Оқытушы туралы мәліметтер



Дата12.07.2016
өлшемі160.17 Kb.
#192840
Оқытушы туралы мәліметтер:

Сейтханова Кумисжан Кабдылуахитовна – Зоотехнология, генетика және селекция кафедрасының аға оқытушысы

Қабылдау уақыты: Дүйсенбі –10.00 ден 15.00, кабинет А1-117

2. Пән туралы мәліметтер: Биофизика пәнінің ұзақтығы 15 апта, сағат саны 135, аудиториялық сағат саны – 45 сағат, СӨЖ – 90 часов. Курс емтиханмен аяқталады.

3 Пәннің еңбек сиымдылығы

Семестр

Кредиттер саны

Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым-қатынас сағаттарының саны

Студенттердің өздік жұмысының сағат саны

Бақылау формасы

барлығы

Дәрістер

практикалық

зертханалық

студиялық

жеке

барлығы

ОСӨЖ




2

12

6

6

-

-

-

78

12

емтихан

барлығы

2

12

6

6

-

-

-

78

12

емтихан

4 Пәннің мақсаты және тапсырмалары, оның оқу процесінде алатын орны

Студенттерге биофизикалық процестердің ерекшеліктері мен обьекттері жайында, биологиялық процестер мен құбылыстарға негізгі биофизикалық тәсілдерді қолдануы жайында тереңдетілген білімді беру; биофизиканың негізгі заңдары мен принциптерімен таныстыру.Сонымен бірге мал организіміндегі болатын биофизикалық құбылыстардың табиғатын қазіргі заманның физикасы арқылы түсіндіру.


Пәннің міндеттері:


- студентерге биофизиканың негізгі бөлімдерінен жалпы биологиялық, биофизикалық білім беру;

- биофизиканың іргелі заңдылықтары мен қолданбалы зерттеулеріне түсініктерін қалыптастыру;

- биологияда биофизиканың маңызды жетістіктері мен оның даму жетістіктері жайында әңгімелеп хабарлау;

5. Білімге, икемділікке және машықтарға қойылатын талаптар

Студент білу керек:

-биофизиканың негізгі принциптері мен негізгі қағидаларын;


- тірі жүйелердің функционалдануының физикалық және биологиялық аспектілерінің байланысын.

Студент істей білуі керек:

Физиканың негізгі заңдарын практикалық биофизикалық есептерде пайдалануды;

-биофизиканың әртүрлі салаларынан типтік есептерді шығары білуді;

- қазіргі өлшеу аспаптарымен жұмыс істей алуды және биологиялық және физикалық құбылыстарды зерттегенде ғылыми тұрғыдан қарап тәжірибе нәтижелерінің дұрыстығының дәрежесін анықтауды.



6. Пререквизиттер

Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар қажет:



  • Математика;

  • Биохимия;

  • Генетика;

  • Информатика.

- физика

- физиология

- молекулалық биология

- генетика

- цитология

- гистология

- экология

- микробиология

- ботаника

- зоология



7. Постреквизиттер

Курсты өткеннен соң студенттер алған теориялық білімдерін және тәжірибелік дағдыларын дұрыс қолдана білуі қажет.



8. Тақырыптық жоспар

8. 4.1 Тақырыптық жоспар

ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ

п/п

Тақырыптардың аталуы

Сағаттар саны

Дәрiстер

Тәжір.жұмыс

СӨЖ

1.

Кiрiспе







6

2.

Биомеханика заңдары.

1




6

3

Биологиялық процестердің термодинамикасы.

1




6

4

Термодинамиканың күйлері, принциптері

1

3

4

5

Биоэлектірлік құбылыстар.

1




18

6

Биоэлектрлік потенциал мәні

1

2




7

Фотобиология.Фотобиологиялық процестердің биофизикасы

1

2

6

8

Радиационды биофизика




2

6

9

Биомеханика және акустика




2

6

10

Гидродинамика




2

6

11

Хронобиология және автотолқындық процестер




2

8




Барлығы

6

6

78


9 Пәннің қысқаша сипаттамасы

Студенттерге биофизикалық процестердің ерекшеліктері мен обьекттері жайында, биологиялық процестер мен құбылыстарға негізгі биофизикалық тәсілдерді қолдануы жайында тереңдетілген білімді беру; биофизиканың негізгі заңдары мен принциптерімен таныстыру.Сонымен бірге мал организіміндегі болатын биофизикалық құбылыстардың табиғатын қазіргі заманның физикасы арқылы түсіндіру.



