Психология және арнайы білім беру кафедрасы

Практикалық үйрету ежелден қалыптасқан әрекет түрі.Үйрету әр жануарға әртүрлі жүргізіледі.Адаммен жақын қатынаста болатын жануардың үйретілуіне ерекше көңіл болінеді.Өйткені бұл жаруар адамға тиімді әрекет атқарады.Бұндай жануарлар тобына жылқылар,пілдер,иттер т.б жатады.Жылқыны адам көлік және арба күші негізінде қолданады.Жылқы қатты шапқан сайыннөзіне рахат,ләззат алады.

Піл өте ауыр күштерді тасымалдау үшін қажет.

Иттер үйренуге тез бейімделген.Иттерді аң аулауға мал бағуға,күзетке,іздеуге байланысты үйретеді.Ит тек қана өз күштерін ғана емес,адамдарды малдыда күзетеді.

Үйрету кезінде үйретуші жануардың эмоциясына,бейімділігіне,белсенділігіне көп көңіл бөледі.Ең бастапқы кезде жануарлар адаммен бірге әрекет етіп одан кейін үйретушісіз әрекетті атқаруға талпынады.Бүл әрекет сонымен қатар адамды жоғалтып алған кезде де керек.Мысалы іздеу кезінде ит адамнан айырылып қалған кезде ол үйіне қайтып келеді.

Цирктік үйрету.

Цирктік үйрету тікелей жануардың шартты рефлекторына негізделген. Өйткені әрекет түрін жануар үшін еркін атқара алмайды. Сондықтанда бұл әрекет нәтижесіз болады. Мұндай үйретуде жануарлар тек өзінің қажеттілігін қанағаттандыру үшін атқарады. Мыс үнемі оны қоректендіріп отырады.Топтық жұмыс кезінде бар жануарлар бір жануардың әрекетін қайталайды. Сондықтан бір жануарды таңдап алып оған ерекше көңіл бөлген жөн. Жануарлардың әрекеті көптеген дыбыстарға байланысты атқарылады. Мысалы дельфиндер олар әрект түріне адам эмоциясына, сөзіне қарағанда белгілі дыбыстарға бейім болады.