Саба›тыЈ та›ырыбы : Халы› ауыз Щдебиеті Саба›тыЈ ма›саты

Щ) тЩрбиелік мЩні бар мысалдар келтіре отырып о›ушыларды елін,жерін,Отанын сЇюге тЩрбиелеу;

б) о›ушылардыЈ білімін ба›ылау ар›ылы мЩнерлеп о›у“а да“дыландыру;

Саба›тыЈ тЇрі: дЩстЇрлі саба›

Саба›тыЈ Щдісі: с±ра›-жауап, тЇсіндіру, т.б

Саба›тыЈ кйрнекілігі:, кітаптар, т.б

ПЩнаралы› байланыс: тарих, ›аза› тілі

Саба›тыЈ барысы:

а) °йымдастыру кезеЈі:

О›ушылармен амандасу,тЇгелдеу, о›у ›±ралдарын тексеру, сыныптыЈ тазалы“ына кйЈіл бйлу. О›ушылардыЈ зейінін саба››а аудару.

Демалыста о›ы“ан шы“армаларын с±раймын. О›ушылар“а бірнеше с±ра›тар ›оямын.

Ауыз Щдебиеті — хал›ымыздыЈ асыл м±расы. Ол — тйгілген сйз маржаЈдарына бай. Онда хал›ымыздыЈ “асырлар бой“ы басынан кешірген тарихи белестері, елініЈ тЩуелсіздігі жолында“ы ерлік, батырлы› ›имылдары, халы›тыЈ Щдет-“±рпы, салт-дЩстЇрі, арман-мЇддесі, ›иялы, жастардыЈ кіршіксіз пЩк махаббаты сйз йнерімен кестеленген.

Б±л тарау“а т±рмыс-салт жырлары, ма›ал-мЩтелдер, ж±мба›тар, аЈыз- ЩЈгімелер, батырлы› дастан мен лиро-эпосты› жырлар, шешендік сйздер Їлгілері сия›ты ауыз ЩдебиетініЈ Щр тЇрі енген.

Оларды о›ып-Їйрену Їстінде ЩдебиеттіЈ кйркемдік Щлеміне енесіндер. Асыл сйз йрнектерімен сусыЈдап, рухани жан дЇниелеріЈ байи тЇседі.

Ауыз Щдебиетінен сусындама“ан, нЩр алма“ан бірде-бір шынайы суреткер бол“ан емес. Ауыз Щдебиеті — олардыЈ ›±нарлы топыра“ы

Ауыз Щдебиеті — талай “асырлар жемісі. Халы› жыраулары, жыршылары, ертегішілері оны сонау ы›ылым заманнан рухани асыл ›азына ретінде са›тап, ±рпа›тан-±рпа››а м±ра етіп, бЇгінгі біздіЈ дЩуірімізге жеткізген.

Т±рмыс-салт жырлары ма›алдар ж±мба›тар

ертегілер

аЈыз ЩЈгімелер мЩтелдер

шешендік сйздер айтыстар

Білімді бекіту:

итілген та›ырып›а байланысты бірнеше с±ра›тар ›оямын.

1. 
   љаза› Щдебиеті нешеге бйлінеді?
   
2. 
   Ауыз Щдебиеті дегеніміз не?
   
3. 
   Ауыз Щдебиеті ›андай салалар“а бйлінеді?
   

О›ушылырдыЈ жауаптарына ,саба››а белсене ›атысып отыр“андарына ›арай білімдері ба“аланады.

КЇні: ПЩні: ›аза› Щдебиеті Сыныбы: 9

а) о›ушылардыЈ ойлау ›абілетін саба››а деген ›ызы“ушылы“ын арттыру жЩне негізгі мЩселелерге аса кйЈіл бйлуге Їйрету;

Щ) тЩрбиелік мЩні бар мысалдар келтіре отырып о›ушыларды елін,жерін,Отанын сЇюге тЩрбиелеу;

б) о›ушылардыЈ білімін ба›ылау ар›ылы мЩнерлеп о›у“а да“дыландыру;

О›ушылармен амандасу,тЇгелдеу, о›у ›±ралдарын тексеру, сыныптыЈ тазалы“ына кйЈіл бйлу. О›ушылардыЈ зейінін саба››а аудару.

