Сабақ жоспарларының үлгілері (мұғалім іс-тәжірибесінен) Құрастырған: Айтжанова Шаһизада Ахашқызы


Сабақтың тақырыбы: Кальций және қосылыстары



бет3/4
Дата13.06.2016
өлшемі0.55 Mb.
#133760
түріСабақ
1   2   3   4

Сабақтың тақырыбы: Кальций және қосылыстары

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға қазақ халқының ежелден пайдаланып келе жатқан металдар мен құймалар, олардың қасиеттерін, тарихын, кездесетін жерлері туралы білімдерін нығайту.

Дамытушылық:Қолданыстағы заттардың пайдасын, қоғамдағы ролін терең зерттеу. Оқушылардың тіл байлығын дамыту, тез ойлауға дағдыландыру. Картамен жұмыс, пәндермен байланыстыру.

Тәрбиелік: Өз бетімен еңбектену іскерліктерін арттыра отырып оқушылардың танымдық белсенділіктерімен ой өрісін дамытып, шығармашылыққа, іздемпаздыққа, тиянақтылыққа, ізгілікке тәрбиелеу.

Көрнекі құралдар:Са, СаО, НСl, Н2О, фенолфталеин, Са(ОН)2, СuSО4, сынауқтар, стакандар.

Сабақтың барысы: І. Өткен сабақты қайталау:

  1. Металдарға жалпы сипаттама; ПЖО.

  2. Жалпы физикалық қасиеттері.

  3. Жалпы химиялық қаситтері.

  4. Ме активтік қатарын кім ұсынған?

  5. Ме табиғатта қандай түрінде кездеседі?



  • Асыл металдар

  • Ауыр Ме

  • Жеңіл Ме

  • Сұйық Ме

ІІ. Жаңа сабақ:

  1. Хат оқу.

«2030-дың біз барысымыз,

Жетістікке бастайды әр ісіміз.

Өркениетті елімізді көркейтетін

Металдарды оқу парызымыз.»

Кімге: Менделеев үйі,2 подъезд, 4 қабат,

пәтері белгісіз.

Ағылшын химигі Г. Дэви 1808ж


  1. Кальцийдің ПЖО.

Электрондық құрылысы.

Са+20)2)8)8)2 1s22s22p63s23p64s2

Са+2, Са0


  1. Табиғаттағы қосылыстары.

СаСО3,СаSO4*H2O-ғаныш

СаСО3*MgCO3-доломит

Са3(РО4)2- фосфорит

Са5(РО4)2F – фторапатит

▲! Жер қыртысында 5 орында, 3,4 %, адам ағзасында – 1кг.

(оқулықпен жұмыс).

36 параграф. 102бет. «Жадыңда жүрсін»


  1. Физикалық қасиеттері.

«Химиялық портрет»

Алтындай менің ардақтым,

Қорғасындай салмақтым.

Көптен көрмей өзіңді,

Электрондай зар қақтым.

Өзің менің оттегім,

Өмірім сенсіз жоқ менің.

Мінезің мыстай майысып,

Сынаптай сырғып кетпегін.

Шаштарың қара көмірдей,

Мүсінің құйған темірдей.

Кальцийдей менің аппағым.

Өзіңнен асыл таппадым.

▲ 36 параграф.101 бет. Физикалық қасиеттер.

Tбалқу-851о


  1. Химиялық қасиеттері.

А) Жай заттармен әрекеттесуі

! Кодоскоп: кластер



прямая со стрелкой 7175прямая со стрелкой 7176 О2 Cl2

овал 7172прямая со стрелкой 7173прямая со стрелкой 7174

N2 H2

!▲ Тақтамен жұмыс: теңдеулер жазу.


  1. 2Сао2о=2Са+2О-2

  2. Сао+So=Ca+2S-2

  3. Cao+Cl2o=Ca+2Cl2-1

  4. 3Cao+N2o=Ca3+2N2-3

Ә) Күрделі заттармен:

овал 63прямая со стрелкой 7168прямая со стрелкой 7169прямая со стрелкой 7171

H2SO4 HOH→Ca(OH)2әк суы

СО2→СаСО3

Са(ОН)2 – суда нашар ериді

Са(ОН)2→Са+2+2ОН-

Фенолфталеин қызарады.



овал 59прямая со стрелкой 60прямая со стрелкой 61прямая со стрелкой 62

СО2 НCl

CuSO4


  1. Қолданылуы:

Әкті су – мөлдір ерітіндісі. Лабораторияда СО2 анықтау үшін пайдаланады.

Са(ОН)2+СО2→СаСО3↓+Н2О

!▲ Тәжірибе «Дем шығару».


