ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешені «Бейорганикалық химия-1» пәні



жүктеу/скачать 438 Kb.
бет1/6
Дата06.03.2016
өлшемі438 Kb.
#43964
  1   2   3   4   5   6

ПОӘК 042-16-13.1.7/03-2013

« » ______2013ж.

№1 басылым



37 -беттің ___-сі




КАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТ Семей қаласы

3 деңгейлі СМЖ

құжаты


ПОӘК

ПОӘК 042-16-13.1.7/03-

2013


ПОӘК

« Бейорганикалық химия-1» пәнінің оқу-әдістемелік материалы
« » 2013ж.

№ 1 басылым


ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Бейорганикалық химия-1» пәні
5В072000 «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы»

мамандығы үшін




ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР

Семей


2013

Мазмұны


  1. Дәрістер

  2. Практикалық және зертханалық сабақтар

  3. Студенттік өздік жұмысы


Модуль І: d-элементтер
ДӘРІС 1,2 VIII B топша элементтері
1. VIII B топша элементтерінің жалпы сипаттамалары;

2. Элементтердің физикалық, химиялық қасиеттері;

3. Оттекті қосылыстары, қасиеттері;

4. Тұздары-алу, қасиеттері, гидролизі

Fe …3d64s2 Co …3d74s2 Ni…3d84s2



Ерекшелік:а) Со пен Ni валенттілік электрон саны топ номерінен үлкен; б) бұл элементтер топ номеріне сәйкес валенттілік көрсетпейді; в) бір топша да горизонтальды 3 элемент орналасқан.

Атомдық радиустары, нм 0,126; 0,125; 0,124

И.э., в 7,89 7,87 7,63

ЕЭ2+/Э,в -0,44 -0,277 -0,25



Бұл көрсеткіштерден 3 элементтің қасиеттері жақын екендігі көрінеді. Бұл элементтерге тән т.д. +2,+3. Темір үшін +3 т.д. сәйкес қосылыстар тұрақтырақ. d5 болғанда берік конфигурация болады, темірде тек 1 ғана артық электрон болғандықтан 3d64s2 , ал Со 2 электрон артық 3d74s2 , соңдықтан +3, +2 қосылыстар тұрақтылығы бірдей, ал никельде +2 қосылыс тұрақты. Fe max. т.д. +6, Co +5, Ni +4, бірақ Co 5 + және Ni 4 + сәйкес қосылыстар әлі белгісіз. Бұл элементтерде т.д. « ноль» болатын карбонилдер белгілі [Fe(CO)5] . Кездесу:O2, Si, Al, Fe- төртінші орында. Fe мен Ni негізгі массасы жер ядросында. Fe оксид, сульфид ретінде: Fe3O4- магнетит, Fe2O3-гематит, Fe2O3×H2O -лимонит, FeS-пирротин, FeS2-пирит, FeAsS -арсенопирит, FeCO3-сидерит.Метеоритте, вулкандарда темір бос күйінде болады. Темір O2, Si, Al, Fe-4-ші орында табиғатта кездеседі. Co, Ni көбінесе бірге кездеседі. Co,Ni көбінесе сульфидті қосылыс түзеді. Алу. Fe2O3 +3C→2Fe+3CO карботермия (кокс) . Fe2O3 + CO→2Fe+3CO2 шойын, болат (домна пештерінде) Физикалық, химиялық қасиеттері: үш металл да ферромагнитті. Тб Fe(1536); Co(1493); Ni (14530C) қиын балқитын металлдар, балқу t0-сы азаяды, себебі 3d- қабатта жұпталмаған электрон саны азаяды. Бұл металлдар активтігі орташа. Сутегіге дейін тұрғандықтан, қышқылдан H2 ығыстырады. Концентрациясы H2SO4>70% болса,Fe пассивтеледі. Концентрлі HNO3 Fe, Co, Ni үшеуінде пассивтейді, Co + қымыз қышқылында ериді, [Co(C2O4)3]3- қосылыс түзеді. Егер Fe құрамында қоспалар (примесь) болса, коррозияға тез түседі. 4Fe+6H2O+3O2=4Fe(OH)3 Қосылыстары: ЭО және Э2O3 ; Э+O2→себебі оксидтер қоспасы түзіледі. Э(ОН)2→ t0 ЭО+H2O ; Э(ОН)3→ t0 Э2О3+H2O ; Co2O3 және Ni2O3 тұрақсыз, айрылып ЭО береді. Ni2O3 →2NiO+1/2O2 ; Co3O4 және Fe3O4 болады, бірақ олар оксидтер қоспасы , Fe2O3×FeO ; ЭО +қышқыл → Э2+ ( тұзы) + Н2 О ЭО + H2O→ жүрмейді. Fe(OH)2-ақ, Co(OH)2-алқызыл (розовый), Ni(OH)2- жасыл. 4Fe(OH)2+O2+2H2O→4Fe(OH)3↓ қоңыр ; Fe3+→Co3+→Ni3+ оттегіне тұрақтылығы артады, себебі +3 т.д. тек Fe3+ тән. 2Ni(OH)2+2NaOH+HBr2→2Ni(OH)3+2NaBr 2Fe(OH)3+3H2SO4→Fe2(SO4)3+6H2O; Ал Co(OH)3+H2SO4→CoSO4+O2+H2O

