5. Модульдік оқыту технологиясы, бөлімдері. Оқу пәндерін модульге енгізу. Модульдік оқу технологиясы АҚШ пен Батыс Еуропада 1960 жылдары
дәстүрлі оқуға балама ретінде ұсынылған білім игеру жүйесі. Бұл
технологияның мәні – оқушы модульмен жұмыс орындау барысындағы
нақты мақсатқа өз бетінше (не белгілі шамада мұғалім жәрдемімен) жетеді.
(П. Юцявичене, Т.И. Шамова). Модуль – мақсатқа орайластырылған оқу
мазмұны мен оны меңгеру жолдарын (технологиясын) біріктірген түйін,
топ (блок).
Бұл технологияға орай оқу мазмұны өз алдына белгілі жинақы құрамға
келтірілген ақпараттық топ (блок) күйінде беріледі. Ол ақпарат оқу
мазмұнының көлемін ғана емес, әдістері мен олардың игерілу деңгейін де көрсететін дидактикалық мақсатқа сәйкес меңгеріледі.
Модульдік оқуда өзіндік жұмыстарға аса көп уақыт бөлінеді. Бұл оқушыға
оқу әрекеттеріне кірісумен өз мүмкіндіктерін сезінуге, білім игеру деңгейін
өзіанықтауына, өз білімдері мен ептіліктеріндегі кемшіліктерді байқауына
жәрдемдеседі.
М. Жанпейісованың модульдік оқыту технологиясының негізі баланың
тұлғасын алға қояды, бұл жаңа білім парадигмасына сай келіп отыр. Модульдік технологиясының басты ерекшелігі – оның тек қана білімді меңгеругемес, тұлғаның танымдық қабілеттерін және танымдық процестерді, яғнижадының алуан түрлерін ойлауды, ынтаны, қабылдау қабілетін арнайы жасалған оқу және танымдық жағдайлар арқылы дамытуға, сондайақ тұлғаның қауіпсіздігін, өзін-өзі өзентілендіру, өзін-өзі бекіту, қарымқатынас, ойын танымдық және шығармашылық қажеттіліктерін қанағаттануға белсенді сөздік қорын дамытуға бағытталады.
6.Инновация туралы ұғым, маңызы, топтастырылуы, шығармашылық іс-әрекет. Ынтымақтастық педагогикасы, оның негізгі идеялары. Инновация – педагогикалықпроцескеоқыту мен тәрбиеніңжаңатұжырымдамаларын, оқужоспарларынжәнебағдарламаларын, түрлерін, әдістерін, құралдарыненгізіп, мақсатңажету.
Инновациялықпроцессізмектептіңдамуымүмкінемес. Мектептіңтарихындаоқыту мен тәрбиеніңескітүрлері, құралдарыныңорнынажаңа, озықүлгілеркелгенкездеркөпболды. Мысалы: 20 жылдарымектептәжірибесінежобалауәдісібойыншатопқаүйтапсырмаларыберілді. Осы тәсілдіжаңашылмұғалімН.П.Гузикөзгертіпқолданды.
70-80 жылдарыШ.А.Амонашвили, И.П.Волков, С.Н.Лысенкова, В.Ф.Шаталовтардың жаңашылдық іс-тәжірибесі сол кездегі ұстаздар қауымының тарапынан үлкен қолдауға ие болды.
Инновациялықмектептердіңмақсаты - жекетұлғаныжан-жақтыдамыту.
Н.Нұрахметовинновациянымынадайтоптарғабөледі:
• біліммазмұнындағы инновация;
• оқу-тәрбиепроцесініңәдістемесі, технологиясы, түрі, әдістеріжәнеқұралдарындағы инновация;
• оқу-тәрбиепроцесінұйымдастырудағы инновация;
• мектептегібасқаружүйесіндегі инновация.
Жаңалықтанкейінболғанөзгерістердіңсипатынақарайтопталғанинновацияныңтүрлері:
- жеке, бір-біріменбайланысыжоқ;
- модульдық (бір-біріменбайланысты): бір-бірінежақынпәндергежәнежасдеңгейлерібірдейоқушыларменжүргізілетіноқу-тәрбиежұмыстарынаенгізілгенжаңалықтар;
- жүйелі: барлықмектептердеболатынөзгерістер.
Иновацияныңтүрлері: модификациялық, комбинаторлық, түбірлі.
Модификациялық инновация - педагогикадағыәдіс-тәсілдердіжетілдіру. Мысалы: А.С.МакаренконыңқиынбалалардытәрбиелеуәдістерінА.Ысқақов осы заманғалайықтапқолданды
Комбинаторлық инновация - белгіліәдістердіңэлементтердіңбір-бірінеқосу. Инновацияныңбұлтүрінқазіргікездетілдердіоқытуәдістемесіменайналысатынғалымдарқолдануда. Түбірлі: мектепкебілімніңмемлекттікстандарттарыныңенгізілуі.
Иннавациялықіс-әрекет – қоғамныңәлеуметтік-экономикалықжағдайынасаймектепжұмысындамытатын, мектепөмірінеоңөзгерістерәкелетініс-әрекет. Әрбірмұғалімөзініңоқу-жұмысындамытуүшінтүрліқұралдарарқылыөзініңісәрекетінсаналытүрдеөзгертеді.
Инновациялықпроцестіңкезеңдері:
• иновацияныңсебептері;
• жаңалықтыжобалау;
• жаңалықтыжүзегеасыру.
Инновациялықіс-әрекетке орта да әсеретеді. Мектепжаңалықтыңсебебін, жобасыныңдұрыстығындәлелдеп, жаңалыққамұғалімдерді, оқушыларды, ата-аналардықызықтырабілгеніжөн. Инновациялықпроцестікүшейтетін бес фактор:
• мектепбасшыларыныңшығармашылығы, оқытудыңжаңатехнологияларынжасауғақабілеттілік, педагогикалықпроцескеқатысушылардыңбір-біріменөзараәрекетіжәнеқарымқатынасы;
• инновациялықпроцестіңжоспары, бағдарламасы;
• бағдарлама, жоспарбойыншамектепкеғалымдардыңкеңесберуі, керекжағдайдаинновациялықпроцескетүзетулеренгізуі. Жоспарданәтижелергежетугеықпалететінжағдайлардыкөрсетіп, сәтсіздікболғанда оны жоятыншараларды да белгілеу;
• әлеуметтік-экономикалықжағдай;
• инновациялықпроцескеқатысушылар: бастамакөтерушілер, көмектесушілер, қарсытұрушылар.
Ынтымақтастықпедагогикасы
Ынтымақтастың - бірмақсатқажетугебағытталған, бірлескеніс-әрекет. Оғанкеректіжағдайлар:
- мақсаттыңбірекенінанықсезіну;
- ынтымақтасушыжақтардыңқызметшдәлбелгілеу;
- мақсатқажетуүшінмұғалім мен оқушылардың, т.б. педагогикалықпроцескеқатысушылардыңбір-бірінекөмек беру і.
Ынтымақтастықпедагогикасыныңпайдаболуынасебепболғаноқушылардыңбілімдеңгейініңтөмендігі, кеңеспедагогикасыныңбаланыңеркінжәнежан-жақтыдамуынтежеп, талантынбасуы.
Ынтымақтастық педагогика негізіадамғадегенізгіліктіктіккөзқарас, оныңмүмкіндіктері мен қабілеттеріне сену, қызығушылықтары мен қажеттіліктерінтүсіну, тәрбиеүрдісіндеолардыесепкеалу. Осы тұжырымдамағасәйкесүшбастытұлғалықұстанымдардыбөліпкөрсетугеболады.
Баланы бар болмысыменқабылдау. Мұндабаланымұғалімніңқабылдамауы, оқушыныңөзіндік «Менін» бағаламауыорыналмайды.
Баланы эмпатикалықтүсіну. Мұғалімоқушыныңішкідүниесінеенуге, қоршағанортаныоқушыныңкөзіменқабылдап, оныңішкідүниесіменсезінугеталпынады.