«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ
УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ
NSEO «KAZAKH-RUSSIAN MEDICAL
UNIVERSITY»
3
2. Меланогипофиз
3. Нейрогипофиз
Нейрогипофиз гипофиздің артқы бөлімі болып табылады. Олардан бөлініп шығатын
гармон:
вазопрессин,окситоцин гармондарын бөліп шығарады.
Вазопрессин гармоны артериялық қан тамырларының қызметін реттеп,қанның
құрамындағы судың нефрон түтікшелерінен кері денеге сіңуін үдетіп,несептің кіші дәрет
арқылы отыруын азайтады. Сол себепті бұл гармонды антидиурезді гармон деп атайды.
Окситоцин гармоны жатырдың еттік қабатын жиырылуын реттеу. Сонымен қатар:
Екі қабат әйелдердің толғағы келгенде жатырдың еттік қабатынының жиырылуын
қоздырып,нәрестенің өмірге келуін жеңілдетсе;
Сүт безінен сүттің шығуын реттейді;
Анабездің сары денешігінің қызметін тежейді;
Антидиурездік гармонның қызметінің әлсіреуі
диабет ауруға әкеледі.
Гипофиздің соматотропин (өсу) гормоны
барлық ұлпа мен ағзаға әсер
етеді. Өсу гормоны қаңқа мен бұлшық еттің өсуіне әсер ете отырып, ағзаны дамытады.
Егер өсу гормоны жеткіліксіз мөлшерде түзілетін болса,
адамның бойы
өспей, ергежейлілік пайда болады. Ал артық түзілген жағдайда (гиперфункция) алыптық
ауруына шалдығады. Адамының сүйектері 25 жасқа дейін ұзарып
өседі.
Акромегалия – ересек адамдарда өсу гормонының
көп бөлуінен пайда болатын
ауру. Бұл жағдайда адамның саусақтары, аяқ және бет сүйектері ұзарып өседі.
3. Эпифиздің қызметі қандай? Эпифиздің қызметінің бұзылуы неге әкеледі?
1. Біріншіден,бойынан мелотонин гармонын бөліп шығарса;
2.
Екіншіден,гипофиз безінің өсу гармонының реттеуге байланысты:
Адам денесінің қалыптан тыс өсуі мен жыныстық мүшелердің мезгілсіз дамуын
тежейді.
Қалқанша бездің қызметін тежейді.
Қызметінің бұзылуына байланысты эпифиз безінің қызметінің
бұзылуына байланысты,
әсіресе,балаларда мидың қысымы артып,жыныстық ағзалар мен қаңқаның қалыптан тыс
мезгілсіз өсуі байқалады.
Сонымен қатар эпифиз безін алып тастаған жағдайда малдың қаңқасының тез өсуі
байқалады.