Co3++e-→Co2+ 4OH- -4e-→2H2O+O2 молекула ішіндегі ТТР, H2SO4 тотықтырғыш емес Ni(OH)3+НCl→NiCl2+Cl2+H2O ; Ni3++e-→Ni2+ 2Cl- - 2e-→Cl2 ; Fe2+ → Fe3+ →Fe6+ : FeO Fe2O3 FeO3 - жоқ Fe(OH)2 Fe(OH)3 H2FeO4 негіздік амфотер. қышқылдық қасиет көрсетеді



Fe(OH)3 + NaOH→t0 Na+Fe+3O22- (феррит)+H2O ;HFeO2 – темірлі қышқыл Fe2O3 +Na2CO3→балқытып NaFeO2+CO2 Fe(OH)3 + 3NaOH→ Na3[Fe(OH)] сулы ортада Fe(OH)3 + КOH+Br2→K2FeO4(феррат)+KBr+H2O; HFeO4 – темір қышқыл. Фераттар күшті тотықтырғыш. Металл еместермен қосылыстары тек Г2, S валенттіліктеріне сәйкес қосылыстар түзеді Fe +Cl2→FeCl3 Co, Ni +Cl2→ЭCl2 ; Fe+S →FeS ; Э+S → ЭS ; Э(ЭО)+HCl →ЭCl2+H2O ЭF2 ғана суда ерімейді , Co +S→CoS ; CoCl2+(NH4)2S→CoS↓+2NH4Cl Сульфаты: Э+H2SO4(сұйыт.)→ ЭSO4 +H2 ; Ерітіндіден олар кристаллогидрат ретінде бөлінеді: ЭSO4 ×7H2O(купорос): FeSO4 ×7H2O - ашық жасыл, CoSO4×7H2O- қызыл , NiSO4×7H2O –жасыл. Fe2O3 + H2SO4(конц.)→ Fe2(SO4)3+3Н2О ; Fe2(SO4)3×6Н2О не Fe2(SO4)3×10Н2О Нитраттар: Э+HNO3(сұйыт.)→ Э(NO3) 2+NO+H2О ; Э(NO3) 26Н2О тек Fe(NO3)3 белгілі Fe+HNO3(25%)→ Fe(NO3)3 ×6H2O+NO2+H2O Карбонаттар: FeCO3; CoCO3 .6H2O, NiCO3 .6H2O ; Қос тұздар (шениттер): (NH4)2[Fe(SO4)2]: (NH4)2[Fe(SO4)2] Мор тұзы Квасцы (ашудас) (NH4)2SO4× Fe2(SO4)3×24 H2O (NH4)2SO4×Co(SO4)3×24 H2O ; Fe3+ аңықтау үшін (сапалық реакция) Fe3+ +NH4CNS – роданид: Fe(CSN)3 ; Ni+2 + диметилглиоксим→қызыл↓Чугаев реактивы Fe2+ + гем.→гемоглобин; He, Ne- инертті, Ar, Kr, Xe, Rn- асыл газдар
Дәріс материалын оқығаннан соң студент білуі керек:

  1. Металдарды алу(металлургия өндірісін);

  2. Металдардың химиялық қасиеттерін;

  3. Қосылыстарының химиялық қасиеттерін және қолданылуын.


Өзін-өзі тексеру сұрақтары:

1. Электрондық формулалары арқылы қосылыстарын анықтау

2. Физикалық және химиялық қасиеттері

3. Оксидтері, гидроксидтері, қасиеттері
ДӘРІС 3,4 VII B топша элементтері .

1.Элементтердің жалпы сипаттамасы.

2.Марганецтің оттекті қосылыстары, ерекшеліктері.

3.Рений қосылыстары, қасиеттері, қолданылуы

Mn, Tc, Re (n-1)d5ns2 электрондық формалалары d5 - жартылай толған d-орбиталь , тұрақты, соңдықтан бұл элементтерге +2 т.д. көбірек тән. Mn … 3d54s2 Tc…4d55s2 Re … 5d56s2 r=0,130нм 0,136 нм 0,137нм Радиусына байланысты қарасақ, Tc мен Re қасиеттері ұқсас болуы керек. Tc –жасанды элемент, жер қыртысында жоқ. Mn~9.10-2 %(темірден кейін), Re – 1.10-7 %

tбС 1244 2200 3180 0C

ρ 7,44 11,49 21,04 г/см3

γЭ2+/Э -1,18 0,4 γЭ+3/Э 0,3

0, +1, +2, +3, +4, +5, +6, +7 тотығу дәрежесіне сәйкес қосылыстары бар. Карбонил Mn, Re ,т.д. ноль болады. Mn +2, +4, +7 т.д. сәйкес қосылыстары көбірек. Re +7 т.д. сәйкес қосылыстары тұрақты ; Tc +4, +6, +7 т.д. көбірек тән. Кездесу MnO2×H2O – пиролюзит, Mn көбінесе темірмен бірге кездеседі. Mn3O4 – гаусмонит, магнитный железняк Fe3O4- пен бірге, Mn2O3×Fe2O3 - бикстит MeCO3 -родохрозит FeCO3 –сидеритпен бірге, MnS-марганец алдамышы FeS-пирротонмен бірге, MnS2 –Mn –колчеданы; FeS2 колчеданмен бірге. Re, молибден, вольфрам, Pt-кендерінде қоспа ретінде кездеседі, өзінің кені жоқ. Алу. Mn оксидіне +Al→Al2O3+ Mn 3Mn3O4+8Al→4Al2O3+9Mn 2MnO 3| 8Mn2++2e-→Mn0

Mn2O3 |2Mn3++6e-→Mn0

8| Al- 3e-→Al3+ Алюмотермия

Кендегі Re Re2O7 айналады, Re2O7 +2KOH→2KReO4(перренат)+H2O 2KRe+7O4+7H2O →2Re0(порошок-ұнтақ)+2KOH+6H2+O

2|Re7++7e-→Re0

7|H2-2e-→2H+

Re ұнтағын →t0(дуга) металл спиткасына айналады



9842Mo +10n(нейтрон)→9942Mo→-ß 9943Tc

10444Ru +10n→10443Tc+11H Ядерлық реакторларда 1кг плутонийден (Pu) 25 г Tc алады. Қолдану: Mn-қара түсті металлургия (легирующий металл); Tc –нейтронды жұтады, катализатор құрамына қосылады, радиациялық диагностикада; Re – электроникада, Тб ( балқу температурасы) үлкен болғандықтан, ыстыққа төзімді құймалар құрамына кіреді, соңдықтан самолеттер мен ракеталардың детальдарын жасайды. Қасиеттері: 3Mn +2O2(ауа)→t0 Mn3O4 ; Tc, Re+O2→300C Э2O7 ; Mn+2HCl (конц., сұйық), H2+SO4(сұйыт.)→ H2 +Mn2+Cl2, MnSO4 Tc, Re+HCl, H2+SO4 →γ>0. Mn+4HNO3(сұйық) →Mn (NO3)2 +2NO+2H2O 2 Tc, Re+7 HNO3 →HЭO4 +7NO+2H2O HTcO4-технеций қышқылы ; HReO4-рений қышқылы Mn+Г2→ Mn+2Г2 Tc, Re+F2, Cl2→100C+Br2→300C Mn элементы т.д. байланысты оксидтер мен гидроксидтердің қышқыл негіздік қасиетінің өзгеруін көрсететін «модельді» элемент ретінде қарауға болады. Элемент төменгі т.д. –де негіздік, жоғары т.д. қышқылдық қасиет көрсетеді. MnO, Mn2O3 – негіздік; MnO2, Mn2O5-амфотерлік; MnO3, Mn2O7 Mn(OH)2,Mn(OH)3 MnO(OH)2, Mn(OH)4 H2MnO4 H2+Mn+4O3-2 HMnO4 H+Mn+5O3-2 Mn+5O-2(OH-)3 Сонымен бірге т.д. байланысты бұл элемент ТТ-қасиеттерінің өзгеруін және т.д.-не әр түрлі орта әсерін де көруге болады.

