Ұлы Қазан социалистік төңкерісінің жаңғыртушылық тасқыны қазақ халқын өзімен бірге ілестіре кетті
жүктеу/скачать 147.45 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Баяндама Тақырыбы
- Тексерген: Г.Г.Турганалиева
- Кіріспе Негізгі бөлім Қалмақае халық жүрегінде «Қажымұқан» повесі Қорытынды: КІРІСПЕ
|
Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті Филология факультеті Тіл мен әдебиет мұғалімдерін даярлау Б Б Б Баяндама Тақырыбы: Қ.Әбдіқадыров «Қажымұқан» шығармасын оқыту әдістемесі Орындаған: Н.Ж.Қайруллаев, ҚТӘ-33 тобының студенті («Қазақ тілі мен әдебиеті» білім бағдарламасы ) Тексерген: Г.Г.Турганалиева, М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің аға оқытушысы, магистр Орал қаласы, 2023 Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім Қалмақае халық жүрегінде «Қажымұқан» повесі Қорытынды: КІРІСПЕ Қазақ кеңес әдебиетінің көрнекті өкілі, халқымыздың рухани мәдениетін жаңа сапалы биікке көтеруге мол үлес қосып, артына елеулі қазына қалдырған қаламгер Қалмақан Әбдіқадыров әдебиетке өмірінің қырық жылдай уақытын арнады. Оның шығармашылық тағдыры ұлттық мәдениетіміздің алдыңғы буын өкілдерінің тағдырымен ұқсас. Өйткені олар ең алдымен халықтың ауыз әдебиетінен сусындап көңіл көкжиегін кеңейткен еді. Туған халқымыздың бай ауыз әдебиеті және өмірімізге етене сіңген Шығыс әдебиеті домбыраның қос шегіндей қатар өріліп, сезімтал жүректі тербеп қанаттандыратын. Қалмақанды да қалыптастырған алғашқы рухани мектептер осы. Ұлы Қазан социалистік төңкерісінің жаңғыртушылық тасқыны қазақ халқын өзімен бірге ілестіре кетті. Міне, осы кезеңде бай есігінде жалшылықта, саудагерде қолбалалықта жүрген Қалмақан жаңа өмірдің жаңалықтарын қуана қарсы алды. Халық өмірінде жүріп жатқан елеулі өзгерістер оның беймаза жүрегіне жыр болып құйылды. Қалмақан осы оқиғалармен біте қайнасып, қоғам өмірін сырттай бақылаушы болмай, оған белсене қатысты. Еңбекшіл ақын, байсалды жазушы, балалар әдебиетінің көрнекті өкілі, әйгілі аудармашы ретінде бүкіл елге танылған қаламгер болып қалыптасты. Қалмақан Әбдіқадыров 1903 жылы 3 (15) сәуірде Шиелі жерінде Сырдарияның сол жақ бетіндегі «Бақтыата» деген №16 ауылда жалшы отбасында дүниеге келді. Бұл 1940 жылы Сырдың сол жақ бетіне қоныстанған бұрынғы «Қызылдиқан», қазір Әбділда Тәжібаев атындағы ауыл. Қос жүйрік ақын осы ауылдан шыққан. Ағайындарының көпшілігі осында тұрады. Ауыл арасында ақын жігіт атана бастаған Қалмақан 1925 жылы Қазақстан астанасы Орынбордан Қызылорда қаласына көшіп келгенде, жаңа өмірге белсене қатысу үшін қалаға тартты. «Еңбекші қазақ» (қазіргі «Егемен Қазақстан») газеті редакциясына арбакеш болып орналасуы оның бұдан былайғы бүкіл өмірінің мән-мағынасын айқындап береді. Халықтың ауыз әдебиетіне, Шығыс хикаяларына қанық, әңгімешіл, ертегішіл жас жігітті редакцияның қызметкерлері байқап жүрді. Ол қолы босаған сәтте қаламын жалап, қағаз түртетін. Оның қарымын байқап, қамқорлығына алған «Еңбекші қазақтың» жауапты хатшысы Бейімбет Майлин еді. Қалмақанның алғашқы өлеңі «Сырдария» 1925 жылдың 10 тамызында «Еңбекші қазақта» басылып шықты. Бұл Қ. Әбдіқадыровтың шығармашылық өмір жолының басталуы болды. Басым бұлақ, Таудан шығад, Атым дария – мен анаң, Суым сүтің, Жерім құтың, еңбекші елім мен балаң,– деп жырлады Қалмақан. Осы тырнақ алды туындысының өзінен-ақ жаңа лектің соны лебі, жаңа құрылысқа, тың тұрмысқа қуаныш, жүрек лүпілі сезіліп тұрған жоқ па?! Осы лүпіл қазақ кеңес әдебиетіне үміт күттірерлік ақын қосылғанын аңғартқандай еді. Негізгі бөлім жүктеу/скачать 147.45 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|