  • Сынауқта Са(ОН)2 оқушы партасында, түтікше арқылы үрлеген кезде, ерітіндіде тұнба пайда болады.

ІІІ. Бекіту. «Химиялық эстафета»

1). Са→СаО→Са(ОН)2→СаСl2→CaSO4→Ca(NO3)2

2). CaO→CaCl2→CaCO3→CaO→Ca(OH)2

IY. Үй тапсырмасы: 36-37 параграф, 104 бет, А(1).



8-сынып
Сабақтың тақырыбы: Қышқылдардың жіктелуі, алынуы, қасиеттері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға қышқылдардың жіктелуі жайлы айтып, қасиеттері туралы түсіндіру.



Дамытушылық: Жаңа сабақты түсіндіре отырып, есте сақтау, ойлау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, уақытты үнемдей білуге, қоршаған ортаны қорғауға тәрбиелеу.



Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілі: сұрақ-жауап, кітаппен жұмыс

Сабақтың көрнекілігі:

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

А) Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу

Ә) Сыныптың тазалығын тексеру

Б) Оқушылардың сабаққа назарларын аудару

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

Кім жылдам?

-Негіздер дегеніміз не?

-Негіздер қаншаға бөлінеді?

-Натрий гидроксидін қандай реакциялар көмегімен алуға болады?

-Негіздердің химиялық қасиеттері туралы айт?

-Негіздердің құрылымдық формуласын жаз?

ІІІ. Жаңа сабақты оқыту:

Қышқылдар дегеніміз – сутек атомы мен қышқыл қалдығынан тұратын қосылыстар. Қышқылдар құрамындағы сутек атомдарын металға ауыстыра алатын күрделі заттар. Құрамындағы сутектің санына қарай қышқылдар бір-, екі- және үшнегізді болып бөлінеді. Құрамында оттек болуына немесе болмауына қарай оттекті және оттексіз болып табөлінеді.



Қышқылдардың жіктелуі 1-кесте


ҚЫШҚЫЛДАР



Оттекті

Оттексіз
прямая со стрелкой 7180 прямая со стрелкой 20 прямая со стрелкой 19 прямая со стрелкой 18


 (бірнегізді)

(екінегізді)

(үшнегізді)


(бірнегізді)

(екінегізді)

Оксидтердің құрылымдық формуласы:



 – тұз қышқылы немесе хлорсутек қышқылы.

 – балқытқыш қышқылы немесе фторсутек қышқылы.

 - азот қышқылы немесе сутек сульфаты.

 – күкірт қышқылы немесе сутек сульфаты.

 – фосфор қышқылы немесе сутек фосфаты.

Қышқылдардың алынауы. Қышқылдарды көбінесе қышқылдық оксидтерге су қосып немесе алмасу реакциясы көмегімен және тікелей жай заттардан синтездеу арқылы алады.

  1. Күкірт (ІV)оксиді сумен әрекеттескенде, күкірт қышқылы алынады:



  1. Зертханада кейбір қышқылдарды алу үшін ( ) қатты тұзға концентрлі күкірт қышқылымен әсер етеді:



  1. Оттексіз қышқылдардың кейбіреуін сутекпен бейметалды тікелей әрекеттестіріп алады:


Көптеген қышқылдар суда жақсы ериді. Олардың ерітінділері қышқылтым дәмі бар күйдіргіш болып келеді. Қышқыл әсерінен күлгін лакмустың түсі қызарады, ал метилоранж қызғылт түске боялады.

Қышқылдардың химиялық қасиеттерге.

  1. Металдар қышқылдармен әркеттескенде, сутек газын бөліп шығарады:



  1. Қышқылдар негіздік оксидтермен әрекеттескенде мысалы, суда ерімейтін темір (ІІ) оксидіне тұз қышқылын құйғанда тұз және су түзіледі:



  1. Қышқылдар мен негіздер өзара әрекеттесіп, бірін-бірі бейтарап нәтижесінде жаңа өнімдер - тұз бен су түзіледі:



  1. Қышқылдар тұздармен алмасу реакциясына түседі.



