ОҚытушыға арналған пән бағдарламасы

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

«Химиялық сандық анализ» пәні

5В072000-«Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы»,

5В072100-«Органикалық заттардың химиялық технологиясы» мамандықтарына арналған
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей

«Химия» кафедрасы меңгерушісі м.а.

2.1 «Химия» кафедрасы мәжілісінде «28» тамыз 2013 ж., № 1 хаттама

«12» қыркүйек 2013 ж., № 1 хаттама

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде мақұлданған және басып шығаруға ұсынылған

«18» қыркүйек 2013 ж., № 1 хаттама

ОӘК төрайымы Г.Қ. Искакова

Мазмұны

- Жоғары білімнің мемлекеттік жалпы білім беру стандарты, 23 тамыз 2012 жылғы № 1080 Қазақстан Республикасының Үкіметінің қаулысымен бекітілген;

- 5В072000-«Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы», 5В072100-«Органикалық заттардың химиялық технологиясы» мамандықтарының типтік оқу жоспарлары, 10.04.2012 ж. ҚР БжҒМ №158 бұйрығымен бекітілген.

- «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы ДП 042-1.01-2013.

Аналитикалық химияның, соның ішінде сандық анализдің пәні мен мақсаты; сынама алу, сынаманы анализге дайындау; химиялық анализдің метрологиялық негіздері, анализ қателіктері; гетерогенді процесстердегі тепе-теңдік; гравимериялық анализ; титриметриялық анализ; қышқылдық-негіздік тепе-теңдік;тотығу-тотықсыздану реакцияларындағы тепе-теңдік; комплекс түзу кезіндегі тепе-теңдік; титриметриялық анализ әдістері: қышқылдық-негіздік, редоксиметриялық, комплексонометриялық тұндыра титрлеу. Химиялық идентификация негіздері, бөлу концентрлеу, бүркемелеу әдістері.

• 
  Аналитикалық химияның теориялық негіздерін қарастыру;
  
• 
  Анализдің химиялық әдістерімен таныстыру;
  
• 
  Химиялық сандық анализ әдістерінің теориялық негіздерін және қолданылуын қарастыру.
  

• 
  Анализ әдістемесін дұрыс таңдауды үйрету;
  
• 
  Анализ нәтижесін статистикалық өңдеуді үйрету;
  

- Студенттердің практикалық дағдысы мен іскерлігін жетілдіру.

Келешек мамандардың білімі мен практикалық дағдысына қойылатын талаптар.

-Химиялық құбылыстарды бақылап, түсіндіре білу.

-Химия тілін, қазіргі номенклатураны жете білу.

-Химиялық реакциялар теңдеулерін ( молекулалық, иондық, иондық-молекулалық, тотығу-тотықсыздану реакцияларының) құрастыра білу.

-Химиялық анализ әдістемелерін сараптай білу.

-Анализ нәтижелерін математикалық өңдей білу.

-Анализ әдістерімен байланысты есептер шығара білу.

-Концентрациялары дәл ерітінділер дайындай білу.

-Титрлеу техникасын жете меңгеру.

-Аналитикалық таразыда өлшей білу.

-Лабораториялық құрал-жабдықтарды, аспаптарды, реактивтерді, химиялық ыдыстарды дұрыс қолдана білу.

Курсты меңгеру ушін студент «Физика», «Бейорганикалық химия» курстарын оқып өтуі және терең білуі қажет.

Курста алған білімдер басқа химия курстарын игеру үшін қажет:

«Физикалық химия», «Физика-химиялық анализ әдістері».
3.7.Оқу жоспарынан көшірме:
1 кесте - Оқу жоспарынан көшірме:

Курс	Семестр	Кре дит саны	Дәрістер	Зертха налық сабақ	ОСӨЖ	СӨЖ	Бар лығы	Бақылау түрі
2	4	3	30 сағат	15 сағат	22,5 сағат	67,5 сағат	135 сағат	Емтихан

4 ПӘН МАЗМҰНЫ

2 кесте – Пән мазмұны. Сағаттардың сабақ түрлері бойынша бөлінуі.

