ОҚУ-Әдістемелік кешен 050421- «Дизайн» мамандығына «Графикалық дизайн объектілерін жобалау 3»

Семей

2010

Мазмұны

Қазіргі замандағы творчестволық жобалау дизайнның басты түрлері

• 
  Индустриалдық дизайн – кең шенберлі объектілерді қапсырайды, айтқандай, «инеден самолетке дейін». Басты орынды жиһаз дизайны; жабдыққа көңіл бөледі және ыдыс алады;
  
• 
  Графикалық дизайн – дизайнның ең тараған түрі болып табылады. Қолданбалы графикалық өнер бүгін барлық қоғамның өмірін қапсырайды. Дәстүрлі түрлерге кітаптың және плакаттың көркемдеу, этикеткаларды, фирмалық белгілерді және фирмалық стильді өңдеу. Кейін-жарнама роликтар, телидидар, ал қалған оң жылдың ішінде компьютерлік дизайн;
  
• 
  Компьютерлік дизайн – қолданбалы дизайннан бөлініп өз бетімен творчестволық түрі болып табылады;
  
• 
  Сәулетті дизайн – ол сәулетпен интерьерлерді және экстерьерлерді қапсырады;
  
• 
  Ландшафттық дизайн;
  
• 
  Көрме экспозициялық дизайнны;
  
• 
  Киім және аксессуарлар дизайны. Киім индустриясы өз құқықтар бойынша тұрады;
  
• 
  Арт-дизайн (ағылшын Аrt - өнер);
  
• 
  Web – дизайн.
  

Web-дизайн - өзіне визуалды дизайнды енгізеді. Web-дизайнерлердің ой – пікірлері бір сияқты, Web-дизайнның бірінші мақсаты – ол әртүрлілік браузерлер және платформалар, олардың барлығы HTML және сценарийді қолдайды.

Рынокта екі басты браузер бар: Netscape Navigator және Microsoft Internet Explorer. Бірлесіп олар барлық версияны енгізеді, шамалы 90 % (немесе одан да көп) осы кезде қолданылатын браузерлер.

Осы екі браузер рынокта бірінші орынға бір – бірімен бәсекелеседі. Басқа жағынан Netscape және Microsoft ортасындағы бәсеке, Web - тің үлкен дамуына әкелді.

Сервердің дизайні біртұтас болуы керек, оның басты ойы және ақпарат мазмұны. Оның структурасы, веб – беттерін безендіруі, графикалық бейнелер және олардың саны, салмағы осының бәрі сервердің біртұтас аудиториясына бейімді болу керек.

Бірталай жиынтық новигациялар бар. Навигацияны жасаушысына келесі элементтер жатады:

• 
  Рационом – веб – сайттың басты тараулар тізімі.
  
• 
  Веб – сайттың картасы – серверде жеке белгіленген бет, сайттың толық текстурасы бар;
  
• 
  Өткен бетке оралу немесе басқа бетке көшу веб – сайттың ссылкалар, осы немесе басқа тәсілмен ерекшелеу;
  
• 
  Іздеу автомашина – веб – сайтта бар ақпараттың ішіннен іздеп табу үшін арналған.
  

Банерлік жарнама – интернеттегі жарнаманың ең ежелгі түрлерінің бірі.

Плакат – жарнама ақпараттың графикалық тасушысы, тікбұрышты пішінді, анимация ретінде жасалынады, gif форматтағы файлға негізделенеді.

Бергі уақытта плакаттар технологиясы кеңейтіп жатыр flash және java плакаттар, осы технологиялар қолдана отырып жақсы көрінеді және өз намысы бар. Баннерлік жарнама адамдарға тауар немесе қызмет көрсету туралы ақпарат беру мақсатынан басқа да имидждік жасаушылықты атқарады.

Алдымен жарнама мен юзердің өзара әрекет бауын еске тұсіріп кетейік.

1. Хабар беру

Осы кезенде пассивті жарнама қызмет етеді, жарнама және веб сайт арасында әрекет болмайды. Критерий өндірушісі AW = білгіштік индекс (білгіш юзер/ мақсатты аудитория)болып есептелінеді, одан да басқа бірнеше параметр саны, олар AW – ға қарағанда нақты есеп төмен еліккіш: жарнама көрсету саны (AD Еxposure); біртұма юзерлі жарнама көрсету саны (AD reach); біртұма юзерлі жарнама көрсету орташа саны(AD frequency).

2. Тарту

Ең таяу мінездеме қонақтарды тарту, ол CTR – юзер санының байланысы.

CTR – ге барлық жағдайлар әсер етеді, келесі кезеңге аударылға – «хабар беру».

*URL – адрес, интернет – ресурстың гиперссылкасы, браузер – интернеттегі беттерді көру бағдарламасы.

CTR көрсеткіші (click through ratio) – клик саны көрсету санына қарағанда проценттік сәйкестігі.

Реалды кезде CTR өндірімділік жұмыстарымен салыстырғанда басты критерий сияқты есептелінеді: - жарнамалық тасушылар – орналасу орны және схемасы – таңдаған фокусировка – және т.б.

Adimpressions – жарнама көрсету саны,

Number of Clicks – жарнамаға басу саны.

CTR = Number of Clicks / AD impressions.

3. Байланыс

CON = қонақ / клик, немесе CON = қонақтар логан арқылы / AD impressions CON = 9830 / 10000 х100% = 98.3% . Яғни шың қонақтардың саны 98.3% .

4. Ықпал

Екі типті мінездеме:

1. 
   жеке – мысалға, IP-адрес бойынша қонақтың географикалық орның дәрежелеуге болады және оның провайдерін (студенттік немесе корпаративті).
   

5. Қайталау

Негізінен дизайн комерциялық мінезді болған және болады.

Уолтер Тигом (1883-1960), Рэймондом Лоуи (1893-1986) және басқалар американдық дизайнның пионерлері бірінші енгізулуінен бастап.

Олар үлкен кіргізулерді енгізді американдық дизайнның мінезіне келетің стайлинг құбылысы.

Ең “цивилизациялық”, ол “рационалдық стайлинг” деп аталынады, ол басты стильдік ізденумен байланысты және ол заттарды біріктіру.

Стайлинг – белгілі бір үлгі, тұлғалы-эстетикалық модернизация, бұнымен өнімнің сыртқы көрінісі қатты өзгереді, ол өнімнің функциялық өзгерістеріне және техникалық жақсаруына, эксплуатациялық сапасына байланысты емес.

Стайлинг өнімге жаңа және пайдалы коммерциялық түрін үстейді.

7 – дәріс
Тақырып: «Ұсыныс сұранысты тұғызады»

Бұйымдардың жасалуы, ойды балбыратып, ыңғайлы және мықты

80-90 жылдары постиндустриалдық мемлекеттерде қажетті заттар нарығы кейінгі кезде жоғалды. “Керекті заттар нарығы” қазіргі кезде жойылды, енді “қанағаттыру нарығы” және “эмоционалдық сатулар нарығы” жаңа нарықтар пайда болды.

Дизайнерлер және құрушылар, рахат, экологиялық, көп функционалдықты ұмытпай онымен қатар, үлкен акцент біртума тұлғаларға жасайды (пластикке, түске, фактурасына және т. б.).

“Спрос рождает предложение” деген алгоритмның орнына жаңа келді ол –“Предложение рождает спрос”. Мұндай алгоритммен тұтынушыларрға өз өндірістің презентациясың жасап, онымен қатар жаңа қажетті өндірістерді шығаруға болады.

Мысалға фирма Nokia, Ericson фирмасынан ұтылып қалған кезде олар мықты позицияларын ұстаған себебі олардың менеджерлермен дизайнерлері бірнеше керемет ұсыныстары арқылы жақсы көрсеткішге жетті.

