Сабаққа әдістемелік нұсқау 7М05123 «Биотехнология»
Саңырауқұлақ препараттары
жүктеу/скачать 0.76 Mb.
|
| Саңырауқұлақ препараттары. Энтомопатогенді саңырауқұлақтардың жүздеген түрі белгілі, бірақ болашағы бар екі саңырауқұлақ тобы — Euascomycetes мускаридті Саңырауқұлақгары және Entomophtohraceae тұқымдастарының энтомотрофты саңырауқұлақтары.
Негізгі назарды келесі патогенді саңырауқұлақтар аударады: ақ мускардина қоздырғьпны (Веаuvегіа туысы), жасыл мускардина қоздырғышы (Меtarhizium туысы) және Еnthomophthora (сорушы жәндіктерді зақымдайды). И. И. Мечников нан қоңызынан жасыл мускардинаны ашып және оны Меtarhizium аnisop1іае саңырауқүлағы препаратына қолдануына байланысты, өсімдіктерді қорғаудың жаңа бағытын қалады. Саңырауқұлақтардың көбінде инфекциялар қөздырғышы конидиялар болып табылады. Бактериялар мен вирустарға қарағанда саңырауқұлақтар, жәндік денесіне ас қорыту жүйесі арқылы емес, тікелей кутикула арқылы енеді. Жәндіктердің кутикуласына енген конидий өсу түтігінен денеге енеді; жиі бұл процесс токсиндердің қалыптастырылуымен жүреді. Егер штамм токсинді аз өндіретін болса, мицелий жәндіктің бүкіл денесі тез толтырады. Басқа микроағзалардан айырмашылығы жәндіктерге енген Саңырауқұлақ қоздырғьгаггары дамудың әр түрлі кезеңдерінде орын алуы мүмкін (қуыршақ сатысында немесе имаго). Саңырауқұлақтар тез өседі және жоғары репродуктивті қабілеті бар. Саңырауқұлақ препараттары тиімді болуы үшін, олар маусымының және оңтайлы концентрациясын белгілі бір уақытта пайдаланған тиіс. Бұл үшін саңырауқұлак, жарақаттарының этиологиясын және олардың жәндіктермен озара эрекеті туралы білу тиіс. Бұл саңырауқұлақ негізінде тиімді және қол жетімді пестицидтерді алуға ықпал етеді. Қазіргі уакытта, шектеулерге қарамастан, саңырауқұлақ препараттары кеңінен зерттелген және зиянкестермен күрес үшін қолданыла болатын бастады. Меtarhizium аnisop1іае - белгілі энтомопатогенді саңырауқұлақ, 100 жыл бұрын жасыл мускарилті саңыраукұлақ ретінде сипатталған. Бұл саңырауқұлақтар жайылым сілекейлі қандаланы және қант қамысының зиянкестеріне эсер етеді. Оңтүстік Тынық мұхиты аймағы аралдарында пальманың ірі зиянкестері болып мүйізтұмсық қоңызының санын бақылау үшін пайдаланылатын саңырауқұлақ вируспен ұштастырылып дайындалады. Күріш зиянкестері - қоңыр шиланмен қарсы күресу шараларында қолдануы туралы дэлелдер бар. Verticilium lecanii жалғыз энтомапатогенді саңырауқұлақ, оның негізінде өндірістік масштабта батыста препараттарды өндіреді. Оның зертгеулері 80-ші жылдардың басында басталды. Бұл ағза біте мен алейроцид санын бақыпауға мүмкіндігі бар. Hirsutella thom цитрус кенелерінің саның бақылау үшін АҚШ-та «Микар» препаратын өндіруде пайдаланған. Препаратгың шығарылуы тоқгатылған, себебі ол үмітгі ақтай алмады. Боверин отандық саңырауқұлақ препараты, оны Beauveria bassiana (Ваls.) Vuill конидиоспоралар негізінде жасайды. Препаратгы титрі 2-6 млрд. конидиоспор/г ұнтақ ретінде шығарады. Жеке химияпық пестицидтер үшін соңгы 10 есе қабылданған нормада дозасын азайту үшін химикаттар (хлорофос, фозалон, севин) бірлесе отырып, пайдаланылған. Боверин қолда бар ең үздік химиялық пестицид. Жэндікті жұқтырған кезде В. Ваssiana боверицин, циклодепсипептид-токсин бөледі. Боверин адам мен жылы қандыларға қауіпсіз, өсімдіктерді күйікке шалдықгырмайды. Саңырауқұлақ препараттарының болашағы айқын. Алайда, зиянкестер этиологиясын түсіну үіпін ауқымды ғылыми-зерттеу қажет. Ол өсімдіктер, зиянкестер мен биопестицидов арасьшдагы өзара салдарларын алдын ала мүмкіндік береді. Өткен жыл жетістіктері физиологиясы, биохимия және генетика саңырауқүпақтар зерттеу үшін іргелі гендік инженерия әдістерін қолдануға көрсетеді. Бүл олардың негізінде неғүрлым түрақты және тиімді қүрамдар қүруға, мүмкін және, демек, екеуі Саңырауқұлақ өндіруге үлкен қызығуілылық экелуі мүмкін. жүктеу/скачать 0.76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|