«мсак деңгейіндегі шұғыл көмек»

Науқас көптеген жылдар бойы асқазан жарасынан зардап шегеді, мезгіл-мезгіл емделеді, емдеу бірнеше айға ғана әсер етеді. Қазіргі уақытта асқыну кезеңіне байланысты бірнеше күннен кейін ауруханаға баруы керек еді. Кенет жұмысқа бара жатып, ол әлсіздік, бас айналу, бас ауруы, құалағында шуыл, жүрек айну сезімін атап өтті және қара нәжіс болды — бұрын-соңды мұндай жағдай болған емес. Науқасты ауыпсыну сезімі әрдайым мазалайтын еді, алайда бұл жолы олар мазалауын тоқтатты.

1. 
   Болжамды диагнозды тұжырымдап, негіздеңіз.
   
2. 
   Қандай қосымша зерттеулер жүргізу керек.
   
3. 
   Дәрігерге дейінгі шұғыл көмек көлемі туралы айтып беріңіз.
   

1. 
   Болжам диагнозын қойыңыз және негіздеңіз.
   
2. 
   Зардап шеккен адамға шұғыл көмек көрсету алгоритмін жасаңыз және әр кезеңді дәлелдеңіз
   

Төбелес кезінде ер адам басына өткір затпен соққы алды. Жарақаттың мән-жайы есінде жоқ. Тексеру кезінде: ұйқышыл, сұрақтарға жауап берілмейді, сәл бозарған, пульс минутына 62 соққы, париетальды аймақта жара 8х15 см, орташа қан кету, назолабиальды қыртыс сол жақта тегістелген,тілі сәл солға ығысқан, оң жақ қарашығы сол жақтан кеңірек.

ФАП-қа 55 жастағы ер адам кеуде қуысының оң жартысында қатты ауырсыну, үдемелі тұншығу, жөтел, әлсіздік, бас айналу туралы шағымдармен жеткізілді. Темір қақпаның доғасына кеудесімен қатты соғылғаны бергені белгілі болды.

ФАП-қа 62 жастағы әйел сол жақ тізе буынының ауырсынуына шағымданып келді, ауырсыну жүру кезінде күшейеді. Осыдан екі күн бұрын көшеде тіземен асфальтқа құлап кеткен. Үйде ол компресс жасап көрген, оң нәтиже бермеді.

Полиция ФАП-қа пышақпен қаруланған қылмыскердің шабуылынан зардап шеккен адамды жеткізді.

Фельдшер 60 жастағы ер адамды қарауда. ОЛ іштің толғақ тәрізді ауырсынуына, әр он бес минут сайын ішіндегісімен бірнеше рет құсуына (құсу ықылықпен пен ауыр кекірумен қоса жүреді), нәжіс пен газдың шықпауына шағымданады.

Сол жақ жамбас жарығымен ауыратын 48 жастағы ауыл тұрғыны қатты жөтелу кезінде сол жақ шап аймағынада қатты ауырсынуды сезінді, ауырсыну жатқан қалыпта да жоғалған жоқ. Бұрын жарық көлденең жатқан кезде жоғалып кететін еді. Бұл жолы бұлай болмады. Ауырсыну пайда болғаннан бері шамамен жарты сағат өтті, бірақ ол жақсармады, содан кейін науқас жедел жәрдем шақыруға шешім қабылдады және сонымен бірге нo-шпа таблеткасын қабылдады. Келген фельдшер науқасты қарап, сол жақтағы шап байламының астынан қатты ауырсынатын, қатайған шығыңқы қалташаны пальпациялады. Фельдшердің алдында бір рет құсу болды.

52 жастағы әйел жаңа жыл мерекесінен кейін 2-ші күні пайда болған оң жақ астындағы өткір ауырсыну туралы шағымдармен ФАП-қа жеткізілді. Ауырсыну оң жақ иыққа таралады. Жеңілдік әкелмейтін көп құсу байқалады.

Зауыттың медициналық пунктінің фельдшері кеңістікте қозғалатын жылжымалы элементтері бар робототехникалық құрылғылардың әрекет ету аймағына түскен және іштен жарақат алған жұмысшыны тексеруде.

Жас жігіт құлап, сол жақ қабырға асты аймағын жерден шамамен 15 см биіктікте орналасқан штангаға ұрды. Ол бірден іштің ауырсынуын, бас айналуды, әлсіздікті сезінді. Зардап шеккен адамды көшедегі адамдар фельдшер отырған көрші кәсіпорынның Денсаулық сақтау пунктіне алып келді.

Сіз дәрігер жоқ демалыс базасында фельдшер болып жұмыс жасайсыз. Сізге ер адам іштің жоғарғы бөлігіндегі белбеу тәрізді айқын ауырсыну туралы шағыммен жүгінді. Жеңілдік әкелмейтін тоқтамайтын құсу мазалайды. Шамамен бір тәулік ауырады. Ол осы жағдайын алкогольді ішімдіктерді көп ішкенмен байланыстырады.

Емхананың дәлізінде 42 жастағы науқаста кенеттен тұншығу ұстамасын дамыды. Науқас қолдарын орындықтың шетіне сүйеніп отырады, кеуде қуысы максималды тыныс алу күйінде, беті цианотикалық, қорқынышты білдіреді, тыныс алу жиілігі минутына 38.

Ойын барысында жасөспірім қолының үстіне құлады, өткір ауырсыну, иық буынында қозғалудың мүмкін еместігі пайда болды. Оң жақ иық буынын тексергенде, тіндердегі терең деформация, иық ұзынырақ болып көрінеді. Қолының қалпын өзгертуге тырысқанда ауырсыну күшейеді және серіппелі қарсылық анықталады.

Терапевтік қабылдауда науқас күрт тұрып, әлсіздік, бас айналу, көздің қараңғылануын сезінді. Анамнез: 25 күн бұрын қан кетумен асқынған асқазан жарасына операция жасалды.

Медбике көршісіне шақырылды, оны ара шақты. Жәбірленуші ауырсынуды, тістеу орнында күйдіру сезімін, тыныс алудың қиындауын, әлсіздікті, жүрек айнуын, беттің ісінуін, дене қуының жоғарылауын атап өтеді.

Науқас, 35 жаста, фельдшер- акушерлік пунктте ампициллинмен амбулаториялық емдеу тағайындалды. Ампициллинді енгізгеннен кейін, бірнеше минут өткен соң, науқас жалпы әлсіздікке, бетке қан жиналғандай ("ыстық сияқты, қызару"), бас ауруына, көру қабілетінің бұзылуына , кеуде артындағы ауырлық сезіміне шағымдана бастады. Жағдайы ауыр. Цианозбен терінің бозаруы, қатты терлеу. Жүрек тоны әлсіз. Жіп тәрізді пульс 120 соққы./мин. АҚ 80/50 мм рт.ст. ТАЖ минутына 28. Экспираторлық сипаттағы ентігу.

7 жасар бала эпилепсия бойынша невропатологқа қаралды. Күнделікті фенобарбитал таблеткаларын қабылдайды. Каникулда ауылға туыстарына барып, фенобарбитал таблеткаларын ішуді ұмытып кетті. Кешке футбол ойнағаннан кейін тоник-клоникалық құрысулар пайда болды.

Фельдшерді көрші пәтерге шақырды. Әйел оң жақ мықын аймағындағы ауырсынуға шағымданады, құсу болған жоқ, бірақ жүрек айну сезімі мазалайды. Ауырсыну тұрақты, иррадиация жоқ. Дене температурасы 37,5. Науқас ауырғанына бірнеше сағат болғанын айтты. Тексеру кезінде: тіл ақ жабынмен жабылған, құрғақ, іші оң жақ мықын аймағында ауырады, бұл аймақтағы іш қабырғасы қатайған, Щеткин-Блумберг симптомы оң. Ситковский мен Образцовтың белгілері де оң.

ФАП-ке анасымен бірге 7 жасар бала келіп түсті. Жағдайы ауыр: бірнеше рет құсқан. Ауладағы үлкен жігіттер балаға қинап арақ ішкізген . Бала оны мойындап тұр. Фельдшерінің қарауы көрсеткендей: бала тежелген, жағдайы ауыр, сөйлеуі нашар, терісі бозарған, маңдайында суық тер. АҚ 70/40, пульс әлсіз толтырылған, минутына 110 соққы. Ауыздан алкогольдің иісі шығады. Жүрегінің тондары аздап дірілдейді. Өкпеде везикулярлы тыныс байқалады. Іші жұмсақ.