Дәріс сабақтың мазмұны

Тақырып 1. Кіріспе. Бифизика пәні және оның мақсаттары. Тірі жүйедегі биологиялық және физикалық процестер. Биофизикалық зерттеулердің бөлімдері мен тәсілдері. Биофизиканың басқа ғылымдармен байланысы. Биофизиканың медицинадағы, ауыл шаруашылығы үшін, биотехнологиядағы және зоотехниядағы маңызы.

Тақырып 2. Биомеханика заңдары. Тірі оргеанизмдегі (ұлпаларда, органдарда, клеткаларда) физика-химиялық құбылыстар. Биофизикалық процестердің кинетикасының негізгі ерекшеліктер мен динамикасының сипаты.

Биомеханика заңдары. Биосистеманың механикалық қозғалысының кинематикасы мен динамикасы. Айнымалы қозғалыс.

Энергия ауысу: энергияның түрлерінің трансформациясы. Энергияның сақталуы мен түрлену заңдары. Тірі жүйелердегі энергияның жұмсалу жолдары және аккумуляция типтері.

Жалпыбиологиялық процестер мен энергетикалық процестердің беттесу механизмдері. Биомембрананың физикалық қасиеттері. Биомембраналардағы энергияның түрлендіруінің жалпы сипаттамалары. Молекулалық құрылымдардың химиялық байланыстарындағы энергияның сақталуы.

Биофизикадағы тербелмелі процестер. Автотербелістер режимі.

Биосұйықтықтардың физикалық қасиеттері, кинематикасы мен динамикасы. Тұтқырлықты анықтау әдістері. Капиллярлық құбылыстар. Беттік керілу. Сулану. Ылғалдылық.

Бұлшық еттің жиырылу теориясы. Механикалық деформациялар. Көлденең жолақты бұлшық ет энергиясының механохимиялық түрлендірушісі ретінде.

Тақырып 3. Биологиялық процестердің термодинамикасы. Биосистеманы зерттеудегі статистикалық және термодинамикалық әдіс. Макромолекула биоструктуралық құрылымның негізі ретінде. Макро, микропараметрлер. Молекуланың жылулық қозғалысының энергиясы мен жылдамдығы. Статистикалық таралулар.

Термодинамика биофизикалық ілім. Термодинамикалық параметрлер, термодинамикалық жүие ретінде тірі организмдердің (ағзалардың) ерекшеліктері. Энергия мен термодинамикалық тепе-теңдік түсініктері.

Биологиядығы термодинамиканың бірінші бастамасы. Жылу берілу. Жылу өткізгіштік және сығылу. Калориметрлік әдіс. Тірі ағзадағы жылу алмасу түрлері. Жылуреттегіштіктің физикалық механизмдері.

Биологиядығы термодинамиканың екінші бастамасы. Ашық жүйелердің термодинамикасы. Энтропия өзгеруі.

Тасмалдау құбылыстары. Мембрана арқылы заттың транспорты (көшуі). Белсенді және белсенді емес транспорт.
Тақырып 4. Биоэлектірлік құбылыстар. Биоэлектірлік құбылыстардың ашылуы мен зертеуінің қысқашы тарихы. Иондық және электродтық биопотенциалдар. Тыныштық потенциалы. Әсерлесу потенциалы.

Электр тогының биологиялық әсерлері. Поляризациялық және электродтық процестер.

Биологиялық обьектілердегі тұрақты және айнымалы тоқтар. Электролиз заңдары. Электролиттердің транспорты.

Электромагнит өрісінің биологиялық әсері. Электрстатикалық және тұрақты магнит өрістері, олардың тірі организмдерге әсері.



Тақырып 5. Фотобиология.Фотобиологиялық процестердің биофизикасы. Фотобиологиялық процестердің сипаттамалыры және физиканың заңдары оларды қолдану. Жарықтың табиғаты. Геометриялық оптика заңдары. Мен оптикалық құралдар. Фотометрия.

