Приглушенная Белая Черная и Бежевая Минималистичная Элегантная Собрание Компании Презентация
жүктеу/скачать 5.19 Mb.
|
|
Нургалиева Дильназ ТПП 22-15 М. Хайдеггердің «фундаменталды онтологиясы» (Dasein) А А Мартин Хайдеггер А Мартин Хайдеггер - неміс ойшылы, қазіргі заман батыс философиясында ең ықпалды философтардың бірі, экзистенциализм, Феноменология, деконструкция, герменевтика, постмодернизм, саясаттану теориясы, психология және теология салаларына айтарлықтай үлес қосқан ғұлама. Фундаменталды онтология А А (латын тілінен fundamentum-негіз, грек тілінен оп-болу жане logos- ілім) негіз, болмыс туралы ілім. Хайдеггер адамнын болмысын түсіну (өзін болмыс ретінде түсінетін болмыста да бар) және оның мәнің ашу үшін Болмыс туралы ілім А «Болмыс жане уакыт» «Болмыс және уақыт» (нем. Sein und Zeit, ағылш.Being and Time) — неміс философы Мартин Хайдеггер 1927 жылы жариялаған әйгілі туындысы. Бұл дәуір бөлгіш туынды асығыста жазылса да, кітапта кіріссөзінде жоспарланған міндет толық орындалмаса да, бірақ бұл туынды ХХ ғасыр мәдениетіне, әсіресе экзистенциализм, герменевтика, деконструкциялауағымдарына терең ықпал етті. Кітап Хайдеггердің досы және жетекшісі Эдмунд Гуссерльге бағышталды. Табиғат объектілерін зерттеуді «алғашқы философия» деп санау мүмкін емес, өйткені бұл объектілер сананың категориялау әрекетіне ұшыраған. «Алғашқы философияны» құрудың бірден-бір мүмкіндігі осы категориялаудың қайнар көзі болып табылатын адамды талдауда жатыр. Оның үстіне бұл талдау тек адам білімін талдаумен шектелмеуі керек, өйткені білім адамның дүниеде болу жолдарының бірі ғана. Философиялық білімнің кейінгі бүкіл жүйесі үшін іргелі тұлға бар тұлғаның іргелі талдауы болуы керек. Бұл «болмыс пен уақыттың» негізгі міндеті Хайдеггердің көз-қарасы А А Фундаменталды онтологиясы – Хайдеггердің бұрын Гуссерльмен бірге жасаған феноменологиясын таза онтологиялық категорияларда түсіндіру шешімі нәтижесінде пайда болған жоба. А Неліктен Хайдеггердің «фундаменталды онтологиясы» жобасы мүмкін болды? А Бұрын барлық философтар заттың мәнін құбылыста ашуға болатынын дәлелдеді. Гуссерль сыртқы көрініс пен құбылыстың айырмашылығын көрсетті. Құбылыс өз ішінде объект туралы барлық мазмұнды: сыртқы түрін де, мәнін де алып жүреді. Гуссерльдің сенімі бойынша бұл құбылыс өзін-өзі қамтамасыз ететін болып шықты. Дәл осы ұстаным Хайдеггерге феноменологияның онтологиялық жобасын жасауға мүмкіндік берді. Қорытынды Николай Хартман мұқият әзірлеген философияның «объективистік» нұсқасы Хайдеггердің субъективисттік «фундаменталды онтологиясы». А А Бүгінгі таңда философияда тек екі онтологиялық балама маңызды болып көрінеді Назарларыңызға рахмет! А А жүктеу/скачать 5.19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|