®йге берілген тапсырманы с±раймын. О›ушылар“а бірнеше с±ра›тар ›оямын.

1. «Шдебиет» деген сйз ›ай тілден енген?

2. љаза› Щдебиеті нешеге бйлінеді?

3. Ауыз ЩдебиетініЈ жазба Щдебиетінен ›андай айырмашылы“ы бар?

4.Ауыз Щдебиеті ›андай салалар“а бйлінеді?

љаза› ауыз ЩдебиетініЈ Їлкен саласы-т±рмыс-салт жырлары. КЇнделікті т±рмыста йлеЈ айту ›аза›тыЈ еЈ ›асиетті салты бол“ан. Ондай йлеЈдерді,жырларды сонды›тан да т±рмыс- салт жырлары деп атайды.

Бесік жыры т±саукесер жыры жар-жар

тойбастар

беташар бата-тілек

жо›тау наурыз жыры

Білімді бекіту:

итілген та›ырып›а байланысты бірнеше с±ра›тар ›оямын.

1. 
   Т±рмыс-салт жыры дегеніміз не?
   
2. 
   љандай тЇрлерін білесіЈдер?
   

О›ушылырдыЈ жауаптарына ,саба››а белсене ›атысып отыр“андарына ›арай білімдері ба“аланады.

а) о›ушылардыЈ ма›ал-мЩтелдер туралы білім,білігін тереЈдету,салыстыру,ажырата білу да“дылары мен о›у,талдау машы›тарын ›алыптастыру;

Щ) ана тілін арда›тап ба“алай білуге,сйз ›адірін тереЈ ±“у“а тЩрбиелеу;

б) о›ушылардыЈ логикалы› ойлауын,ой дЩлдігін дамыту,сййлеу мЩдениетін жетілдіру,тЇрлі амал-тЩсілдер ар›ылы іздендіре отырып шы“армашылы››а баулу;

О›ушылармен амандасу,тЇгелдеу, о›у ›±ралдарын тексеру, сыныптыЈ тазалы“ына кйЈіл бйлу. О›ушылардыЈ зейінін саба››а аудару.

®йге берілген тапсырманы с±раймын. О›ушылар“а бірнеше с±ра›тар ›оямын.

1.љаза› Щдебиеті нешеге бйлінеді?

2. Т±рмыс-салт жырлары ЩдебиеттіЈ ›ай тЇріне жатады?

3. Салт йлеЈдерініЈ ішінде ›айсысын кйп ›олданады?

4. Не себепті баланыЈ т±сауын ала жіппен кеседі?

Та›та“а ма›ал-мЩтелдер жазыл“ан форматты іліп, онда“ы ма›ал-мЩтелдерді о›ушылар“а о›ыту.

Білім ›ымбат,білу ›иын.

Ы›ыласты шЩкіртке саба›тыЈ ауыры жо›,

Ы›ылассыз шЩкіртке ±стаздыЈ тЩуірі жо›.

-Балалар,б±л ма›алдарды біздіЈ саба“ымыздыЈ ±раны етіп алса›,жаЈа саба“ымыз не туралы екенін аЈ“ару“а болады. Демек, бЇгінгі жаЈа саба›тыЈ та›ырыбы...

-- Ма›ал-мЩтелдер.

--Д±рыс,балалар, олай болса жаЈа саба›ты зейін ›оя м±›ият тЇсініп алыЈдар. Содан соЈ жаЈа та›ырып›а байланысты ж±мыстар жЇргіземіз.

Ма›ал-мЩтелдер –халы› даналы“ыныЈ,кйрегендігініЈ айнасы,тіл байлы“ыныЈ алтын ›азынасы. Ма›ал-мЩтелдер-ймір шынды“ыныЈ кйрінісі,халы›тыЈ кейінгі ±рпа››а ›алдыр“ан йсиеті,ймір сЇру ЩрекетініЈ ережесі.

«СйздіЈ кйркі- ма›ал» деп тегін айтылма“ан. Ма›ал-мЩтелдерді адам баласы йзі айтайын деген оймен орайластырып,орынды ›олданса,сйзі мірдіЈ о“ындай йткір,кйЈілге ›онымды, кйркем Щрі бейнелі болады. Ма›ал –мЩтелдер сйзбен тереЈ мазм±нды ойды бере алады

Халы› даналы“ыныЈ айнасы

Халы›тыЈ ±рпа“ына йсиеті

Асыл сйз ›азынасы.

имір сЇру ережесі

(Жолда жЇру,суда жЇзу,›ауіп. Ереже

Ма›ал-халы›тыЈ ймірден ал“ан тЩжірибесініЈ,ой-т±жырымыныЈ ›орытынды жиынты“ы,ай›ын ойды Їлгі-йнеге, а›ыл ретінде ›ыс›а ›айырылып, кйркем бейнелеп жеткізетін халы›тыЈ дана,на›ыл сйзі.

Ой,тияна›ты,дЩлелді

Ая›тал“ан сййлем

салыстыру

Екі бйлімді

Ма›ал-мЩтелдер ›осарлана айтыл“анымен,олар бір-біріне туыс бол“анмен,екеуініЈ йзара айырмашылы›тары бар. Ол айырмашылы›тар ма›ал мен мЩтелдіЈ ойды тЇйіндеу жа“ынан да, ›±рылымы жа“ынан да бай›алады. Мысалы: «То›па“ы кЇшті болса,киіз ›азы› жерге кірер» деген ма›алды алса›,б±л ма›ал екі жай сййлемнен т±рады. М±нан ма›алдардыЈ кйбіне екі бйлімнен т±ратынын білеміз. ОныЈ Їстіне ма›алдарда ой тияна›ты болады. АлдыЈ“ы ой екінші тЇйінді пікірдіЈ шарты тЇрінде келеді. Я“ни киіз ›аза›тыЈ жерге кіруі то›па“ыныЈ кЇшті болуына байланысты. Сонымен ›атар ма›алдарда бір-біріне ›арама-›арсы ±“ымдар мен нЩрселерді салысстыру ар›ылы ой-пікірді ай›ындай тЇсу тЩсілі басым келеді. Мысалы: «Біреу тойып секіреді,біреуі тоЈып секіреді», «Ер жігіттіЈ екі сййлегені-йлгені,ЕменніЈ иілгені –сын“аны» деген ма›алдардан дЩлелдеу мен ›орытынды пікір бірдей жЇріп отыратынын бай›аймыз. МЩтел ма›ал“а ›ара“анда ойды а›ырына дейін жеткізбей,топшалап,болжам ретінде тЇсіндіретін, сййлем тЇрінде де, сйз тіркесі тЇрінде де келетін фразеологиялы› бірлік.

Сййлем немесе сйз тіркесі

топшылау

љорытынды пікір, дЩлелдеу жо›

МЩтел ›±рылысы ойды тЇйіндеу жа“ынан ма›алдан йзгешерек. «Шлін білмеген Щлек», «Кйппен кйрген ±лы той» деген мЩтелде т±спал “ана бар,ма“ына ашы› емес,›орытынды пікір жо›. Оны, бейнелік сйз айшы“ы ар›ылы берілген ойды тыЈдаушы йзі топшалайды. МЩтелде тияна›ты т±жырым да болмайды.

Ма›ал-мЩтелдердіЈ та›ырыптары Щр алуан. Ол халы›тыЈ Щлеуметтік шаруашылы›,рухани ймірін тЇгел ›амтиды.

№Ма›ал-мЩтелдерТа›ырыптары1

2

3

4

6

7Денсаулы›-зор байлы›

Досы кйпті жау алмайды,.....

...............

Ата кйрген о› жонар,........

...............

Ерді намыс йлтіреді, ..................

йнер-білім

...........

ЕЈбек

...........

..........

КЇні: ПЩні: ›аза› Щдебиеті Сыныбы: 9

Щ) о›ушылардыЈ бойына Щдептілік,инабаттылы›,›арапайымдылы› ›асиеттерін ›алыптастыру;

б) о›ушылардыЈ білімін ба›ылау ар›ылы мЩнерлеп о›у“а да“дыландыру;

Саба›тыЈ тЇрі: аралас саба›

Саба›тыЈ Щдісі: с±ра›-жауап, тЇсіндіру, т.б

Саба›тыЈ кйрнекілігі:, кітаптар, суреттер т.б

ПЩнаралы› байланыс: тарих,Щн-кЇй

Саба›тыЈ барысы:

а) °йымдастыру кезеЈі:

О›ушылармен амандасу,тЇгелдеу, о›у ›±ралдарын тексеру, сыныптыЈ тазалы“ына кйЈіл бйлу. О›ушылардыЈ зейінін саба››а аудару.

®йге берілген тапсырманы с±раймын. О›ушылар“а бірнеше с±ра›тар ›оямын.

љаза› хал›ында нЩрестеніЈ дЇниеге келуі Їлкен ›уаныш болып тойлан“ан. ОтбасыныЈ арманы мен тілегі, алтын тірек-діЈгегі, ерлі-зайыптылардыЈ сЇйеніші мен ›уанышы — бала.

Сонды›тан да ›аза› хал›ыныЈ ертегі, йлеЈ-жырларыныЈ кйбінде зары››анда кйрген ±лдарыныЈ батыр, йнерлі болып суреттелуі "Атадан ±л туса екен, ата жолын ›уса екен, еліне ›ор“ан болса екен" деген тілектен ту“ан.

АдамныЈ тууынан бастап, ›артай“ан“а дейінгі ймір жолыныЈ Щр кезеЈін атап йту, о“ан арнап йлеЈ-жыр шы“ару ›аза› хал›ыныЈ ежелгі дЩстЇрі бол“ан. Бала ту“анда елді жинап "шілдехана" жасау, азан ша›ырып, ат ›ой“ызу, бесікке салу, ая“ын апыл-тапыл баса баста“ан кезде "т±сау кесу", ал“аш рет жол“а шы›са "то›ым ›а“ар", бес жас›а келгенде "ат›а мінгізу", мектепке о›у“а бар“анда "тіл ашар" тойларын жасау секілді салт-дЩстЇрлер са›тал“ан. Осындай салттан ту“ан йлеЈніЈ бірі — бесік жыры. Баланы бесікке салуды ›аза›тар ›уанышпен тойлап йткізген. М±ны да ойын-сауы››а айналдыр“ан. Онда айтылатын йлеЈ-жырларда жас бала дені сау, еЈбек сЇйгіш, йнерлі, елін ›ор“аушы ер-азамат болып йссе екен деген тілек бай›алады.

"Бесік жырында " ананыЈ бала“а деген мейірі, махаббаты жырланады.

МЩселен:

Шлди, бйпем, Щлди-ай!

Айналайын шыра“ым,

Кйлге біткен ›±ра“ым.

Жа“амда“ы ›±ндызым,

Аспанда“ы ж±лдызым,

Шлди, бйпем, Щлди-ай!

итілген та›ырып›а байланысты бірнеше с±ра›тар ›оямын.

1. 
   љаза› Щдебиеті нешеге бйлінеді?
   
2. 
   Т±рмыс-салт жырлары ЩдебиеттіЈ ›ай тЇріне жатады?
   
3. 
   Салт йлеЈдерініЈ ішінде ›айсысын кйп ›олданады?
   