Шрифт (неміс Schrift, schreiben – жазу) белгілі бір алфавиттің белгінің және санның таңбасын түсіру үшін пайдаланатың литералар жиынтығы. Осы шрифт жарнамада үлкен роль атқарады. Өйтені қандай да жарнаманы алмасақ ең басында жазуды көреміз. Мысалы, дүкендердің, шаштараздың және т. б. жеке меншікте сыртында оның атауы тұрады. Онымен қатар дамып келе жатқан жарнама тақтайшалар. Олар адамның назарын өзінің шрифттік орналасуымен және де әдемілігімен жаулап отырады.

Композиция – латынның «ойлап шығару» немесе «құрастыру» деген сөзінен шыққан. Дәлірек айтатын болсақ, композиция – суретшінің бейленегелі отырған жарнаманы немесе суретті дұрыс, әсерлі құруы, ондағы заттарды немесе шрифттерді белгілі ретпен ыңғайластырып орналастыруы болып табылады.

Әдетте, әсіресе үлкен кескіндеменін шығармаларында, суреттерде оқиғаның өзегі немесе басты кейіпкерлері орналасатың белгілі бір орталығы болады. Оны композициялық орталық деп атайды. Жарнамада да композицияның орталығы болады. Композицияның орталық жарнаманың кез келегн жерде болуы мүмкін, бірақта көбінесе бұл жарнаманың ортасында орналасқан.

Егерде жарнаманың шрифттік және композициялық шешімдері дұрыс болса. Ол жарнама сатыпалушыларды өзіне тартып тұрады.

9 – дәріс
Тақырып: Сайттың алға басуы

Алға жүруі ол хабар, іс- әрекет, сенімділік және клиенттерді ынталандыру, сатып алу процесске қызықтыру, сату – сатып алу арқылы жүзеге асырылады. Интернет юзерге кең байланыс құрал жиынтығын береді.

Юзер Интернет ортаға қосылған кезде электрондық жолдауларды жіберу және алу, конференцияларға қатысу және чатта, бір сөзбен айтқанда барлық интерактивті қарым – қатынастарды алуға болады

Әр бір фирмада интернет жүйенің пайдаланушысы бола алады.

Интернет сайттың қаржылауының қиынның бағасы, оның себебі көп фирмаларға веб сайт тауарды өткізу бур ғана канал емес, сондықтан оның қаржы жетістігін баға қоюға қиын.

Веб сайттың қаржы бағаны жасау бірнеше есептеулер бар:

• 
  пайдаланушы баға (V);
  
• 
  жалпы коммуникациялық нәтижесі (GCE);
  
• 
  коммуникативті веб сайт мәні сату көзқарасы (CSVP).
  

1. Веб сайттың пайдаланушы бағасы (V).

V бағаны алу үшін веб сайт қонақтарының тікелей анкеттеу жүргізіледі.

Өлшеуге әртүрлі шәкілдер және методологиялар қолданылады, бірақ V әрқашан (+100) – 0 – (-100) диапозоныңда өзгеру керек. 0 ол бейтарап байланыс болатының көрсетеді.

2. Жалпы коммуникациялық нәтижесі (GCE). Осы көрсеткіш вебсайт дүкеннің кұштілігін белгілейді.

GCE = GSR x V қайда GSR – талдаушы мезгілінде келіп кету саны.

3. Коммуникативті веб сайт мәні сату көзқарасы (CSVP).

Осы баға вебсайттың қаншалықты коммуникациялы және фирманың коммуникативті бағдарламасымен қалайша үйлесімді болып келеді.

CSV = GSR x V / GC, қайда GC – барлық коммуникациялардың тұтас саны (барлық мақсатты аудитория TV, радио және т.б. саналады GCR мезгілінде)

4. Вебсайттың өндірімділігінің қаржы шараларының бағасы (ESV).

Келесі баға 2 тәсілмен шешуі мүмкін:

а) өнімді тарату фирмасына арналған (қызмет көрсету): ESVP – Вебсайттың қаржы бағасының сату көзқарасы ESVP = (CSVP x V – CS / MB) x MB, қайда CS – бір мезгіл ішінде вебсайтты жақтауға және қалыптастыруға арналған фирма шығыны.

MB – бір мезгіл ішінде барлық коммуникация шараларға арналған фирма шығыны

Ең мөлшерлі сайттың бағасы: MSP = ESVP + CS

Әр бір баспа жарнама көп элементтерден тұрады. Көбінесе кездесетін ол: басты жазуы (заголовок), басты жазудың астыңда жазылатын сөз (подзаголовок), кіріспе, басты жазылуы (основной текст), слоган, иллюстрация, логотип. Басқа да элементтер болуы мүмкін, бірақ олар сирек кездеседі.

Басты жазуы (загловок)

Ол үлкен әріптермен терілген және жарнама модульдің көз түсетін жерде орналасады. Көп жағдайда бас жазудың орнында слоган болады.

Басты жазу қысқа болады, бір көргеннен есте сақтап қалу үшін. Ол 6-8 сөзден тұратыны дұрыс.

Басты жазудың астыңда жазылатын сөз (подзаголовок)

Егер жарнама тесті үлкен болса, онда ол ең қажетті элемент. Ол басты жазуына (основной текст) қарағанда үлкенірек кеглемен жазылады.

Кіріспе

Біреулер айтады, жарнама – ол теледидар арқылы сату, тағы біреулер – теледидар арқылы әсер ету. Сондай – сондай жарнаманың көп түсініктері бар. Осы түсініктер дұрыс, бірақта олардың барлығы толық емес өйткені олар жарнама жұмыс істеу сферасын ашпайды. Бірақ дизайн проблемаларын түсіну үшін басында айтылған сөз жетеді.

Нобай ол сурет, бас жазудың, жазудың, фотосуреттің, суреттің және басқа типографикалық нәрселердін орнын көрсетеді. Ол болатың жарнаманың қандай болатының көрсетеді. Нобай клиенттерге және жарнаманы жасаушыларға: жазумен жұмыс істейтін кісілерге, суретшілерге, типография жұмысшыларға арналып жасалынады. Тәжірибелік дизайнмен барлық жарнамашылар шұғылданады. Нобай – жарнама процессін құраған кезде ол ең басты бөлігі болып табылады, оны тек қана мамандар жасайды: суретші немесе нобайшы. Олар жарнаманы өте жақсы білу керек, әр түрлі білімдері болу керек және де өздерінің мамандығын.

Нағыз нобайының осындай қасиеттері болу керек:

• 
  нобайды дұрыс жасау, яғни ол клиентке ұғынықты болу керек
  

• 
  шрифттерді білу керек
  

• 
  дизайн принциптерді білу, дұрыс және әдемі компоновканы жасау.
  

• 
  типографиялық процесстін спецификасын білу
  

• 
  жарнама беретін кісілердің ойларын жақсы білу керек
  

Шрифт (неміс Schrift, schreiben – жазу) – белгілі бір алфавиттің белгінің және санның таңбасын түсіру үшін пайдаланатың литерарлар жиынтығы. Ол негізгі үш қасиетті – суреті пішіні (әріптің кескіні) және өлшемі бойынша ажыратылады. СССР деп баспаханалық шрифттер стандартты алты топқа (бес негізгі, бір қосымша) топ болып бөлінеді. Әр топтағы сурет бірден, бірақ кегіл мен әріп кескіні әр түрлі болып бөлінеді; көптеген шрифттер жиынтығы – шрифттер гарнитурасы деп аталынады.

