RОНУНИ
XУМ{УРИИ ТОXИКИСТОН
Дар бораи њуrуrи муаллиф ва њуrуrњои вобаста ба он
(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 1998, № 23-24, мод.348; с.2003, №8, мод.450;
с .2006, №3, мод.153; с.2009, № 12, мод. 825; Ќонуни ЉТ аз 31.12.2014с., № 1172)
БОБИ I.
Муrаррароти умумb
Моддаи 1. Мавзeи танзим
Ин Rонун муносибат[ои [ангоми офаридан ва истифодаи асар[ои илм, адабиёт ва санъат ([уrуrи муаллиф), фонограмма, иxро, намоиш ва барнома[ои ташкилоти пахши эфирb ва кабелb ([уrуr[ои вобаста ба он) баамалояндаро танзим менамояд.
Моддаи 2. Rонун[ои Xум[урии Тоxикистон дар бораи [уrуrи муаллиф ва [уrуr[ои вобаста ба он
Rонун[ои Xум[урии Тоxикистон дар бораи [уrуrи муаллиф ва [уrуr[ои вобаста ба он ба Конститутсияи (Сарrонуни) Xум[урии Тоxикистон асос ёфта, аз [амин Rонун, дигар rонун[о, асноди rонунb ва меъёрии Xум[урии Тоxикистон, ки дар асоси [амин Rонун rабул карда шудаанд, [амчунин созишнома[ои байналхалrии аз тарафи Тоxикистон эътирофшуда иборатанд.
Моддаи 3. Маф[ум[ои асосие, ки дар [амин Rонун истифода мешаванд
Дар [амин Rонун маф[ум[ои зерин истифода мешаванд:
1) муаллиф - шахси воrеие, ки асар дар натиxаи ме[нати эxодии e офарида шудааст;
2) асари аудиовизуалb - асаре, ки аз миrдори муайяни бо [ам алоrаманди кадр[о (боовоз ё беовоз) иборат буда, барои дарки биноb ва шунавоb (дар сурати боовоз будани он) тавассути дастго[[ои техникии дахлдор таъин шудааст; асар[ои аудиовизуалb аз асар[ои кинематографb (синамоb) ва [амаи асар[ои дигаре, ки бо васоили ба он монанд офарида шудаанд, иборат мебошад: филм[ои телевизионb ва видеоb, диафилм[о, филм[ои слайдb ва u., сарфи назар аз тарзу усули нигориши аввалин ё минбаъдаи он[о;
3) манбаи маълумот - маxмeи маълумот дар шакли хониши мошиннавис ё шакли дигар, ки аз рeи интихоб ва xобаxогузории мавод натиxаи эxодиёти зе[нb ба [исоб меравад; маф[уми манбаи маълумот ба барнома[о барои мошини электронии [исоббарор (минбаъд-МЭ{), ки бо ёрии он дастрасии электронb ба маводи манбаи маълумот амалb мегардад, дахл надорад;
4) таxдиди асар – та[ияи як ё якчанд нусхаи асар ё rисме аз он дар [ама гуна шакли моддb, аз xумла, дар шакли сабти овозb ва видеоb: сабти асар барои нига[дории доимb ё муваrrатb, [амчунин ба хотираи дохилb ё берунии МЭ{ дохил кардани он низ таxдид ба [исоб меравад;
5) фонограмма – [ар гуна сабти сирф овозии иxроиш[о ё дигар садо[о ё инъикоси онњо, ба ѓайр аз сабти овоз, ки ба асари аудиовизуалї дохил карда шудааст;
6) таxдиди фонограмма – та[ияи як ё якчанд нусхаи фонограмма ё rисме аз он дар [ар гуна шакли моддb, њамчунин нигањдории доимї ё муваќќатї дар хотираи МЭЊ ва дигар дастгоњњои компютерї;
7) сабт - нигориши овоз[о ва (ё) тасвир[о ё инъикоси онњо тавассути васоити техникї дар ягон шакли моддb, ки имконияти бисёркаратаи амалb сохтани дарк, таxдид ё дастрас кардани онњоро фаро[ам меорад;
8) та[иягари асари аудиовизуалb - шахси воrеb ё [уrуrие, ки ташаббус ва масъулияти та[ияи асарро ба e[да гирифтааст; дар сурати мавxуд набудани далели дигар шахсе, ки ном ё унвони e дар асари мазкур ба таври оддb сабт ёфтааст, та[иягари асари аудиовизуалb ба [исоб меравад;
9) исте[солкунандаи фонограмма - шахси воrеb ё [уrуrие, ки ташаббус ва масъулияти аввалини сабти овозии ягон иxро ё дигар овозњо, ё ин ки инъикоси овозњоро ба e[да гирифтааст, дар сурати мавxуд набудани далели дигар шахсе, ки ном ё унвони e дар ин фонограмма ва ё дар uилофи (xилди) он ба таври маъмулb сабт ёфтааст, та[иягари фонограмма ба [исоб меравад;
10) [уrуrи комил – [уrуrи ба муаллиф (муаллифон) тааллуrдошта, ки асар тавассути ме[нати эxодии e (он[о) офарида шудааст ва [еx як шахси дигар бидуни иxозатномаи дахлдор, uайр аз [олат[ои муrаррарнамудаи Rонун, наметавонад аз он истифода кунад;
11) иxро - тавассути бозb, суруд, раrс дар шакли иxрои [аrиrb ё бо ёрии ягон василаи техникb (барнома[ои телевизион ва радио, телевизиони кабелb ва u.) пешкаш кардани асар, фонограмма, иxро, намоиш; нишон додани кадр[ои асари аудиовизуалb аз рeи тартиби он[о (боовоз ё беовоз);
12) иxрогар - актёр, овозхон, мусиrинавоз, раrrос (раrrоса) ё шахси дигаре, ки наrш иxро мекунад, суруд ё матн мехонад, суханронb мекунад, асбоби мусиrb менавозад ё бо ягон тарзи дигар асари адабиёт ва санъат (аз xумла барнома[ои эстрада, сирк ё лухтакb) ва ё ифодаи фолклорро иxро мекунад, [амчунин, коргардони баса[нагузорандаи намоишнома ва дирижёр;
13) со[иби [уrуrи муаллиф ва [уrуr[ои вобаста ба он:
- муаллиф ё иxрогаре, ки ба e [уrуrи муаллиф ё [уrуr[ои вобаста ба он дода шудаанд;
- шахси воrеb, uайр аз муаллиф ё иxрогар, ё шахси [уrуrи дар мавриде, ки чунин шахси воrеb ё [уrуrи rаблан [уrуrи амволиро со[иб шуда бошад;
- шахси воrеb ё [уrуrие, ки [уrуrи амволи ба он аз рeи мерос ё ворисият дода шуда ё гузашта бошад;
14) интишор - нашр ё ба муомилот баровардани асар[о ё фонограмма[о бо ризоияти муаллиф ё дигар дорандаи [уrуrи муаллиф ва вобаста ба миrдоре, ки барои rонеъ гардонидани талаботи омма кофист; зери маф[уми интишор [амчунин иxозати rонунии истифодаи асар ё фонограмма ба воситаи система[ои электронии иттилоот фа[мида мешавад;
15) ба эфир додан - ба омма дастрас кардани асар, фонограмма, иxро, намоиш, барнома[ои ташкилоти пахши эфирb ё кабелb тавассути барнома[ои радио ва телевизион (uайр аз телевизиони кабелb). {ангоми ба воситаи радифи маснуъ (спутник) ба маълумоти умум гузоштани асар, фонограмма, иxро, намоиш, барномаи ташкилоти пахши эфирb ё кабелb зери маф[уми "ба эфир додан" rабули сигнал[о аз дастго[[ои заминb ба радиф ва та[вили сигнал[о аз радиф, ки тавассути он[о асар, фонограмма, иxро, намоиш, барномаи ташкилоти пахши эфирb ва кабелb метавонад дастраси умум гардад, сарфи назар аз rабули воrеии он[о аз xониби омма, фа[мида мешавад;
16) барномаи ташкилоти пахши эфирb ё кабелb - барномае, ки аз тарафи худи ташкилоти пахши эфирb ё кабелb, [амчунин бо фармоиш ва аз [исоби маблаuу васоили он аз тарафи ташкилоти дигар та[ия шудааст;
17) намоиши асар - намоиши асл ё нусхаи асар бевосита ё тавассути навор, диапозитив, кадри телевизионb дар экран ё ба воситаи ягон василаи дигари техникb, [амчунин намоиши кадр[ои ало[идаи асари аудиовизуалb бе риояи тартиби он[о;
18) барнома барои МЭ{ - маxмeи дастур[о, ки бо калима[о, рамз[о, аломат[о, нишона[о, диаграмма[о ё бо ягон шакли дигар ифода ёфтаанд ва метавонанд дар МЭ{ ё дастго[и дигари компютерb бо маrсади ба даст овардани натиxаи дилхо[ истифода шаванд. Ин маф[ум [ам системаи амалиётb ва [ам барномаи амалиро, ки дар рамз[ои ибтидоb ё объектb ифода ёфтаанд, [амчунин маводи тайёрb ва тасвир[ои аудиовизуалиро, ки дар натиxаи та[ияи барнома барои МЭ{ ба даст омадаанд, дар бар мегирад ва ба маф[уми "манбаи маълумот" тааллуr надорад;
19) намоиш (иxро)-и оммавb – [ар гуна намоиши асар[о, иxро[о, намоиш[о, барнома[о аз тарафи ташкилоти иттилоотb бевосита дар шакли асл ё нусхаи он[о ё дар экран ба воситаи навор, слайд, кадр ё тавассути дигар васоил ё амал дар xой (xой[о)-е, ки иxрои он[о метавонад мустаrиман пазируфта шавад. Дар ин маврид дар [амон xой (xой[о) ашхосе ширкат мекунанд ё метавонанд ширкат дошта бошанд, ки а[ли оилаи муаллиф ё хешу табори e намебошанд, сарфи назар аз ин, ки он[о дар айни ваrт ва дар як xой [узур доранд ё дар ваrт[ои гуногун ва xой[ои гуногун;
20) намоиши оммавии асари аудиовизуалb - намоиши тасвир[ои ало[идаи асари аудиовизуалb ба шакли uайримуназзам;
21) нусхабардорb (таxдиди репрографb) - дар шакл ва андозаи дилхо[ як ё якчанд маротиба нусхабардорb кардани нусха[ои асл ё нусха[ои асар[ои хаттb ё дигар асар[ои графикb бо ро[и нусхабардории аксb ё бо кeмаки васоили техникии дигар, uайр аз васоили чопb; нига[дорb ва таxдиди нусха[ои мазкур дар шакли электронb (аз xумла ададb), оптикb ё дигар шакли хониши мошиннавис ба таxдиди репрографb дохил намешавад;
22) ба кироя додан - бо маrсади ба даст овардани фоидаи бевосита ё бавоситаи тиxоратb ба истифодаи муваrrкатb вогузоштани асл ё нусха[ои асар[о ё фонограмма[о;
23) дастрас кардан - намоиш додан, иxро кардан, ба эфир баровардан ё анxом додани амали дигар (ба истиснои па[н кардани нусха[ои асар ё фонограмма), ки тавассути он асар[о, фонограмма[о, иxро[о, намоиш[о, барнома[ои ташкилоти пахши эфирb ё кабелb барои дарку rабули шунавоb ва ё биноb, сарфи назар аз дарки воrеии он[о аз xониби омма, дастраси умум мегарданд;
24) ба воситаи кабел ба омма дастрас кардан - дастрас кардани асар[о, фонограмма[о, иxро[о, намоиш[о, барнома[ои ташкилоти пахши эфирb ё кабелb ба омма тавассути кабел, сим, нахи оптикb ва дигар васоили ба он[о монанд;
25) ба маълумоти умум расонидан барои истифодаи интерактивї – ба маълумоти умум расонидани асарњо ё объектњои њуќуќњои вобаста ба он тарзе, ки намояндагони омма метавонанд онњоро аз њар љой ва њар ваќт мутобиќи интихобашон дастрас кунанд;
26) иттилоъ дар бораи одора кардани њуќуќњо – њар гунна иттилои аз љониби дорандагони њуќуќ пешнињодшаванда, ки асар ё дигар объекти аз тарафи Ќонуни мазкур њифзшаванда, муаллиф, ё дигар дорандаи њуќуќро муайян ( идентификатсия) менамояд, ё иттилоъ дар бораи шароити истифодаи асар ё дигар объект ва њар гунна раќам ва рамзњое, ки дар онњо чунин иттилоъ гузошта шудааст, бо вуљуди он, ки њаргуна чунин љузъиёти иттилоъ дар нусхаи асар ё дигар объекти аз тарафи Ќонуни мазкур њифзшаванда нишон дода шудаанд, ё вобастабо хабар додан ё расонидани чунин асар ё дигар объект барои маълумоти умум пайдо мешаванд;
27) воситањои тењникии њифзи њуќуќи муаллиф ва њуќуќњои вобаста ба он – њар гунна дастгоњњои босамари техникї ва ќисмњои онњо, ки дастрасиро ба асар ё объектњои њуќуќњои вобаста ба он назорат менамоянд ва амалњоеро, ки нисбати асар ё объекњои њуќуќњои вобаста ба он, ки аз љониби дорандагони ягон њуќуќи аз тарафи Ќонуни мазкур њифзшаванда иљозат дода шудаанд, пешгирї ва мањдуд мекунанд;
28) инъикоси овоз ё тасвир – шакли раќамии пешнињоди овоз ё тасвир бо ёрии воситањои техники дахлдор.
БОБИ II.
{уrуrи муаллиф
Моддаи 4. Со[аи амали [уrуrи муаллиф
Тибrи [амин Rонун [уrуrи муаллиф ба асар[ои зерин дода мешавад:
1) асар[ое, ки муаллифони он[о ша[рвандони Xум[урии Тоxикистон мебошанд ё дар rаламрави Xум[урии Тоxикистон ма[алли зисти доимb доранд;
2) асар[ое, ки бори аввал дар rаламрави Xум[урии Тоxикистон ба табъ расидаанд (аз xумла асар[ое, ки дар муддати 30 рeзи пас аз санаи интишори аввалин дар кишвари дигар, бори аввал дар rаламрави Xум[урии Тоxикистон ба табъ расидаанд) ё асар[ое, ки ба табъ нарасида, сарфи назар аз табаият ва ма[алли зисти доимии муаллифони он[о дар шакли муайяни объективb дар rаламрави Xум[урии Тоxикистон rарор доранд;
3) асар[ое, ки он[о дар rаламрави Xум[урии Тоxикистон тибrи санадњои њуќуќии байналмилалии эътирофнамудаи Xум[урии Тоxикистон [ифз карда мешаванд. Дар ин њолат асарњои соњибњуќуќони давлатњои хориљии иштирокчиёни санадњои њуќуќии байналмилалии эътирофнамудаи Љумњурии Тољикистон дар Тољикистон аз њифзе бархурдоранд, ки ба шањрвандони Љумњурии Тољикистон пешнињод мегардад ( рељаи миллї).
Њифзи асар дар ќаламрави Тољикистон мутобиќи шартномањои байналмилалии эътирофнамудаи Тољикистон нисбати асарњое амалї мешавад, ки онњо дар кишваре, ки асар эљод шудааст, ба моликияти љамъиятї дар натиљаи ба итмом расидани мўњлати амали њуќуќи муаллиф дар он кишвар ва дар Љумњурии Тољикистон дар натиљаи ба итмом расидани мўњлати ќаблан вогузорнамудаи њуќуќи муаллифї ба моликияти љамъиятї нагузашта бошад. Дар ин сурат мўњлати амали њуќуќи муаллифї дар ќаламрави Тољикистон аз мўњлати амали муќарраргардидаи њуќуќи муаллифии кишваре, ки дар он асар эљод шудааст, зиёд буда наметавонад. (ЌЉТ аз 3.12.09с., №573)
Моддаи 5. Объект[ои [уrуrи муаллиф. Муrаррароти умумb
{уrуrи муаллиф ба асар[ои илм, адабиёт ва санъат, ки натиxаи фаъолияти эxодb мебошанд, сарфи назар аз таъинот ва а[амият, [амчунин тарзи ифодаи он[о татбиr мегардад. Асар[о бояд дар ин ё он шакли объективb ифода ёбанд:
1) хаттb (дастхат, чопи мошинb, сабти нота[о ва u.);
2) да[онb (из[ори оммавb, иxрои оммавb ва u.);
3) сабти овозb ва видеоb (механикb, магнитb, ададb, оптикb ва u.) ;
4) тасвирb (расм, ангора, сурат, наrша, тасмаи кино, навори телевизион, навори видео, кадри аккосb ва u.);
5) [аxмb ва фазоb ([айкал, намуна, амсила, сохтмон ва u.);
6) дигар шакл[ои rобили дарку э[сос.
Ба uоя, усул, xараён, тартиб, тарзу усул, равия, принсип, кашфиёт ва факт [уrуrи муаллиф татбиr намегардад.
{уrуrи муаллифb ба асар бо [уrуrи моликият ба объекти моддb, ки асар дар он ифода ёфтааст, вобастагb надорад.
Та[вили [уrуrи моликият ба объекти моддb худ аз худ маънои та[вили ин ё он [уrуrи муаллифро ба асари дар он объект ифодаёфта надорад.
Моддаи 6. Асар[ое, ки объекти [уrуrи муаллиф мебошанд
Ба объект[ои [уrуrи муаллиф ин[о мансубанд:
1) асар[ои шифо[b (суханрони[о, лексия[о, маърeза[о ва u.);
2) асар[ои адабиёт (адабию бадеb, илмb, таълимb, публитсистb ва uайра, њамчунин тамоми намуди барнома[о барои МЭ{, аз љумла барномањои амалї ва системањои амалиётие, ки метавонанд дар њар забон ва дар њар шакл, инчунин дар матни ибтидоb ва рамзи объектb таљассум гарданд);
3) асар[ои драмавb ва мусиrиву драмавb, асар[ои сенарb;
4) асар[ои хореографb ва пантомима;
5) асар[ои мусиrb бо матн ва бе он;
6) асар[ои аудиовизуалb;
7) асар[ои тасвирb, [айкалтарошb, графикb, санъати ороишию амалb, дизайнb, [икоя[ои тасвирb, комикс[о ва дигар асар[ои санъати тасвирb;
8) асар[ои меъморb, ша[рсозb ва санъати богпарварb;
9) асар[ои суратнигорb ва дигар асар[ое, ки бо усул[ои ба он монанд офарида мешаванд;
10) харита, наrша, ангора, тар[[ои чуuрофb, геологb, заминшиносb ва дигар асар[ои пластикb, ки ба xуuрофия, топография ва илм[ои дигар марбутанд;
11) асар[ои ма[сулb (тарxума, та[рир, хулоса, реферат, резюме, шар[у тавзе[, са[нагузорb ва дигар коркард[ои асар[ои илмb, адабиёт ва санъат);
12) маxмeа[о (энсиклопедия[о, тазкира[о, манбаъ[ои маълумот) ва дигар асар[ои таркибb, ки натиxаи ме[нати эxодb буда, ба аломат[ои дар моддаи 5 [амин Rонун мутобиrат доранд;
13) ќисмњои асар ( аз љумла номи он, ќањрамонњо ва унсурњои дигар), ки талаботи ќисми якуми моддаи 5-ро ќонеъ мегардонанд ва метавонанд дар алоњидагї истифода шаванд. (ЌЉТ аз 3.12.09с., №573)
Асари ма[сулb ва таркибb, сарфи назар аз он, ки асар[ои асосb ё таркибии он[о объекти [уrуrи муаллифанд ё не, аз [ифзи [уrуrи муаллиф бархeрдоранд.
Моддаи 7. Асар[ое, ки объекти [уrуrи муаллиф нестанд
Ин асар[о объекти [уrуrи муаллиф нестанд:
1) асноди расмb (rонун[о, rарор[ои судb, дигар матн[ои дорои хислати rонунb, маъмурb ва судb), [амчунин тарxумаи расмии он[о;
2) рамз[о ва нишона[ои давлатb (Парчам, Нишон, Суруди Миллb, орден[о, пули миллb ва нишона[ои дигари давлатb);
3) хабар[о оид ба [одисаву факт[ое, ки хислати иттилоотb доранд;
4) асар[ои эxодиёти халr.
