ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
шәкәрім атындағы семей мемлекеттік университеті
|
3 деңгейлі СМК құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК
042-14.5.01.20.103/01-2011
|
«Психофизиология» пәнінің оқу-әдістемелік кешені оқытушыға арналған
|
Баспа №3
20.09.2011
|
ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«ПСИХОФИЗИОЛОГИЯ» ПӘНІ БОЙЫНША
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
050503 «Психология» мамандықтарына
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ
2011
Алғысөз
-
ЖАСАЛЫНДЫ
Құрастырушы Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің
“ Психология” кафедрасының аға оқытушысы Абдуллина Г.К.
“__06____” ____09______ 2011ж
2.ҚАРАЛДЫ
-
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Психология» кафедрасының отырысында
Хаттама №_1__»_06»__09_ 2011 жыл
Кафедра меңгерушісі:_________ Сатиева Ш.С
2.2.ГФ оқу-әдістемелік бюросының отырысында
Хаттама №_1_____”_23_»__09______ 2011 жыл
Төрағасы _______Г.Колмогорова
-
Гуманитарлық факультеті ғылыми кеңесінің отырысында талқыланды
Хаттама № 1____ « 28 »__09____ 2011 жыл
Факультет ғылыми кеңесінің төрағасы___________ Б. Атантаева
4. .БЕКІТІЛДІ
4.1.Университеттің оқу-әдістемелік бюросының отырысында мақұлданды және баспаға ұсынылды
Хаттама № 1_____ « 30 »___09_____ 2011 жыл
ОӘК төрағасы, бірінші проректор__________Б.А.Рскелдиев
-
АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ
мазмұны
1
|
Пайдалану облысы
|
2
|
Нормативті сілтеме
|
3
|
Жалпы мағлұматтар
|
4
|
Пәннің жұмыс жоспары
|
5
|
СОӨЖ және СӨЖ
|
6
|
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
|
7
|
Оқу - әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
|
8
|
Әдебиеттер
|
1. Қолдану аймағы
«Психофизиология» пәнінен жасалған оқу - әдістемелік комплекс психолог мамандығындағы студенттерге арналған. Пәнді оқу барысында студенттер қажетті іскерліктер мен дағдыларды қалыптастыра отырып, пәннің мазмұнын, өзектілігімен қажеттілігін, саясатын танып біледі. Пәнді терең зерттеуде оқу - әдістемелік бірлестік негізгі басшылық етеді.
2. Нормативтік сілтемелер
«Психофизиология» пәнінен оқу - әдістемелік бірлестік Аль – Фараби атындағы Қазақ ұлттық мемлекеттік ұсынған психолог мамандығына арналған типтік бағдарламалар негізіндегі талаптар мен ұсыныстарды ескере отырып жасалған.
-
Жалпы жағдайлар
-
Абдуллина Г.К. - аға оқытушы
-
«Психология» кафедрасы;
-
Байланыс ақпараты – оқу ғимараты № 1, кабинет 1212; тел. 35-93-89
-
Дәрістерді өткізу орны - оқу кестесіне сай;
-
Пән атауы – «Психофизиология»
-
Несие саны – 3;
-
Оқу жоспарынан көшірме:
3.1. Пәннің қысқаша мазмұны.
Психофизиология жалпы психология ғылымының саласы. Психофизиология термині 19-шы ғасырдың басында француз философы Н.Массиастың ұсынысымен енгізілді және алғашында нақты физиологиялық әдістерге негізделген психикалық зерттеулерде қолданылды. Психофизиология немесе психикалық физиология психология мен генетикалық физиология ғылымдары негізінде қалыптасқан.
3.2. Психофизиологияның зерттеу пәні: адамның психикалық әрекеті мен мінез-қылықтарының физиологиялық негізі. Зерттеу объектісі – жеке адам және оның орталық жүйке жүйесі. Орталық жүйке жүйесінің бөлімдеріне: жұлын, артқы ми (сопақша ми мен варолий), ортаңғы ми, мишық, аралық ми(таламус және гипоталамус), алдыңғы ми (қыртысасты ядроларының стриапаллидарлық жүйесі және ми сыңарларының қыртысы) жатады.
3.3. Пәннің мақсаты: адам психикалық функцияларының нейрондық және физиологиялық механизмдері жайлы қазіргі білімдерді меңгеру. Психофизиологияның басты ерекшелігі – бастапқы теорияның негізі мен тәжірбиелік мәселелерінің шешімін енгізумен тығыз байланыстылығында.
