Рефераты қазақстан Республикасы Қызылорда, 2013 жыл

Қазақстан Республикасы

Қызылорда, 2013 жыл

Диссертациялық жұмыс Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті Жаратылыстану және аграрлы технологиялар институты

«Химия және экология» кафедрасында орындалды.

Ғылыми жетекшісі:

ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы, профессор Өтесінов Ж.Ө

Ресми оппонент:

ҚРДСМ мемлекеттік санитарлық эпидемеологиялық қадағалау комитеті Қызылорда облысы бойынша департаменті директорының міндетін атқарушы, м.ғ.к. М.А.Жубатканов

Қорғау 2013 жылы «7» маусымда сағат 09-00-де Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің «Жаратылыстану және аграрлық технологиялар» институтының 9-оқу ғимаратында 303 аудиторияда өтеді.

Мекен жайы: Қызылорда қаласы, Амангелді к-сі, 66

Диссертациямен Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің ғылыми-техникалық кітапханасында танысуға болады (120014, Қызылорда, К.Байсеитова көшесі №100)

Жұмысымның өзектілігі Республика, тіпті Азия бойынша экологиялық тұрғыдан адамдардың арасында аса қауіпті жұқпалы ауру қоздырғышының биологиясын ауру тудыру механизмі тек қана белгілі бір аймақта пайда болуын зерттеу. Тұжырымдарға келу адамзатты қауіпті аурудан қорғау мәселесі туындайды. Бұл үлкен экологиялық мәселе.

Оған қоса көп жылдар бойы экономика және мәдениеттердің дамуы өте төменгі дәрежеде болғандықтан санитарлық жағдайларда төмендей бастады. Осы регионның Қызылорда облысы көлемінде көп жылдан бері әртүрлі функциялық және органикалық өзгерістерге ұшырататын инфекциялық және инфекциялық емес аурулардың таралуы да етек алып кетті. Экологиялық жағдайларға байланысты соның тікелей әсерінен бауыр аурулары, асқазан, жүрек және зат алмасу процесіне байланысты аурудың түрлері көбейді.

Ал кейбір жұқпалы індеттерден адамдар, жануарлар арасында көбеюі экологиялық процестің зардабынан екені жасырын емес. Көп жылдан бері белгілі болған адам арасында тараған індет ауруының бастысы лепра болып есептеледі. Тарихи жағдайынан бұл аурудың белгілі болуы Д.Ф.Решетилло (1904) зерттеуіне сәйкес бұл ауру ошағы Республикамыз бойынша Сырдария және Амудария құяр сағасына жақын жерлерде деп есептелінеді. Дегенмен бұл көзқарас әлі де талас тудыруда. Бұл аурудың қоздырғышы белгілі болғанымен алдын алу шаралары жеткіліксіздігінен әлі де болса таралуда. Негізгі лепра ауруының жұқтыру көзі осы аурумен ауырған адамдар әсіресе өзінің ауруын жасырып адамдармен қарым-қатынаста және контактыда болуымен сыртқы ортаға таратылуынан көп мүмкіндік туғызады. Облыста арнайы мемлекеттік маңызы бар лепра ауруынан сақтауға және емдеуге стационарлық жабық типтік аурухана ұйымдастырылған.

Олардың көрсеткіштік нәтижелерін алуға тәсілдерді пайдаланумен төмендегі міндеттерді қарастырдық.

1. 
   Гансен микобактериясының адам функциясына әсерлерін зерттеулер арқылы әртүрлі тәсілдерін қолданумен анықтау.
   
2. 
   Микроскопиялық морфологиясын зерттеу.
   
3. 
   Адам органдарына таралуы, облысымыздағы бактериялардың биологиялық ерекшеліктеріне назар аудару.
   
4. 
   Кейбір алдын алу шараларын жете зерттеп әдебиеттердегі кездесетін нәтижелермен салыстыра пайымдаумен экологиялық топтардағы науқастарының қан жасушалар динамикасын анықтаумен қатар кейбір практикалық ұсыныстарды насихаттау. Осы аталған мақсаттарды орындағанда облысымызда осы аурудың экологиялық тұрғыдан зардабын төмендетумен қатар аурулардың жаңадан пайда болуын шектеумен біраз эпидемиологиялық санитарлық мәдениеттерге үлес қосылады деп есептейміз.
   

1. 
   Гансен микобактериясының морфологиясы және таралуы
   
2. 
   Қандағы эритроциттер, гемоглабиндер және лейкоциттер анықтаудағы жыл бойынша динамикасының өзгерістері
   
3. 
   Иммундық глобулиндер мөлшері
   

1. 
   Зерттеу обьектілері және сынамалар алу (А-25 приборы).
   

Республикалық науқастардан алынған сынамалардың цито-гистопрепараттар жасау арқылы зерттеулер жүргізуді әдіспен пайдалана алдық. Ол үшін төмендегі зерттеу тәсілін пайдаландық. Цито-гистологиялық үлгілерден арнаулы гистопрепараттар дайындау үшін, не жасуша \5-15 мкм\ қиындылары, арнайы ұлпа гистологиялық бояуларымен анықтауды жүргіздік. Препараттарды дайындау кезеңдері төмендегідей:

-қажетті ұлпаларды алу және фиксациялау;

-қатайту;

-кесінді не қиындыларды дайындау;

-бояу;

Осыған байланысты керекті консервілеуші ортаны да дайындайды.

Енді гистопрепарат дайындаудың әдістерінің процестеріне жалпы түсінігін бердік.

«А-25» (Bio Systems) приборы арқылы төмендегі көрсеткіштерді анықтадық.

Зерттеулер әдісі песхананың арнайы зертханасында жақсы жолға қойылған автоматтанғандықты байқатады. Сонымен қатар бұл әдістердің негізгі қағидалары (А.И. Елесеев, 1972 және профессор Ж.Өтесінов оқу құралдарында келтірген). Циль-Нильсон әдісімен Гансен микобактерияларын анықтау О.А. Полякова тәсілін қолдандық.

А-25 (Bio Systems) приборы арқылы гемотологиялық зерттеулерге арнайы негізделген биохимиялық көптеген қанда, лимфада және тағы басқа биологиялық сұйықтықтарда болатын химиялық және органикалық үдерістермен компьютерлік негізде бір ғана үлгіден көптеген қандағы белсенді заттарды анықтай алады. Біздің жұмысымызда бір үлгіден-эритроцит (млн), гемоглабин (гр %), түсті көрсеткіш (бірліктер), эритроциттердің шөгу жылдамдығы (мин), лейкоцит (мың) және қандардың жасушалары-эозинофилдер, базофильдер, нейтрофильдер, лимфоциттер, моноциттер (мың) анықтайды. Ақуыздың жалпы мөлшері және альбуминдер, глобулиндердің альфа, бетта, гамма түрлерін анықтауға арналған. Оданда көптеген биохимиялық көрсеткіштерді зерттеуге мүмкіндік береді. Прибор Испаниядан алынған жылдамдығы 7 минутта 24 үлгідегі көрсеткішті шығарып береді.

Гансен микобактериясының басқа микобактериялардан (туберкулоидтіктерден) дифференциялауды Циль-Нильсон әдісімен О.А.Полякова бойынша қолдандық.

Ауруларды зерттеу экологиялық ерекшеліктеріне сәйкес ҚР әрбір аймағынан түскен 4 топқа бөлінді. Қызылорда аурулары І топқа; Атырау, Ақтөбе - ІІ топқа; Жамбыл, Алматы - ІІІ топқа; Ақмола- ІV топқа жатады

2. 
   Гансен микобактериясының қоздырғышының морфологиясы.
   

Гансен микобактериясы түзу не бір жағына иілген таяқша барлық уақытта жартылай доғаланып тұрады. Микобактерияларының мөлшері 1-7 микрометрге дейін ұзындығы және диаметрі 0,2-0,5 мкм. Лепрамен зақымданған ұлпаларда бұл бактериялар түйіршікті түрі және таяқша тәрізді бір шеті иілген. Ал денесінде 2-5 дейін тығыз түйіршіктер бір-бірінен аздаған ажырағандай қуыс пайда болу арқылы. Мұны әлсіз боялу арқылы немесе боялмаған микобактериялар байқалады. Микаобактерияларың көбеюі көлденең бөлініп 2-3 жаңа жасуша, сүйтіп бір жерге жинақталады (1-2-сурет).

1-сурет. Гансен микобактериясы Циль-Нильсеннің бояуымен (ҚР песхана зертханасының архиві)

2-сурет. Лепра микобактериясы, электрондық микроскопия, ультражұқа қиындыдан жасалған. (Е.И.Мырзахметов бойынша)

Аурудың 70-80 жыл бойы бұл індеттің таралуы әртүрлі деңгейде екендігін көрсетті. Ең көп жылдар 51-60. Ауырған адамдардың саны 1711. Ал 56-60 жылдары 1-жылға есептегенде 183 адам тіркелді (1-кесте). Ең белсенді жыл деп айтуға болады. Лепраның алғашқы және ерте диагностикалық белгілері басқа ауруларда болатындықтан ерте білу қиынға соқты. Мысалы: Эритематоз, гипохромдық дақ, кішкене инфельтраттар басқа да аурулардың этиологиясында кездеседі.

Республика лепразориясының материалын өңдегенімізде, Арал, Қазалы және Атырау эндимиялық ошақтарында аурулардың өте қатерлі түрі 55,5% құрағанын көрсетеді. Ал туберкулоидтық және диференциялдық емес түрі 44,3% болады. Ал әрбір жылдық кезеңдермен анализ жасасақ 1949 жылға дейінгі аурулардың осы 3-түрінің типтері 79,6%, 17,3%, 1,4% құрады.

Соның салдарынан кейінгі кезде осы індеттің болуын, тіркелуі бүкіл Қазақстан Республикасы бойынша лепра даму ошақтарында азая бастағандығын байқатады. Осы аурудың Қазақстан Республикасында аурулардың еркін бірге тұруының себебін зерттеу әсіресе отбасы мүшелерінің арасында (госпитализацияланған жанұя мүшелері) Л типті ауру 8,7% құрады. Ал Н типінен 3,7%, Т типінен 3,1% құрады. Жоғарыдағы кестеде көрсетілгендей лепра ауруының таралу қауіптілігі семья арасында аурулардың ошағына ғана тәуелді емес. Сонымен қатар жанұя мүшелеріменен бірге тұру уақытына да тәуелді (2-кесте).

2-кесте. Отбасында госпитализацияланған лепра ауруының, одан кейінгі індеттің пайда болу үлесі.

Ошағындағы лепра типі	Отбасындағы ауру саны	1970-2010 ж.ж. аралығындағы ауру саны	Аурулардың пайда болу
Лепраматоздық	3961	320	8,7±0,4
Диференцацияланбаған	1377	52	3,7±0,5
Туберкулоидты	2593	82	3,1±0,3
Барлығы	7931	454	5,7±0,2

2.4 Микроорганизмдерді бояу иденфикациялау тәсілдері арқылы анықтау нәтижесі
Қазақстан Республикасының песханалық арнаулы лабораториясында жылдаған бойы микобактериялардың өзгерістерін биологиясын және де басқа диагностикаға қажетті іс-әрекеттер арнаулы тәсілдермен жүргізілуде. Соның өте көп жүргізген тәсілі аурудан лепраматоздық элементтерінің таза культура түрінде алу. Ол үшін көптеген танымдық бактериоскопиялық зерттеулер жүргізіп лепра қоздырғышын жасанды ортаға немесе арнаулы зертханалық жануарларға жұқтырды. Содан байқалған лепра ауруына тән өзгерістерді іздеді. Дегенмен лепра микобактериясының биологиялық тұрғыдан өзгеріссіз оларды жасанды ортада өсіру қайта егуді өз нәтижесін бермеді.

Лепра таяқшаларының жасушада көбейген сайын липоидтарда ұлғаяды. Тіпті лепраматоздық гранулемаларында лепраздық жасушаның гиганттық түрлері байқалады. Себебі жасушаларда ірі шоғырлар жасуша ядросын басқа полиске қарай жылжытады. Сөйтіп шоғырларда таяқшалардың жиналуы байқалады. Гранулемада лепраздық жасушалардан басқа эпителоидты, лимфоидты, плазматикалық жасушалар және фибробластарға дейін кездеседі.