Фотохимиялық реакиялар мен фотобиологиялық процестер. Люминесценция, оның түрлері мен негізгі физикалық сипаттамалары.

Әртүрлі физикалық факторлардың тірі жүйелерге әсері. Электромагниттік сәулелер мен өрістер. Ионизациялаушы сәулелердің физикасы.

Әртүрлі деңгейдегі биологиялық жүйелердің сыртқы факторларға бейімделуі, тұрақтылығы мен сенімділігі.


Зертханалық жұмыстар мазмұны

Тақырып 1. Термодинамиканың күйлері, принциптері. Термодинамикалық тепе-теңдік күйі. Больцман коэффиценті. Градиент. Негэнтропия. Пригожин принципі. Термодинамикалық стационар күйі.Ле-Шателье-Браун принципі. Онзагер принципі.

Тақырып 2. Биоэлектрлік потенциал мәні. Потенциалдардың түрлері: электродты, ионды, тотығу-тотықсыздану, концентрациялық, диффузды, мембранды, фазалық. Нернст теңдеуі. Доннан тепе-теңдігі.Тыныштық потенциалы. Әсерлесу потенциалы.

Биологиялық жүйелердің электрөткізгіштігі. Биологиядағы Ом заңы. Поляризация құбылысы. Тірі ұлпалардың активті және пассивті реактивті кедергілері.



Тақырып 3. Фотобиология. Фотопроцестің көлденең қыймасы, кванттық шығу. Элементарлы фото процестердің механизмдері.

Тақырып 4. Радиационды биофизика. Иондаушы радиацияның түрлері. Ионизация және қозу.Ұлпалардағы сәулелік өзгерістердің фазалық сипаты. Радиоактивті изотоптарды анықтау әдістемелері.

Тақырып 5. Биомеханика және акустика. Гармониялық тербелістер. Тербелмелі қозғалыстардың кинетикалық және потенциалды энергиясы. Өшпелі тербелістер. Еріксіз тербелістер. Резонанс. Доплер эффектісі. Дыбыстың табиғаты. Физикалық сипаттамалары. Дыбыстық өлшеу. Зерттеулердің дыбыстық әдістемелерінің физикалық негіздері. Естудің физикасы. Ультрадыбыс. Инфрадыбыс. Вибрация.

Тақырып 6. Гидродинамика. Сұйықтықтың тұтқырлығын анықтайтын әдістеме лер. Ламинарлы және тубулентті ағыстар. Сұйықтықтардың молекулалық құрылымының ерекшеліктері.Сұйықтық кристалдары. Қан айналымының модельдері. Қан қысымын өлшеудің физикалық негіздері. Қан ағысының жылдамдығын анықтау.

Тақырып 7. Хронобиология және автотолқындық процестер. Ырғақтарды реттеудің орталық механизмдері. Биоырғақтарды генерациялау механизмдері. Пейсмекерлер. Жакоба-Мано моделі. Биоырғақтардың құрылымдық параметрлері бойынша биожүйелердің функциональды күйін болжау.

Практикалық жұмыстар мазмұны

Тақырып 1. Термодинамиканың күйлері, принциптері. Термодинамикалық тепе-теңдік күйі. Больцман коэффиценті. Градиент. Негэнтропия. Пригожин принципі. Термодинамикалық стационар күйі.Ле-Шателье-Браун принципі. Онзагер принципі.

Тақырып 2. Биоэлектрлік потенциал мәні. Потенциалдардың түрлері: электродты, ионды, тотығу-тотықсыздану, концентрациялық, диффузды, мембранды, фазалық. Нернст теңдеуі. Доннан тепе-теңдігі.Тыныштық потенциалы. Әсерлесу потенциалы.

Биологиялық жүйелердің электрөткізгіштігі. Биологиядағы Ом заңы. Поляризация құбылысы. Тірі ұлпалардың активті және пассивті реактивті кедергілері.



Тақырып 3. Фотобиология. Фотопроцестің көлденең қыймасы, кванттық шығу. Элементарлы фото процестердің механизмдері.