H+→+5e- Mn2+

Mn7+O4- →OH-→+1e- MnO42-

H2O→+3e- MnO2

Mn+4O2+H2→Mn+2O+H2O

4MnO4→300C 2Mn+32O3+O2

2KMnO4+2H2SO4(конц.)→Mn2O7(жасыл сұйық зат)+2KHSO4+H2O

Tc, Re+O2→t0 Э2O7

Re2O7+CO→2ReO3+CO2

3Re+6O3 →t0 Re2 +7O7+ Re+4O2

тек Э2O7 +H2O→H ЭO4 ~10%

HMnO4→HTeO4→HReO4 күші азаяды, себебі металдық қасиет артады. HMnO4 күші HCl күшіне жақын, яғни диссоциацияға толық түседі. Бұл қышқылдар тұздары перманганат, пертехнат, перренат. Сілтілік ортада Н2ЭO4 тұрақтырақ. Бейтарап, қышқыл ортада диспропорция реакциясына түседі: 3ЭO42-+2H2O→2 ЭO4-+ ЭO2+4OH- тұздары манганат, технат, ренат. Н2ЭO4 – бос күйінде жоқ, тек тұзы ғана болады. 2KMnO4+Na2SO3+2KOH→2K2MnO4+Na2SO4+H2O 2|Mn7++1e-→Mn6+ |S4+-2e-→S6+ ЭO42- - жасыл. MnO4- қызыл, TcO4- қызыл-сары , ReO4- - түссіз. MnO2+KOH+O2→K2MnO4+H2О ; Re+KOH+O2→K2ReO4+H2O Зертханада O2 алу үшін KMnO4 →t0 K2MnO4 + MnO2+O2 MnO2 (қышқылдық қасиет) +BaO(негіз)→BaMn4O3(гаусманит) Тұздары: Mn2+ тұздары суда ериді , тек MnCO3, Mn3(PO4)2 25Mn )2 )8 )13 )2 …3s23p63d54s24p Mn-2e-→Mn2+ ↑ ↑ ↑ ↑ ↑ □ □ □ □ sp3 -гибридтелу, координациялық сан 4, sp3d2 - гибридтелу, координациялық сан 6


Дәріс материалын оқығаннан соң студент білуі керек:

1.Металдарды алу;

2.Металдардың химиялық қасиеттерін;

3.Қосылыстарының химиялық қасиеттерін және қолданылуын.
Өзін-өзі тексеру сұрақтар:

1.Перманганаттың реакция ортасына байланысты т.д. өзгеруі

2.Марганецтің тотығу дәрежесіне байланысты оксидтерінің, гидроксидрерінің қасиеттерінің өзгеруі

3.Рений қосылыстарын алу, қасиеттері

ДӘРІС 5,6 VI B топша элементтері.

1.Элементтердің жалпы сипаттамасы .

2.Алу, қасиеттері .

3.Тұздары, алу, қасиеттері, қолданылуы … 3d54s1 24 Cr )2 )8 )12 )2 d5 орбиталь тұрақты болғандықтан 3d44s2 болу керек, орбитальдар 3d54s1 Cr, Мо 4d55s1 болып 1электрон «секіреді». Аяқталған 4f14 соң болғандықтан W 4f145d46s2 болады. Cr жер қыртысында 2.10-2% ; Мо, W~10-4%

r0 0,127 0,139 0,140 болғандықтан, W ,Мо қасиеттері ұқсас. Тб 1875 2620 3395 0C. γЭ3+/Э = -0,744 ( хром) -0,20 - ( молибден) Алу: Хлористый железняк (хромит) FeO.Cr2O3 ,қорғасын хроматы PbCrO4 MoS2 молибден жылтыры; CaWO4-шеелит, PbWO4-штольцит, Fe4Mn1-x WO4, WS2 ; Тұздарының балқымасы→эл-з Э ; Э2О3+C карботермия, ( АІ, мырыш), металлотермия. Қара металлургияда қолданылады, феррохром, ферромолибден. Таза металлдары Э2О3+Al, H2→ 2Э + АІ2 О3 , Н2 О; Қасиеттері: Бұл металлдардың сыртында жұқа оксид қабаттары болғандықтан (Cr2O3 , WO3, MoО3 ) элементтер инертті, яғни суда, ауада өзгеріске ұшырамайды, оксидтік қабатты еріткен соң реакцияға түседі. Э(Cr, Mo ) + HCl (H2SO4)→ ЭCl3+H2 Қышқылдар қоспасында жақсы ериді, егер бір қышқыл тотықтырғыш болса: Э+HNO3+HF→H2[ЭF8]+NO2+H2O Э+ O2→ Cr2O3 , MoО3, WO3 . Қосылыстары: +2, +3, +4, +6 т.д. сәйкес қосылыстары бар – хромда: CrO, Cr2О3, СrО2, СrО3 Мо +4, +5, +6. МоО2, МоО5, МоО3 W +4, +6: WO2 , WO3 ; (NH4)2 Cr2O7 →t0 Cr2О3 +N2+H2O Молекула ішіндегі ТТР: Cr(ОН)3 ↓ , соңдықтан жанама жолмен алады CrCl3+3NaOH→… ; Cr2(SO4)3 + 6NH4OH→ Cr(ОН)3 +(NH4)2SO4 CrO-қара негіздік оксид Cr2О3 СrО3

