НҰСҚаулар құрастырушы: аға оқытушы Артықбаева Г. Т павлодар Пән бойынша оқыту бағдарламасын бекіту парағы
жүктеу/скачать 123.18 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 Тақырып Девиантты мінез-құлық әлеуметтануының пәні
- Ұсынылған әдебитеттер тізімі
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті Тарих және құқық факультеті Әлеуметтану және саясаттану кафедрасы 5М050100 «Әлеуметтану» мамандығының магистранттарына арналған «Девиантты мінез-құлық әлеуметтануы»
Құрастырушы: аға оқытушы Артықбаева Г.Т.. Павлодар
БЕКІТЕМІН ОЖ проректоры ________ Н.Э. Пфейфер 20__ж. «__» _________ Құрастырушысы: ____________аға оқытушы Артықбаева Г.Т.
«Девиантты мінез-құлық әлеуметтануы» пәнінің оқыту бойынша ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР Кафедра отырысында ұсынылды 2012 ж. «__»_________№___Хаттама Кафедра меңгерушісі_________Ғ. Н. Иренов 2012 ж. «__»_________ Тарих және құқық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды 2012 ж. «___»________№___Хаттама
ОҮЖжӘҚБ бастығы _____________ А.А.Варакута 20__ж. «___»_________ Университтетің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды 20__ ж. «___»_______ №__ Хаттама 1 Тақырып Девиантты мінез-құлық әлеуметтануының пәні
Девиантты мінез-құлық әлеуметтануының пәні, объектісі және міндеттері. Девиантты мінез-құлық әлеуметтануы функционалды жеке әлеуметтанулық теория ретінде. Ауытқу мінез-құлықтың теориялық-методологиялық және эмпирикалық зерттелу деңгейлері. Қоғам дамуының қазіргі кезеңіндегі девиантты мінез-құлық әлеуметтануының міндеттері. Девиантты мінез-құлық әлеуметтануының түсініктемелік аппараты. «Девиантты мінез-құлық» категориясының мазмұны. «Девиация», «әлеуметтік ауытқу», «әлеуметтік патология», «асоциалды мінез-құлық», «әлеуметтік дезорганизация», «деликвенттік мінез-құлық» түсініктерінің байланыстары. Позитивті және негативті девиация. Әлеуметтік ауытқуды зерттейтін аралас ғылымдар жүйесіндегі девиантты мінез-құлық әлеуметтануының орны. Ұсынылатын әдебиет: [6, б. 125-130], [10, б. 43-48] 2 Тақырып Қазіргі заман әлеуметтануындағы девиантты мінез-құлықтың негізгі теориялары
Девиантты мінез-құлықты зерттеудің теориялық-методологиялық тәсілдері: әлеуметтік-құрылымдық бағыт, мәдени тәсіл, тұлғалық моделі. Марксистік әлеуметтік ауытқу теорияларының негізгі ерекшеліктері. Э.Дюркгейм адамгершілік нормаларының мазмұнына әсер етуші, оның бастаулары мен даму бағыттарының факторлары туралы. Э.Дюркгеймнің «Самоубийство» монографиясындағы аномия немесе қоғамның дезорганизациялық жағдайын талдауы, девиантты мінез-құлықты мәдени негізде зерттеу тәсілі. Т.Селлиннің мәдени жанжал теориясы және Р.Мертонның социомәдени аномия теориясы. Девиантты мінез-құлықты зерттеуге тұлғалық көзқарас. Ч.Ломброзоның антропологиялық моделі. Э.Сатерлендтің әлеуметтік-психологиялық моделі - дифференциацияланған байланыстар теориясы, Э.Фроммның мәдени моделінің әлеуметтік сипаты және адамның деструктивтік теориясы. Ұсынылатын әдебиет: [6, 141-145 б.], [8, 112-116 б.] 3 Тақырып Әлеуметтік норма девиантты мінез-құлықты анықтауда бастапқы пункт ретінде
Әлеуметтік норма қоғамдық өлшем ретінде: сапалық және сандық аспектілері. Әлеуметтік нормалардың құрылымы. Рұқсат ету, ережелер, тыйым салу адамдар мінез-құлқын реттеудің негізгі әдістері ретінде. Әлеуметтік нормалардың негізгі сипаттамалары. Әлеуметтік нормалардың пайдалылығы (қоғамдық қажеттілігі), міндеттілігі және шын мәнінде іске асыру. Нормалардың қоғамдық санадағы көрінісі. Әлеуметтік нормалар қоғамдық қарым-қатынасты ұйымдастырудың ерекше әдісі және түрі ретінде. Норманы жасап шығару адамдық іс-әрекеттің ерекше түрі ретінді. Әлеуметтік нормалардың классификациясы. Нормативті жүйелердің әрекеттесу спецификасы. Құқық және мораль адамдар мінез-құлқының реттеушісі ретінде. Қазіргі Қазақстандағы құқықтың және адамгершіліктің нормалары. Ұсынылатын әдебиет: [6, б. 141-145], [8, б. 112-116] 4 Тақырып Ауытқу мінез-құлқының бірегейлік механизмі
Ауытқу мінез-құлқының бірегейлік (жеке) деңгейі. Әлеуметтік қажеттілік тұлға мінез-құлқындағы әлеуметтік-психологиялық детерминанта ретінде. Қажеттіліктер классификациясы. Әлеуметтік позитивті, әлеуметтік бейтарап және асоциалды қажеттіліктер. Нақты өмірлік мәселе тудырған жағдайы девиация факторы ретінде. Мәселе туғызып отырған жағдайдың объективті мағынасы және оны тұлғаның субъективті тұрғыда қабылдауы. Жанжал өмірдің күрделі жағдайларының мазмұндық қыры ретінде. Макрожанжалдың адамдардың күнделікті мінез-құлық деңгейімен байланысы. Тұлғаның биоәлеуметтік ерекшеліктері және девиация. Ұсынылатын әдебиет: [6, б. 145-149], [8, б. 117-125] 5 Тақырып Девиантты мінез-құлық механизмі бұқаралық әлеуметтік құбылыс ретінде
Бұқаралық әлеуметтік құбылыс деңгейіндегі девиантты мінез-құлық. Ауытқу мінез-құлық әлеуметтанудың пәндік саласы ретінде. Ауытқу мінез-құлықтың себептік комплексі: шынайы әлеуметтік процестер объективті әлеуметтік қарама-қайшылықтар – әлеуметтік институттар дисфункциясы – құндылықтар деформациясы ауытқу мінез-құлқы. Әлеуметтік дезорганизация ұғымы. Әлеуметтік қауымдастық дезорганизациясы және тұлға. Аномия концепциясы, оның батыстық әлеуметтік ойдағы дамуы. Қазіргі Қазақстандағы аномия және ауытқу мінез-құлқы. Ұсынылатын әдебиет: [6, б. 131-140], [1, б. 39-45] 6 Тақырып Әлеуметтік бақылаудың мәні, функциялары және құрылымы
Әлеуметтік бақылау түсінігі. Әлеуметтік бақылау функциялары. Кешірім жасау және жазалау әлеуметтік нормалардың әдістері ретінде. Парсонс бойынша әлеуметтік бақылау әдістері: оқшаулану, реабилитация, әлеуметтік бақылау формалары (сыртқы және ішкі, ресми және бейресми, т.б.). Әлеуметтік бақылау институттары. Әлеуметтік бақылау элементтері. Әлеуметтік бақылау механизмдері. Әлеуметтік шектеулер. Индивидтің өзіндік санасы және әлеуметтік бақылау. Ұсынылатын әдебиет: [6, б. 132-145], [3, б. 112-115]
Қазіргі замандағы әлеуметтік бақылаудың негізгі тенденцияларының өзекті мәселелері. Әлеуметтік бақылау саясатына деген ақпараттық тәсіл. Санкция (жаза) қолдану арқылы девиантты мінез-құлықпен "күрес". Қазіргі заманда "жазалау кризисі" түсінігі жөнінде әлеуметтанушылардың түсінігі. Ауытқу мінез-құлқының алдын алудың саясатын жүргізудегі медико-биологиялық тәсіл. Девиацияны ескертудегі әлеуметтік профилактикалық тәсіл. Превенцияның негізгі деңгейлері: жалпы әлеуметтік, арнайы және жеке. Ұсынылатын әдебиет: [2, б. 65-74], [3, б. 114-119] 8 Тақырып Нашақорлық әлеуметтік мәселе ретінде
«Нашақорлық» - «наркотизация» түсініктерінің байланыстары. Нашақорлықты зерттеудің негізгі әлеуметтанулық тәсілдері. Мәселенің психологиялық, әлеуметтанулық дәрежелері. Нашақорлықты зерттеудегі жүйелелік тәсіл. Нашақорлық себептеріне мәдени түсініктеме. Нашақорлық әлеуметтік мәселе ретінде. Есірткіге бейімдеудің объективті, субъективті факторлары және мотивтері. Тұлғаның есірткіге тәуелденуінің факторлары. Нашақорлықтың әлеуметтік нәтижелері. Нашақорлықтың алдын алудың басты мәселелері. Нашақорлық жастар мәселесі ретінде. Нашақорлық халықаралық мәселе ретінде. Есірткіні зандастыру: қарсы және келісу. Батыс елдеріндегі нашақорлықпен күресудің жаңа әдістері. Қазіргі кездегі Қазақстандағы нашақорлықтың негізгі тенденциялары. Қазақстан Республикасында нашақорлықтың алдын-алудың негізгі бағыттары. Әлеуметтік ақтау әлеуметтік бақылау әдісі ретінде. Нашақорлық процесіне бақылаудағы формалды емес ұйымдар мен нашақорларға әлеуметтік көмек көрсететін қызметкерлердің маңызы. Ұсынылатын әдебиет: [1, б. 15-28], [5, б. 33-37] 9 Тақырып Ішімдікке салыну әлеуметтік патология түрі ретінде 1 Ішімдікке берілудің әлеуметтік нәтижесі. 2 Алкогольдік жағдайдың және оның динамикасының әлеуметтанулық көрсеткіштері және критерилері. 3 Ішімдікке салыну мен маскүнемдіктің алдын-алудың негізгі бағыттары. Алкоголь және оның табиғаты. Ішімдікке берілудің әлеуметтік нәтижесі. Алкогольдік жағдайдың және оның динамикасының әлеуметтанулық көрсеткіштері және критерилері. Спиртті ішімдіктерді тұтынудың нәтижесінде болатын көпшіліктің мінез-құлқындағы өзгерістер. Әйелдер мен жастар арасындағы алкоголизм мәселесі. Ішімдікке салынудың алдын-алудың басты мәселелері және Қазақстан Республикасындағы маскүнемдік. Қазақстан Республикасындағы алкоголизмнің ерекшеліктері. Әлеуметтік өзгеріс кезіндегі алкоголизмнің ерекшеліктері. Әлеуметтік өзгеріс кезіндегі алкоголизмнің себептері мен факторлары. Ішімдікке салыну мен маскүнемдіктің алдын-алудың негізгі бағыттары. Әлеуметтанулық зерттеудің мемлекетте антиалкогольдік саясатты қалыптастырудағы маңызы. Ұсынылатын әдебиет: [5, б. 80-88], [1, б. 15-28] 10 Тақырып Қылмыс әлеуметтанулық зерттеудің объектісі ретінде
Қылмыс әлеуметтануына концептуалды көзқарас. Қылмысты әлеуметтанулық талдаудың спецификасы. Қылмыс жасаушы, қылмыстық мінез-құлық, қылмыстық орта. Қылмыстың әлеуметтік табиғаты. Қылмыстық субмәдениет. Қылмыстық істің сандық және сапалық көрсеткіші. Қылмыстың адамгершіліктік, әлеуметтанулық және заңдық тұрғыдағы мәселелері. Кәмелетке толмаған жастардың қылмыстық мінез-құлықтары және оның ерекшеліктері. Қылмыстық мінез-құлықты зерттеудің әлеуметтанулық әдістері: кемшіліктері мен жетістіктері. Нақты әлеуметтанулық зерттеулердің қылмыстық әлемдегі саясатты қалыптастырудағы ролі. Қазіргі кездегі Қазақстандағы қылмыстық іс: тенденциясы, жағдайы және даму жағдайлары. Ұсынылатын әдебиет: [4, б. 58-63], [5, б. 113-120]
Өзі-өзіне қол жұмсау философиялық, адамгершіліктік мәселе ретінде. Суицидтік мінез-құлықты зерттеудегі әлеуметтанулық тәсіл ерекшелігі. Э.Дюркгейм мен М.Н.Гернеттің еңбектерінде өзіне-өзі қол жұмсауға әлеуметтанулық талдау. Қазіргі кездегі өзін-өзі өлтірудің жыныстық өсу динамикасы. Өмірден өз еркімен кету мотивтерін әлеуметтанулық зерттеу. Өз-өзіне қол жұмсауды зерттеудегі негізгі концепциялар мен көзқарастар. Әлеуметтік-психологиялық дезадаптация, өмірлік-жанжалдық жағдай суицидтік акттың өзара әрекет факторларының нәтижесі ретінде. Суицидтік мінез-құлықтың алдын алудың жалпы әлеуметтік және спецификалық шаралары. Ұсынылатын әдебиет: [7, б. 47-56], [8, б. 25-32] 12 Тақырып Сексуалдық девиациялар: әлеуметтанулық талдау
«Сексуалды мінез-құлық» феномені: биологиялық, мәдениеттік, әлеуметтік аспектілері. Мәдени шеңбердегі секс. Сексуалды төңкеріс әлеуметтанулық талдаудың объектісі ретінде. Девианттық мінез-құлық сексуалдық қатынастар саласында. Сексуалды азшылық: норма ма әлде ауытқу ма? Жезөкшелік әлеуметтік құбылыс ретінде. Жезөкшелік тарихи және әлеуметтік аспектіде. Г.Зиммель жезөкшеліктің ақшалай мәні туралы. Жезөкшелікке байланысты қазіргі «әлеуметтік мифтер» туралы. Жезөкшелік жыныстық мораль либерализациясы контексінде. Жезөкшелікті әлеуметтік бақылау модельдері: прогибиционизм, регламентация және аболиционизм. Ұсынылатын әдебиет: [11, б. 87-95], [7, б. 47-56] Ұсынылған әдебитеттер тізіміНегізгі: 1. Абдиров Н.М., Интыкбаев И.Р. Подросток в орбите наркомании, проблемы, предупреждение. - Караганда, Высшая школа КНБ, 2009.
5. Афанасьев B.C., Гилинский Я.И. Девиантное поведение и социальный контроль в условиях кризиса Российского общества. - СПб., 2010. Косымша: 6. Гилинский Я.И. Социология отклоняющегося поведения как специальная социологическая теория. // Соц.Исс, 2010, № 4. 7. Джаманбалаева Ш.Е. Общество и подросток: социологический аспект девиантного поведения. - Алматы, 2009 г. - 278 с. 8. Социальные, правовые и криминологические проблемы борьбы с наркоманией. - Харьков. 2011. 9. Тощенко Ж.Ж. Социология. М., Прометей, 2007. 10. Фромм Э. Анатомия человеческой деструктивности. М., 2008. жүктеу/скачать 123.18 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
