Сабақты бекіту Сабақты қорытындылау Үйге тапсырма беру Сабақ жоспары

1.Үй тапсырмасы.Халық күйі «Ақсақ құлан» суреттеу.

2.Домбыра туралы аңыз.

3.Домбыра аспабының құрылысымен танысу.

4.Музыка сауаты.Домбырада ойнайтын он саусақ.

5.Муызка тыңдау.Н.Тлендиев «Ата толғау»

6.Қобыз аспабымен танысу.

7.Қобыз аспабында күй тыңдау. Орн: Жаргөлбай Риза

8.Ұлттық аспаптармен танысу.

9.Аспапта ойнау.Ұллтық аспаптар.Жұмабай Гүлнұр «Жұмырлы қылыш»

10.Сабақты қорытындылау сөзжұмбақ шешу.

11.Үйге тапсырма .Сазды аспаптар сыры тақырыбына сурет салу.

Халық күйі «Ақсақ құлан».Басты кейіпкерледі суреттеу.

«Ертеде бір аңшы жігіт болыпты ,сол аңшы жігіт биік таудың қиясын,қалың қарағайдың арасын тұрақ еткен бұғы маралдан аулап,кәсіп етсе керек.Бірде жолы болып, биік таудың қиясынан теңділ марал атып алады да ,маралды етекке түсіру үшін ішек-қарынын ақтарып алып тастайды.

Содан арада айлар өткенде аңшы жігіт аң атуға ұрымтал жер еді ғой деп баяғы теңбіл маралды атқан жерге соқса,құлағынан бір ызыңдаған дауыс естіледі.Барлап қараса,өткенде атқан маралдың ішегін қарға-құзғын іліп ұщқан болу керек,қарағайдың бұтағына қос тін болып керіліп қалғанын көреді.Ызыңдаған дыбыстың сол ішектен шығып тұрғанын аңғарады.Қарағайдың бұтақтарына керіле кепкен ішекті сәл ғана жел тербесе ызыңдап,жанағ жайлы дыбыс шығарады.Оның өзі бірде уілдеп,бірде сарнап,енді бірде сыңсып жылағандай болып ,аңшы жігітті алуан түрлі күйге түсіреді.

Сол жерде аңшы жігіт «қой мына қос ішекке тіл бітейін деп тұр екен,бір амал жасайын»-деп ішекті үйге алып келеді де,бір аспап жасап,соған қос ішекті тағады.Содан тартып көрсе,шынында да қос ішекке тіл біткендей сұңқылдап қоя береді.Бұл аңшы жігіттің ғана жанын жадыратып қоймады,тыңдаған жанның бәрін ұйытады.Осылайша домбыра көптің сүйіп тыңдайтын аспабына айналады.

Сайрап отыр бұл ағаш.

Қолымдағы ағашым-

Алып жүрген домбыра.

Домбыра күнә деген сөз,

Тек айтқан домбыра.

Таңда мақшар болғанда

Кімнің жақсы-жаманын,

Алла білер соңында...

...Ішегін күнә десеңіз,

Жұмақтан келген қойдікі,

Пернесін күнә дейсіз бе?

Есебі ол-пәннің он екі !

Құлағын күйнә десеңіз.

Хазіреті біләлдің,

Құлағы екен деседі.

Тиегні күнә демеңіз

Шиеленген сыр шешеді!

Зауықты күнә демеңіз,

О да айтпен тойдікі.

Сазды күнә демеңіз,

Атамыз атам пайғамбар

Жеті сазбен дерге кеп

Күй шертіпті денег бар.

Ол күндегі о да саз,

Бұл күндегі бұ да саз

Сазды күнә деп жүрген

Молдеке сенің ақылың аз.

1.Оң қол саусақтарымен ішекті қағу әдісі.Оң қолдың сұқ саусағымен бас бармақты жоғары-төмен,ерсілі-қарсылы ішекті қағу арқылы дыбыс пайда болады.Сұқ саусақпен ішекті төмен қаққанда,бас бармақ ішекке тимей,сұқ саусақ бүгіліп,ол бас бармақтың астында жатады.Осылайша алама-кезек,арлы-берлі,жоғары-төмен ішекті қайғу керек.

Енді оған нар түйенің терісінен жасалған шанақ,ортекенің мүйізінен ойылған тиек,бесті айғырдың құйрығынан тартылған қыл ішек жетпей тұр.Осылар болса, аспабың сайрағалы тұр екен» дегени кеңес береді.Қорқыт ұйқысынан ояна сала,осы айтылғандардың бәрін жасайды.

Қарағайдың түбінен,

Қайрап алған қобызым.

Үйеңкінің түбінен,

Үйріп алаған қобызым-деп қобызды қолына алған кезде қобыз сарнап қоя беперді.Қобыз үнін бар табиғат,ұшқан құс,ескен жел,жүгірген аң, бәрі тоқтай қалып,құлақ түре тыңдапты.

1.сілікіп ойналатын аспап түрі.и /асатаяқ/

2.Қазақтың ұлттық аспабы./домбыра/

3.Аңға шыққанда ,діни жоралғыларда ,жауынгерлік жорықтарда пайдаланатын ұрмалы аспап. /дабыл/

4.Бақташылардың қурайдан жасалатын ең сүйікті аспабы./сыбызғы/

5.Тілшесін саусақпен шалып ойнау арқылы ойналатын музыкалық аспап. /шаңқобыз/