ІV. Оқушылардың алған білімдерін тексеру:.4-5 жаттығуларды орындау

V. Сабақты бекіту:Тақырыптағы сызбанұсқамен сабақты бекіту.
VI. Үй тапсырмасы:§47. 7-жаттығу.

VII. Сабақты қорытындылау

Сабақтың тақырыбы: Натрий, калий және олардың қосылыстары.
Сабақтың мақсаты:
 
Білімділік: периодтық жүйенің заңдылықтарынан, атом құрылысы мен металдардың жалпы қасиеттері және s-элементтер туралы білімдеріне сүйене отырып, оқушыларды натрий және калийдің өзіне тән қасиеттерімен таныстыру. Оқушыларды натрий және калий қосылыстарының қолданылуымен, олардың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызымен таныстыру арқылы білім мен дағдысын бір жүйеге келтіру.
Дамытушылық: 8 сыныпта сілтілік металдар туралы алған білімдерін кеңейтіп, интерактивті әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың өзара белсенділігін, ой-өрісін, зейінін дамыту.
Тәрбиелік: оқушылардың ойлау қабілеттерін жетілдіру, есте сақтау қасиеттерін дамыту, топпен жұмыс істеуге тәрбиелеу. Білімін қолма қол көрсете алу қасиеттерін ашу. Экологиялық тәрбие беру.
Пәнаралық байланыс: биология, география, медицина, экология.
Сабақтың түрі: проект сабағы
Көрнекілік: интерактивті тақта, тірек-сызба, ватман, маркер.
Реактивтер мен құрал-жабдықтар: натрий хлориді (құрғақ, ерітіндісі), натрий, фенолфталейн, колба, сынауықтар, спирт шамы.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру (сыныпты 4 топқа бөледі)
ІІ. Ой шақыру:
Теңіз суы арқылы құтыда хат келді. Хатта жұмбақ жазылған:
 
Біз ағайынды 5 жігітпіз, бесеуіміз де өткір, кез келген адаммен оңай араласатын ашық-жарқын жігіттерміз. Кейбір көре алмаған жігіттер бізді жүрген жерін сілтейді, тындырады деп өсек айтады. Мінезі тастай онша маңызды жұмыс істемейтін латиф деген ағам азулы қызға үйленді. Ал ағам Нартай істемеген жұмысы жоқ: аспаз да болды, шыны да жасады, қазір тұрмыстық қызмет көрсету комбинатында директор. Менің өзім ауыл шаруашылығында, оның ішінде егін жағында істеймін. Екі інім Рәнтай мен Сартай «жігітім» дей берсең тұтана кетеді, қызбалы. Бағына қарай жақсы қыз кездессе, жақсы болар еді. өздері автоматты сигнал беру жағында жұмыс істейді. Мен және 5 ағайындыларым кім?
Жауабы: Сілтілік металдар. Жұмбақты оқып талдайды. Сабақтың тақырыбы және мақсатымен оқушыларды таныстырады.
ІІІ.Жаңа сабақ.
- натрий және калий, олардың қосылыстары туралы не білесіңдер? (оқушылардың жауаптарын тақтаға жазады)
Тапсырма № 1. осы екі металдарға тақтадағы үлгіні пайдаланып, жарнама жасаңдар. Натрий мен калийдің қаситеттерін тақтаға және дәптерге жазады.
Тапсырма № 2. «Натрий, калий» тақырыбына үлгі бойынша класстер жасауды ұсынады.
1. Химиялық элемент ретінде сипаттау: ПЖ-гі орны, атом құрылысы, табиғатта кездесуі.
Табиғатта калий, натрий қосылыстар түрінде кездеседі. Теңіздің жағасында натрий хлориді галиттер түрінде жиналады. Картадан Қазақстандағы тұзды көлдерді көрсетеді. Арал теңізінің экологиялық проблемасын талқылау.
 

2. Жай зат ретінде сипаттау. Ашылу тарихы: 1807 ж ағылшын ғалымы Г.Дэви калий мен натрийді олардың қосылыстарынан электролиз арқылы алған. 


Физикалық қасиеті: видео көрсету.
 
Химиялық қасиеті: (реакция теңдеулерін тақтаға жазады).
 

Тапсырма № 3. Тәжірибе орындау: Ас тұзының сапалық құрамын анықтау.


IV. Бекіту.
Кластерге қайта оралып, бұрыннан білген және осы сабақтан білген компоненттерді
көрсетеді. Бүгінгі сабақтан не білдім? Бүгінгі сабақтан лаған білімімді келешекте қайда қолдана аламын? Топтар класстерлерін қорғайды.

V. Бағалау.
VI. Үйге тапсырма: § 6.3-6.4. 158 бет – 5, 7 жаттығулар. Сабақта жасаған класстерлерді қосымша әдебиеттер арқылы толықтырып, компьютерлік дизайнмен көркемдеп жасап әкелу.


Сабақтың тақырыбы
Табиғаттағы, химиялық реакциялар тірі организмдер мен адам тіршілігіндегі химиялық реакциялар


Мақсаты
Оқушыларға оттектің, көміртектің, азоттың табиғаттағы айналымы, қасиеттері, қолданылыуы жайында мәлімет беру. Оқыушылардың заттарды элемент тұрғысынан танып, заттардың құрамын жаза білуге үйрету.
 


