МАЙЛАР
1854 жылы глицерин мен карбон қышқылдарының қоспасын қыздырып, майға ұқсас зат алған ғалым: М. Бертло
C3H5(C17H33COO)3: май; тристеарин
C3H5(COO)3R/R//R///: аралас триглицерид
C3H5(COOR)3: қарапайым триглицерид
Адам организмі сұйық майды даяр тағам арқылы қабылдау себебі: қанықпаған май қышқылдарын өздігінен синтездей алмайды
Адамға тәулігіне қажетті майдың майдың массасы: 50-70 гр
Адамның көзінің көруі мен бойы және шашының өсуін тездетеді: -каротин
Адамның қабылдайтын тағамның құрамындағы майдың ¾ бөлігі: қанықпаған қышқылдары бар сұйық майлар
Әртүрлі қышқыл қалдықтарынан тұратын глицеридтер: аралас
Биологиялық белсенділігі басқа майларға қарағанда жоғары май: сұйық майлар
Бірдей қышқыл қалдықтарынан тұратын глицеридтер: қарапайым
Глицеридтердің жіктелуі: қарапайым; аралас
Қан тамырларында холестериннің жиналуына кедергңі келтіріп, атеросклерозды болдырмайды: -ситостерин
Қаныққан қатты майлар түзуге қатысатын карбон қышқылдары: C15H31COOH; C17H35COOH
Қанықпаған сұйық майлар түзуге қатысатын карбон қышқылдары: C17H33COOH; C17H31COOH; C17H29COOH;
Қатты күйде кездесетін өсімдік майы: кокос майы
Қатты майлар: жануар майлары
Құрамында қаныққан карбон қышқылының қалдығы бар майлар: қатты майлар
Құрамында қанықпаған карбон қышқылының қалдығы бар майлар: сұйық майлар
Лимфа жүйесі: майдың қанға өту жері
Май құрамын енетін күрделі эфирлерді түзетін қосылыстар: глицерин; карбон қышқылдары
Май өндіріп, өңдейтін зауыттары бар қалалар: Шымкент; Өскемен; Алматы
Майға су қосу арқылы глицерин мен карбон қышқылдары (стеарин және олеин) түзілетінін анықтаған ғалым: М. Шеврель
Майдың құрамын зерттеген француз ғалымдар: М. Шеврель және М. Бертло
Майдың құрамына кіретін көп таралған қышқыл қалдықтарындағы көміртек атомының саны: 12-18 дейін
Майдың құрамына кіретін күрделі эфирлер: глицеридтер
Майдың организмдегі қызметі: жасушаның зат алмасу процесіне қатысады
Майдың сабындану реакциясы: C3H5(C17H35COO)3 + 3NaOH C3H5(OH)3 + 3C17H35COONa
Майдың сұйық немесе қатты болуының себебі: молекула құрамына кіретін карбон қышқылының табиғатына байланысты
Майдың түзілу реакциясы: C3H5(OH)3 + 3RCOOH C3H5(RCOO)3 + 3H2O
Майдың тығыздығы: 0,9-0,95 г/см3
Майлар агрегаттық күйіне байланысты жіктелуі: қатты майлар; сұйық майлар
Майлар: судан жеңіл; суда ерімейді; органикалық еріткіштерде (бензол, бензин, дихлорэтан) ериді
Майлар: үшатомды спирт глицерин мен жоғары карбон қышқылдарының күрделі эфирлері
Майларды 150-1600С және ұнталған никел қатысында гидрлеу реакциясы: C3H5(C17H33COO)3 + 3H2 C3H5(C17H35COO)3
Майларды 150-1600С және ұнталған никел қатысында гидрлеу реакциясы нәтижесінде: сұйық май қатты майға айналады
Майлардың алынуы: жануарлар мен өсімдіктерді синтездеу
Майлардың гидролиздену реакциясы: C3H5(COOR)3 + H2O C3H5(OH)3 + 3RCOOH
Майлардың гидролизденуінің басты себебі: күрделі эфир болғандықтан
Майлардың гидролизденіп, түзілген өнімдердің біртіндеп тотығуы: экзотермиялық процес негізінде энергия түзіледі
Майлардың табиғатта кездесуі: барлық өсімдіктер мен жануарлар организмдерінде
Майлы тағамдар: сары май; мал майы; өсімдік майы
Майонез: өсімдік майынан тұрады (65%)
Майсыз тағаммен үнемі қоректенудің организімге әсері: жүйке жүйесінің қызметі бұзылады; иммунитеті төмендейді
Маргариннің зияны: қанықпаған глицеридтердің себебінен қан тамырларында май жиналып, инфаркқа апарады
Организмдегі майлар гидролизденуі нәтижесінде түзіледі: глицерин мен карбон қышқылдары
Сары майдың құрамын түзетін төменгі карбон қышқылы: C4H9COOH
Сары майдың құрамында болады: -каротин
Сұйық күйде кездесетін жануар майы: балық майы
Сұйық майды қатты майға айналдыру нәтижесінде түзілген өнім: саломас майы; құрама май
Сұйық майдың құрамында болады: -ситостерин; витамин Е; Е дәрумені
Сұйық майлар: өсімдік майлары
Табиғи майды ұзақ сақталмау себебі: жарықтың және ферменттің әсерінен ашып кетеді, май қышқылы пайда болады
Тазартылмаған май: рафинадталмаған майлар
Тазартылмаған майдың құрамында болады: фосфолипидтер
Достарыңызбен бөлісу: |