Мазмұны Дәрістер Зертханалық сабақтар Студенттің өздік жұмысы Дәрістер Дәріс сабағының құрылымы

Call NameProc (аргумент1, аргумент2,...аргументтер)

Екінші тәсіл Sub процедурасын атымен шақыруға мүмкіндік береді. Мысалы,

NameProc аргумент1, аргумент2,...аргументтер

Пішін модулінің процедурасының шақырғанда басқа модульден процедурада орналасатын пішін модулінің атауына сілтеме көрсету қажет. Мысалы, Form1 пішіні модулінде орналасқан Nameproc атты процедураны шақыру үшін мына оператор мына түрде беріледі:

Call Form1.NameProc(аргумент1, аргумент2, ...аргументМ)

Dim b,c, d, y As Long

“санның квадраттарының қосындысын табатын процедура”

Sub Square (A, S As Long)

S=A^2

End Sub
Private Sub Form_Click( )

S=S+y

Call Square(b, y)

S=S+y

c=6

S=S+y

Print d, b, c

PrintS

End Sub
4 – дәріс. Пішін. Тағайындау, қасиеттер, оқиғалар, әдістер (1 сағат)

Пішін объектісін оқып үйренбестен бұрын Студенттер білетін информатика курсында меңгерген стандартты қосымшалар терезесі құрылымы туралы түсініктерін пайдалану қажет. Студенттерге мына сұрақтарға жауап беруді ұсынуға болады:

1. 
   Windows ортасы үшін қандай түсінік ең негізгісі болып табылады?
   

2. 
   Терезелердің қандай түрлері бар?
   

3. 
   Терезелерді ұсынудың қандай нұсқалары бар?
   

4. 
   Терезенің ұсынылуын өзгерту үшін нені қолданды?
   

5. 
   Терезенің тақырып қатарында тағы не орналасқан ?
   

6. 
   Жоғарыда айтылған терезелерге қатысты тағы да қандай терезе элементтері бар?
   

Қарапайым Windows қосымшаларына Form1 тақырыбы бар визуалды ортаны іске қосқан кезде пайда болатын бір форма да жеткілікті. Оның ықшам басқару элементтері – пішіннің атауы орналасқан тақырып қатары және төрт басқару батырмалары бар (сол жағында командалардың типтік жиынынан тұратын жүйелік менюді шақыру батырмасы, оң жағында – терезені жабу және қосымшаны кеңейту, үлкейту үшін үш стандартты батырма орналасқан). Пішін қосымшаның терезесін өзгерту және экран бойымен жылжыту барысын орындауға мүмкіндік беретін ерекше сыртқы жақтаулармен жабдықталған.

Әрбір пішін орындалудың алдында жеке терезеге сәйкес келеді. Пішіннің сыртқы түрі және пішіннің экрандағы бағыты қасиеттер мәнімен анықталады. Бұл қасиеттер қолданбаны орындау барысында бағдарлама операторларымен немесе пішін өндеушілері кезеңінде қасиеттер терезесінде анықталады.

Ары қарай негізгі қасиеттер, пішіннің оқиғалары мен әдістері қарастырылады.

Өтілген материалды бекіту үшін келесі мысалды қарастыруға болады.

1 – мысал. Экранның мөлшерін салыстыратын және терезені бүкіл экранға жаймалайтын программа құрыңдар. (Пішін қасиеті үшін BorderStyle – 1 қоямыз – FixedSingle)

Private Sub Form_Load( ) “пішінді іске қосқанда”

Form1.Width=Screen.Width “Пішіннің ені экранның еніне тең болады”

Form1.Height=Screen. Height “Пішіннің биіктігі экранның биіктігіне тең болады”

End Sub

Private Sub Form_Click( )

End Sub
5-дәріс. Бірнеше пішіндермен жұмыс жасау.

Бірнеше пішіндермен жұмыстар орындамастан бұрын Студенттерге Picture пішінінің қасиеті және Load Picture функциясын пайдалануға келесі мысалдарды орындатуға болады.

Picture қасиеті пішін терезесінде әрқашан рас толық кескін бейнеленіп тұратындай етіп жасауға мүмкіндік береді. Бағдарламаны жобалай отырып, оны Proporties терезесіндегі тізімді таңдай отырып тағайындауға болады. Пайда болған диалогтық терезеден қажетті суреттен тұратын файлды таңдау қажет.