Шрифт түрлері. Көркемдік жұмыстар кезінде шрифттің бірнеше түрлері қолданылады. Оларға жататындар:

• 
  академиялық шрифт;
  
• 
  күнделікті қолданылатын шрифт немесе альдине;
  
• 
  рубленный жартылай майлы (гротекс);
  
• 
  рубленный майлы;
  

Академиялық шрифт осыларға бөлінеді:

• 
  бірқалыпты түзу жарық;
  
• 
  курстық және көлденеңінен бірқалыпты ашық;
  
• 
  бірқалыпты түзу жартылай майлы;
  

Түс әлемнің құқықтары - өте қызықты нәрсе. Олар түстердің бір бірімен үйлесе алатының көрсетеді.

Түс – көз түйсігін спектр құрамын қамту ол жарықтың қасиеті. Толқының ұзындықтарымен жарық әр түрлі түстердін пайда болуына сәйкес;

Реңк (түс) – түстін аты (қызыл, көк және т.б.)

Интенсивті – түстін концентрациясы
Тереңдік – ашық дәрежесі немесе онша ашық емес тоналды түс
Ашық – ақшыл дәрежесі
Эстетикалық аспектілер түске ықпал ету үш бағыт бойынша қарастырылуы мүмкін:
1. сезім-оптикалық (импрессивті)
2. психикалық (экспрессивті)
3. интеллектуалды-символикалық (конструктивті)
Жарнамадағы түс

Кофе жарнамаларда қоныр түстер көбінесе қолданады. Сүт өнімнің жарнама роликтер – ақшыл түстер болады; балалар киімдері және гигиенаға арналған нәрселер жылы түстермен жарнамада көрсетіледі; музыкаға келетің болсақ онда үш түстін бірігуі: қызыл, алтың және қара.

Графиканың тәсілдері мен құралдары өте көп және әр түрлі. Қазіргі заманда графикалық дизайн деген кезде біріншіден ойға полиграфия келеді. Ол да дұрыс бірақта тек, қана полиграфия емес онымен қатар сыртқы жарнама, ішкі жарнама, көліктердің үстіндегі жарнама.

Бұның барлығын дизайнер құрастырып шығарады. Егер дизайнердің жарнамасы сатып алушыларға ұнайтын болса онда бұл дизайнер сұраныста болады.

Қазіргі кезде бізге бәрімізге белгілі плоттер кескіші. Бұл да бір тәсіл. Онымен жасалынған жарнама әдемі және көркем болып көрінеді, бірақ ол тек декоративтік. Оның материалы бұл оракал – неміс фирмасы және респект – қытай фирмасы. Олардың түстері әр түрлі және қаныққан.

Ал бұрыннан бізге белгілі гравюра, линогравюра деген тәсілдер. Олармен да қазіргі кезде жұмыс жасауға болады. Бұл тәсілдер шынында да графикалық тәсілдер.
2. ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАР
2.1. Тәжірибелік сабақтар
№ 1 тәжірибелік сабақ

Тақырып: Дизайн түрлері

Керекті материалдар: дәптер

Тапсырма:

1. 
   Индустриалды дизайн
   
2. 
   Графикалық дизайн
   
3. 
   Компьютерлік дизайн
   
4. 
   Сәулет дизайн
   
5. 
   Ландшафт дизайн
   
6. 
   Арт дизайн
   

№ 2 тәжірибелік сабақ

Керекті материалдар: Internet, Corel Draw, Photoshop, дәптер

Тапсырма:

1. 
   Web – дизайн дегеніміз не?
   
2. 
   Web сайтты жасау
   

№ 3 тәжірибелік сабақ

Керекті материалдар: Internet, дәптер

Тапсырма:

1. 
   Сайт дизайні дегеніміз не?
   
2. 
   Сайт дизайнің жасау
   

№ 4 тәжірибелік сабақ

Керекті материалдар: Corel Draw, Photoshop

Тапсырма:

1. Банерді жасау

Керекті материалдар: дәптер

Тапсырма:

1. 
   Хабар беру
   
2. 
   Тарту
   
3. 
   Байланыс
   
4. 
   Ықпал
   

№ 6 тәжірибелік сабақ

Керекті материалдар: дәптер

Тапсырма:

1. 
   Уолтер Тигом
   
2. 
   Рэймондом Лоуи
   

№ 7 тәжірибелік сабақ

Керекті материалдар: қағаз А4, қарандаш, графикалық бағдарламалар Corel Draw, Photoshop.

Тапсырма:

1. Слоганды ойлап табу

Керекті материалдар: қағаз А4, қарандаш, графикалық бағдарламалар Corel Draw, Photoshop.

Тапсырма:

1. Шрифттік композицияны жасау

Керекті материалдар: графикалық бағдарламалар Corel Draw, Photoshop.

Тапсырма:

1. Жобалаған сайттың ішіне қазықты ақпарат енгізу

Керекті материалдар: дәптер, калькулятор

Тапсырма:

1. Сайтты құру бюджетің санау

№ 11 тәжірибелік сабақ

Тақырып: Тақтайшаны жасау

Керекті материалдар: графикалық бағдарламалар Corel Draw, Photoshop.

Тапсырма:

1. Тақтайшаны жасау

Керекті материалдар: графикалық бағдарламалар Corel Draw, Photoshop.

Тапсырма:

1. Банердің дизайнің жасау

Керекті материалдар: қағаз А4, қарандаш, графикалық бағдарламалар Corel Draw, Photoshop.

Тапсырма:

1. Жаңа шрифтті ойлап табу

№ 14 тәжірибелік сабақ

Тақырып: Түс

Керекті материалдар: дәптер

Тапсырма:

1. Түс психологиясы

Керекті материалдар: графикалық бағдарламалар Corel Draw, Photoshop.

Тапсырма:

1. Әр түрлі графикалық тәсілдерді қолдана отырып web сайтты жасау

3. 
   СТУДЕНТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫ
   

0. 
   ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРДЫ ОРЫНДАУҒА ТАПСЫРМАЛАР
   
1. 
   
   
2. 
   1 кесте Өздік жұмыстарды орындауға тапсырма
   

3. 
   СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ТАПСЫРМА
   

0. 
   Өзін тексеруге арналған сұрақтар
   
1. 
   
   

2. Индустриалдық дизайн

3. Графикалық дизайн

4. Компьютерлік дизайн

5. Сәулетті дизайн

6. Ланшафты дизайн

7. Көрме экспозициялық дизайны

8. Киім жйне аксесуарлар дизайн

9. Арт – дизайн

10. Web – дизайн

11. Рынокта қандай браузерлер бар?

12. Сайт дизайні

13. Навигацияны жасаушысына қандай элементтер жатады?

14. Баннерді жасау

15. Қандай плакаттар бар?

16. Жарнама кампаниялар?

17. Хабар беру

18. Тарту

19. Байланыс

20. Ықпал

21. Қандай екі типті мінездеме бар?

22. Қайталау

23. Коммерциялық дизайн

24. Уолтер Тигом

25. Рэймондом Лоуи

26. «Ұсыныс сұранысты тұғызады»

27. Шрифт

28. Композиция

29. Сайттың алға басуы

30. Сайтты құру бюджеті

31. Веб сайттың қаржы бағаны жасау қандай есептеулер бар?

32. Веб сайттың пайдаланушы бағасы

33. Жалпы коммуникациялық нәтижесі

34. Коммуникативті веб сайт мәні сату көзқарасы

35. Вебсайттың өндірімділігінің қаржы шараларының бағасы

36. Жарнаманың анатомиясы

37. Басты жазуы (загловок)

38. Кіріспе

39. Дизайн жарнамасы

40. Нағыз нобайының қандай қасиеттері болу керек?

41. Шрифтті композиция

42. Фон элементтері

43. Шрифт түрлері

44. Түс психологиясы

45. Түс дегеніз не?

46. Графикалық тәсілдер