Cr(ОН)2 сары амф. Cr(ОН)3 НсrO2 H2CrО4

CrОН)3 ↓+3HCl→ Cr(ОН)3 ↓+3NaOH→ CrCl2+2NaOH→ ЭO3 алу: W, Мо+O2→t0 ЭO3 ( Вольфрам, молибден), ал хром - СrО3 алынбайды, оны K2 Cr2O7+H2SO4конц.→ K2 SO4 + 2СrО3(қызыл кристалл)+H2O ; ЭO3+H2O→↓ H2CrО4-хром қышқылы; ↓ H2МоО4 – молибден қышқылы; ↓ H2WО4 –вольфрам қышқылы күші әлсірейді, әлсіз қышқылдар : Тұздары : CrО4 2- сары , МоО42-, WО42- - түссіз, хромат, молибдат, вольфрамат. VI B топша элементтері жоғарғы т.д. полиқосылыстар түзеді. Ерітінді концентрациясы өскен сайын алдымен дихромат Cr2О72- , сосын трихромат Cr3О102- - қызыл, тетрахромат Cr4О132- - қызыл-қоңыр болады, қышқылдары тұрақсыз, тұздары бар: дихромат суда жақсырақ ериді: H2O+ Cr2О72- (тоқ сары)↔ 2 CrО42- (сары) )+ 2H+ қышқыл ортада , сулы не сілті ортада. K2Cr2O7+2КОН→2К2CrО4 +H2O К2CrО4 + H2SO4→ K2 Cr2O7+ K2 SO4 + H2O Хроматтар күшті тотықтырғыш, әсіресе қышқыл ортада. Н2CrО4 + H2O2→ H2O+ CrО5(СrО3+ O2) пероксид, көк 2H+ + CrО42- → CrО5 + H2O O22- + 2е- → О2- O22- - 2е- → О20 W, Мо изополиқышқылдар, гетерополиқышқылдар түзеді: (NH4)6Mo7O24; Na10W12O41 (NH4)3(PMo12O40)- аммонийдің фосфомолибдаты. [(NH4)3(PMo3O10)4] H2ЭO4 – қышқылдары; ЭO2(OH)2+HCl→ ЭO2 Cl2+2H2O ЭO22+ - хромил, молибденил, вольфрамил ; SO2Cl2 - сульфурил CrО2Cl2 өзара ұқсас Э+Г2→ ЭГ3 ; Э + S → Э2 S3



Дәріс материалын оқығаннан соң студент білуі керек:

1.Металдарды алу;

2.Металдардың химиялық қасиеттерін;

3.Қосылыстарының химиялық қасиеттерін және қолданылуын.

4.Элеменнтердің комплекс қосылыстары, алу, қасиеттері.

Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар:

1. Хромның тотығу дәрежесіне байланысты қосылыстарының қасиеттері

2. Элементтердің қышқылдарының қасиеттерінің өзгеруі, сәйкес тұздары

3. Қосылыстарының қолданылуы



Дәріс 7 II B топша элементтері

1.Табиғатта кездесуі, алу .

2.Элементтердің химиялық қасиеттері, қолданылуы 3.Қосылыстары, алу, қасиеттері .