Ер адам, 38 жаста, денсаулық сақтау пунктінің фельдшеріне қатты әлсіздік шағымдарымен жүгінді. эпигастрий аймағындағы қатты ауру сезімі, жүрек айну, 2 рет құсу. Анамнезінде ишемиялық ауру тарихы. Объективті: терісі бозғылт, ылғалды. Жүрек тондары тұйық, ырғақты, импульс минутына 90 соққы АҚ 140/90 мм.сын.бағ ЭКГ-да ST сегментінің көтерілуі, Т тісшесімен біріктірілген (монофаздық қисық)

Саяжайға 5 және 7 жастағы екі баласы бар ана келді. Қолдан жасалған моншада жуынды,

Науқас А. 6 жаста, үйде жалғыз қалды. Ол үйден алғашқы медициналық көмек көрсету қобдишасын алып шықты, оның ішінде әртүрлі дәрілер, соның ішінде тез ерігіш аспирин таблеткалары бар. Бірнеше таблетканы бір стақан суға ерітіп, ішіп алды. Анасы келгенде ол құлағындағы шуылға шағымдана бастады, ұйықтағысы келді. Анасы баласымен сөйлескенде есі шатасқанын атап өтті құсу болды, баланың қызуы көтеріле бастады. Анасы емханадан жедел жәрдем шақырды.

18 жастағы науқас фельдшерлік-акушерлік пунктте венадан қан алу кезінде есін жоғалтқан. Объективті: терісі бозарған, көп тершеңдік, қарашықтары кеңейген. ТАЖ 18

45 жастағы науқас емханаға келді. Тыныс шығарудың қиындауына шағымдары, қиын бөлінетін тұтқыр қақырықпен пароксизмальды жөтел, ауыр әлсіздік. Шабуылдың пайда болуы бояудың иісімен байланысты (дүкенде жөндеу жұмыстары жүргізілуде). Объективті: науқас мәжбүрлі позицияны алады – қолын орындық шетіне сүйеп отырады. Цианотикалық реңктері бар. Перкуссияда қораптық дыбыс. Өкпесінде құрғақ ысқырықты сырылдар көп естіледі. ТАЖ 28 мин. Пульс минутына 96 соққы.

Науқас 20 жаста ер адам. Емханалық фельдшерді үйге шақырды. Ол асқазан жарасымен диспансерлік есепте тұрады. 60 минут бұрын арқасы кенет эпигастрий аймағында қатты ауру сезімі пайда болған. Ауырсыну оң жақ иыққа таралады. Науқас тізесін ішіне апарып, бүйірінде жатыр. Терісі бозғылт, суық тер басқан. Пульс минутына 60 рет соғады. АҚ 100/60 мм.сын.бағанасына тең. Асқазан кері тартылған, алдыңғы іш қабырғасының бұлшықеттерінің кернеуі, іштің барлық аймағында қатты ауырсыну. Пальпация жасағанда кезінде бауырдың жоғалуы байқалады, Щеткин-Блюмберг симптомы оң.

Қарбалас күннің соңында 35 жастағы әйел жағдайының күрт нашарлауын байқады – қатты бас ауруы, бас айналу, жүрек айнуы мазалайды, жүрек соғуы жиі, көп зәр шығару пайда болды. Әйел сауықтыру орталығының фельдшеріне жүгінген.

ФАП фельдшеріне 62 жастағы науқас жеткізілді. Жүректің ишемиялық ауруы диагнозымен диспансерлік есепте тұрады. Төс сүйегінің артындағы интенсивті ауырсыну сезіміне шағымданады. Ауырсыну сол жақ иыққа, жауырынға таралады. Ауырсынудың басында екі рет сублингвальды нитроглицерин қабылдаған. Әсері байқалмайды. Шабуылдың ұзақтығы - 40 минут. Терінің түсі және шырышты қабаттардың ерекшеліктері жоқ. Жүректің жоғарғы жағында әлсіреген I тон естіледі. Пульс минутына 60 соққы. АҚ 160/90 мм.сын.бағ ЭКГ-да St сегментінің изосызықтан жоғары ығысуы байқалады, Т тісшесі жоғары.