Бағдарламаның орындалуын алдын – ала өзгерту үшін Load Picture функциясын пайдалануға болады. Бұл функцияның синтаксисі мына түрде болып келеді:

Файл атауына сурет файлын көрсету қажет. Мұндай ICO, BMP, WMFфайлдар әдетте кеңейтілуде болып келеді. Файлдың аты болмаған функция бос суретті қайтарады.

Бағдарлама кодының үлгісі:

Private Sub Form1_Click ( )

Form1.Picture= Load Picture (“C:\WINDOWS\Жұмыс үстелі\Сабақ_VB_1\.Лес.bmp)

End Sub

Private Sub Form1_DblClick ( )

End Sub

Пішінді басқа объектілер сияқты жасыруға және көрсетуге, көшірмесін жасауға болады. Пішінді жасыру үшін Visible (False орнатып) қасиетін пайдалануға да болады, тағы Hide (Form1.Hide) пайдалануға да болады, ал көрсету үшін Show қасиетін пайдалану керек (Form1. Show) .

Екінші пішінді (Form2) құру үшін Project – Add Form командасын орындап, пайда болған терезеден Form белгілеп ашуды шертіңіз. Бірінші пішім үшін код жазу үшін, жоба терезесінен оны белгілендер, одан кейін View – Code командасын орындандар. Осы амалы екінші пішін үшін де орындандар.

Private Sub Form_Click ( )

Form2.Show “2 Пішінді көрсетеміз (Form2)”

Form2.Caption= “№2 Пішін” “Cекінші пішінннің Сaption қасиетін өзгертеміз”

Form2.BackColor= RGB(255, 0, 0) “Екінші пішіннің түсін өзгертеміз”

End Sub
Private Sub Form_Load ( ) “Пішінді іске қосқанда:”

Form2.Visible=False “Бағдарламаны жүктегенде екінші пішінді көрінбейтіндей етіп жасаймыз”

End Sub
Екінші пішін кодының үлгісі:

Private Sub Form_Click ( )

End

• 
  бірінші пішінді шерткенде 1 – пішін көрінбеуге тиіс. Бағдарламалық жомен 2 – пішіннің түсі, тақырыбы мен өлшемі өзгертіліп көріктеу қажет;
  
• 
  2 – пішінді шерткенде пішін көрінбеуге тиіс. Бағдарламалық жолмен 1 – пішіннің түсі, тақырыбы мен өлшемі өзгертіліп көрінуі қажет;
  
• 
  Пішіндегі батырманы шерткенде қосымшаның жұмысы тоқталуы қажет.
  

Private Sub Form_Click ( )

Form2.Visible=False

Form2.Show “ Пішінді көрсетеміз 2 (Form2)”

Form2.Caption= “№2 Пішін” “Cекінші пішінннің Сaption қасиетін өзгертеміз”

Form2.BackColor= RGB(15,100, 0) “Екінші пішіннің түсін өзгертеміз”

Form1.Height=4000

Form1.Width=2000

End Sub
Private Sub Form1_KeyPress(KeyAscii As Integer)

End

Form2.Visible=False “Бағдарламаны жүктегенде екінші пішінді көрінбейтіндей етіп жасаймыз”

End Sub
Екінші пішін кодының үлгісі:

Private Sub Form_Click ( )

Form2.Visible=False

Form2.Show “ Пішінді көрсетеміз 2 (Form2)”

Form2.Caption= “№2 Пішін” “Cекінші пішінннің Сaption қасиетін өзгертеміз”

Form2.BackColor= RGB(100, 155, 0) “Екінші пішіннің түсін өзгертеміз”

Form1.Height=4000

Form1.Width=2000

End Sub

6- дәріс. Басқару элементтері. Базалық элементтер: Frame, Label, Textbox, CommandButton, CheckBox, OptionButton. (1 сағат)

Негізгі мақсаты: базалық компоненттердің тағайындалуын анықтау, олардың қасиетін, оқиғаларын және тәсілдерін меңгерту.

Білім мен білікке қойылатын талаптар: Студенттер базалық компоненттердің тағайындалуын және олардың қасиетін, оқиғасын және тәсілін білуі қажет. Оларды қойылған есептерді шешуде пайдалана білуі қажет.

Базалық элементтер: Frame, Label, Textbox, CommandButton, CheckBox, OptionButton. Тағайындау, қасиеттер, оқиғалар, тәсілдер.

Сабақ басында пішіннің негізгі қасиеттерін, оқиғалар мен пішін тәсілдерін қайталау. Содан кейін «Базалық элементтер Frame, Label, Textbox. CommandButton, CheckBox, OptionButton. Тағайындау, қасиеттер, оқиғалар, тәсілдер тақырыбын оқып-үйренуге өту». (оқулықтағы 2.3 тақырыпты қара).

Frame элементі. Жақтау

Әр түрлі батырмалар және меню командаларының тағайындалуы бірдей болып келеді – қолданбаның бір процедурасын баптағанда, сол режимді немесе басқа режимді қосу және жылжыту болып келеді (CheckBox, команданың атауының сол жағында қанат белгі). Көп қолданатындарының меню командаларының қатысуымен жылдам батырмалар қайталанады. Меню командалары және батырмалар арасындағы сәйкестік ортада тіпті компонент атауымен де CommandButton (Командалық батырма) ерекшеленеді.

батырманың белгіленуі		батырманың спецификациясы
	CommandButton (режим Standart) CommandButton (режим Standart) CheckBox OptionButton	жазуы бар кәдімгі батырма суреті бар, жазуы бар батырма сыртқы жазуы бар төрт бұрышты батырма кейде қанат белгісі болады сыртқы жазуы бар дөңгелек батырма, кейде ортасында үлкен нүктесі болады

Style (батырманың стилі) – Standard, Graphical.

Бұл батырмаға тақырыптан басқа бірден үшке дейін батырманың әр түрлі күйінде пайда болатын .bmp, форматындағы кішірек мөлшердегі расторлық суреттерді орналастыруға болады. Ол үшін Style қасиетінде міндетті түрде «1- Graphical» тағайындау керек. Picture, DownPicture, DisabledPicture қасиеттеріне – сурет файлына жол көрсетуге болады.

Picture – басылмаған батырмаға жапсырылған сурет;

DownPicture – батырмаға басылған кезде шығатын сурет;

DisabledPicturе – батырмаға қатынас жоқ кезіндегі сәйкес келетін сурет.

Командалық батырма қарастырылған оқиғалар: Click (Егер Cancel қасиеті True мәнін меншіктесе, онда оқиға Esc пернесін басқан кезде пайда болады), KeyPress (Пернені басу), GotFocus (Фокусты орнату) және LostFocus (Фокустан шығу), осы оқиғаларды өңдегенде сәйкес процедураларды шақырады.

Синтаксисі: [басты_батырманың аты]. Set Focus

Аталған батырмалар бір немесе бірнеше мүмкін жағдайларды (CheckBox батырмасы) айғақтайтын қамтамасыз ететін, (OptionButton батырма) мүмкін жағдайлардың бірінтаңдауға мүмкіндік береді.

Батырмаларды біріктіру үшін, пішіндегі Frame (Жақтау) немесе PictureBox(сурет үшін жақтау) контейнеріне батырмаларды орналастыру қажет, контейнерге орналасқан батырмалар автоматты түрде топқа біріктіріледі.

Қосқыш қарастырылған оқиғалар: Click(Шерту), KeyPress(Пернені басу), GotFocus(Фокусты орнату) осы оқиғаларды өңдегенде сәйкес процедураларды шақыратын оқиғаларға әсер етеді.

SetFocus: Әдісі.

Label (Белгі) элементі.

Label (Белгі) – мәтіндік ақпаратпен толтырылатын өріс. Түрлі түсініктемелерді қажет етіп тұрған жанына басқа объектілер орналасқан жазбаларды шығару үшін қолданылады.

Қасиеттер:

Back Color Фон түсі Height Биіктігі

Caption Тақырыбы Width Ені

Enabled Қатынас Name Атауы

Font Қаріп Top Жоғарғы координата

Visible Көрінуі Left Сол жақ координата

Alignment Тегістеу Appearance Жазбаларды өлшемді немесе

жазықтықта бейнелейді

Single) – жазбада тышқан батырмасын шерткен кездегі пайда болатын

оқиға.

Mouse Move (Button As Integer, Shift As Integer, X As Single, Y As

Single) – жазбада тышқан нұсқағышын жылжытқанда пайда болатын оқиға.

жазбадан тышқан батырмасын ажыратқан кездегі пайда болатын оқиға.

TextBox элементі (мәтіндік терезе).

шығару үшін экранның аймағын анықтайды.

немесе шығаруға мүмкіндік береді) немесе True (мәтіннің бірнеше қатарын енгізуге немесе шығаруға мүмкіндік береді) мәндерін қабылдауы мүмкін. Enter пернесін басқан кезде мәтінді жаңа жолдан жалғастырып теруге болады.

