No2 дәріс 1. Тақырыбы: «Жалпы психопатология: қабылдау, ойлау, есте сақтау, зейін, интеллект бұзылыстары» Тема: «Общая психопатология: расстройства восприятия, мышления, памяти, внимания, интеллекта 2. Мақсаты: түйсік, қабылдау, ойлау, есте сақтау, зейін, интеллект бұзылыстарының негізгі белгілерін беру
Цель: дать основные симптомы расстройств ощущений, восприятия, мышления, памяти, внимания, интеллекта
3. Конспект лекция туралы. Адамның танымдық іс-әрекетінің бастапқы кезеңі, болмысты сенсорлық тануы - түйсік пен қабылдау. Сезім және қабылдау бұзылыстары
Гипестезия — сезіну жандылығын, жарықтығын, нақтылығын жоғалтуда көрінетін сезімдер мен қабылдаулардың субъективті жарықтығы мен қарқындылығының төмендеуі, олар иеліктен шығару сезімі пайда болғанға дейін (құрылымға кіреді). деперсонализация және дереализация синдромы).
Анестезия – проекциялық жүйе бойындағы бұзылыстар немесе анализатордың қыртыстық өзегінің зақымдануы (оптикалық, есту, тактильді және т.б. жансыздандыру) салдарынан түйсіктер мен қабылдауды өшіру. Истерияда көрінеді.
Гиперестезия – гиперпатикалық эмоционалды бояумен жүретін бұрын бейтарап тітіркендіргіштердің сезінуінің күшеюі. Кәдімгі жарық соқыр, дауыстың дыбысы саңырау, жанасу ауырады.
Синестезия – басқа анализаторға сезімдер мен қабылдаулардың сәулеленуімен тітіркендіргіштердің сезімталдығының күшеюі, нәтижесінде олар әдеттен тыс түске, қос түйсік сипатына ие болады (түсті музыка, раушан гүлдері көк иіс, дыбыс тітіркенуі ауырсынуды тудырады). Гиперестезия мен синестезия галлюциногенді заттармен улану жағдайында пайда болады. Сенестопатиялар (жалпы сезім елесін) жеке ішкі ағзалардан және дененің әртүрлі аймақтарынан шығатын және осы органда пайда болуына ешқандай себеп жоқ әртүрлі, өте жағымсыз, ауыр және әдеттен тыс сезімдер. Бұл жану, ісіну, жарылу, қан құю, бұралу түріндегі анық емес сезімдер.
Сенестопатиялар локализацияланған немесе көші-қон, бір немесе бірнеше болуы мүмкін. Көбінесе сенесто-гипохондриялық синдромның құрылымында, шизофрениямен, депрессиямен кездеседі. Шизофренияда сенестопатиялар бұдырлы, «гүлді» сипатта болады. Мысалы, «маңдайдағы қорқыныш сезімі», өкпенің «бір-біріне жабысу» сезімі.
Метаморфопсия (визуалды психосенсорлық бұзылулар) – шынайы өмірдегі объектілерді олардың мәні мен мәнін түсіне отырып бұрмалап қабылдау, сонымен қатар пациенттің оларға деген сыни көзқарасы (дисморфопсия – заттардың пішінінің бұрмалануы, макропсия – заттардың көбеюі). объектілер, микропсия - олардың өлшемдерінің төмендеуі). Психосенсорлық интеро- және проприоцептивтік бұзылулар - дененің «Менін» қабылдауы бұрмаланған немесе бұзылған - олар дененің, оның бөліктерінің пропорциялары мен өлшемдерінің өзгеруі сезімімен көрінеді. Әдетте деперсонализация синдромдарының құрылымына кіреді, дене схемасының бұзылуы, дисморфофобия және гипохондрия.
Иллюзия – шынайы өмірдегі объектіні оның мазмұнының, мағынасының өзгеруімен бұрмалап қабылдау. Сол немесе басқа анализаторлар қызметінің бұзылуына байланысты есту (сөйлеу мағынасын бұрмалау, шу кезінде дауыстарды есту және т.б.), көру және басқа иллюзиялар ажыратылады. Пайда болу механизмі бойынша иллюзиялар бөлінеді: заттар мен заттардың физикалық қасиеттерінің ерекшеліктерінен туындайтын физикалық (екі ортаның шекарасындағы заттардың сынуы, мираждар); физиологиялық, анализатор жұмысының физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты (мысалы, пойыз тоқтағаннан кейінгі қозғалыс сезімі, жердің аспанмен түйісетін көкжиегі, қашықтықтағы параллель сызықтар жақындау ретінде қабылданады және т.б.). Олар сезім мүшелерінің жетілмегендігімен түсіндіріледі.