Күтілетін нәтижелер:

Оқыушылар оттектің, көміртектің, азоттың табиғаттағы айналымы, қасиеттері, қолданылыуы жайында мәлімет алады.Оқыушылар заттарды элемент тұрғысынан танып, мағлұмат пайда юолады, заттардың құрамын жаза білуге үйренеді. 


Керекті жабдықтар Электрондық оқулық, оқулық әдістемелік әдебиеттер, интернет желісі.
Қолданылатын әдіс- тәсілдер Визуалды оқыту «Серпілген сауал»» әдісі арқылы кітаппен жұмыс жасата отырып, сұрау, зерттеушілік әңгіме. «Өкіл» әдісі арқылы жаңа сабақты түсіну. Оттек, азот, көміртек табиғатта таралуы мен маңызын салыстыра отырып түсіну. «Химиялық диктант» әдісі арқылы сабақты қорытындылау, «Бағдаршам» әдісі арқылы бағалау . Кері байланыс.
 
Тапсырмалар Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру. Оқушылардың сұрақ қою және олардың жауаптарына қарай әрекет ету.
Сабақ барысы:
Сабақ кезеңдері: Мұғалім әрекеті Оқушы әрекеті
Кіріспе
Үй тапсырмасын сұрау
1.Ұйымдастыру. Сергіту.

2. математикалық фигуралардың суреттері арқылы топтарға бөлу.


Сабақты «Серпілген сауал» әдісі арқылы бастау. 1.Химиялық реакцияның неше типі бар? Ата! 2. Қосылу реакциясы дегеніміз не? мысал келтір! 3.Айырылу реакциясы дегеніміз не? мысал келтір! 4. Орынбасу реакциясы дегеніміз не? мысал келтір! 5. Орыналмасу реакциясы дегеніміз не? мысал келтір! Оқушыларға дорба лақтыру арқылы сұрақтар қойылады. 1.Сабаққа әзірлеу. Топпен бірлесе топ ережесін еске түсіреді
3топқа бөлінеді

Оқушылар жауап беріп ережесін айтады. Топ мүшелерінің ішінен біреуі мысал келтіріп тақтаға жазады.


Тұсаукесер

АКТ-ны пайдалану арқылы көміртек, азот және оттектің табиғаттағы айналымы жайлы мағлұматтар тыңдату арқылы жаңа сабаққа қызығушылығын ояту. Оқушылар электронды оқулықты тыңдайды, дәптерлеріне жазып алады.




Негізгі бөлім.

Бекіту сұрақтары: Жаңа тақырыппен жұмыс. 


Көміртек, азот және оттектің табиғаттағы айналымы мен маңызы және қолданылуы жайлы жан- жақты сипаттап көрейік. «Өкіл жіберу» әдісімен жүргіземін. Жаңа сабақ материалын дәптерге жазғызу. топ мүшелері орында қалады, өкіл қалған басқа топқа барып мәлімет береді. 3- айналымнан соң топқа келіп топ мүшелеріне келіп айтады.
Постер шығарады.Әр топтан бір оқушы шығып қорғайды. Бағалау критериі арқылы топ сарапшылары бағалайды.
 
Жаңа сабақ материалын дәптерге жазғызамын.
1.Оттектің табиғаттағы айналымы және маңызы, аллотропиялық түрөзгерісі. 2.Көміртектің табиғаттағы айналымы және маңызы. 3.Азоттың табиғаттағы айналымы және маңызы.
Берілген сұрақтардың дұрыс жауабын слайд арқылы көрсетемін. Жауаптарын критерий бойынша бір-бірін бағалайды. Жаңа тақырыппен жұмыс .
Берілген тақырып бөлігін баяндамашы мен топта, басқа топ мүшелеріне баяндап береді, сосын топта ішінде талқылайды.
Керекті мәліметтерді дәптеріне жазып алып отырады.
Оқушылар «Өкіл» әдісі арқылы әр топтан бір оқушыдан шығып постер қорғайды. Содан
кейін оқушылардың қойған сұрақтарына жауап береді. 
Бағалау критерийі :
1. Эстетикалық талғамы - 1 ұпай
2. Шығармашылығы-1ұпай
3. Баяндаушының жеткізуі- 1 ұпай
4. Мазмұны – 1 ұпай
4 ұпай –«5»3 ұпай – «4» 2 ұпай –«3»1 ұпай –« 2»

Оқушылар дәптерлеріне тақырыпты жазып болғасын бір-бірін бағалайды.