4.Комплекс қосылыстары, алу, қасиеттері

Zn, Cd, Hg (n-1)d10 ns2 d-элементтерді аяқтайды. Zn 10-3%; Cd~10-5%; Hg~ 10-6% жер қыртысында Э2+ тұрақты r 0,139нм 0,156нм 0,160 нм

Е0Э2+/Э, в: -0,763 -0,403 +0,854

Тб0C 420 321,3 -38,7

ZnS- сфалерит ; ZnCO3-галмей ; CdS-гринокит. ; Zn+Cd- көбінесе бірге болады. HgS-киноварь. Алу: пирометаллургия ZnS(CdS)+O2→ZnO(CdO)+SO2 ЭО+СО(С)→ Zn (Cd); карботермия + СО(СО2) ZnO+H2SO4→ZnSO4+H2O CdO+H2SO4→CdSO4+H2O Қасиеттері: Cd , Zn –жұмсақ металлдар, Hg-сұйық металл Э Cd , Zn +О2(S)→ CdS, ZnS, ЭO. Hg +S→ Hg S; ZnО- амфотерлі, CdO, HgО- негіздік оксид Zn(ОH)2↓ pEK 11- амфотерлі, ерігіштік көбейтіндісінің көрсеткіші Cd(OH)2 pEK 14; Hg(ОH)2 pEK 16 ; бұл гидроксид тұрақсыз Zn(ОH)2↓+2NaOH→Na2[Zn(OH)4] ZnO+Na2CO3→балқытып Na2ZnO2+CO2 ЭГ2- түссіз, кристалды заттар, суда ерйді, гидролизге түседі. ZnS pEK 24; CdS pEK 27, сондықтан мырыш сульфиді тұз қышқылында ериді, кадмий сульфиді – ерімейді. (Cd2+)Zn2+ +S2-→ ZnS↓ , CdS↓ ZnS , CdS- люминофорлар, шамда қолданылады. ZnSe, HgSe (ZnTe, HgTe)-шала өткізгіштер; Э(NO3)2, ЭSO4 суда жақсы ериді, гидролизге ұшырайды. ЭCO3 тек CdCO3, ZnCO3 белгілі , суда ерімейді. HgCO3 белгісіз

6Hg+8HNO3=3Hg(NO3)2+2NO+4H2O

2Hg-2e-→Hg22+

N5++3e-→N2+

NO3- - Hg+-Hg+-NO3- , т.д. +1, валенттілігі II

Hg22+ = Hg2++Hg диспропорциялану

Hg22+ -2e-=2Hg2+

Hg22+ +2e-→2Hg

Комплекс қосылыс тары: [Zn(OH)4]2- pK тз 15,5; [Zn(NH3)4]2+ pKтз 9,46; [Cd(NH3)4]2+ pK тз 7,12 ; [Hg(NH3)4]2+ pKтз 19,28 . Бұл элементтерге тән комплекс қосылыстардың тұрақтылығы артады.

Қолдану: Zn 40% темірді жабуға қолданады. Cd нейтрон ұстауға атом реакторларында, Cd-сілтілік аккумуляторда қолданады. ZnO – ақ болғандықтан, бояу ретінде қолданылады. CdS, ZnS- шала өткізгіштер. Тұздары гидролизге ұшырайды. Бейорганикалық химияны оқығанда элементтердің периодтық жүйедегі сипаттамаларын, жай қосылыстарының құрылысын, олардың алыну жолдарын, элементтер қосылыстарының қышқылдық-негіздік және тотығу-тотықсыздану қасиеттерін оқумен қатар, элементтердің табиғатта таралу формалары мен адам өміріне қолданылуын, қатынасын қарау керек.

Адам ағзасында периодтық жүйенің 70-ке жуық элементі табылған. Мына 6 элемент: С, О, Н, N, P, S- ағза массасының 97,4% құрайды. Тірі заттағы химиялық элементтердің мөлшеріне байланысты оларды макро- және микроэлементтер деп бөлуге болады. Макроэлементтерге С, О, Н, N жатады. Бұлардың үлесіне тірі зат массасының 96% және І, Сl, Fe, N, Mo, Cu, Co, Zn (1% массасының) жатады.

Биологиялық неғұрлым керек металдарға (биометалдарға) мына 10 элемент: К, Nа, Са, Мg, Fe, Cu, Co, Mn, Zn, Mo; металл еместерден О, Н, S, С, N, Р, Сl, І жатады, сондықтан осы элементтердің қасиеттерін бейорганикалық химия пәнінің зертханалық сабағында да оқисыздар. Көміртегі мен сутегі органикалық заттардың негізін құрайтын болғандықтан, ол элементтерді органикалық химия пәнінде тереңірек оқисыздар.


жүктеу/скачать 438 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет