Сабақтың тақырыбы: Қазақстанның пайдалы қазбалары Сабақтың мақсаты: Білімділігі

1. 
   Білімділігі: жер бедерінің дамуы және геологиялық құрылысы мен пайдалы қазбалардың байланысы ой қозғау
   
2. 
   Дамытушылық: пайдалы қазбалардың өндірілуі және тиімді пайдалануы
   
3. 
   Тәрбиелігі: тұрмыс , тіршілікте пайдалану
   

коллекция «Пайдалы қазбалар».

1. 
   Биік таулы өлкелер Алтай, Сауыр-Тарбағатай
   
2. 
   Тянь-Шань таулы өлкесі
   
3. 
   Аласа таулы өлкелері.
   

Қазақстанның жер қойнауында Менделеев кестесінің 99 элементі кездеседі, соның 70 элементінің қоры мол. Оның 60 түрі өндіріледі . 6 мыңға жуық пайдалы қазбалар алынатын кен орындары ашылған.

Пайдалы қазбалар

Жанатын

Мұнай, газ, көмір

( Ақтөбе облысы) , Қарашығанақ ( Батыс Қазақстан облысы) пен Құмкөл

( Қызылорда облысы) кен орындары ашылды. Қазақстанда мұнай мен газ шоғырланған 14 алап және 207 кен орны бар.

Бүгінде республикада жылына шамамен 55 млн. т. мұнай , 7,5 млрд. м³ газ өндіреді. Шетелге 17 млн. тоннадай өңделмеген мұнай шығарылады. 10 көмір алабы, 300 кен орны бар, жалпы 162 млрд. т. қоры бар. Қарағанды алабы-3600 шқ ² жерді алып жатыр. Ол- негізгі көмір базасы.

Тас көмірдің 80 қабаты анықталған. Қалындығы 120м , жалпы қоры-45 млрд. т. Екібастұз көмір алабындағы ( Павлодар облысы) ауданы 160 шқ² көмір қабатының қалындығы 150м , ашық әдіспен өндіріледі, ал ең арзан «Алып» кенішінде жылына 36 млрд. т. көмір өндіріледі.

Пайдалы қазбалар

Аты	Географиялық орны	Орналасу ерекшелігі	Кен қорының мөлшері	Өндіру әдісі
Көмір	Қарағанды	3600 шқ2 сапасы өте жоғары 80 қабаты анықталған. Қалыңдығы-120 м.	Жалпы қоры 45 млрд. т.	Жабық шахтада
Темір	Солтүстік Қазақстан сарыбай	1948 ж. Сургутанов ашты. 30 м тереңдікте	50-60%
Mn	Атасу, Жезді	Ұлытау, Сарыарқа	408 млн, 100 мың. т. III орын
Cr	Мұғалжар тауы 99%	97% Қазақстан Республикасында өндіріледі.	40 елге шығарылады.
AI	Торғай, Ақмола
Cu	Жезқазған	Дүние жүзінде II орында , ТМД I орында
Au	Алтай		190 алтын кен орны бар
Сирек кездесетін металдар: вольфрам , молибден, ванадий, висмут, сүрли	Орталық Қазақстан, жезді, Саяқ	Алдыңғы қатарда
Кадмий, индий, висмут , селен, сынап	Жоңғар Алатауы, Алтай

IV. Бекіту

1. 
   Қазақстан Республикасы қандай пайдалы қазбалар бойынша дүние жүзінде алдыңғы орында ?
   
2. 
   БҚО қандай пайдалы қазбаларға бай ?
   
3. 
   Пайдалы қазбаларды қалай өндіру қажет?