Қорытынды

Үйге тапсырма: «Химиялық диктант» интерактивті тақта арқылы, жазылмай қалған сөздерді толықтырып жазып сөйлем шығарып сабақты қорытындылау.


«Бағдаршам» әдісі арқылы бағалау
Кері рефлексия парағын толтыру.
 
Стикерлер арқылы көңіл-күйін білдіреді.
Тақырыптарды оқып келу, Қосымша ақпараттар арқылы реферат дайындау. 1.Алған білімдерін пайдаланады, сараптайды, топпен ақылдасады, сыни ойлайды.
2. Жеке химиялық диктант орындайды.. Жауабын тексереді. Бағалау парағына жазады.

Оқушылар бүгінгі өткен тақырыпқа түсінгендерін бағдаршам түстері арқылы көрсетеді.Қызыл – түсінген жоқпын. Сары – жартылай түсіндім. Жасыл – түсіндім.


Сткерлерін толтырып, іледі.
Оқушылар бағаларын қойғызады.
Үй тапсырмасы:
Табиғаттағы, химиялық реакциялар тірі организмдер мен адам тіршілігіндегі химиялық реакциялар

Сабақтың тақырыбы: Тотығу дәрежесі. Тотығу-тотықсыздану реакциялары

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік. «Тотығу дәрежесі» ұғымын бекіту, тотығу -тотықсыздану ұғымдарын түсіндіру, тотығу-тотықсыздану реакциясын электрон- баланс әдісімен теңестіру дағдысын қалыптастыру.

ә) дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту, бақылап, анализ жасау, салыстыру, себеп-салдарлы байланыстарды табу, қорытынды жасау, алгоритммен жұмыс жасау дағдасын дамыту, пәнге қызығушылығын қалыптастыру.

б) тәрбиелік. Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, еңбек ету дағдысын жетілдіру, оларды логикалық ойлауға, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілі: Сұрақ-жауап, кітаппен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Химиялық элементтердің периодтық жүйесі.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу, отырғызу, түгендеу.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

IІІ. Жаңа сабақты оқыту:

Валенттік электрондары электртерістігі кіші атомдардан электртерістігі үлкен атомдарға ауысатын немесе ығысатын процестер тотығу-тотықсыздану реакциялары деп аталады.

Электрондар беру процесі тотығу, ал қосып алу процесі тотықсыздану деп аталады.Осы реакцияларда электрондарды қосып алатын атомдар немесе иондар тотықтырғыш, ал беретіндері тотықсыздандырғыш болады. Оттек, күкірт және фтор атомдары электрондар қосып алады, яғни өздері тотықсызданады және тотықтырғыштар болып табылады.

Ионды қосылыстардағы ион заряды, полюсті ковалентті қосылыстардағы атомдардың шарты заряды тотығу дәрежесі деп аталады.

Тотығу дәрежесінің мәні осы элементтің атомынан басқа элемент атомына шартты түрде ығысқан электрон санымен анықталады.

Тотығу дәрежесін «+» немесе «-» белгілерімен көрсетеді. Кез келген күрделі қосылыстарда әрбір атомға белгілі бір тотығу дәрежесі сәйкес келеді. Мысалы, HF-да сутектің тотығу дәрежесі +1, ал фтордікі -1.

ТТР екі реакциядан (жарты реакциялар): тотығу және тотықсыздану үрдістерінен тұрады.

Тотығу – атом немесе ионның электрон беруі, мысалы:

Na0-ē=Na+

Iē=I0

N-3-5 ē=N+2

Тотықсыздану – атом немесе ионның электрон қосып алуы, мысалы:

Cr+6+3ē=r+3,

S0+2ē=S-2,

Mn+7+5 ē=Mn+2,

Тотықтырғыш – электрон алушы атом немесе ион, ал тотықсыздандырғыш – электрон беруші атом немесе ион.



Тотықтырғыш

Тотықсыздандырғыш

+nē

- nē

тотығу дәрежесі төмендейді

тотығу дәрежесі артады

тотықсызданады

тотығады

Ең маңызды тотықтырғыштар: күштілері – F2, O2, O3, H2O2, Cl2 (әсіресе сулы ерітіндісі), HClO, HClO3, H2SO4 (тек концентрлісі), патша арағы (концентрлі HNO3 және HCl қоспасы), HNO2, NO2, KMnO4 (әсіресе қышқыл ерітіндіде), MnO2, K2Cr2O2, CrO3, PbO2 және т.б.; әлсіздері – I2, бром суы (Br2+H2O), SO2, Fe3+ және т.б.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет