Методические указания Форма фсо пгу 18. 2/05

БЕКІТЕМІН

________________ Ж.Т. Сарбалаев

«___»_____________200__ж.

Құрастырушы: аға оқытушы Жунусова А.Р. ______________

мамандығының студенттеріне арналған

Кафедра мәжілісінде ұсынылды “_____ ” __________200__ж. Хаттама № ___

Кафедра меңгерушісі _____________ Кертаева К.М.

“____ ” ____________200__ж. Хаттама № _____

ОӘК Төрайымы ____________ Жуманкулова Е.Н.


1 Пәннің міндеттері мен мақсаттары:

1.1 Кіріспе

Жалпы психология курсы бағдарламасы педагогикалық университеттерде бұрыннан оқытылып келедi, дегенмен де егемендi елiмiздiң оқу ағарту саласының барлығына бiрдей жаңа талап, жаңа бағдарлама жасау Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк стандарттау талабына сәйкес кредиттiк технологияға жаппай кешiрiлуiн қадағалауда. Қазiргi жаңару кезеңiнде әрбiр адамнын жеке басын қалыптастыруда, психологиясын жанаша өзгертуде айрықша көңіл бөлiнiп отыр. Өсiп келе жатқан болашақ ұрпаққа жеке адам ретiнде саналы тәрбие мен жетiк бiлiм қалыптастыруда жалпы психология пәнiнiң тиiмдiлiгiн, тәжiрибе жүзiнде жемiстi нәтижелерiн берген. Тұрақты тақырыптары мен бөлiмдерi, осы және психология пенiнiц баск:а да салаларын ок:ып уйренуге жол ашатын пан. студенттер мен қоғамдағы адамдардың даралық ерекшелiктерi мен олардың қоршаған ортадағы өмірінің, коллективтегi психологиялык мәселелерiн дұрыс шешу ғылымның осы саласының еншiсiнде. Қазiргi жана кезенде әрбiр адамның жеке басын қалыптастыруда психологиясын жаңаша өзгертуде айрықша көңіл аударыльш отыр. Соған байланысты жоғарғы оқу орындарының оқу системасы Қазақстан Республикасының Мемлекeттiк стандарттау талабына сәйкес, кредиттiк технологияға жаппай кешуiн қадагалауда. Психология пәнi осы мақсат-мiндеттердi жүзеге асыруда психологияның барлық салаларына лайықты оқу пәндерiн адамның әлеуметтiк қажеттiлiгiмен жеке басын қалыптастыруда жаңа бағдарлама бойынша жұмыс жүргiзудi негiзге алып, алыс-жақын шет ел психологтарының тәжiрибелерiн оқытудың психологиялық мәселелерiн кредиттiк технология бойынша жургiзудi студенттерге меңгерту, оқып үйрету. Осы бағытта мемлекетiмiздiң одан әpi дамуын қамтамасыз eтетін азаматтарды тәрбислеп, оұытып шығаруға мүдделі.

-ғылыми психологиялық бiлiмдер негiзiн қалыптастыру;

-жалпы психологиялық категориялар мен ұғымдар жүйеciн оқытып үйрету;

-адамды ic-әрекет, таным, қарым-қатынас субьектiсi ретiнде зерттеу үшiн психологиялық бiлiмдсрдi ғылыми негiзде қолданa бiлуге дағдылар қалыптастыру.

1. 
   Ж.Аймауытов. Психология оку құралы. Алматы.1994ж.
   
2. 
   Ә.К;.Алдамуратов Жалпы психология. Алматы. 1996ж.
   
3. 
   А.С.Выготский. Психология.(аударма) Алматы. 2005ж.
   
4. 
   Р.С.Немов. Психология. I-П-Ш-том. 2003ж.
   
5. 
   Қ.Б.Жарьщбаев. Психология. Алматы. 2003ж.
   
6. 
   С.Бап-Баба. Жалпы психология. Алматы. 2003ж.
   
7. 
   М.А.Асылханова.- Психология. Алматы. 2004ж.
   

8. 
   К.Б.Жарықбаев. Жалпы психология. Алматы.2003ж.
   
9. 
   К.Б.Жарықбаев. Психология негіздері. Алматы.2005ж.
   
10. 
    М.А.Асылханова. Психология таным процестерi. 2004ж.
    
11. 
    Ә.Қ.Алдамуратов.Қызықты психология. Алматы.1992ж.
    
12. 
    Қ.Б.Жарықбаев. Жантану негiздерi. Алматы. 2004ж.
    

1. 
   Психология ғылымының анықтамасы.
   
2. 
   Психологияның негізгi даму кезеңдерi. Ерте кездегi психологияның мән-жайын калай түсiнгендiгi туралы.
   
3. 
   Демокриттің материалдық тiршiлiктiң жемісі "жанды" оттың атомдарына теңеуi.
   
4. 
   Психикалык құбылыстардың дамуы жайындағы теориялар мен принциптер. Француз ғалымы П.Л.Лапластын "түрткі кандай болса, одан шығатын нәтиже де сондай" деген пiкiрi.
   

1. 
   Қазiргi заман психологиясы жене оның мақсат-мiндеттерi мен әдiстерi, ғылымдар жүйесiнде алатын орны.
   
2. 
   Психология және ғылыми-техникалық прогресс. Психология ғылымының құрылысы.
   
3. 
   Психология салаларын топтастыру, классификациялау принципi және қазiргi заман психологиясы ғылымының құрылысы.
   

1. 
   Сыртқы шындық пен акиқатты бейнелеу формаларының дамуы.
   
2. 
   Психиканың пайда болуы мен материяның дамуының эволюциясының жемiсi. Психикалық әрекеттi талдағыштық және бiрiктiргiштiк қызметi.
   
3. 
   Сананың дaмуындағы еңбектiң рөлi. Сананың коғамдық мәні. Саналы қызметтi қамтамасыз ететін ми сыңарлары қабығының дамуы. Сана және тiл.
   

1. 
   Ic-әрекет туралы түciнік. Адамньщ iс-әрекстiнде құрал-саймандарды колдануы. Ic-әрекет пен субъекттiң белсендiлiгi. Адамның қажеттiлiгi мен ic-әрекетке ниеттiлiгi.
   
2. 
   Адам санасы мен iс-әрекеттiң құрылысы. Әрекеттену адамның алдына қойған мақсат-мүддеciн орындауға ұмтылуы.
   
3. 
   Әрекет және қимыл. Адамның өз әpeкeтiн реттеуi және оны бақылауы. Адамның iшкi жан тебiренiстерi оның сыртқы практикалық iс-әрскеттерiнiң әcepiнен пайда болып отыруы интериоризация.
   
4. 
   Адамнын iшкi жан тербелiстерi сыртқа шығып экстериоризация: оның қимыл-қозғалыстары сөйлеyi арқылы психикалык жан күйiнiң заңдылықтары.
   

1. 
   Қарым-катынас туралы түciнік. Қарым-қатынастың сан салалары. Коммуникативтi қатынас.
   
2. 
   Интерактивтi және персептивтi қатынастар. Қатынас жасау және хабар алмасу. Қарым-қатынас және тiл.
   
3. 
   Қатынас адамдардың өзара iс-әрекеттерiн реттеп отыру туралы. Қоғамдық өмiрде адамдардың әлеуметтiк қарым-катынас процесiндегi концепциясы.
   

1. 
   Топтар және оның классификациясы. Топтың түрлерi: шартты уакытша топ, түпкiлiктi топ, үлкен топтар мен кiшi топтар, ресми топтар, ресми емес топтар. Топтардың даму деңгейi.
   
2. 
   Топтардың даму деңгейiнiң өcyiнe қарай бөлiнуi: ұжымдар, әлеуметтiк ассоциациялар, диффузды, корпорациялар және аралас топтар. Ұжым топтың ең жоғарғы түpi.
   
3. 
   Ұжым iшiнде адамдардьщ ic­әpeкетi аркылы өзара қатынастардьщ сипаты. Топтар мен ұжымдардын майда бөлшектерге бөлiнуi. Өзара таңдау.
   
4. 
   Социометрия. Референттiк iрiктелген топ және оны зерттеп бiлудiң әдiсi. Лидерлiк жетекшiлiк топ. Оқушылардьщ бiрлесiп атқаратын iстері ұжымдастықты өрiстетiп отырушы фактор. Ұжымдастық және оқытуды топтастыра отырып, шебер ұйымдастыра бiлу.
   

1. 
   Жеке адам туралы психологиялық түciнік. Даралық және жеке адам. Жеке адамның бойындағы әлеуметтiк сапалары және жүйелi түрдегi құрылысы.
   
2. 
   Жеке адамньщ белсендiлiгi. Жеке адамның әрекетшiлдiгi мен оның өмір тiршiлiгiнде ұстанған жолы. Жеке адамның бағыт бағдары. Мiнезiндегi ниет-тiлектерi. Ниеттерiнiң түр сипаты. Қызығулары.
   
3. 
   Жеке адамның ceнiмi мен дүниетанымы. Жеке адамның мақсат-мүддесi және оны қалыптастыру жолдары. Жеке адамньщ өзiндiк санасы.
   

1. 
   Темперамент туралы жалпы ұғым. Жеке адамньщ дамуындағы темпераменттің турақтылығы мен орнықтылығы.
   
2. 
   Темпераменттер туралы iлiм терминологиясының тарихи мәнi. Темпераменттерге тән психикалық қасиеттердiн. ауқымы.
   
3. 
   Жеке темперамент типтер және олардың психологиялықисипаттамасы. Темпераменттiн физиологиялық негiздерi. Жоғарғы нерв қызметiнiң типтерi және темперамент.
   

1. 
   Мiнез туралы жалпы түсінік. Мiнез және адамның даралық өзгешелiгi. Мiнез бiтiстерi. Мiнездiң құрылысы.
   
2. 
   Мiнез қасиеттерінің жиынтығы арқылы адамның жеке басының сипатталуы. Адамның жеке мiнез-құлық ерекшелiктерiнiн әлеуметтiк орта мен өмip сүрген жағдайына байланысты өзгеруi.
   
3. 
   Мiнез сапаларындағы айрықша ерекшелiктер. Мнез бiтiмi мен оның көpiнici.
   

1. 
   Қа6iлет туралы жалпы ұғым. Қабiлет және ic-әрекет. Қабiлеттiң көлем және сапа жағынан сипаттамасы. Қабiлеттiң құрылысы.
   
2. 
   Қабiлеттiлiктi анықтау, өлшеy мәселелерi. Қабiлеттiң дамуында кездесетiн бiр ортаның қызметiн екiншi ортаның өзiне алуы компенцациялау. Қабiлеттiлiктiң жалпы түpi мен жеке түрлерi.
   
3. 
   Творчестволық кабiлет. Талант жене оның пайда болуы. Талантты дамытып қалыптастыруда еңбектiң рөлi.
   

1. 
   Зейiн туралы жалпы ұғым. Ырқсыз және ырықты зейiн: зейiннiң бұл түрлерiнiң пайда болу себептерiнiң мән-жайы.
   
2. 
   Мектептегі процесiндегi зейiн. Оқу iсiнде мектеп оқушыларыньщ зейіннің тұрақтануы оны қажеттi нәрселерге бағдарлап отырудың жолдары.
   
3. 
   Зейiннiң физиологиялық негiздерi.
   

Жоспар

1. 
   Түйсiк пен қабылдау туралы түciнік. Түйсiктердiц рефлекторлық табиғаты. Рецепторлар мен талдағыштар.
   
2. 
   Түйсiктiц түрлерi. Түйсiктiн қасиетгерi. Сезгiштiк табалдырығы. Адаптация. Синестезия. Сенсибилизация.
   
3. 
   Қабылдаудың зат түрiнде болуы, тұтастығы, құрылысы, тұрақтылығы және мәндi түрде ретгелуi. Апперцепция.
   

Жоспар

1. 
   Ес туралы жалпы түciнік. Ес туралы теориялар. Аристотель, А.А.Смирнов, В.П.Запорожец. Ecтiң физиологияльщ негiздерi. Eстeгi елестер.
   
2. 
   Естің түрлерi: қысқа, ұзақ, оперативтi, механикалық, логикалық, ерiктi, ерiксiз, мнемониялық. Ecтiң типтерi: көру, есту, қимыл, аралас. Ес процестерi. Есте қалдыру және ic-әрекет. Қыска мерзiмдi есте қалдыру мен түпкiлiктi есте қалдыру.
   
3. 
   Есте қалдырудың мақсаттары. Мағынасына қарай есте калдыру мен жаттау аркылы есте қалдыру.
   
4. 
   Қайта жаңғырту түрлеpi: iргелестiк, ұксастык, карама-карсылык заңдылыктары.
   

1. 
   Ойлау әpeкеті туралы түciнік. Ойлау және жеке адам. Ойлаудьщ физиологиялык негiзi.
   
2. 
   Ойлау әpeкeттepi. Ойлаудың түрлерi және олардың өзiне тән даралық ерекшелiктерi.
   
3. 
   Ойлау таным процестерiнiн жоғарғы сатысы. Сөзбен ойдың бiрлестiгi. Сөйлеу туралы жалпы ұғым.
   

1. 
   Қиял туралы түciнік. Қиялдың тарихи даму жолдары: қиял және ауыз әдебиетi. Қиял және ғылыми прогресс.
   
2. 
   Қиялдың ерiксiз және ерiктi түрлерiне сипаттама.
   
3. 
   Арман және практикалық ic-әрскет. Қиялдың талдау мен бiрiктiрушi сипаты.
   

1. 
   Сезiм туралы түсінік. Сезiмнiң когнетивтiк процестерде, жеке бас көрiнiетерiнде aтқаратын рөлi. Сезiм мен эмоцияның психофизиологиялық негiздерi.
   
2. 
   П.В.Симонов, П.М.Якобсон эмоцияның психологиялық теориялары. Ч.Дарвин, У.Джеймс, КЛанге, С.Шехтер. Сезiм және жеке адам. Аффектер. Көңiл күйi.
   
3. 
   Эмоциялық стресс. Жоғарғы сезiмдердiц мазмұны мен мәні. Ақыл-ой және эстетикалық сезiмдер, сезiмнiң бұл түрлерiн мектеп оқушыларының бойына қалыптастыру. Сүйiспеншiлiк сезiмi.
   

Жоспар

1. 
   Epiк туралы түсінік. Ерiктiң когнетивтi процестермен байланысы. Мотивтердiң iшкi күpeci, epiк әрекетiнiң басталуы, тоқтамға келуi.
   
2. 
   Ерiктi әрекет сатылары. Ерiктi әрекет және оның құрылысы. Epiк сапаларын қалыпастырып отырудың жолдары.
   
3. 
   Epiктi әрекеттердi қалыптастыруда ұжымның рөлi. Бақылауды шектеу. Жауапкершiлiк. Epiк және адамның өз epкін тәрбиелеудiң мiндеттерi.