ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ
Су, жер және орман ресурстары
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Жәндіктердің мінез құлықтары ( такси рефлекстер инстинкттер туралы түсінік.
Орындаған: Адилбек А.У
Тексерген: Есиркепов.У.Ш
Алматы 2021
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Инстинкт және аң аулау, тамақтану мысалдары
Рефлекс және шартты рефлекс
3. Таксилер мен тропоизм
4. Фоботаксис, Клинотаксис, Тропотаксис
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Жәндіктердің мінезі
Жәндіктердің мінез – құлқы-бұл сыртқы ортадағы өзгерістерге жауап беретін және онымен өзара әрекеттесуге арналған әрекеттер жиынтығы; бұл жүйке реакцияларының бірнеше түрлерін біріктірудің нәтижесі: шартты және шартсыз рефлекстер, инстинкттер, таксистер және тропизмдер.Қарапайым мағынада рефлексті дененің қандай да бір ынталандыруға реакциясы ретінде сипаттауға болады. Рефлекстер шартты және шартсыз. Шартты өмір бойы алынған, шартсыз туа біткен. Соңғысы жәндіктердің мінез-құлқының бастапқы негізін құрайды
Шартсыз рефлекстің жарқын мысалы-қозғалмалы дақ рефлексі. Жыртқыш жәндіктер немесе шегіртке немесе дәуіт сияқты жыртқыш жәндіктер қозғалысқа келіп, оларға олжаны еске түсіретін кез-келген затты қуып жетуге асығады. Шегірткелерде ұшу рефлексі бар-аяқтың қатты субстратпен байланысын жоғалтқан кезде қанаттарының таралуы.Жалпы тежелудің шартсыз рефлексі өте қызықты-итеру немесе құлау кезінде көптеген қоңыздар, көбелектер, шынжыр табандар қозғалуды тоқтатады, аяқтарын денеге басып, өлі болып көрінеді. Мұның бәрі оларды аз көрінетін және жыртқыштар үшін тартымсыз етеді. Бұл құбылыс әлі күнге дейін танатоз деп аталады.Бұл қасиет таяқшаларда өте айқын: егер жәндік жерге лақтырылса, ол біраз уақыт иммобилизацияланып қана қоймайды, сонымен қатар қысқа мерзімде кез-келген ынталандыруға сезімталдығын жоғалтады. Төсек кенесі және басқа жасырын тіршілік ететін жәндіктерде танатоз субстраттың ерекше тар саңылауларына түскен кезде көрінеді;мұндай жағдайда жалпы ингибирлеу реакциясы сезімтал кутикула рецепторларының тітіркенуінен болады. Жәндік біраз уақытқа қатып қалады, содан кейін жарықтан қайтадан оянады деуге болады.Мұндай механизм қате немесе тарақанның ақырында тұрып, аштықтан өлуіне жол
бермейді.
Достарыңызбен бөлісу: |
