз деб,

Башхалагъа джасакъ салабыз, джасакъ джыябыз деб,

Харам хакъ бла джюйюсханла болабыз деб.


Аллайла келтирелле башларына, башхалагъа да палах.

Аллайланы къалай джазыкъсыныр Аллах?

Джигитликлери, джитиликлери да джарамай къала,

Итлеча бир-бирин талай, ёледиле ала.


Алагъа да къыйналады джаным:

Хакъ джолдан аджашдыла ала,

Халкъ ючюн ёлмедиле ала.
Азбыз. Къууанч азды, къоранч кёбдю – не этейик,

Кеслерин шайтаннга хорлатханлагъа не этейик?

Этерибиз а, борчубуз а – бирди: ёлгюнчю сермешиу,

Терсейгенлени да тюз джолгъа къайтарыу,

Дин ючюн, Тил ючюн, Джурт ючюн кюрешиу,

Джаханим отундан кесибизни, халкъыбызны да къутхарыу.


Хар туугъан сабий къарачайлы болур ючюн,

Джуртлу, Халкълы, Джулдузлу-Айлы болур ючюн,

Адам болур ючюн, насыблы болур ючюн,

Тюз джолда, Хакъ джолда барыр ючюн,

Ма аны ючюн –

Биз – абаданла – керекбиз кюреширге,

Кёб башлы эмегенле бла сермеширге,

Къызыл Фукла бла, сарыубекле бла сермеширге –

Джюз бетли шайтан бла сермеширге.
Кесин эркишиге санагъаннга буду борч.

Къарачай – ол – ЮЧ АЙ бла КЪУРЧ (АААЙ КЪРЧ).

Къарачай – ол – къаара джай,

Алай демек – динни, билимни джай.

Къарачай – Къурч бла Юч Ай; Къара джай.
Халкъны аты – барыр джолун билдиреди.

Адамны аты – этер ишин билдиреди.


Къарачай – Къурч бла Юч Ай – буюрады: къара джай.

Билал – азанчыны аты – буюрады: къычыр азан,

Хакъ джолгъа чакъыр халкъны, къобар халкъны.

Кюрешеме атыма, халкъыма болургъа тыйыншлы.


Унутмаз ючюн адам – болгъанын Адам,

Тейри адамы болгъанын унутмаз ючюн адам,

Джаяма къаара, къычырама азан.
Джангызма. Джангыз тюлме, огъай,

Аллахды бу ишде нёгерим мени.

Аны джолунда баргъаныма кёреди

Кючюм-къарыуум да, насыбым да мени.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   97




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет