О каугабай p65
ЋОНАЙДЫЃ ЋОНЫСЫ ЖЌНЕ «НОЅАЙ ЋАЛАСЫ»
жүктеу/скачать 0.78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- САЙДАЅЫ САЯБАЋ
| ЋОНАЙДЫЃ ЋОНЫСЫ ЖЌНЕ «НОЅАЙ ЋАЛАСЫ»
Жетiсу жерiне, оныѓ iшiнде Алатау етегiне Ћонай- дыѓ к#шi шамамен 1860-80 жылдары келедi. Басында алѕ- ашћы к#шкен жер Iле бойына келгенiмен, бџрынѕы кек- тенген елмен Ћонай сыйыса алмайды. Арћадан аса байып, љйiр-љйiр жылћы, мыѓѕырѕан ћой айдап келген Ћонай бай- ды ћызѕаншаћ ел к#ре алмай, мљйiздеп тљрт- пектейдi. Ендi Ћонай Алатау жаћты аѓсайды. Ысты мен Шапырашты ежелден аѕайын болѕандыћтан, Ћонай осы елдi арћа тџтып, ежелгi атамекенге орныѕады. Ћыста Кiшi 284 Алматы #зенiнiѓ т#менгi жаѕын мекендеп, жазда Алатау б#ктерiндегi жайлауларда к#шiп-ћонады. Бџл кезде Ал- матыда (Љш Алматы) отаршылардыѓ Верный бекiнiсi са- лынып, ол ћалаѕа айнала бастаѕан едi. Базар, сауда-сат- тыћ ћызып, сырттан келген орыс, татар, дљнген жќне џйѕырлардыѓ «мекен-ћалашыћтары» бой к#терген. Ежелгi тџрѕын халыћты мекен-ћонысынан келiмсектер ыѕысты- рып, Алатау б#ктерiндегi жайлаулар солардыѓ иелiгiне #тедi. 1853 жылы Ћырым соѕысына барудан ћашћан Едiл бой- ындаѕы татарлар атажџрттарын тастап, Орынбор, Ћызыл- жар, Семей арћылы олардыѓ да бiразы Алматыѕа келiп ћоныстанады. Ћазiргi Татарка аймаѕында «Ноѕай ћала» — «Татар слободкасы» пайда болады. Ћонай ежелгi атамекенi Алатау етегiне тљпкiлiктi ћоныстанып орныѕады. Тасы #рлеп, байыѕан љстiне байи- ды. «Алматы базарына Ћонайдыѓ малы келгенде шаѓнан жџрт адасатын» деп к#нек#здер текке айтпаса керек. Ћонай татар саудагерлерiмен жаћсы байланыс жасап, оларѕа ма- лыныѓ терi, жљнiн #ткiзiп, олардан мата-пџл, киiм-кешек, љй жињаздарын алып, заманѕа сай #мiр сљрудiѓ керектiгiн џѕынады. Џлы Жџмабайды мџсылман медресесiне оћуѕа бередi. Татарка алѕашында «Ноѕай ћала» атанѕан. Осы ћалаѕа жаћын маѓда Ћонайдыѓ да ауылы болѕан к#рiнедi, 1854 жылы салынѕан мџндаѕы мџсылман мешiтi жанындаѕы медреседе ћазаћ балалары да оћыѕан. Татаркада бџрыннан тџратын ћариялар «бџл жаћта Ћонаевтыѓ бабалары тџрѕан» деп, осындаѕы к#не ћоры- мѕа ата, ќжесiнiѓ жерленгенiн айтады. САЙДАЅЫ САЯБАЋ Алпысыншы жылдары Татаркадаѕы ескi ћорым- бейiттi тегiстеп, мџнда ћџрылыс жљргiзу ћолѕа алынады. Ћазiргi бiр емхана тџрѕан жерден шыћћан адам сљйектерi жџртты шошытады. Ал кiшкене #зен бойыныѓ жаѕасын- да, жарћабаћ сайдыѓ жоѕары жаѕындаѕы бейiттiѓ тџсын ћазып жатћанда ћайѕылы оћиѕа болады. Экскаватор #ртенiп, iшiндегi адам #ледi. Мџны к#збен к#рген халыћ ћатты љрейленген. 285 Димекеѓнiѓ ќке-шешелерiмен араласып тџратын Ћырыћбай молда мџны Ахмет ћария арћылы љлкен љйдегi Димекеѓе жеткiзедi. Ћџрылыс тоћтап, бейiт ћоршалады. Жермен-жексен болып кеткен ћорым-зираттыѓ љстiне аѕаш егiледi. Т#ѓiрегiндегi сыраханалар жабылады. Ћонай мџнда жерленген бе, жоћ па, ол жаѕы белгiсiз. Ћонайдыѓ немересi Ахмет ћария ќке-шешесiнiѓ осы мџсыл- ман бейiтiнде жатћанын есiне жаћсы саћтаса керек. Зират жанындаѕы сырахана, жын-ойнаћћа шыдай алмай, оны џлына хабарлап, басћа жаћћа к#шiрткен осы кiсiнiѓ #зi. К#не ћорым љстiне тiгiлген к#шет, шыбыћ уаћыт #те тамаша саялы баћћа айналды. жүктеу/скачать 0.78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|