Пәнінен syllabus


Изопроцестер немесе газ заңдары



Pdf көрінісі
бет68/91
Дата20.05.2022
өлшемі2.12 Mb.
#458428
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   91
SYLLABUS ФОТ

Изопроцестер немесе газ заңдары. Параметрлердің біреуінің мәні өзгермей қалған 
кезде өтетін процестер изопроцестер деп аталады. «Изос» грек сөзі «тең» деген 
мағынаны білдіреді. 
Изобаралық процесс. Қысым тұрақты болғанда, термодинамикалық жүйе күйінің 
өзгеруі процесі изобаралық деп аталады. Грек сөзінен алынған «Барос» - ауырлық, салмақ. 
Егер газ қысымы өзгермесе, берілген массалы газ үшін көлемнің температураға қатысы 
тұрақты болады. Бұл газ заңын эксперименттік түрде 1802 жылы Гей –Люссак (француз 
ғалымы) тағайындаған. 


Күй теңдеуінен Р =const болғанда, 1)
T
V
=const; 2) 
2
2
1
1
T
V
T
V

. 3) 
2
1
2
1
T
T
V
V

. Графигі 
изобар деп аталады(22-сурет). 
Әр түрлі қысымға тәуелді әр түрлі изобара сәйкес келеді. Тұрақты температурада 
қысым артқан сайын газдың көлемі кішірейеді. Төменгі температурада идеал газдың 
барлық изобралары Т=0 нүктесінде түйіседі, бірақ бұл нақты газдың көлемі шынында да 
нөлге айналатындығын білдірмейді. Барлық газдар қатты суығанда сұйыққа айналады, ал 
күй теңдеуі сұйықтарға қолданылмайды.
Изохорлық процесс.(Грек сөзінен алынған хорема іштілігі, сыйымдылығы). Көлем 
тұрақты болғанда термодинамикалық жүйе күйінің өзгеру процесі изохоралық деп 
аталады. Күй теңдеуіненV=const болғанда: 
1) 
2
1
2
1
2
2
1
1
)
3
;
)
2
;
T
T
P
P
T
P
T
P
const
T
P



Егер газ көлемі газдың берілген массасы үшін қысымның температураға қатысы 
тұрақты болады. Бұл газ заңын 1787 француз Ж.Шарль ашқан. Бұл тәуелділік график 
түрінде изохор деп аталады (23 -сурет). 
Сабақтың соңында мынандай кестені толтыру арқылы тақырыпты қорытындылап, 
оқушылардың білімдерін белгілі жүйеге келтірген жөн. 
Проце
сс 
Тұрақт
ы
пара- 
метрле
р
Айным
алы 
параме
тр- лер 
Заң 
Формула 
График 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   91




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет