Сабақ соңында студент қабілетті болады: Дəрілердің өнеркəсіптік өндірісін ұйымдастырудың негізгі қағидаларын зерттеу. ҚТ

«С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» КЕАҚ
НАО «КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА»
Фармацевтикалық технология кафедрасы
Практикалық сабаққа арналған əдістемелік
ңұсқаулар
Баспа: 1
84
беттің 53 беті
ОП: ФӨТ
Кафедра: Фармацевтикалық технология
Практикалық сабаққа арналған əдістемелік ңұсқаулар
Тақырыб: Қауіпсіздік техникасы жəне еңбекті қорғау ережелерін оқып үйрену. Материалдық
балансты сатылар бойынша жəне дайын өнім бойынша құрастыру. Өнеркəсіптік регламент.
Күрделі ұнтақтарды алу. Дəрілік жинақтар. Ұнтақтау. Елеу. Араластыру.
Курс: 3
Пəн: Дəрілердін өндірістік технологиясы

Сабақ № 1 
Қауіпсіздік техникасы жəне еңбекті қорғау ережелерін оқып үйрену. Материалдық
балансты сатылар бойынша жəне дайын өнім бойынша құрастыру. Өнеркəсіптік регламент.
Күрделі ұнтақтарды алу. Дəрілік жинақтар. Ұнтақтау. Елеу. Араластыру
.
Сабақ соңында студент қабілетті болады:
Дəрілердің өнеркəсіптік өндірісін ұйымдастырудың негізгі қағидаларын зерттеу. ҚТ
бойынша нұсқаулықтан өту. Ұнтақтау, елеу, араластыру процестерін оқып үйрену. Ұстаз-
теориялық жағынан негіздеуге Ұнтақтағыш, елеуіш жəне араластырғыш машиналарын
қолданылуын теориялық негіздеуге үйрену. Өндірістің күрделі ұнтақтарды зауыттық жасауға жəне
өндірістің материалдық балансын есептеу, техникалық-экономикалық көрсеткіштердің сатылары
жəне жалпы үдерісі бойынша ерекшеліктерін қарастыру.
3 тапсырмалар :
4 ақпараттық дидактикалық блок:
Химиялық жəне фармацевтикалық кəсіпорындарда өндірісті ұйымдастырудың өзіндік
ерекшеліктері бар. Фармацевтикалық кəсіпорындарда дəрі-дəрмек өндірісі цех қағидаты бойынша
ұйымдастырылады жəне бір-бірімен байланысты мамандандырылған цехтардан тұрады.
Цех-біртекті процестерді (экстракция, буып-түю жəне т.б.) орындауға немесе бір типті
өнімді (таблетка, аэрозоль, ампула жəне т. б.) шығаруға арналған негізгі өндірістік бөлім. Өз
кезегінде, əр цехта технологиялық процесті құрайтын бірдей операциялар жүзеге асырылатын
бірнеше учаскелер бар. Мысалы, таблетка цехында келесі аймақтар болуы мүмкін:
ингредиенттерді араластыру, түйіршіктеу, түйіршікті кептіру, басу жəне т. б.
Орындалған жұмыстың сипатына қарай цехтар негізгі, қосалқы жəне қосалқы болып
бөлінеді.
Негізгі цехтарда зауыттың негізгі өнімдерін (таблетка, Фитохимия, жақпа жəне т.б.)
өндірумен айналысады.
Қосалқы цехтар кəсіпорынның өндірістік бағдарламасына қатысады жəне негізгі цехтарға
(жөндеу шеберханалары, паросил цехы, зертханалар жəне т.б.) қызмет көрсетеді.
Қосалқы цехтардың (кəсіпорындардың) өндіріспен тікелей байланысы жоқ, бірақ олардың
өнімдері өндірісте толық немесе ішінара пайдаланылады (картон-типографиялық цех).
Цехтағы машиналар мен аппараттардың орналасу түрлері:
- цехтың орналасуы;
- технологиялық процесс барысында орналасуы;
- аралас орналасу.
Машиналар мен аппараттарды ең аз шығынмен дайын дəрілік препараттарды шығару
барынша жоғары болатындай жəне қысқа мерзімде жүзеге асырылатындай етіп орналастыру
қажет. Ол үшін келесі шарттарды сақтау қажет:
- шикізаттың, қосалқы материалдардың, Дайын бұйымдардың қозғалысы ең қысқа болуы
жəне бір бағытта өтуі тиіс (Технологиялық процесте қарсы ағындарға жол берілмейді);
- өндіріс ағындары бір-біріне кедергі жасамауы керек.
Өндірістің цехтық орналасуы кезінде біртекті жабдық бір цехқа орналастырылады.
Мысалы, барлық ұсақтау машиналары ұсақтау цехында, орау машиналары-орау машиналарында
жəне т.б. аппаратураның бұл орналасуы əсіресе бір цехтан екінші цехқа тасымалдау кезінде
ыңғайсыз жəне өндірістік циклды кешіктіреді, бұл дайын өнімнің өзіндік құнының қымбаттауына
əкеледі.
Технологиялық процесс барысында машиналар мен аппараттардың орналасуы ең тиімді
жəне ыңғайлы. Олардың арасындағы қашықтық бір құрылғының жұмысы екіншісіне кедергі
келтірмейтіндей, өнімнің қозғалыс жолы ұйымдастырылған, өнімдер стандартты, сапалы жəне
қысқа мерзімде шығарылады.
Химиялық жəне фармацевтикалық өнімдерді өндіруде машиналар мен құрылғылардың
аралас түрі жиі кездеседі.
Соңғы жылдары ағынды автоматтандырылған желілер кеңінен танымал болды, олар
технологиялық операцияларды дəйекті түрде орындайтын машиналар мен аппараттардың бір-
бірімен біріктірілген топтары болып табылады. Мысалы, ампулалық цехтағы ағын желісі
ампулаларды жууды, оларды ерітіндімен толтыруды, ампулаларды тығыздауды, тексеруді жүзеге
асырады: тығыздау сапасы, ампуладағы ерітіндінің тазалығы жəне т. б.