Сонымен қатар алапес ауруының қоздырғышын ұлпаларда жақсы білу үшін жаңа бактериоскопиялық зерттеулер тәсілін қолданумен таныстық. Бұл өте жоғары сезілгіш тәсіл. Бұл тәсілді лепра ауруын емдегеннен кейінгі уақытарда қолданылады. Көбінесе емнің тиімділігін байқау үшін бұл тәсілді флюороценттік немесе люминесценциялық микроскопия деп атайды. Бұл тәсіл лепра микобактериясының қышқылға тұрақты топтарын жақсы анықтауға қолданылады. Ол үшін флюорохроммен өндейді. Сөйтіп микоорганизмдердің өздігінен жарық беруін қамтамассыз етеді. Бұл әдісті көбінесе туберкулез микобактериясында қолданылады. Лепра микобактериясының анықтау мүмкіншілігі 88,8% дұрыс анықталады. Жүз паралельна зерттеген материалдың 89 дұрыс анықталады деген сөз бар. Бұл әдіс Республика ауруханасында жақсы жолға қойылған лепра микобактериясының таза күйінде анықтауға қолданылады. Сонымен қатар жүйке талшықтарынан жасалған гистологиялық жұқа қиындалардың лепраматоздық гранулемасынан лепрамикобактериясының Циль-Нильсеннің әдісімен бояу арқылы бацилл концентрациясын жақсы көруге мүмкіндік туғызады. Сөйтіп О.А.Полякова әдісімен флюорохроммен өңдейді. Өңделген гистопрепаратты 15 секундке тұз қышқылы ерітіндісінде ұстайды. Содан кейін қышқылды фуксинде өңдеп Леффлер көгінде бояды. Қалған технологиялық процестер алдында көрсе, көрсетілгендей жүргізіледі. Арнаулы флюорохроммен өңдеу төмендегіше жүргізіледі.

1.Аурамин-родамин (0,1 ауромин 00 және 0,01 роомин с 100мл.дистилденген суға ерітеді).

2.Тұз қышқылды спиртте өңдейді (3мл.концентраттың тұз қышқылын 100мл. 70градус спиртте ерітіледі).

3.Бірінші жарық бк\ерітетін ерітіндіде өңдейді. (1,0 қышқыл фуксинді және 1мл.мұздың сірке қышқылын 200мл. Дистилденген суда ерітеді).

4.Екінші жарық беретін ерітіндіде өңдейді. (100мл.қаныққан метилен көгінің ерітіндісін және1мл.1%күидіргіш кали ерітіндісін 1мл. 1% күйдіргіш кали ерітіндісін 100 мл.дистилденген суда ерітеді).

Осылайша өңдеген бактериялық үлгіні де, гистологиялық үлгіні де биологиялық микроскоппен ОИ-18 осветителмен қарайды. Сонда лепрамикобактериясы ішіндегі қышқылға тұрақты түйіршігі жарық сары түс береді. Кейде жасыл түспенен.

Мамандармен бірге бірігіп жасалған 72 гистопрепараттардың 51-туберкулоидтық лепра, лепраматоздық екені анықталады. Гистологиялық және гистокомпонеттік өзгерістер гранулемма лепраматозының жасушалар дермадағы өгерістермен сәйкестігі байқалды. Ал бұнда біздің жарықтану тондарына көбірек назар аударылады. Себебі бұл препаратта микобактериялардың жарық шығару мүмкіншілігін қадағалаймыз және оның жарық шығару мүмкіншілігіне көп назар аударамыз. Мұнда препараттардың өзгерістеріне көңіл бөлмей отырып микобактериялардың шоғырлануын зерттейміз. Олардың жарық беруі алтын түсті сарыдан бастап, жасыл және қызғыш түстілер ірі гомогендік таяқшалар байқалады. Бұл тәсілдің гистологиялық препараттармен салыстырылуы лепра қоздырғыштарында және адам ұлпаларында болатын сәйкестігі 50-64% аралығында байқалады. Кейбір жағдайларда 90% дейін болды. Сонымен бұл флюоросценттік тәсілдің тиімділігі уақытты экономдаумен қатар микобактериялардың әр түрлі қоздырғыштарын жеке-жеке анықтауға мүмкіндік береді.
2.5 Қан жасушаларын зерттеу нәтижелері
Қан жасушаларын зерттеу нәтижелері әсіресе науқастардың лейкоциттерін динамикасын аймақтық топтардың маусымдық өзгерістеріне зерттеу үшін қазіргі заманға лайық жасалған А-25 приборын пайдаланып игеру арқылы оңай жүргізілді. Топтағы науқастардың иммунитет жүйесіне назар аудару үшін қандағы ақуыздардың шамасымен олардың фракцияларын, альбумин, глобулин, альфа-бета шамасы жылдың мезгілі бойынша зерттедік.

