|
Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК
ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
|
Ф1 Н ШҚМТУ 701.01
|
Сапа менеджменті жүйесі
|
Пәннің жұмыс оқу бағдарламасы
|
бет
|
Қазақстан Республикасының Министерство
Білім және ғылым образования и науки
министрлігі Республики Казахстан
Д. Серікбаев атындағы ВКГТУ
ШҚМТУ им. Д. Серикбаева
БЕКІТЕМІН
ТКМФ деканы
_________А.К.Адрышев
«_____» _________2014 ж.
МАРКШЕЙДЕРЛІК ІСТЕГІ ГЕОАҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР
Жұмыс оқу бағдарламасы
Рабочая учебная программа
5В070700 «Тау-кен ісі» мамандығы
Өскемен
Усть-Каменогорск
2014
Жұмыс оқу бағдарламасы 5В070700 “Тау-кен ісі” мамандығының студенттеріне арналып, Мемлекеттік жалпыға бірдей білім беру негізінде «Геодезия, жерге орналастыру және кадастр» кафедрасында дайындалды.
«Геодезия, жерге орналастыру және кадастр» кафедра отырысында талқыланды.
Кафедра меңгерушісі К.Б. Хасенов
________________ 2014ж. №____ хаттама
Тау – кен металлургиялық факультетінің әдістемелік кеңесінде мақұлданды.
Әдістемелік кеңестің төрайымы Г.Т. Нуршайыкова
________________ 2014ж. №____ хаттама
Дайындаған
доцент Б. Апшикур
Норма бақылаушы Т.В.Тютюнькова
1 ПӘННІҢ ЕҢБЕК СЫЙЫМДЫЛЫҒЫ
семестр
|
Кредит саны
|
Оқу түрі
|
СӨЖ сағат саны
|
Жалпы сағат саны
|
Бақылау түрі
|
Жанаспалы сағат саны
|
Дәріс
|
Семинар. (тәжір.)
оқу
|
Зертханал оқу
|
СОӨЖ
|
Барлық сағат саны
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Күндізгі оқу түрі
|
6
|
2
|
15
|
15
|
|
15
|
45
|
45
|
90
|
емтихан
|
2 ПӘННІҢ СИПАТТАМАСЫ, ОНЫҢ ОҚУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ
2.1 Оқылатын пәннің сипаттамасы
Пәнді оқытудың мақсаты ақпараттарды автоматты өңдеудің өндірісте қолданылатын ГАЖ технологиясын және мәліметтер базасын басқару жүйесінің тәсілін және әдістерін пайдалануға теориялық және практикалық дағдысы бар жоғары деңгейлі білікті мамандарды дайындау және геоақпараттық жүйенің теориялық негізін, географиялық ақпараттық жүйенің қағидаларын (ГАЖ), маркшейдерлік істегі әр түрлі мақсаттағы тапсырмаларды шешуге, ғылыми зерттеулерге геоақпараттық технологияларды қолдануды меңгеру болып табылады.
2.2 Пәнді меңгеру мақсаты мен міндеттері
Пәнді оқудың негізінде студент келесілерді меңгеруі керек:
- ГАЖ идеологиясын білу және оның басқа да оқытылып жатқан пәндер арасындағы орнын;
- ГАЖ құрылымы жайлы теориялық білімге ие болу және олардың құрамы туралы, ГАЖ негізгі функционалдау қағидасын, заманауи ГАЖ аналитикалық мүмкіндіктерін;
- ГАЖ терминологиясында бағдар алу, әр түрлі мәлімет қорларын сақтау, оны алу әдістерін, өңдеу және геоөңдеудегі құралдар және олардың луан түрлілігі, нәтижені көрсету және мәліметке сараптама жасау әдістері;
- әр түрлі ГАЖ жұмыс істеу тәжірибесін қамту.
2.3 Пәнді меңгеру нәтижелері
Пәнді оқу нәтижесінде білім алушылар білуге тиіс:
Білімі:
мәліметтер көзінің классификациясы және құрылымы туралы;
геоақпараттық жүйенің типі;
картографиялық ақпараттарды сандық формаға түрлендіру және оны өңдеудің бағдарламалық, техникалық құралдары.
Дағдылары:
-инженерлік –геодезиялық ізденістерді өңдеу;
- геодезиялық түсіріс құралдарымен түсірілген сандық мәліметтерді арнайы компьютерлік бағдарламаларға жүктеу және тау-кен қазба орындарының әртүрлі мақсаттағы пландары мен жобаларын жасау;
жергілікті жердің сандық моделін құрастыруды және генпланды жобалау.
Құзыреттері:
-ақпараттарды бағдарламалық өңдеуге жүктеу және сандық карталар мен пландарды құрастыру;
- картографиялық ақпараттарды сандық формаға түрлендіру және оны өңдеудің бағдарламалық, техникалық құралдарын меңгеру;
- мәліметтер базасын басқару жүйесінде ақпараттарды алмастыру және талдау жасау;
- ГАЖ өңделген мәліметтердің графикалық нәтижесін шығару;
- минеральды ресурстарды рациональды пайдалануды қамтамасыз ету, недраны және пайдалы қазбаларды, қоршаған ортаны қорғау бойынша электронды мониторинг жасау.
2.4 Пререквизиттер
«Маркшейдерлік істегі геоақпараттық жүйелер» курсын меңгеру үшін ЖОО-нда алынған келесідей пәндер бойынша білім қажет:
- геодезия;
- жоғары геодезия;
- информатика;
Тау-кен ісіндегі информатика.
2.5 Постреквизиттер
Курсты оқу барысында алған білімдері жоғары курстардағы сабақтарды меңгеруге және 5B070700 - «Тау-кен ісі» мамандығы бойынша кәсіптік әрекеттерінде өндірістік жұмыстарды атқару үшін қажет.
3 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
3.1 Тақырыптық жоспар
Тақырыптың атаулары
|
Көп еңбекті қажет ететін пән,сағат
|
Оқу түрі
|
күндізгі
|
Күндізгі қысқ.
|
Сырттай
|
Сырттай қысқ.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Дәрістік сабақ
|
Кіріспе. Геодезия және картографияның дамуы туралы қысқаша мәлімет. Геодезия және картографиядағы заманауи геоақпараттық технологиялар.
|
1
|
|
|
|
Жаңа ақпараттық технологиялар (ЖАТ). Мамандандырылған ЖАТ. Интегралданған ЖАТ. Геоақпараттық технологиялар.
|
1
|
|
|
|
Ақпараттық жүйенің теориясы (АЖ). Интегралданған АЖ. Жергілікті берілген кеңістіктегі ақпараттық жүйелер. Геоақпараттық жүйелер.
|
1
|
|
|
|
Геоинформатикадағы кеңістіктік-уақыттық мәліметтер. ГАЖ мәліметтер қорын және толықтырудағы геодезия мен картографияның орны. Заманауи геодезиялық және картографиялық ақпаратты өңдеу ерекшеліктері.
|
1
|
|
|
|
Мәліметтер қоры және СУБД. Файлдардың реттелмеген құрылымы. Ретімен реттелген файлдар. Индекстелген файлдар. СУБД түсінігі. СУБД түрлері: иерархиялық, жүйелік, реляционды, объекттік-бағдарланған. Геодезиялық мәліметтер қоры және геодезиялық ақпараттық жүйелер.
|
1
|
|
|
|
Объектілерді графикалық көрсету және олардың атрибутивтері. Берілген мәліметтің растрлық үлгісі. Растрлық мәліметтерді қысу әдістері. Мәліметтердің векторлық үлгілері.
|
1
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Енгізудің жүйесі. Енгізу жабдығы. Дигитайзерлер, сканерлер. Тану және векторлеу құралдары. Мәліметтерді кеңістіктік байланыстыру.
|
1
|
|
|
|
Редакциялау жүйесі. ГАЖ БД редакциялау маңыздылығы. Қателік түрлері. Векторлік жүйедегі графикалық қателер. Векторлік трансформация. Конфляция.
|
1
|
|
|
|
Сараптаудың жүйесі. Элементарлы сараптама: нүктелік, сызықтық, биік деңгейлі объектілердің ауданы. Векторлік және растрлық үлгіде ауданды, периметрді, ұзындықты анықтау. Қарапайым қашықтық. Функционалды қашықтық. Өлшеу түрлері: сызықтық объектілердің айналмалылығын өлшеу, полигон түрлерінің өлшемі.
|
1
|
|
|
|
Кеңістіктік.TIN моделі. TIN құрылымы. TIN жасау. Триангуляция және топология. TIN кеңістіктік объектілері. TIN артықшылықтары мен кемшіліктері.
|
1
|
|
|
|
Топтама. Атрибуттарды кодтау мен қайтадан кодтау. Сандық атрибуттар негізінде топтау. Маңай туралы түсінік. Фильтрлар. Кеңістіктің қайта топталуы: көлбеу, аспект, өзара көрінушілік, көлемді есептеу. Буферлер.
|
1
|
|
|
|
Кеңістіктік таратып орналастыру. Нүктелерді таратып орналастыру. Квадраттарды сараптау. Жақын көршіні сараптау. Полигондарды таратып орналастыру. Байланыстыру статистикасы. Сызықтарды таратып орналастыру. Сызықтардың тығыздығы. Сызықтардың қиылысуы. Сызықтық және көлемдік объектілердің бағыты. Сызықтық объектілердің байланысы. Гравитация моделі.
|
1
|
|
|
|
Салу операциялары. Векторлік жүйеде салу. «Нүкте полигонда» және «сызық полигонда» векторлік салу, векторларды салу. Векторлік салудың қателіктері. Растрлық жүйеде салу.
|
1
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Нәтиже сараптамасы. Картографиялық шешім. Графикалық дизайнның қағидалары. Картографиялық дизайнның ішкі факторлары. Дәстүрлі емес картографиялық шешім. Анимация. Картограммалар. Анаморфоздар. Картографиялық емес шешім. Интерактивті шешім.
|
1
|
|
|
|
Геодезия және картографияда ғаламторды қолдану. Ғаламтор жүйесінде ақпараттық хабарламалар. Ақпараттық қауіпсіздік. Геодезиялық мәліметтермен жұмыс істегендегі құпиялау әдістері.
|
1
|
|
|
|
Семинарлық (іс-тәжірибелік) сабақ
|
ГАЖ Mapinfo аясында картографиялық және тақырыптық ақпаратты сақтаудың файлдық ұйымдастырылуы.
|
2
|
|
|
|
Mapinfo да картографиялық және атрибутивті мәліметтер қорын құру.
|
2
|
|
|
|
Mapinfoның модулдері.
|
2
|
|
|
|
ГАЖ ArcGIS құрылымы.
|
3
|
|
|
|
ArcGIS картографиялық және атрибутивтік мәліметтер қорын жасау
|
2
|
|
|
|
ArcGIS модулдері.
|
2
|
|
|
|
Графикалық және тақырыптық ақпаратты экспорттау мен импорттау мүмкіншіліктері
|
2
|
|
|
|
Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өздік жұмысы
|
ГАЖ жүйелік жобасын жасау. Құралдық қор, бағдарламалық және ұйымдастыруды қамтамасыз ету.
|
1
|
|
|
|
Жүйенің шығу және кіру мәліметтерін анықтау. ГАЖ бағдарламалық қамтамасыз етілуін таңдау.
|
1
|
|
|
|
Берілгендерді енгізу жүйесі. Мәліметтерді сақтау жүйесі. Кеңістіктік сараптама жүйесі және сараптау нәтижесін визуализациялау.
|
1
|
|
|
|
ГАЖ бағдарламалық қамтамасыз етілуі. Бағдарламалық қамтамасыз етудің жалпы топтамасы. Операциялық жүйенің құрылымы.
|
1
|
|
|
|
Геоақпараттық бағдарламалық қаматамасыз ету. Жартылай функционалды ГАЖ. Әмбебап және мамандандырылған ГАЖ.
|
1
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Кеңістіктік мәліметтердің инфрақұрылымы. Мәліметтерді жалпы енгізу. Кеңістіктік мәліметтердің стандартталуы.
|
1
|
|
|
|
Метомәліметтер қоры және мәліметтермен алмасу механизмі. Кеңістіктік мәліметтердің инфрақұрылымын құрудың бүкіл әлемдік тәжирибесі.
|
1
|
|
|
|
ГАЖ және Жерді дистанционды зондылау (ДЗЗ). Дистанционды зондылаудың мәліметтерін өңдеудің операциялар технологиясы.
|
1
|
|
|
|
МДЗ өңдеудегі бағдарламалық және жабдықтық қамтамасыз ету ерекшеліктері.
|
1
|
|
|
|
Дешифрлеу. Логикалық және арифметикалық операциялар, фильтрациялар, сызықтық сараптама. Көп белдеулі бейнені автоматты түрде топтау.
|
1
|
|
|
|
ГАЖ және позициондаудың ғаламдық жүйесі. Кеңістіктік-уақыттық мәліметтер. ГСП және олардың жүйелері. Алшақтықты анықтаудың кодтық әдісі. Алшақтықты анықтаудың фазалық әдісі. Позициондау. Дифференциалды орынды анықтау. Статистикалық позициондау. Серіктік қабылдағыштарды басқа аспаптармен біріктіру.
|
1
|
|
|
|
ГАЖ және Ғаламтор. ГАЖ интеграциясы және Ғаламтор технологиялары. ГАЖ интеграциясы және Ғаламтор технологияларының заманауи мәселелері.
|
1
|
|
|
|
Web-ГАЖ-серверлердің технологиялық стратегиясы. «Сервержақты» стратегиялар. «Клиентжақты» стратегиялар.
|
1
|
|
|
|
ГАЖ мультимедиа. Мультимедиа ой ретінде. Мультимедиа-жабдық. Мультимедиа-өнім. Мақалалық бейне. Анимация. Жанды видео/кино. Екіөлшемді және үшөлшемді анимация. Виртуальді шындық. Жиинақтау дыбысы. MIDI.
|
2
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Студенттің өздік жұмысы
|
Геоақпараттық жүйелердің технологиясын тау-кен өндірісінде пайдалану
|
8
|
|
|
|
Қазақстанда ГАЖ даму тарихы
|
6
|
|
|
|
ГАЖ. Atlas GIS, ArcView, GeoGraph/GeoDraw, MapInfo, WinGis жүйелері
|
8
|
|
|
|
Әртүрлі сападағы рудалардың қазынды қорының даму бағытын реттеудің геоақпараттық жүйесі
|
7
|
|
|
|
Растрлық мәліметтерді тіркеу, енгізу
және
түрлендіру, сақтау
|
8
|
|
|
|
Сандық мәліметтерді электронды карталарға пландарға түрлендіру
|
8
|
|
|
|
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Негізгі әдебиет
-
Основы геоинформатики: В 2 кн. Учеб. Пособие для студентов вузов/ Е.Г. Капралов, А.В. Кошкарев, В.С. Тикунов и др., – М.: Издательский центр «Академия», 2004.
-
Учебное пособие для студентов очной формы специальности 130402 "Маркшейдерское дело"/ Ю. М. Игнатов. – Кемерово: КузГТУ, 2012. – 205 стр. http://www.twirpx.com/file/963701/
-
MapInfo Professional. Руководство пользователя. Русск. версия. Москва ООО «ЭСТИ-МАР». 2000 г.
-
Журкин И.Г., Шайтура С.В. Геоинформационные системы. – М.: КУДИЦ-ПРЕСС, 2009.-272 с.
-
ArcMap. Руководство пользователя. Русск. версия. – ESRI, 2000 г.
-
ArcGIS Survey Analyst / Руководство пользователя. – ESRI, 2000 г.
-
ArcGIS . Картографические проекции.– ESRI, 2000 г.
Қосымша әдебиет
-
MapInfo Professional. Руководство пользователя. Русск. Версия. Москва ООО «ЭСТИ-МАР». 2006г.
-
Лебедева О.А. картографические проекции. Методические пособие. Новосибирский учебно-методический центр по ГИС и ДЗ. – Новосибирск, 2000. – 37 с.
-
Капралов Е.Г., Кошкарев А.В. и др. Основы геоинформатики: в 2 кн. Учеб.пособие для студ. вузов; Под ред. Тикунова В.С.-М.; Издательский центр «Академия», 2004.Книга 1-352 стр.
-
Карпик А.П. Методологические и технологические основы геоинформационного обеспечения территорий: Монография. - Новосибирск: СГГА, 2004.-260с.
Достарыңызбен бөлісу: |