№	Тақырып	Сағат саны	Әдебиет
1	2	3	4
	Дәрістер
1	Кіріспе.Аналитикалық химияның пәні, мақсаты және әдістері	1	8.1.1.
2	Химиялық анализдің метрологиялық негіздері	2	8.1.3.,8.1.9.,8.2.3
3	Аналитикалық химиядағы гетерогенді процесстер	2	8.1.2.
4	Гравиметриялық анализ	2	8.1.2.,8.1.3.
5	Титриметриялық анализ әдістерінің негізгі сипаттамалары	2	8.1.1.-8.1.4
6	Қышқылдық-негіздік реакциялар. Қышқылдық-негіздік тепе-теңдік.	3	8.1.1.-8.1.4
7	Қышқылдық-негіздік титрлеу	2	8.1.1.-8.1.4
8	ТТР кезіндегі тепе-теңдік.	2	8.1.1.-8.1.4
9	Редоксиметриялық титрлеу.	1	8.1.1.-8.1.4
10	Комплекс түзу реакциялары. Комплекс түзу, тұндыру әдістері.	2	8.1.1.-8.1.4
11	Металдардың органикалық лигандтармен комплекстері	2	8.1.1.-8.1.4
12	Комплексометриялық титрлеу	1	8.1.1.-8.1.4
13	Тұндыра титрлеу	1	8.1.1.-8.1.4
14	Химиялық идентификациялаудың негіздері және әдістері	2	8.1.1.-8.1.4
15	Бүркемелеу әдістері	1	8.1.1.-8.1.4
16	Бөлу және концентрлеу әдістері	2	8.1.1.-8.1.4,.8.2.2
17	Экстракция әдісі	2	8.1.1.-8.1.4.,8.2.2
	Лабораториялық сабақтар
1	Химиялық анализдегі жалпы операциялар техникасы	1	8.1.10
2	Барий хлориді кристаллогидратындағы кристалдық су мөлшерін анықтау.	1	8.1.10
3	Барий хлоридіндегі барий мөлшерін анықтау.	2	8.1.10
4	Хлорлы сутек қышқылын натрий тетрабораты бойынша стандарттау.	1	8.1.10
5	Ерітіндідегі сілті мөлшерін анықтау.	1	8.1.10
6	Натрий гидроксиді мен натрий карбонатын бір ерітіндіден анықтау.	2	8.1.10
7	Перманганатометрия: Калий перманганатын дайындау және титрін қымыздық қышқылы бойынша анықтау.	1	8.1.10
8	Иодометрия: Натрий тиосульфатының титрін калий перманганаты бойынша анықтау.	1	8.1.10
9	Мыс сульфаты ерітіндісінде мысты анықтау.	1	8.1.10
10	Дихроматометрия. Ерітіндіде темір мөлшерін анықтау.	1	8.1.10
11	Трилон Б ерітіндісін дайындау және титрін кальций хлориді бойынша анықтау.	1	8.1.10
12	Судың жалпы кермектігін анықтау.	1	8.1.10
13	Күміс нитраты ерітіндісін дайындау және титрін Мор әдісімен анықтау.	1	8.1.10

5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5.1. Аналитикалық таразы құрылысы.

5.2. Сынама алу, сынама түрлері, сынаманы анализге дайындау.

5.3. Коллоидты жүйелер туралы түсініктер.

5.4. Шартты ерігіштік көбейтіндісі.

5.5. Титрлеу қисықтары, түрлері (теориялық және практикалық).

5.6. Негізгі рН- индикаторлар және олардың сипаттамалары, индикатор таңдау.

5.7. Сусыз ортада қышқылдық-негіздік титрлеу.

5.8. Редоксиметрия әдістері: броматометрия, ванадатометрия, цериметрия.

5.9. Комплексометрия әдістері: меркуриметрия, фторидометрия, цианидометрия.

5.10. Тұндыра титрлеу әдістері: меркурометрия, бариметрия.

5.11. Элементтерді органикалық еріткіш таңдау, рН өзгерту, бүркемелеу арқылы бөлу.
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3 кесте – Пәннің оқу-әдістемелік картасы

Тақырып		Көрнекті құралдар, ТОҚ, лаборатория лық стенд	Өздік меңгерілетін сұрақтар	Бақылау формасы
Дәрістер	Лабораториялық сабақтар
Кіріспе.Аналитикалық химияның пәні, мақсаты және әдістері		Электрондық слайдтар	Аналитикалық таразы құрылысы.	Ауызша сұрау
Химиялық анализдің метрологиялық негіздері	Химиялық анализдегі жалпы операциялар техникасы	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс.	Сынама алу, сынама түрлері, сынаманы анализге дайындау.	Есеп қабылдау
Аналитикалық химиядағы гетерогенді процестер.	Барий хлориді кристаллогидратындағы кристалдық су мөлшерін анықтау.	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс, аналитикалық таразы, құрғатқыш шкаф.	Коллоидты жүйелер туралы түсініктер.	Есеп қабылдау
Гравиметриялық анализ	Барий хлоридіндегі барий мөлшерін анықтау.	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс, аналитикалық таразы, муфель пеші.	Шартты ерігіштік көбейтіндісі.	Есеп қабылдау
Титриметриялық анализ әдістерінің негізгі сипаттамалары	Хлорлы сутек қышқылын натрий тетрабораты бойынша стандарттау.	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс.	Титрлеу қисықтары, түрлері (теориялық және практикалық).	Ауызша сұрау Есеп қабылдау
Қышқылдық-негіздік реакциялар. Қышқылдық-негіздік тепе-теңдік.	Ерітіндідегі сілті мөлшерін анықтау.	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс.	Негізгі рН- индикаторлар және олардың сипаттамалары, индикатор таңдау.	Есеп қабылдау
Қышқылдық-негіздік титрлеу	Натрий гидроксиді мен натрий карбонатын бір ерітіндіден анықтау.	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс.	Сусыз ортада қышқылдық-негіздік титрлеу.	Есеп қабылдау
ТТР кезіндегі тепе-теңдік.	Перманганатометрия: Калий перманганатын дайындау және титрін қымыздық қышқылы бойынша анықтау.	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс.		Есеп қабылдау
	Иодометрия: Натрий тиосульфатының титрін калий перманганаты бойынша анықтау.
Редоксиметриялық титрлеу.	Мыс сульфаты ерітіндісінде мысты анықтау.	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс.	Редоксиметрия әдістері: броматометрия, ванадатометрия, цериметрия.	Ауызша сұрау Есеп қабылдау
	Дихроматометрия. Ерітіндіде темір мөлшерін анықтау.
Комплекс түзу реакциялары.		Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс.		Ауызша сұрау
Металдардың органикалық лигандтармен комплекстері	Трилон Б ерітіндісін дайындау және титрін кальций хлориді ьойынша анықтау.	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс.		Ауызша сұрау Есеп қабылдау
Комплексометриялық титрлеу	Судың жалпы кермектігін анықтау.	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс.	Комплексометрия әдістері: меркуриметрия, фторидометрия, цианидометрия.	Есеп қабылдау
Тұндыра титрлеу	Күміс нитраты ерітіндісін дайындау және титрін Мор әдісімен анықтау.	Химиялық реактивтер, химиялық ыдыс.	Тұндыра титрлеу әдістері: меркурометрия, бариметрия.	Ауызша сұрау Есеп қабылдау
Химиялық идентификациялаудың негіздері және әдістері
Бүркемелеу әдістері
Бөлу және концентрлеу әдістері			Элементтерді органикалық еріткіш таңдау, рН өзгерту, бүркемелеу арқылы бөлу.
Экстракция әдісі

7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗДАНДЫРУ КАРТАСЫ

Оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдардың атауы	Экземпляр саны	Студент саны	Қамтама cыздандыру пайызы
1	2	3	4
Основы аналитической химии (под редакцией Ю.А.Золотова) М.: «Высшая школа», 1996. 2 Кн.	2	2	100
Алексеев В.Н. Качественный анализ. М.: «Химия». 1972.	20	2	100
Васильев В.П. Аналитическая химия. М.: «Высшая школа», 1989. Ч.1. 320с.	250	2	100
Логинов Н.Я., и др. Аналитическая химия. М.: «Просвещение», 1975	5	2	100
Крешков А.П. Основы аналитической химии. М.: «Химия». 1970. 2 Кн.	20	2	100
Васильев В.П. Вопросы и задачи по аналитической химии. М., «Высшая школа», 1976, 230 с.	50	2	100

8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі әдебиет:

8.1.1 Основы аналитической химии (под редакцией Ю.А.Золотова) М.: «Высшая школа», 1996. 2 Кн.

8.1.2 Харитонов Ю.Я. Аналитическая химия. Аналитика. В 2-х кн. Количественный анализ. Физико-химические методы анализа- 3-е изд., испр.- М.: Высш. шк., 2005. 559 с.

8.1.3 Фритц Дж., Шенк Г. Количественный анализ. М.: «Мир», 1978.557с.

8.1.4 Васильев В.П. Аналитическая химия. М.: «Высшая школа», 1989. Ч.1. 320с.

8.1.5 Скуг Д., Уэст Д. Основы аналитической химии: М.: «Мир», 1979. Т. 1.

8.1.6 Алексеев В.Н. Количественный анализ. М.: «Химия». 1972.

8.1.7 Пилипенко А.Т., Пятницкий И.В. Аналитическая химия. М.: «Химия», 1990. 2кн.

8.1.8 Чарыков А.К. Математическая обработка результатов химического анализа. Методы обнаружения и оценок ошибок. Л.: «Химия», 1984.

8.1.9 Васильев В.П. Вопросы и задачи по аналитической химии. М. «Высшая школа», 1976. 230 с.

8.1.10 Кабдулкаримова К.К., Мұсабаева Б.Х. Омарова Н.М., Аналитикалық химия.// Оқу құралы. Шәкәрім атындағы СМУ баспасы.-2011. 135 б.

8.1.11 Мұсабаева Б.Х. Сандық анализ бойынша сұрақтар мен есептер жинағы.//Оқу құралы. РОӘК грифімен баспаға ұсынылған. Шәкәрім атындағы СМУ баспасы.-2012. 100б.

8.2.1 Лайтинен Г.А., Харрис В.Е. Химический анализ. 2-е изд., перераб. М.: «Химия», 1979. 624с.

8.2.2 Доэрфель К. Статистика в аналитической химии. М.: «Мир», 1969. 268с.

8.2.3 Бархер Ф.Дж. Компьютеры в аналитической химии. М. «Мир». 1987.

8.2.4 Петерс Д., Хайес Дж. Хифтье Г. Химическое разделение и измерение: теория и практика аналитической химии: В 2-х кн. М.: «Химия». 1978.

8.2.5 Кельнер Р., Мерме Ж.-М, Отто М.,Видмер Г.М.. Аналитическая химия. Проблемы и подходы. т.2. - М.. Мир, 2004. 726 с.