Тақырып 4. Радиационды биофизика. Иондаушы радиацияның түрлері. Ионизация және қозу.Ұлпалардағы сәулелік өзгерістердің фазалық сипаты. Радиоактивті изотоптарды анықтау әдістемелері.

Тақырып 5. Биомеханика және акустика. Гармониялық тербелістер. Тербелмелі қозғалыстардың кинетикалық және потенциалды энергиясы. Өшпелі тербелістер. Еріксіз тербелістер. Резонанс. Доплер эффектісі. Дыбыстың табиғаты. Физикалық сипаттамалары. Дыбыстық өлшеу. Зерттеулердің дыбыстық әдістемелерінің физикалық негіздері. Естудің физикасы. Ультрадыбыс. Инфрадыбыс. Вибрация.

Тақырып 6. Гидродинамика. Сұйықтықтың тұтқырлығын анықтайтын әдістеме лер. Ламинарлы және тубулентті ағыстар. Сұйықтықтардың молекулалық құрылымының ерекшеліктері.Сұйықтық кристалдары. Қан айналымының модельдері. Қан қысымын өлшеудің физикалық негіздері. Қан ағысының жылдамдығын анықтау.

Тақырып 7. Хронобиология және автотолқындық процестер. Ырғақтарды реттеудің орталық механизмдері. Биоырғақтарды генерациялау механизмдері. Пейсмекерлер. Жакоба-Мано моделі. Биоырғақтардың құрылымдық параметрлері бойынша биожүйелердің функциональды күйін болжау.
Студентердің өздік жұмыстарының мазмұны.

р/н

СӨЖ-дің түрі

Бақылау формасы

Бақылау түрі

Сағат саны

1

2

3

4

5

1

Дәріс сабақтарына дайындық




сабақтарға қатысу

15*1=15

2

Практикалық жұмыстарға дайындалу

Практикалық жұмыстардың кестелерін дайындау және т.б.

Практикалық жұмысты істеу үшін рұқсат алу.

0,5*15=7,5

3

Аудиториялық сабаққа кірмеген қосымша материалдарды оқу, өңдеу

Конспект және т.б.


Коллоквиум және т.б.


2*9=18

4

Үй жұмысын орындау

Конспект

Семинар

10



5

Бақылау шараларға дайындалу межелік бақалауға дайындалу




МБ1 және МБ2, коллоквиум және т.б.

9,5

Барлығы

60


11.Курс тәртібі (саясаты)

Үлгерімнің ағымдық және қорытынды түрлері

Ретинг қорытындысын есептеу методикасы
Пән бойынша қорытынды бақылау емтихан болып табылады. Университеттің білім жөніндегі кеңесінің шешімімен қорытынды бақылаудың және авғымдық үлгерімнің нормасы келесі кестеде көрсетілген:
Қорытынды бақылау мен үлгерімнің көрсеткіштері

Қорытынды бақылау түрі

Бақылау түрі

Көрсеткіші

Емтихан

Емтихан

0,4

Ағымдық үлгерімнің бақылауы

0,6

Бірігіп жұмыс істеуіәміздің барысында келесідей тәртіптерге бағынатын боламыз.



  1. оқытушы мен студент бір-бірімен жасы қарым қатынаста болуы керек.

  2. кез келген тәртіп бұзылушылыққтың өз жазасы болады (аудиториядан шығарып жіберу, баллдарын азайту)

  3. сабаққа келмегені үшін келесі жаза беріледі: дәрісіне немесе семинарға келмегені үшін 1,0 балл алынып тасталынады

  4. сабақта белсенді болыңыздар, сұрақ қойыңыздар. Сабаққа келу - белсенді қатысу депгенді білдірмейді.

  5. әр сабаққа дайындалып келу өте маңызды және сабақ айтуда маңызды

  6. сіздердің дайындықтарыңыз бақылау жұмыстарымен, тестермен, сұрақ қоюмен тексерілетін болады.

  7. барлық тапсырмалар белгіленген уақытта орындалуы тиіс

  8. СӨЖ тапсырмаларын уақытылы тапсыраса, автоматты түрде төмен бағыталады, яғни 2 балл

  9. сабаққа келу өте маңызды. Егер де сіз 3 немесе оданда көп рет себепсіз сабақты босатсаңыз (себеп дакументі түрде тексеріледі), онда оқытушы сізден деканаттан алынатын рұқсат қағазын талап етуге құқылы.

  10. өткізіліп алған сабақтарды оқытушы белгілеген уақытта қайта тапсырылады.

  11. сабаққа 5 минуттан артық кешігуге болмайды, ондай болса деканаттың рұқсатынсыз сабаққа қатыстырмайды, маңызды себеп болған жағдайда оқытушыны ертерек ескертіп қою керек.

  12. сабаққа студенттер дайындалып келуі керек. Ұсынылған әдебиеттерді қолданыңыз

  13. университеттің ішкі тәртіптерін сақтау

Соңғы қорытынды баға мына негіз бойынша қойылытын болады



  1. сабаққа келуі және дәріс , конспектілерін тексеру

  2. дәріс сабақтарына белсенді қатысу, тәжірибелік жұмыстарды қорғау, СӨЖ-ді орындау

  3. білімнің рейтингтік бақылауы

  4. емтихандық бағалау

Білімді бақылау баллдық рейтинг бойынша бағаланады, студент күнтізбелік график негізінде өз білімінің деңгейін өзі бағалауына болады. Қажетті балдарды жинау үшін барлық сабақтарға белсенді қатысуы шарт. Егер бұл шарт орындалмаса, студент семестр соңында барлық тақырыптарды орындап болған соң ғана емтиханға жіберіледі. Емтихан билеттері бойынша ауызша түрде өтеді. әр билет үш сұрақтан тұратын болады.


Қорытынды бақылау және ағымдағы үлгерімнің көрсеткіштері



Бақылау

Максималды бал

МБ1

МБ2

100

100

Ағымдық контроль, оған қоса

1

2

3



4
5

Сабаққа қатысу, дәріске дайындық

Сабаққа қатысу, тәжірибеге дайындық. Жұмысты қорғау

Қосымша материалдарды жасау

Курстық ағымдық бақылаулардың қорытындысы

Коллоквиумға жауап

Межелік бақылау жұмысы



21

21

10



20
28

24

24

10



20
22


Әдебиеттер

Негізгі

1. Антонов В.Ф. и др. Биофизика. М.: ГИЦ ВЛАДОС, 1999.



2. Березин Т.И. Медицинская биофизика.- М.: Высшая школа, 1988.

3. Блюменфельд Л.Д. Проблемы биологической физики.- М.: Наука, 1977.

4. Волькенштейн М.В. Биофизика.- М.: Наука, 1988

5. Губанов Н.И., Утепбергенов А.А. Медицинская бифизика. – М.: Медицина, 1978.

6. Инюшин В.М. Конспект лекций по общей биофизике. Алматы: КазГУ. 1994.

7. Кудряшов Ю.Б., Беренфельд Б.С. Основы радиационной биофизики. М.: МГУ, 1982.

8. Ремизов А.Н. Медицинская и биологическая физика. –М.: Высшая школа.1987.

9. Рубин А.Б. Биофизика.1-2 том.- М.: Книжный дом,2000.

10. Тарусов Б.Н. и др. Биофизика.-М.: Высшая школа, 1968.



Қосымша

11. Блюменфельд Л.А. Решаемые и нерешаемые проблемы биологической физики.- М.: УРСС, 2002.

12. Булычев А.А. идр. Современные методы биофизических исследований. Практикум по биофизике.- М.: Высшая школа, 1988.

13. Бурлаков Е.В.и др. Малый практикум по биофизике.- М.: Высшая школа, 1964.

14. Волькенштейн М.В. Энтропия и информация.- М. Наука,1986.

15. Гландсдоф П. Пригожин И. Термодинамическая теория стобильности и флуктуации.,-М.: Мир, 1973.

16. Ингрем Д. Электронный парамагнитный резонанс в биологии.- М.: Мир, 1972.

17. Инюшин В.М., Тулеуханов С.Т. Об особенностях лезерного излучения. –Алматы: Кітоп,1985.



18. Инюшин В.М., Тулеуханов С.Т. О физико-химических механизмах действия лазерного излучения. –Алматы: Кітап, 1986.

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет