СТОМАТОЛОГИЯ МАМАНДЫҒЫНЫҢ 1 КУРС СТУДЕНТТЕРІНЕ АРНАЛҒАН
НЕСЕП-ЖЫНЫС ЖҮЙЕСІ БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚ
ХАТТАМАЛАРЫН ТОЛТЫРУ:
№ 1 Тапсырма. Берілген суреттен нефронның бөлімдерін номерлеп көрсетіп, нефрон құрлымының бөлімдері атауын кестеге толтыру.
|
№
|
1 шумақ
|
2 Проксимальды түтікше
|
3 Генле ілмегі
|
4 Дистальды түтікше
|
5 Жинағыш түтік
|
№ 2 тапсырма. Кестені толтыру: Несеп түзілуінің негізгі кезеңдеріне осы үрдіс жүретін нефрон бөлімдерін көрсете отырып анықтама беру.
№
|
Несеп түзілуінің негізгі кезеңдері
|
Нефрон бөлімдері
|
1.
|
Гломерулалық сүзіліс
|
Қанның геморенальдық тосқауыл арқылы Шумлянский-Боумен капсуласындағы Мальпиги шүмағында қан қысымы әсерінен, үлкен молекулалық заттардан басқасының сүзгіден өтуі. Бүйрек арқылы тәулігіне 1400-1500 л қан сүзіледі.
|
2
|
Түтікшелердегі қайта сіңу
|
Осмостық градиент күшіне қарама-қарсы, белсенді үрдіс. Алғашқы несеп құрамындағы заттардың нефрон түтікшелері саңылауынан жасушааралық сұйықтыққа ферменттік жүйе қатысымен қайта сіңуі.
Екі тасымал болады.
Активті тасымалдау.
Біріншілік.Натрий иондары өтеді,гипертониялық.Генле ілмегінің жоғарқы жағында өтеді.
Екіншілік.Глюкоза,амин қышқылдары өтеді,гипотониялық.Несептің біріншілік қоюлануы жүреді.Генле ілмегінің төменгі жағында.
Пассивті тасымалдау.Су,хлор анионы,мочевина өтеді.Екіншілік қоюлану.
Облигатты
Факультативті.
|
3
|
Түтікшелердегі сөлініс
|
Алғашқы несепте болмайтын, ал соңғы несепте болатын заттардың қаннан түтікшелер саңылауына өтуі және заттардың түтікшелер эпителийінде синтезделуі.
|
№ 3 тапсырма. «Қан плазмасының, алғашқы және соңғы несептің құрамы» кестесін толтыру (заттардың болуын: «бар» немесе «+»; заттардың болмауы: «жоқ» немесе «-» деп белгілеу)
№
|
Заттар
|
Қан плазмасының құрамы
|
Алғашқы несеп
|
Соңғы несеп
|
1.
|
Су
|
+
|
+
|
+
|
2
|
Ақуыз, май, гликогендер
|
+
|
-
|
-
|
3.
|
Глюкоза
|
+
|
+
|
-
|
4.
|
Натрий ионы
|
+
|
+
|
+
|
5.
|
Мочевина
|
+
|
+
|
+
|
6.
|
Несеп қышқылы
|
+
|
+
|
+
|
7.
|
Креатинин
|
+
|
-
|
+
|
№ 4 тапсырма. Ситуациялық есепттерді шешу.
4.1 тапсырма. Зерттелушінің бүйрек қызметін зерттеу барысында анықталды: шумақ капиллярларындағы қан қысымы (КҚҚ) – 75 мм.с.б.; қанның онкотикалық қысымы (ҚОҚ) – 35 мм.с.б; бүйрек қысымы (капсула қысымы БҚ – 20 мм.с.б. тең болды. Осы жағдайда зерттелушінің сүзілу қысымы (фильтрациялық қысым, СҚ) қаншаға тең болады.
Есепті шешіп, бүйректің қызметтік жағдайы жайлы қорытынды жасау:
4.2 тапсырма.
1 тапсырма: Зимницкий әдісі бойынша №1 үлгі көрсеткіштеріне талдау жасау.
Банка №
|
Уақыты
|
Несеп мөлшері, мл
|
Меншікті салмағы
|
Диурез
|
1
|
06.00-09.00
|
100
|
1.030
|
Күндізгі диурез
КД =
|
2
|
09.00-12.00
|
150
|
1.020
|
3
|
12.00-15.00
|
200
|
1.016
|
4
|
15.00-18.00
|
250
|
1.020
|
5
|
18.00-21.00
|
150
|
1.018
|
Түнгі диурез
ТД =
|
6
|
21.00-00.00
|
100
|
1.016
|
7
|
00.00-03.00
|
70
|
1.020
|
8
|
03.00-06.00
|
180
|
1.028
|
Зимницкий үлгісі бойынша №1 нәтижелер
|
Тәуліктік диурез
ТД =
|
Бүйректің қызметтік жағдайы жайлы қорытынды жасау:
1.Диурез-зәр шығару үрдісі,қалыпты мөлшері 1500-1800 мл
2.Күндізгі диурез түндегіден әлдеқайда жоғары болады. тәуліктік диурез (зәр мөлшері таңғы 6-дан кешкі 6-ға дейін (1-4 порция)); түнгі диурез (зәр көлемі 18:00-ден таңғы 6-ға дейін (5-8 порция))
4. Бүйрек қызметін тексергенде анықталды: 1 минут ішінде 4 мл зәр бөлінді. Несептегі инулин концентрациясы 60 мг / мл, қан плазмасындағы инулин концентрациясы 2 мг / мл құрайды.
№5 тапсырма. «Несеп түзілуінің реттелуі. Қанның иондық құрамының гормональдық реттелуі» тақырыптары бойынша кесте толтыру.
№
|
Гормон мен оны бөлінетін бездің аталуы
|
Қанның иондық құрамының гормональдық реттелуіндегі гормон қызметінің маңызы
|
1.
|
АДГ
|
Судың қайта түзілуін күшейтеді.
|
2.
|
Альдестерон
|
Na+ иондарының қайта сіңуін күшейтеді.
|
3.
|
Натрийуретрлік гормон
|
Na+ иондарының шығуын күшейтеді
|
4
|
Паратгармон
|
Са+ иондарының қайта сіңуін күшейтеді.
|
|
Адреналин
|
Аз мөлшерде сүзілуді төмендетеді, көп бөлінсе түзілуді күшейтеді.
|
№ 6 тапсырма. «Ер адам ағзасының жыныс ағзаларының қызметтері» кестесін толтыру.
№
|
Мүшелердің аталуы
|
Атқаратын қызметі
|
1.
|
аталық безі,
|
Еркек жыныс бездерінде – аталық безде сперматозоидтар, еркек жыныс гормоны – андрогендер түзіледі
|
2.
|
, қосымша жыныс түзілістер
|
Аталық бездің интерстициальдық тіндерінде және шәуетбауда (семенной канатик) стероидтық гормондар - тестостерон мен андростерондар түзіледі.
|
3.
|
жыныс жолдары және мүше
|
Еркек жыныс бездерінде әйел жыныс гормондары да түзіледі (эстрогендер).
|
4
|
|
|
№ 7 тапсырма. «Әйелдердің овариальдық жыныс циклының кезеңдері, оларға сипаттама» кестесін толтыру
№
|
Кезеңдердің аталуы
|
Сипаттама
|
Гормондық реттелуі (қандай гормондар реттейді)
|
1.
|
Аналық жыныс безі:
|
Герминативтік – овогенез, овуляция.
Эндокриндік – эстрогендер, прогестерон, релаксиндер, ингибиндердің түзілуі мен бөлінуі
|
Эндокриндік – эстрогендер, прогестерон, релаксиндер, ингибиндердің түзілуі мен бөлінуі
|
2.
|
Жатыр түтігі:
|
тасымалдау (овуляцияланған жұмыртқа жасушасының жатыр қуысына жылжуы), ұрықтану.
|
овуляцияланған жұмыртқа жасушасының жатыр қуысына жылжуы), ұрықтану.
|
3.
|
Жатыр:
|
жатырда ұрықтың дамуы жүреді, бала көтеру.
|
|
4
|
Жатыр мойны мен қынап жолы:
|
туу жолы
|
|
Орындаған студент ________________Батырханқызы Мерей_______ факультеті стом 008___________ тобы_______
Тақырып қабылданды, уақыты
|
Оқытушы қолы ___________
|
Достарыңызбен бөлісу: |