3.4. Пәннің міндеттері:
-
Нервтік – психикалқы және соматикалық аурулардың дамуындағы, өтуіндегі және емдеуіндегі психофизиологиялық факторлардың ролін зерттеу;
-
Психикалық функциялардың ерекшеліктерін, белгілерін динамикада зерттеу;
-
Психикалық функциялардың жас және жыныстық ерекшеліктерге байланысты психикалық өзгерістердің психикаға әртүрлі әсерлерін зерттеу;
-
Адамның психикалық әрекеті мен мінез-қылықтарының физиологиялық негізін зерттеу;
-
Психиклық функциялар мен процестерді зерттеудің лабораториялық, эксперименттік – психологиялық әдістерін зерттеу; тұлғалық көріністерді, компенсация және коррекция әдістерін зерттеу;
-
Психикалық функциялардың нейрондық және физиологиялық механизмдері жайлы қазіргі білімдерді меңгеру;
-
Сенсорлық және моторлық реакциялардың, зейін, ес және тілдік функциялардың, ұйқы мен серігу сәттерінің нейрофизиологиялық көрсеткіштерін талдай білу.
3.5. Курс пререквизиттері:
- Жалпы психология,
- Жас ерекшелік психологиясы,
- Психогенетика;
- Медициналық психология;
- Салыстырмалы психология.
3.6. Курс постреквизиттері:
- Практикалық психология;
- Психологиядан мамандану;
- Коррекциялық психология.
Жұмыс оқу жоспарынан үзінді
Кесте1
Курс
|
Семестр
|
Кредит
Саны
|
ЛК
(сағ.)
|
СПС
(сағ)
|
СӨЖО
(сағ)
|
СӨЖ
(сағ)
|
Барлығы
|
Қортын.бақылау
формасы
|
3
|
5
|
3
|
30
|
15
|
45
|
45
|
135
|
емтихан
|
-
Оқытушыларға арналған пәннің жұмыс бағдарлама
Кесте-2
№
|
Тақырыптар
|
Мазмұны
|
Сағаттар саны
|
Әдебиеттер
|
ДС
|
СС
|
СӨЖ
|
СӨЖҰ
|
1
|
Психофизиология пәніне кіріспе
|
Психофизиология пәні. Жүйке жүйесінің ролі мен маңызы. Жүйке жүйесі дамуының эволюциялық деңгейі.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.1.
4.1.2.
4.1.3.
4.2.3.
4.2.5.
|
2
|
Жүйке жүйесінің функционалды анатомиясы
|
Жүйке жүйесіне жалпы анатомиялық шолу. Рефлекторлық доға. Рефлекстер.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.2.
4.1.5.
4.2.4.
4.2.5.
4.2.12.
|
3
|
Психофизиологияның қазіргі зерттеу әдістері
|
Қазіргі психофизиологиялық зерттеу әдістері жайлы түсінік. Жүйке клеткаларының импульсті белсенділігін тіркеу. Электроэнцефалография. Магнитоэнцефалография. ЯМРИ
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.2.3.
4.2.12.
4.1.1.
4.1.6.
4.1.8.
|
4
|
Жүйке жүйесінің онтогенезі
|
Жүйке жүйесінің дамуы. Жаңа туған нәресте Жүйке жүйесінің ерекшеліктері. Бала функционалды дамуының кезеңдері.
|
2
|
1
|
|
|
4.1.1.
4.1.7.
4.1.9.
4.2.3.
4.2.4.
4.2.8.
|
5
|
Психикалық және физиологиялық қатынастар жайлы қазіргі түсініктер
|
Психофизикалық және психофизиологиялық мәселелер. Психика мен мидың байланыстылығы.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.8.
4.1.7.
4.1.11.
4.2.8.
|
6
|
Психофизиологияның жүйелік негіздері.
|
Функционалды жүйе мінез-қылықтың физиологиялық негізі. Функционалды жүйенің негізгі белгілері.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.7.
4.1.8.
4.1.11.
4.2.2.
4.2.4.
|
7
|
Сенсорлық жүйенің психофизиологиясы.
|
Сенсорлық жүйенің қасиеттері. Көру жүйесі. Есту жүйесі. Вестибулярлы жүйе. Соматосенсорлық жүйе.
|
2
|
1
|
3
|
3
|
4.1.5.
4.1.9.
4.1.10.
4.2.8.
4.2.10.
|
8
|
Зейіннің психофизиологиясы
|
Фильтр теориясы. Психофизиологиядағы зейін мәселесі. Нәтиженің алдын-алу теориясы.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.1.
4.1.11.
4.2.1.
4.2.4.
|
9
|
Сананың психофизиологиясы
|
Сана концепциясының негіздері. «Айқын дақ». Сана, қарым-қатынас және тіл. Сананың функциялары.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.6.
4.1.10.
4.2.2.
4.2.9.
|
10
|
Санасыз әрекеттің психофизиологиясы
|
Санасыз әрекеттің түрлері мен формалары. Психикалық қорғанудың феномені. Үлкен ми жарты шарларының сөздік стимулдарға ықпалы.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.2.
4.1.3.
4.1.4.
4.1.11.
4.2.6.
4.2.2.
|
11
|
Ұйқы және түс көру
|
Баяу ұйқы кезеңдері және тез ұйықтау. Онтогенез және филогенездегі ұйқы. Ұйқыға қажеттілік. Түс көру. Ұйқының маңызы.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.1.
4.1.3.
4.1.6
4.1.11.
4.2.7.
|
12
|
Үйретудің психофизиологиясы
|
Үйретудің психологиялық және биологиялық теориялары. Үйретудің жүйелі психофизиологиясы. Дербес тәжірибе элементтері мәселесі.
|
2
|
|
1,5
|
1,5
|
4.1.5.
4.1.6.
4.1.7.
4.2.9.
4.2.9.
|
13
|
Стресстің психофизиологиясы
|
Стресстің анықтамасы. Стрессорлар, стресстік реакциялар және дистресс. Стресс және психикалық басқа жаңдайлар. Стресстің механизмдері. Дистресс және ауру.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.5.
4.1.9.
4.1.10.
4.2.9.
4.2.8.
4.2.11.
|
14
|
Психофизиология және мидың молекулярлы генетикасы
|
Мидағы гендердің экспрессиясы. Мидың эволюциясы. Молекулярлы генетика.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.1.
4.1.6.
4.1.5.
4.1.7.
4.2.8.
|
15
|
Клиникалық психофизиология
|
Клиникалық психофизиологияның пәні мен міндеттері. Зерттеу әдістері. Шизифрения. Депрессия.
|
2
|
1
|
1,5
|
1,5
|
4.1.7.
4.1.8.
4.1.12.
4.2.6.
4.2.3.
|
|
|
Барлығы:
|
30
|
15
|
45
|
45
|
|
5. СӨЖ және реферат тақырыптары.
-
Эмоцияның психофизиологиясы - реферат.
-
Бас ми бөліктерінің қызметі.
-
Қабылдаудың психофизиологиясы.
-
Қозғалыс психофизиологиясы.
-
Саналы және санасыз психикалық процесстердің психофизиологиясы.
-
Ми қабығының тілдік процесстер қалыптасуындағы құрылымдық маңызы.
-
Ми жарты шарларының ассиммертиясы.
-
Ерте онтогенез бен қартаюдың психофизиологиялық механизмдері - реферат.
-
Дербес ерекшеліктердің психофизиологиясы.
6. Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы:
Кесте-3
|
Тақырыптар
|
Көрнекіліктер, ТСО, плакаттар, лабораториялық стенд
|
Өздік оқуға арналған сұрақтар
|
Бақылау формасы
| Дәрістер |
Практикалық (семинар) сабақтар
|
|
|
| 1 |
2
|
3
|
4
|
5
|
Психофизиология пәніне кіріспе
|
Психофизиология пәніне кіріспе
|
Оқулықтар
|
Психофизиология пәні. Жүйке жүйесінің ролі мен маңызы. Жүйке жүйесі дамуының эволюциялық деңгейі
|
Жазбаша, конспект
|
Жүйке жүйесінің функционалды анатомиясы
|
Жүйке жүйесінің функционалды анатомиясы
|
Сызба
|
Жүйке жүйесіне жалпы анатомиялық шолу. Рефлекторлық доға. Рефлекстер
|
Жазбаша, конспект
|
Психофизиологияның қазіргі зерттеу әдістері
|
Психофизиологияның қазіргі зерттеу әдістері
|
Плакат
|
Қазіргі психофизиологиялық зерттеу әдістері жайлы түсінік. Жүйке клеткаларының импульсті белсенділігін тіркеу. Электроэнцефалография. Магнитоэнцефалография. ЯМРИ
|
Жазбаша, конспект
|
Жүйке жүйесінің онтогенезі
|
Жүйке жүйесінің онтогенезі
|
Оқулықтар, оқу құралдары
|
Жүйке жүйесінің дамуы. Жаңа туған нәресте Жүйке жүйесінің ерекшеліктері. Бала функционалды дамуының кезеңдері.
|
Жазбаша, конспект
|
Психикалық және физиологиялық қатынастар жайлы қазіргі түсініктер
|
Психикалық және физиологиялық қатынастар жайлы қазіргі түсініктер
|
әдістемелік құралдар
|
Психофизикалық және психофизиологиялық мәселелер. Психика мен мидың байланыстылығы
|
Жазбаша, конспект
|
Психофизиологияның жүйелік негіздері
|
Психофизиологияның жүйелік негіздері
|
Сызба
|
Функционалды жүйе мінез-қылықтың физиологиялық негізі. Функционалды жүйенің негізгі белгілері.
|
Жазбаша, конспект
|
Сенсорлық жүйенің психофизиологиясы
|
Сенсорлық жүйенің психофизиологиясы
|
Оқулықтар, оқу құралдары
|
Сенсорлық жүйенің қасиеттері. Көру жүйесі. Есту жүйесі. Вестибулярлы жүйе. Соматосенсорлық жүйе.
|
Жазбаша, конспект
|
Зейіннің психофизиологиясы
|
Зейіннің психофизиологиясы
|
Сызба
|
Фильтр теориясы. Психофизиологиядағы зейін мәселесі. Нәтиженің алдын-алу теориясы.
|
Жазбаша, конспект
|
Сананың психофизиологиясы
|
Сананың психофизиологиясы
|
плакат
|
Сана концепциясының негіздері. «Айқын дақ». Сана, қарым-қатынас және тіл. Сананың функциялары.
|
Жазбаша, конспект
|
Санасыз әрекеттің психофизиологиясы
|
Санасыз әрекеттің психофизиологиясы.
|
әдістемелер
|
Санасыз әрекеттің түрлері мен формалары. Психикалық қорғанудың феномені. Үлкен ми жарты шарларының сөздік стимулдарға ықпалы.
|
Жазбаша, конспект
|
Ұйқы және түс көру
|
Ұйқы және түс көру
|
Плакат
|
Баяу ұйқы кезеңдері және тез ұйықтау. Онтогенез және филогенездегі ұйқы. Ұйқыға қажеттілік. Түс көру. Ұйқының маңызы.
|
Жазбаша, конспект
|
Үйретудің психофизиологиясы
|
Үйретудің психофизиологиясы
|
Оқулықтар
|
Үйретудің психологиялық және биологиялық теориялары. Үйретудің жүйелі психофизиологиясы. Дербес тәжірибе элементтері мәселесі.
|
Жазбаша, конспект
|
Стресстің психофизиологиясы
|
Стресстің психофизиологиясы
|
әдістемелік құралдар
|
Стресстің анықтамасы. Стрессорлар, стресстік реакциялар және дистресс. Стресс және психикалық басқа жаңдайлар. Стресстің механизмдері. Дистресс және ауру
|
Жазбаша, конспект
|
Психофизиология және мидың молекулярлы генетикасы
|
Психофизиология және мидың молекулярлы генетикасы
| сызба |
Мидағы гендердің экспрессиясы. Мидың эволюциясы. Молекулярлы генетика.
|
Жазбаша, конспект
|
Клиникалық психофизиология
|
Клиникалық психофизиология
| оқулықтар |
Клиникалық психофизиологияның пәні мен міндеттері. Зерттеу әдістері. Шизофрения. Депрессия.
|
Жазбаша, конспект
|
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы:
Кесте 4 - Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
№ р/с
|
Оқулықтар, оқу-әдістемелік құралдар атауы
|
Саны
|
Студенттер саны
|
Қамтамасыз ету пайызы
|
1
|
Н.В. Середина, Д.А. Шкуренко. Основы медицинской психологии: Общая, клиническая, патопсихологи/ Серия «Учебники, учебные пособия». – Росов н/Д: «Феникс» 2003. – 512с.
|
1
|
8
|
12,5 %
|
2
|
А.А. Кирпиченко, Б.Б Ладик, А.А Паликов. Основы медицинской психологии. Минск «Вышэйшая школа». 2001.
|
2
|
8
|
25 %
|
3
|
Э. Кречмер Медицинская психология. Санкт – Петербург. Союз, 1998.
|
3
|
8
|
38 %
|
4
|
КарвасарскийБ.Д. Медицинская психология. М: Медицина, 1982.
|
2
|
8
|
25 %
|
8. Әдебиеттер
8.1 Негізгі әдебиеттер:
8.1.1.Данилова Н.Н. Психофизиология. М.: Аспект Пресс, 1999, 373 с.
8.1.2.Николаева Е.И. Психофизиология Психологическая физиология с основами физиологической психологии. Новосибирск: Изд-во «Лада», 2001, 442 с.
8.1.3.Основы психофизиологии. Ред. Ю.М. Александров. М., 1997.
8.1.4.Циркин В.И., Трухина С.И. Физиологические основы психической деятельности и поведения человека. Ниж. Новгород, Изд-во НГМА, 2001, 524 с.
8.1.5.Психофизиология Под редак.. Ю.М.Александрова. 3-е издание, Питер, 2011.
8.2 Қосымша әдебиеттер:
8.2.1. Афтанас Л.И. Эмоциональное пространство человека: психофизиологический анализ. Новосибирск: Изд-во СО РАМН, 2000, 136 с.
8.2.2. Бехтерева Н.П., Бундзен П.В., Гоголицын Ю.Л. Мозговые коды психической деятельности. Л:Наука, 1977, 145с.
8.2.3. Батуев А.С., Куликов Г.А. Введение в физиологию сенсорных систем. М: Высшая школа, 1991.
8.2.4. Блум Ф., Лейзерсон А., Хофстедтер Л. Мозг, разум и поведение. М.: Мир, 1988.
8.2.5. Вольф Н.В. Половые различия функциональной организации процессов полушарной обработки речевой информации. Ростов-на-Дону, 2000, 240 с.
8.2.6. Гилберт С. Слух. Введение в психологическую и физиологическую акустику. М: Медицина, 1984.
8.2.7. Данилова Н.Н. Психофизиологическая диагностика функциональных состояний. М.: Изд-во МГУ, 1992.
8.2.8. Данилова Н.Н., Крылова А.Д. Физиология высшей нервной деятельности. М: Учебная литература, 1997, 430 с.
8.2.9. Иваницкий A.M. Мозговая основа субъективных переживаний: гипотеза информационного синтеза // Журн. высш. нервн. деят.-1996. -Т.46. - №2.- С.241-252.
8.2.10. Леви Д. Церебральная асимметрия и эстетическое переживание. В кн.: Красота и мозг.
8.2.11. Биологические основы эстетики. Под ред. Ренчлер И., Херцбергер Б., Эпстайн Д. М. М.: Мир, 1995. -С.227-250.
8.2.12. Лурия А.Р. Основы нейропсихологии. М: Изд-во Моск. Ун-та, 1973.
8.2.13. Наатанен Р. Внимание и функции мозга. М.: Изд-во МГУ, 1998.
8.2.14. Оленев С.Н. Развивающийся мозг. Л: Наука, 1979.
8.2.15. Павлова Л.И., Романенко А.Ф. Системный подход к психофизиологическому исследованию мозга человека. Л.: Наука, 1998.
8.2.16. Свидерская Н.Е., Королькова Т.А. Пространственная организация электрических процессов мозга: проблемы и решения //Журн. высш. нервн. деят. - 1997. - Т.47. -№5. -С.792-811.
8.2.17. Симонов П.В. Мотивированный мозг. М., 1987.
8.2.18. Сомьен Дж. Кодирование сенсорной информации. М.: Мир, 1976.
8.2.19. Спрингер С., Дейч Г. Левый мозг, правый мозг. М: Мир, 1983.
8.2.20. Хьюбел Л. Глаз, мозг, зрение. М: Мир, 1990.
8.2.21. Шепард Г. Нейробиология. М.: Мир, 1987, 2 т.
8.2.22. Шульговский В.В. Основы нейрофизиологии. М: Аспект Пресс, 2000, 277 с.
Достарыңызбен бөлісу: |