4. 
   Не себепті баланыЈ т±сауын ала жіппен кеседі?
   

О›ушылырдыЈ жауаптарына ,саба››а белсене ›атысып отыр“андарына ›арай білімдері ба“аланады.

КЇні: ПЩні: ›аза› Щдебиеті Сыныбы: 9

Щ) о›ушылардыЈ бойына Щдептілік,инабаттылы›,›арапайымдылы› ›асиеттерін ›алыптастыру;

б) о›ушылардыЈ білімін ба›ылау ар›ылы мЩнерлеп о›у“а да“дыландыру;

Саба›тыЈ тЇрі : ДЩстЇрлі саба›

Саба›тыЈ Щдісі : с±ра›-жауап,шы“армашылы› іздену

Саба›тыЈ кйрнекілігі : кітаптар,электронды о›улы› т.б

ПЩнаралы› байланыс : тарих,Щн-кЇй

Саба›тыЈ барысы :

а) °йымдастыру кезеЈі :

О›ушылармен амандасу,тЇгелдеу,о›у ›±ралдарын тексеру.СыныптыЈ тазалы“ына кйЈіл бйлу.О›ушылардыЈ зейінін саба››а аудару.

®йге берілген тапсырманы с±раймын. О›ушылар“а бірнеше с±ра›тар ›оямын.

1. 
   љаза› Щдебиеті нешеге бйлінеді?
   
2. 
   Т±рмыс-салт жырлары ЩдебиеттіЈ ›ай тЇріне жатады?
   
3. 
   Салт йлеЈдерініЈ ішінде ›айсысын кйп ›олданады?
   
4. 
   Не себепті баланыЈ т±сауын ала жіппен кеседі?
   

АдамныЈ дЇниеге келуі ›андай заЈды ›±былыс болса, дЇниеден йтуі де сондай заЈдылы›. Туу, йсу, йлу, ›айта жаЈ“ыру — таби“ат›а тЩн нЩрсе. Адам да — таби“аттыЈ перзенті. Адам дЇниеге жылап келіп, жылап кетеді. Тіршіліктегі ›уаныш сезімін, ймірініЈ Щр кезеЈін йлеЈ-жырмен йрнектеу ›андай заЈды болса, йліммен байланысты ›ай“ы, м±Ј-шерді де осылай атап йту ежелгі ел дЩстЇрі бол“ан. љаза›тыЈ ±лы а›ыны АбайдыЈ "Ту“анда дЇние есігін ашады йлеЈ, йлеЈмен жер ›ойнына кірер денеЈ" деуі осы жа“дайды сипаттаудан ту“ан. Адам йлімімен байланысты кеЈілдегі м±Ј-шерді, ›ай“ы-›асіретті сырт›а шы“ар“ан йлеЈ-жырларды кйЈіл-кЇйімен байланысты ту“ан шы“армалар дейміз. Олар ›оштасу, естірту, жо›тау болып Їшке бйлінеді.

љоштасу. љоштасу йлеЈініЈ негізіЈде белгілі бір ›ай“ылы хал жатады. љаза› хал›ы йзініЈ тарихында талай ауыр кЇндерді басынан кешірді. Жат ж±ртты› жаулармен со“ыс кезінде кір жуып, кіндік кескен жерін тастап, ›оныс аудару“а тура келді.

Тіпті тынышты› заманныЈ йзінде де халы›тыЈ аяулы а›ындары, шешендері, жыршылары елініЈ хан-с±лтандарымен келісе алмай, бас›а жа››а кетуге мЩжб±р бол“ан кездер бар. СондайлардыЈ кейбіреулері патша Їкіметімен, бай, болыстармен ±стасып, Сібірге жер аударылды. КЇтпеген жерден сЇйікті баласынан, сЇйген жарынан айырылды. Міне, осындай жа“дайлар“а байланысты ›оштасу йлеЈдері пайда болды.

