«Липидтер» 206 “А” ұлдары
жүктеу/скачать 478.12 Kb.
|
«Липидтер»«Липидтер»206 “А” ұлдарыЛипидтер – бүкіл тірі клеткалардың құрамына енетін, майлардың және май тәрізді заттардан құралған, суда ерімейтін, полюстігі төмен органикалық заттар.Липидтер – бүкіл тірі клеткалардың құрамына енетін, майлардың және май тәрізді заттардан құралған, суда ерімейтін, полюстігі төмен органикалық заттар.ЛИПИДТЕР Сабындалатын (немесе гидролизденетін, 2,3 және одан да көп компоненттерден тұрады) Сабындалмайтын (немесе гидролизденбейтін, бір ғана компоненттен тұрады) Липидтер тірі ағзалардың ішкі органдарының, ұлпалар және олардың клеткаларындағы мыңдаған органикалық қосылыстардың мөлшері мен сапалы әрқашан бір қалыпты және тұрақты болуы үшін қажет. Оны ғылым тілінде гомеостаз деп атайды. Липидтер жасушада бос күйінде емес, ақуыздармен комплекс түрінде кездеседі, сондықтан оларды липопротеиндер дейді. Сабындалатын липидтер жай күрделі балауыз триацилглицериндер фосфолипидтер сфинголипидтер гликолипидтер Липидтердің физикалық химиялық қасиеттері олардың құрамында болатын майлы қышқылдарға байланысты. Табиғи майлы қышқылдар қаныққан, қанықпаған болып екіге бөлінеді. Қаныққан майлы қышқылдан тұратын майлар қалыпты температурада қатты, ал қанықпаған қышқылдан тұратын майлар сұйық майлар деп аталады. Қатты майлар (сиыр, қой, т.б.) негізінде шектелген (қатты) қышқылдың триглицеридтерінен, ал сұйық майлар (күнбағыс майы т.б.) шектелген (сұйық) қышқылдардың триглицеридтерінен тұрады. Гидрогенделу (сутектендіру) реакциясы арқылы сұйық майды қатты майға айналдырады. ҚАНЫҚҚАН МАЙЛЫ ҚЫШҚЫЛДАР Қаныққан (шектелген) бір негізді жоғары карбон (майлы) қышқылдарының гомологтық қатарының негізгі өкілдері:
Қаныққан майлы қышқылдардың қанықпаған қышқылдардан айырмашылығы олар ағзада ацетилкофермент А-ның (КоА) синтезделуі нәтижесінде пайда болады. Ал КоА сірке қышқылының активті бір формасы болып есептеледі. ҚАНЫҚПАҒАН МАЙЛЫ ҚЫШҚЫЛДАР Қанықпаған майлы қышқылдар көбінесе жануарлар ағзасында кездеседі. Олардың негізгі өнімдері:
ГЛИЦЕРОЛИПИДТЕР. АЦИЛГЛИЦЕРИНДЕР (жай және аралас) Ацилглицериндер жоғары бір негізді қаныққан және қанықпаған карбон қышқылдары (пальмитин С15Н31СООН, стеарин С17Н35СООН, олейн С17Н33СООН) және үш атомды спирт глицериннен түзілетін күрделі эфирлер. Мұндай қосылыстар триглицеридтер деп аталады. жүктеу/скачать 478.12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|