0 (мәтіндік экранда айналдыру сызғышы жоқ) 1 (көлденең айналдыру сызғышы пайда болады), 2 (тік айналдыру сызғышы пайда болады), 3 (тік және көлденең айналдыру сызғышы пайда болады).

Тышқанмен Click (Шерту) немесе DblClick(Екі рет шерту) мәтіндік терезеге терезе_аты_Click() немесе терезе_аты_DblClick() оқиғаларын өңдейтін сәйкес процедураларды шақырады.

Ол үшін пішінге бір батырма және 1 мәтіндік өріс (Caption қасиетін – Менің бірінші бағдарламам деп өзгертіңдер, AutoSize – True, Alignment Center) орналастырыңдар.

Private Sub Command1_Click()

Label1.Caption = "Енді мен программистпін"

End Sub

1. 
   Пішінге Command2_батырмасын орналастырыңдар. Click оқиғасы үшін Command2 батырмасына мынаны көрсетіңдер:
   

End

2. 
   Command1 батырманың кодын Command1–ді шерткенде:
   
   1. 
      пішіннің түсі;
      
   2. 
      батырмасының түсі;
      
   3. 
      Command1 пішіннің тақырыбы;
      
   4. 
      Command1 - батырмасының атауы;
      
   5. 
      Command2 – батырмасының атауын – ШЫҒУ деп өзгеретіндей етіп өзгертіңдер.
      

Пішінге екі батырма орналастырыңдар. Сaption қасиетінде – ештеңе, Style= “1- Graphical ”, Picture қасиетіне – суреттер файлына жол көрсету қажет.

(“С:\Windows\Жұмыс үстелі\сабақ_VB_2\Face01.ico”) - сурет файлына жол.

End

Command2.DownPicture=Load Picture(“С:\Windows\Жұмыс үстелі\сабақ_VB_2\Face01.ico”)

End Sub
Private Sub Command2_ Mouse Move (Button As Integer, Shift As

Integer, X As Single, Y As Single)

Command2.Picture=Load Picture(“С:\Windows\Жұмыс үстелі\сабақ_VB_2\Face02.ico”)

End Sub
Private Sub Form_Load()

Command2.Picture=Load Picture(“С:\Windows\Жұмыс үстелі\сабақ_VB_2\Face03.ico”)

End Sub
Ескерту: Осы әсерді сәйкес батырмалардың қасиеттеріне сурет файлдардың жолын көрсетіп те алуға болады.

Пішінге 3 мәтіндік өріс (Text қасиетіне – бірінші және екінші өріске ештеңе, ал үшіншіге - 0) және 7 батырманы келесі қасиеттермен орналастырыңдар.

Caption

Private Sub Command1_Click()

Text3.Text=Val(Text1.Text) + Val(Text2.Text)

End Sub
Private Sub Command2_Click()

Text3.Text=Val(Text1.Text) - Val(Text2.Text)

End Sub
Private Sub Command3_Click()

Text3.Text=Val(Text1.Text) * Val(Text2.Text)

End Sub
Private Sub Command4_Click()

Text3.Text=Val(Text1.Text) : Val(Text2.Text)

End Sub
Private Sub Command5_Click()

Text3.Text=”0”

End Sub
Private Sub Command6_Click()

Text3.Text=Val(Text1.Text) ^ Val(Text2.Text)

End Sub
Private Sub Command7_Click()

Text3.Text=Sqr(Text1.Text)

End Sub

4-мысал.

Пішінде орналастырыңдар:

1-объект TextBox қасиетінде Text бос болуы керек.

3-объектіде Label Caption қасиетінде: бірінші үшін – суретке сәйкес тест, екіншіде – Жылдамдық (м/сек), үшінші – бос.

1-объект Command Button Caption қасиетіне – Қайта есептеу.

Caption қасиетінің пішіні үшін – Жел жылдамдығы.

Батырмаға шерткенде қайта есептеу.

Private Sub Command1_Click()

Dim ms As Integer ‘жылдамдық м/сек

Dim kmh As Integer ‘жылдамдық км/ч

ms=Val(Text1.Text) ‘алғашқы мәліметтерді енгізу

kmh=ms*25 ‘ қайта есептеу

‘Нәтижені шығару

Label3.Caption=Str(ms) + “м/сек-это” + Str(kmh) + “км/ч”

End Sub