љоштасу йлеЈдерініЈ та›ырыбы Щр алуан болса да, мазм±ны, тЇрі тйркіндес келеді. ОлардыЈ ›ай-›айсысында болса да кйЈіл кЇйі, еліне, жеріне, “ашы› жарына, ата-анасына, ту“ан-туыс›анына деген махаббат, сЇйіспеншілік сезімі білдіріледі.

Кітаппен ж±мыс: Кітаптан йлеЈдерді мЩнерлеп,на›ышына келтіре о›иды.

Шы“армашылы› ж±мыс: «љоштасу», « Естірту», «Жо›тау», туралы тЇсініктерін айтады.

Білімді бекіту:

итілген та›ырып›а байланысты бірнеше с±ра›тар ›оямын.

1. 
   КйЈіл-кЇйді білдіретін жырлар“а ›андай жырлар жатады?
   
2. 
   љоштасуды ›андай жа“дайда айтады?
   
3. 
   Естірту мен кйЈіл айтудыЈ айырмашылы“ы ›андай?
   

О›ушылырдыЈ жауаптарына ,саба››а белсене ›атысып отыр“андарына ›арай білімдері ба“аланады.

КЇні: ПЩні: ›аза› Щдебиеті Сыныбы: 9

Щ) о›ушылардыЈ бойына Щдептілік,инабаттылы›,›арапайымдылы› ›асиеттерін ›алыптастыру;

б) о›ушылардыЈ білімін ба›ылау ар›ылы мЩнерлеп о›у“а да“дыландыру;

Саба›тыЈ тЇрі: дЩстЇрлі саба›

Саба›тыЈ Щдісі: с±ра›-жауап, тЇсіндіру, т.б

Саба›тыЈ кйрнекілігі:, кітаптар, суреттер т.б

ПЩнаралы› байланыс: тарих

Саба›тыЈ барысы:

а) °йымдастыру кезеЈі:

О›ушылармен амандасу,тЇгелдеу, о›у ›±ралдарын тексеру, сыныптыЈ тазалы“ына кйЈіл бйлу. О›ушылардыЈ зейінін саба››а аудару.

®йге берілген тапсырманы с±раймын. О›ушылар“а бірнеше с±ра›тар ›оямын.

Ертегілер — халы›тыЈ ауыз Щдебиетінен мол орын алатын жЩне жазу-сызу йнері болма“ан кезде ауызша шы“арыл“ан кЇрделі шы“армаларыныЈ бір тЇрі.

Ертегілер кйбінесе ›ара сйзбен айтылатын бол“анды›тан, оны ерте заманда“ы ауызша шы“арылып айтылатын кйркем ЩЈгіме деуге де болады.

Халы› ЩдебиетініЈ бас›а тЇрлері сия›ты ертегілер де адам баласыныЈ еЈбек кЩсібі, т±рмыс-тіршілігіне байланысты ту“ан. Онда халы›тыЈ ой-арманы, Щдет-“±рпы, м±Ј-шері, арман-м±раты баяндалады.

љаза› ертегілерін, академик М. О. ШуезовтыЈ пікірінше, Їш жікке бйліп ›арастыру“а тура келеді. Олар: ›иял-“ажайып ертегілер, хайуанаттар жайлы ертегілер, т±рмыс-салт ертегілер. СолардыЈ ішіндегі еЈ кйне тЇрі — ›иял-“ажайып ертегілері. ЕртегілердіЈ б±л тЇрі халы›тыЈ сана-сезімініЈ таби“аттыЈ дЇлей кЇшініЈ ішкі сырын танып білмей т±р“ан сЩбилік кезінде пайда бол“ан. ОлардыЈ бЩрі жанды, киелі деген тЇсініктен ту“ан. Таби“ат сырларын білсем екен деп арманда“ан халы›тыЈ ой-тілек тЇйінінен шы››ан.

Ертедегі адамдар ауыр еЈбекті жеЈілдетсек, жа›сы шат ймір сЇрсек екен деп арманда“ан. Б±л арман“а олар йздерініЈ ›иялы ар›ылы “ана жеткен.

љиял-“ажайып ертегілерініЈ жа“ымды кейіпкерлері ›арапайым еЈбек адамдары, аЈшы-мергендер, ба›ташы-малшылар болып келеді. Олар йздерініЈ кЇн кйрісі жолында неше тЇрлі жырт›ыш аЈдармен немесе таби“аттыЈ дЇлей кЇшімен кЇресуіне тура келеді. Ал ᱓ан ›арама-›арсы ›иял-“ажайып ертегілерініЈ на“ыз жа“ымсыз кейіпкерлері ретінде жалмауыз кемпір, жеті басты жылан, жал“ыз кйзді дЩу, жезтырна›, айда»ар, ›ор›ау ›ас›ыр, т. б. алынады. Сййтіп, ›иял-“ажайып ертегілерінде жанды-жансыз кейіпкерлер арасында орасан зор тартыс, кЇрес басталады. Жауызды› пен Щділдік, ›асты› пен досты›, жаманды› пен жа›сылы› кЇресіп, а›ыры, соЈ“ылары жеЈіп шы“ады. Сййтіп, ›орша“ан, кЇресетін жаулары ›анша мы›ты болса да адам баласы йздерініЈ а›ыл-парасатымен оларды жеЈіп отырады. Жа“ымды кейіпкерлер йзініЈ ма›сат-м±ратына жетеді. .

Топтастыру стратегиясы: .
љиял-“ажайып ертегілері шыншыл ертегілер
Хайуанаттар жайлы ертегілер

Суретпен ж±мыс: ТЇрлі ертегініЈ суреттеріне ›арай отырып,ертегілер ›±растыру.

Білімді бекіту: итілген та›ырып›а байланысты бірнеше с±ра›тар ›оямын.

1. 
   Ертегі дегеніміз не?
   
2. 
   Ертегі нешеге бйлінеді?
   
3. 
   Шыншыл ертегілеріне ›андай ертегілер жатады?
   

КЇні: ПЩні: ›аза› Щдебиеті Сыныбы: 9

а) ауыз ЩдебиетініЈ тЇрлері оныЈ ішіндегі ж±мба› туралы тЇсінік беру,пЩнге деген ›ызы“ушылы“ын арттыру;

Щ) о›ушылардыЈ бойына Щдептілік,инабаттылы›,›арапайымдылы› ›асиеттерін ›алыптастыру;

б) о›ушылардыЈ білімін ба›ылау ар›ылы мЩнерлеп о›у“а да“дыландыру;

О›ушылармен амандасу,тЇгелдеу, о›у ›±ралдарын тексеру, сыныптыЈ тазалы“ына кйЈіл бйлу. О›ушылардыЈ зейінін саба››а аудару.

®йге берілген тапсырманы с±раймын. О›ушылар“а бірнеше с±ра›тар ›оямын.

Ж±мба›—ауыз ЩдебиетініЈ ертеден келе жат›ан тЇрі. Ол-адамдардыЈ бір нЩрсеніЈ белгілерініЈ екінші нЩрсеніЈ белгілері ар›ылы ж±мба›тап айту йнері. Ж±мба› ма›ал-мЩтел сия›ты та›па›тап,±й›астырылып айтылады. Ж±мба›тар йте ертеден келе жат›анмен,Щр уа›ытта халы› оныЈ жаЈа тЇрлерін ойлап шы“арып отыр“ан. М.Шуезов «Ж±мба› адамныЈ дЇниетану жолында“ы ойыныЈ, ›иялыныЈ шамасын білдіреді» деген.

Мысалы: Бес ін,

Бес інніЈ аузы бір ін. ( ›ол“ап)
ТаЈертеЈ тйрт ая›ты,

ТЇсте екі ая›ты,

Кешке Їш ая›ты, (АдамныЈ сЩби,жігіт,›арт кезі.)