ТМБ ЛМБ салыстырмалы түрде зерттелген биохимиялық талдаулардан 6-7 келтірілген. Липидтердің мөлшері өзгерістері ЛМБ 10-46% аралығында ауытқиды екен, ал фосфатидтер мөлшері ТМБ 0,5-1,5% құраса ЛМБ 2,25% болатыны байқалады. Басқа кестегі биохимиялық өзгерістер ЛМБ анықталмағын (3-кесте)

Барлығы: 10 аурудың 2009 жылғы зерттеулердің 4 жылдық нәтижелері алынды. Емделушілердің гемограммасы 2009 ж бойынша төмендегі кестеде көрсетілген. Себебі, аурулар экологиялық аймақтарға байланысты. Емделу кезінде қанның қасиеттері және физиологиялық өзгерістері бақылау аса қажет екені белгілі. Барлық цифрлық материалдар вариациялық статистика тәсілдерімен өңделген. Соңғы қатысу лабораторияда істелеген жұмыстарға қатысып, үйрендім.

Республика зертханаларында 2009 ж топтағы аурулардың эритроцит саны 3,2 ± 0,54 – 4,1 ± 0,39 арасында ауытқыды. Ең жоғарғы көрсеткіш Қызылорда тобындағы ауруларда байқалды. (4,1 ± 0,39). Ал ІІ топтағы Атырау, Ақтөбеде ауырған адамдардың қанының эритроциттерінің саны 3,2 ± 0,54 деңгейінде болған. Сол сияқты эритроциттердің құрамындағы гемоглобин емделушілердің көрсеткіші 11,2 - 13,9 г/% құрады (5-кесте).

5-кесте. Емделушілер гематологиясы 2009 ж көрсеткіштер

Түсті көрсеткіш бұл эритроциттердің оттегін, көмірқышқыл газын тасымалдау мүмкіндіктерін байқататынын белгілі. Бұл көрсеткіш ең төменгі мөлшері ІV топтағы аурулар (0,74 ± 0,04). Ал жалпы лейкоциттер саны үлкен деңгейде ауытқығанын көрсетеді. Бұл қандағы иммунологиялық қасиетін айқындайды. Өйткені лейкоциттер санының көбеюі аурулардың лепра қоздырғыштарына төзімділігін білдіреді, яғни организмдегі лепра қоздырғышының вируленттілігі жоғарылаған сайын лейкоциттер саны төмендейді. 2009 жылдағы ең көп нәтижие Қызылорда облысынан келген ауруларда, лейкоциттердің шамасы 10,2±0,76 мың болса. Атырау, Ақтөбеден келген аурулардың бұл көрсеткіштердің шамасы аз 5,6 ± 0,98 мың болғанын көрсетіп тұр. Бұдан кейінгі орында ІІІ топ науқастары да байқалады. Жалпы лейкоциттер адам организіміне зиянды зиянсыз микроорганизмдерден қорғау және организмдерде туындайтын токсиндерді бейтараптау үшін күреседі. Әсіресе, В, Т лимфоциттер. Ал осы жылғы аурулардың топтары бойынша төмендегі кестеде көрсетілген. Бұл көрсеткіштерді талдасақ гранулоциттердің жалпы шамасы 38,4 – 51,1 % аралығында болғанын көрсетеді. Лейкоциттердің бұл түрлері көбінесе фагоцитозбенен зиянды денелерді жояды. Ал агранулациттер (лимфоциттер мен моноциттер) шамасы қосып есептегенде 48-56,1 % құрайды. Лимфоциттердің бұл түрі көбіне организмдердегі иммунитеттердің пайда болуына қатысады. Сондықтан лейкоциттер организмдердің барлық басқа зиянды денелер, токсиндер, улар әсерін жоюға қатысатындықтан олар қан тамырларын ауру ошақтарына миграцияланады. (6-кесте)

Лепразория ауруханасындағы аурулардың 2010 жылғы қандағы көрсеткіштерінің төмендегі шамада болады. Эритроцит 4,07-3,2 млн болғанда ондағы гемоглабиннің мөлшері эритроциттердің санына сәйкес барлық топтарда да 11,6-13,1 млг/% аралығында байқалады. Осыған сәйкес эритроциттердің шөгу жылдамдығы өзгергенін байқаймыз. Ол І топтағы ауруларда 24±6,1 шамасында болса, ІV топтағы аурудың осы көрсеткіші төрт минутқа тез жылдамдықпен шөккен. Бұл емдеу тәсіліне сәйкес болуы мүмкін. Ал лейкоциттердің саны І топтардан басқасы бір деңгейде 6,1-7,2 мың құрады (7-кесте).

Бұл өзгерулер ауру арасындағы сол жылғы емдеу тәсілдеріне берілген дәрілердің әртүрлілігінен аурудың ағзаларының иммунобиологиялық реакциялар алшақтығы аурулардың келген аймақтарына байланыстылығымен және экологиялық қысымның әртүрлілігінен байланысты деп есептейді.

Осы жылғы лейкоциттердің әртүрлі жасушалары: нейтрофильдердің шамасы барлық топтары 37,9%-51,1% аралығында ауытқыса, лимфоциттер шамалары І топта 44,4% құрады. Ал ІІІ топта ең жоғары 53,6% теңелген. (8-кесте)

Бұлай ауытқулардың себептері микобактериялардың аурулардың организмдерінің жылдық маусымдарына қарай белсенділігі әртүрлі деңгейде болғандықтан, тіпті кей жағдайда басқа аурулармен контактіде болған салдарынан теріде және басқада мүшелерінде аурулардың белгілеріне сәйкес дақтар, бөрітпелер аумақтары үлкейіп-кішірейіп отырады. Ол гистология ілімімен анықталады. Мысалы: ПТ, ППТ онда эпилоидты жасушалар көбейеді, лейкоциттердің миграциялық индексі жоғарылайды. Ал ол лепраминдік реакцияның әртүрлі деңгейге көтерілуімен байқалады. Осыдан келіп леимфоциттердің трансформациялық тесттері ауытқыды.

2009 жылғы ауруханасындағы аурулардың лепразориясынан ұзақ емделуіне баланысты 2012 жылғы көрсетілген топтағы адамдардың қызыл қан түйіршіктері мен ақ қан түйіршіктерінің функциялық өзгерістерін бақылау үшін және алдыңғы жылғы зерттеулерден көрсетілгеніне сәйкес салыстыру үшін жасалған бақылау ол көрсеткіштер 5-кестеде көрсетілген.

Ал зерттеулерге талдаулар жүргізетін эритроциттердің саны ІІ-ІV топта 3,4±51; 3,9±63 дәрежесінде болады. Бұл басқа осы жылдармен салыстырғанда төменгі мөлшерді көрсетіп тұр. Ал гемоглабиннің осы эритроциттердегі мөлшері барлық топтары 11,8±52; 13,4±0,84 шамасында ауытқыды (ІІ; ІІІ топ).

Ал эритроциттердің шөгу жылдамдығы 2-6 минут аралығында айырмашылық болады (9-кесте).

10-кесте. Науқас топтарының леикоцитарлық формуласы 2011 жылғы, %

Бұның себебін емделуші дәрігерлерден сұрағанда қолданған дәрілердің әсер ету механизмі әртүрлі болғанан шығар деп түсіндірді. Себебі: әрбір топ келген аймағына байланысты және аурулардың көңіл-күйі клиникасына байланысты емдеу тәсілдері және дәрілер өзгеріп тұратындығын көрсетті. Осы жолы сол топтағы аурулардың қандарының лейкоциттері І топта жоғары болса (9-12 мың), ал ІІІ топтың осы кезде лейкоциттерінің саны 6-9 мыңға теңелгені көрініп тұр. Ал лейкоциторлық формуласы эозинофилдер мен базофилдер көп өзгермеген. Оларды аурудың қоздырғыштарының бейтараптайтын ол нейтрофиль. Олардың деңгейі 47,6%-52,8% аралығында ауытқиды, яғни бұл топтағы аурулары лепрабактериялары белсенділік танытқан болуы керек. Олардың дәлелі иммунологиялық жоғары реакцияға қатысатын леймфоциттердің мөлшері байқалады (10-кесте). Ал моноциттер өте белсенді әртүрлі функция атқаратын организмдердің фагоцитозына қатысатын ақ қан түйіршіктілері бұлардың шамасының көтерілуі І; ІІ топтағы ауруларда байқалады, яғни бұл 3 жылдық зерттеулер қаншамасын жүргізілген зерттеулер лепра ауруларыменен емделетіндерде қан жасушасының элементтері өз функциясына сәйкес белсенді жүргізеді екен. Әрине бұл қан жасушалары қызметтері аурулар ағзасының мүшелеріндегі әртүрлі гистологиялық өзгерістер арқылы емделулер өзгертіліп отыратыны белгілі. Сол сияқты менің диссертациялық жұмысымның аурулар арасындағы қан жасушасының өзгерулерін 4 жылындағы көрсетілгеніне назар аудардым.

2011 жылғы зерттеулер 2010 жылдағы қызыл қан түйіршіктеріне жақын болғанмен, белгілі шамада ауытқуынан байқалады. Әсіресе гемоглабиннің шамасы ІІІ топта 14,4 млг/%, яғни жоғарлау, ал ІІ топта 12,4 млг/% құрады (11-кесте).
11-кесте. Емделушілер гемотологиясы 2012 жылғы көрсеткіштер

Көрсеткіштер	Топтар, М ± m
	І	ІІ	ІІІ	ІV
Эритроцит млн	4,5 ± 1,2	3,8 ± 0,98	4,01 ± 0,86	3,8 ± 0,54
Гемоглобин г/%	13,3 ± 0,31	12,4 ± 1,11	14,4 ± 0,72	13,1 ± 0,83
Эритроциттердің шөгу жылдамдығы (СОЭ) мин	25,3 ± 1,3	23,2 ± 0,88	24 ± 1,12	27,2 ± 2,64
Лейкоцит, мың	8,8 ± 0,54	7,17 ± 1,38	6,5 ± 2,02	7,34 ± 1,84

Сол сияқты эритроциттердің шөгу жылдамдығы ІV топта өте жоғары 27,2 оны емдеуші дәрігерлерден сұрағанда былайша түсіндірді. Бұл топта иммунологиялық процестерді көтеру үшін жаңа препарат пайдаланылады делінген. Ал лейкоциттердің жалпы саны І топта 8,8±54 мыңға дейін төмендесе, яғни алдыңғы жылмен салыстырғанда. Ал басқа топтағы лейкоциттердің саны азғана ауытқығанын байқатады (11-кесте). Сол сияқты осы жылғы лейкоформуласының пайыздық шамасынан үлкен өзгерістер байқалмайды (12-кесте).

Комплемент жүйесінің классикалық жолмен белсеңділенуі арнайы антидененің арнайлығы болып келеді, себебі оның басталуы үшін антиденелер қатысуы керек.

1.Төмендегі лепрамикобактериялардың түрлері.

Mycobacterium Ieprae.

Mycobacterium Ieprae hominis.

Mycobacterium Hansen

Shizomycetes.

Жасанды ортаға өсіруге мүмкіншілігі жоқ екенін айқындалды. Сол себепте бұл қоздырғыштарға қарсы арнайы вакцина жасауға да болмайтынын көрсетті.

2.Гансен микобактериялар морфологиялық структурасын зерттеу үшін бактерияскопиялық әдістерді және ультраструктуралық компоненттерін анықтауға электрондық микроскоп арқылы түсірілген суреттерді пайдаланылды. Ол арқылы сыртқы қабықшалардың ерекше компаненттерін анықтауға 20000 есе үлкейту арқылы айқындалды.

3.Микробактериялардың веруленттілігін артуынан адамдардың гисто сипаттамасына сәйкес лепраматоздық тип түріне тері бөрітпелері полиневриттер, трофикалық жара және мутиляция болады екен. Ең бастысы жүйке талшықтары қатты зақымдалады.

4. Гансен микобактериясының таралуы Қызылорда, Атырау-Ақтөбе облыстарында белең алғанын көрсетті.

5. Қан жасушаларының динамикалық өзгерістері эритроцит 3-8-4,5 млн/мл, лейкоциттер 6,5-8,8 мың/мл, соның ішінде гранулоциттер 50,4% Қызылорда облысындағы науқастарда 40,8% төмендеуі байқалды. Ал агрунулоциттер мөлшері сәйкесінше 52,9% және 47,4% аралығында ауытқиды.

6.Ақуыздардың мөлшері қанда иммундық реакцияның көтерілуін көрсетсе, гамма глобулин үлесі 7-10% Қызылорда облысының науқастарында артық екенін көрсетті.

2.Сирбаева Г.Ж. Гансен микробының кейбір типтерінің организмде болатын гистокартиналық өзгерістерін зерттеу. //«Ғылымның, техникалық және білім берудің басымдықтары». Ұлттық авиация университетінің Аэроғарыш институты (Украина), Болашақ университеті (Қазақстан). Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. Қызылорда-Кие. 2013. 104-107 б.

3.Сирбаева Г.Ж. Экоаймақтарда Гансен микроағзаларын және микоидтардан айыру тәсілдері және науқастардың лейкоциттік өзгерулер реакциясы. //«Ғылымның, техникалық және білім берудің басымдықтары». Ұлттық авиация университетінің Аэроғарыш институты (Украина), Болашақ университеті (Қазақстан). Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. Қызылорда-Кие. 2013. 104-107 б. 107-110 б.

Резюме
Влияние микроорганизмов лепры на функциональные показатели человеческого организма
Сирбаева Гульзира Жанболатовна

Диссертация на соискание академической степени магистра естественных наук
Актуальность исследования: исследование биологического механизма распространения вируса особо опасного заболевания среди людей в экологической зоне только в отдельно взятом районе по Республике и даже всей Азии. В итоге возникает вопрос защиты человечества от опасного заболевания. Это большая экологическая проблема.

Цели и задачи исследования: Распространение возбудителя особо опасного заболевания микобактериями Гансена на территории Республики, и в связи с этим, не вызывает никаких сомнений что динамика клеточных изменений в больном организме связано с экологическим положением. Поставлена цель провести исследования изменений кровяных клеток. Применяя методы и результаты показателей определили нижеследующие задачи:

1. 
   Путем использования разных методов выяснить влияние микобактерий Гансена на функции человеческого организма.
   
2. 
   Исследовать морфологию микроскопии.
   
3. 
   Распространение в органах человека, обратить внимание на биологические особенности бактерий в области.
   
4. 
   Глубоко исследовать некоторые меры профилактики, сопоставить с результатами встречающимися в литературе, выявить динамику клеток крови больных в экологических группах, а также пропагандировать некоторые практические указания.
   

1. 
   Морфология и распространение микобактерий Гансена.
   
2. 
   Изменение ежегодной динамики анализа эритроцитов, гемоглобина и лейкоцитов.
   
3. 
   Количество иммунных глобулинов.
   

В полных исследованиях было установлено, что функциональное состояние лепромотозных больных в различных зонах Республики Казахстана колеблется в различных пределах. Особенно эритроциты І и ІІ группах. Высокое колебания наблюдается количество лейкоцитов І и ІІІ экологических групп больных. Это свидетельствует о большом варианте сопративления организма с микобактерией Гансена. Такое же наблюдение было фратациях гемоглобина альфа по сравнению ІІ-(13,8мкл) со третьей группой больных. Некоторые стабильные количество наблюдается в гамме фракциях. О чем свидетельствует эффективность проводинных лечений.

1. By using different methods to ascertain the effect of Hansen's mycobacterium on functions of the human body.

2. The morphology of the microscope.

3. Distribution in human organs, pay attention to the biological characteristics of the bacteria in the area.

4. Deeply explore some preventive measures, compared with the results in the literature, to determine the dynamics of the blood cells in patients with environmental groups, as well as promote some practical guidance.

As a result of the mentioned problems in the field to reduce the level of defeat this disease in the environmental area and diminish the appearance of new patients will be contributed to the sanitary epidemiological culture.

1. The morphology and distribution of Hansen's mycobacterium.

2. Annual changing dynamics of analyzing erythrocytes, hemoglobin and leukocytes.

3. Quality of immune globulins.