Моддаи 8. Субъект[ои [уrуrи муаллиф
Субъекти [уrуrи муаллиф худи муаллиф мебошад.
Муаллиф шахсест, ки [ангоми интишори асар номи e [амчун муаллиф дар нусхаи асари интишорёфта, дар дастхат ё дар нусхаи аслии асари санъат rайд гардидааст.
Моддаи 9. Ба вуxуд омадани [уrуrи муаллиф. Эътирофи муаллифият
{уrуrи муаллиф ба асари илм, адабиёт ва санъат аз ла[заи эxоди он ба миён меояд. Барои ба вуxуд омадан ва амалb сохтани [уrуrи муаллиф баrайдгирb, ба таври махсус ба расмият даровардани асар ё риояи ин ё он расмиятгароb шарт нест.
Со[иби [уrуrи комили муаллиф барои ого[ сохтан аз [уrуrи худ метавонад аз аломати [ифзи [уrуrи муаллиф истифода кунад, ки он дар [ар як нусхаи асар сабт ёфта, аз се унсур иборат мебошад:
1) [арфи лотинии "С", ки дар дохили доира аст (С);
2) ном (унвон)-и со[иби [уrуrи комили муаллиф;
3) соли нашри аввали асар.
Дар сурати мавxуд набудани далел[ои дигар муаллифи асар шахсе [исоб меёбад, ки дар асл ва ё нусхаи асар ба сифати муаллиф сабт ёфтааст.
Дар сурати беимзо ва ё та[ти имзои мустаор нашр гардидани асар (uайр аз [олат[ое, ки тахаллуси муаллиф барои шахсияти e шуб[аовар нест) ношире, ки ному унвони он дар асар сабт ёфтааст, [ангоми мавxуд набудани далел[ои дигар, намояндаи муаллиф [исоб меёбад ва ба [ифзи [уrуrи муаллиф ва амалb сохтани он [аr дорад. Ин [олат то замоне амал мекунад, ки муаллифи асари мазкур шахсият ва муаллифияти худро маълум накунад.
Со[иби [уrуrи муаллиф ва ё шахсоне, ки дорои ягон навъ сало[ияти комил ба асар мебошанд, барои дарёфти ша[одатномаи муаллифb ба асари нашршуда ё нашрнашуда, дар бораи факт ва санаи нашри асар ё шартнома[ое, ки ба [уrуrи муаллиф марбутанд, метавонанд бо тартибе, ки аз тарафи маrоми ваколатдори {укумати Xум[урии Тоxикистон дар со[аи [ифзи [уrуrи муаллиф ва [уrуrи вобаста ба он (минбаъд - маrоми ваколатдор) муайян карда мешавад, дар давоми тамоми мe[лати [ифзи [уrуrи муаллиф аз rайд гузаранд.
Со[иби объекти моддb, ки асар дар он ифода ёфтааст, ба шахсе, ки со[иби [уrуrи муаллиф мебошад, дар баrайдгирии асар монеъ шуда наметавонад.
Моддаи 10. {аммуаллифb
{уrуrи муаллиф ба асаре, ки ма[сули эxодии ду ва ё зиёда шахсон [исоб меёбад ([аммуаллифb), муштаракан ба [амаи муаллифони он тааллуr дорад, сарфи назар аз он, ки асари мазкур як xузъи томи таrсимнопазирро ташкил мекунад ва ё аз rисмат[ои xудогонаи дорои а[амияти мустаrил таркиб ёфтааст.
Rисме аз асар дар сурате дорои а[амияти мустаrил эътироф мешавад, ки агар он сарфи назар аз rисмат[ои дигари асар rобили истифода бошад.
{ар яке аз [аммуаллифон [уrуr[ои шахсии амволb ва uайриамволии худро ба rисмат[ои xудогонаи дорои а[амияти мустаrил, ки муаллифи он мебошад, ниго[ медорад, ба шарте ки аз рeи созишномаи байни[амдигарии он[о чизи дигаре пешбинb нашуда бошад.
Шахсоне њаммуаллиф пазируфта намешаванд, ки ба муаллиф танњо кўмакњои техникї, ташкилї, молиявї ва ѓайра расонидаанд, зеро ин амал фаъолияти эљодї мањсуб намегардад. (ЌЉТ аз 3.12.09с., №573)
Муносибат[ои байни[амдигарии [аммуаллифон метавонанд тибrи созишномаи он[о муайян карда шаванд. {ангоми мавxуд набудани чунин созишнома [уrуrи муаллиф ба асар аз тарафи [амаи муаллифон якxоя амалb мегардад ва [аrrи rалам дар байни [аммуаллифон баробар таrсим карда мешавад.
Агар асари [аммуаллифон як xузъи тому rисматнопазирро ташкил ди[ад, [еx яке аз [аммуаллифон бе сабаб[ои асосноки кофb наметавонад истифодаи асарро манъ кунад.
Агар дар созишномаи байни њаммуаллифон чизи дигаре пешбинї нашуда бошад, њар яке аз њаммуаллифон њуќуќ дорад аз номи худ, аз љумла бе гирифтани иљозати њаммуаллифони дигар, мутобиќи нишондоди Ќонуни мазкур ва дигар санадњои меъёрии њуќуќї љињати њифзи њуќуќњо нисбат ба асар тадбирњо андешад. Њаммуаллифе, ки чунин тадбирњо меандешад, вазифадор аст њаммуаллифони дигарро огоњ намояд. (ЌЉТ аз 3.12.09с., №573)
Моддаи 11. {уrуrи муаллифии мураттибони маxмeа[о ва дигар асар[ои таркибb
Мураттиби маxмeа[о ва дигар асар[ои таркибb барои интихоб ва xобаxогузории маводе, ки аз тарафи вай анxом дода шудааст ва натиxаи ме[нати эxодb (мураттибb) [исоб меёбад, дорои [уrуrи муаллиф мебошад.
Мураттиб дар сурате метавонад аз [уrуrи муаллиф истифода намояд, ки [уrуrи муаллифони [ар яке аз асар[ои дар асари таркибb xойдодашударо риоя намояд.
Муаллифоне, ки асар[ояшон ба асари таркибb дохил карда шудаанд, метавонанд аз асар[ои худ, сарфи назар аз асари таркибb, истифода кунанд, ба шарте ки дар шартномаи муаллифb чизи дигаре пешбинb нашуда бошад.
Њуrуrи муаллиф ба маxмeаи асар[ое, ки мавзeи [уrуrи ягон муаллиф намебошанд, аз xумла rонун[о, rарор[ои судb, асноди расмии дигар, сарчашма[ои таърихb ва ёдгори[о ва дигар асар[ое, ки тавассути [уrуrи муаллиф [ифз намешаванд, ба мураттибони он дар сурате тааллуr дорад, ки он[о маводи ба маxмeа xойдодашударо мустаrилона та[рир ё мураттаб кардаанд.
Њуrуrи муаллифии мураттиб наметавонад ба шахсони дигар дар интихобу xобаxогузории мустаrилонаи маводи дар маxмeа xойдошта бо маrсади мураттаб сохтани асар[ои таркибии худашон монеъ гардад.
Ношири энсиклопедия[о, луuат[ои энсиклопедb, маxмeа[ои кор[ои илмии даврb ва бардавом, рeзнома, маxалла ва дигар нашрия[ои даврb дорои [уrуrи комили истифодаи ин нашрия[о мебошад. {ангоми [ар гуна истифодаи чунин нашрия[о ношир [аr дорад унвони худро зикр намояд ва ё зикри онро талаб кунад. Муаллифони асар[ое, ки ба чунин нашрия[о дохил карда шудаанд, [уrуrи комили худро барои истифодаи асар[ои худ, сарфи назар аз нашрия, ниго[ медоранд, ба шарте ки дар шартномаи муаллифb чизи дигаре пешбинb нашуда бошад.
Моддаи 12. {уrуrи муаллифии тарxумон[о ва муаллифони дигар асар[ои ма[сулb
Ба тарxумон[о ва муаллифони дигар асар[ои ма[сулb [уrуrи муаллиф барои тарxума та[рир, та[ия ва дигар навъи коркарди асар тааллуr дорад.
Тарxумон ва муаллифи дигар асари ма[сулb дар сурате аз [уrуrи муаллиф истифода мекунад, ки агар [уrуrи муаллифи асари тарxумашуда, та[рирёфта, та[ияшуда ё та[ти навъи коркард rароргирифта аз тарафи e риоя карда шавад.
Њуrуrи муаллифии тарxумон[о ва муаллифони дигар асар[ои ма[сулb барои шахсони дигар дар мавриди тарxума ва коркарди нави [амон асар[о монеъ намешавад.
Моддаи 13. {уrуrи муаллифии асар[ои аудиовизуалb
Шахсони зерин муаллифи асари аудиовизуалb мебошанд:
режиссёри та[иягар;
муаллифи сенарий;
муаллифи асари мусиrb (бо матн ва бидуни он), ки махсус барои [амон асари аудиовизуалb офарида шудааст (бастакор).
Бастани шартнома роxеъ ба офаридани асари аудиовизуалb аз тарафи муаллифони [амин асар ба та[иягари асари аудиовизуалb та[вил додани [уrуrи комилро барои таxдид, па[н кардан, иxрои оммавb, тавассути пахши кабелb дастраси омма кардан, ба эфир додан ва тамоми дигар навъ[ои дастраси омма кардани асари аудиовизуалb, [амчунин [уrуrи бо зернавис (субтитр[о) ва дубляж таъмин намудани асари аудиовизуалиро пешбинb менамояд, агар дар шартномаи басташуда чизи дигаре пешбинb нашуда бошад. Ин [уrуr дар давоми мe[лати эътибори [уrуrи муаллиф ба асари аудиовизуалb амал мекунад.
Та[иягари асари аудиовизуалb [аr дорад, ки дар [амаи маврид[ои истифодаи асар ном ё унвони худро зикр намояд ё зикри онро талаб кунад.
Њангоми иxрои оммавии асари аудиовизуалb муаллифи асари мусиrb (бо матн ва бидуни он) [уrуrи худро ба [аrrи rалам барои иxрои оммавии асари мусиrиаш ниго[ медорад.
Муаллифи асар[ои [ам rисми таркибии асари аудиовизуалb, [ам асар[ои rаблан мавxудбуда (муаллифи романе, ки дар асоси он сенарий та[ия шудааст ва u.), [ам асар[ои дар xараёни кор бо он[о офаридашуда (коргардони та[иягар, рассоми та[иягар ва u.) [ар яке дорои [уrуrи муаллиф ба асари худ мебошанд.
Моддаи 14. {уrуrи муаллиф ба асари хизматb
Њуrуr[ои шахсии uайриамволb ба муаллифи асаре, ки онро зимни иxрои вазифа ё супориши хизматb эxод кардааст (асари хизматb), тааллуr доранд.
{уrуrи комили истифода аз асари хизматb тан[о ба шахсе тааллуr дорад, ки бо муаллиф дар муносибат[ои ме[натb rарор дорад (корфармо), агар дар шартномаи байни e ва муаллиф чизи дигаре пешбинb нашуда бошад.
Агар корфармо асари аз рeи фармоиши худаш офаридашударо дар муддати се соли баъди дастрас шудани он истифода накунад, тамоми [уrуrи истифода аз асар ба муаллиф мегузарад.
Андозаи [аrrи rалам барои [ар як навъи истифода аз асари хизматb ва тартиби пардохти музди он тавассути шартномаи байни муаллиф ва корфармо муrаррар карда мешавад.
Корфармо [аr дорад, ки зимни [ар истифодаи асари хизматb унвони худро зикр намояд ё зикри онро талаб кунад.
Агар энсиклопедия[о, луuат[ои энсиклопедb, маxмeаи кор[ои илмии даврb ва бардавом, рeзнома, маxалла ва дигар нашрия[ои даврb, ки дар rисми шашуми моддаи 11 [амин Rонун пешбинb шудаанд, зимни иxрои вазифа[о ва супориш[ои хизматb офарида шаванд, rоида[ои [амин модда ба он[о татбиr намегарданд.
Достарыңызбен бөлісу: |