Сабақтың тақырыбы: ХV- хvііі ғасырдағы қазақ хандығының қоғамдық құрылысы
жүктеу/скачать 110.37 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сабақтың міндеттері
- Сабақтың түрі
- Сабақ жоспары: І. Ұйымдастыру бөлімі
- ІІІ. Жаңа сабақ.
- І. Ұйымдастыру бөлімі
- Хан кеңесі
- Қорытындылау.
- Бағалау. Үйге тапсырма.
| Жақман Гүлсім Қадесқызы, тарих пәнінің мұғалімі
ШҚО. Абай ауданы. Тоқтамыс ауылы «Ж. Молдағалиев атындағы орта мектебі» КММ
А) Ж.Баласағұни В) М.Қашғари С) Х.Дулати Д) Қ. Жалайри Е) А.Йассауи 2. Әбілқайыр хан 1468 жылы қай жерге жорыққа аттанған жолда қайтыс болды? А) Ойраттарға В) Мәуеренахрға С) Қазақ хандығына Д) Моғолстанға Е) Ноғай ордасына 3. ХVғ. аяғында қазақ хандығының ұзаққа созылған күресі нәтижесінде, қандай қалалар хандықтың құрамына кірді? А) Отырар, Йасы В) Үзгент, Аркөк С) Созақ, Сауран Д) Ташкент, Сайрам Е) Тараз, Хорезм 4.Қасым хан Қ.Жалайридың дерегі бойынша қай жерде қайтыс болған? А) Түркістанда В) Сығанақта С) Хорасанда Д) Сауранда Е) Сарайшықта 5. Қазақ хандығын 1523-1532 ж.ж кім басқарды? А) Бұрындық хан В) Қасым хан С) Мамаш хан Д) Хақназар хан Е) Таһир хан 6. Тәуекел хан Мәскеуге Құл-Мұхамед бастаған елшілікті қашан жіберді? А) 1594 В) 1586ж С) 1595ж Д) 1577ж Е) 1543ж 7. «Мұсылман дініндегілердің ішіндегі ең көбі және күштісі қазақтар Ташкентке шабуыл жасаған. Оған баратын керуендердің еркін жүруіне кедергі жасаған.» -деп жазған кім? А) В.Степанов В) А.Джениксон С) С) Х.Дулати Д) Қ. Жалайри Е) А.Йассауи 8. Өзін ханмын деп жариялап, Ташкентті билеген ханды атаңыз: А) Тәуке хан В) Имамкули хан С) Тұрсын хан Д) Есім хан Е) Жәңгір хан 9. Орбұлақ шайқасы қай жылы болды? А) 1643ж В) 1650ж С) 1645ж Д) 1661ж Е) 1640ж 10. Тәуке ханның кезіндегі қазақ хандығының астанасы: А) Мерке В) Түркістан С) Сығанақ Д) Тараз Е) Ташкент 11. Тәуке ханның алдына қойған мақсаты: А) Қазақ жерін кеңейту В) Жоңғарлармен келісімге келу Д) Хан билігін нығайту Е) Бұқарамен қатынас орнату 12. Оңтүстік Қазақстандағы Ордабасы деген жерде қай жылы жиын болып, жоңғарларға қарсы соққы беру үшін әскер құрылды? А) 1723ж В) 1732ж С) 1720ж Д) 1726ж Е) 1724ж 13. 1643ж Орбұлақ шайқасында Жәңгір ханның қанша сарбазы болған? А) 100 мың сарбаз В) 50 мың сарбаз С) 600 сарбаз Д) 973 сарбаз Е) 1 мың сарбаз 14. Тәуке хан қай жылдары Сібірге бес рет елшілік жіберді? А) 1686-1693ж.ж В) 1670-1697ж.ж С) 1680-1684ж.ж Д) 1686-1690 ж.ж Е) 1644-1632ж.ж 15. Тәуекел хан Өзбек заны ІІ Абдаллахпен шартын бұзып, 1586 жылы қай қаланы басып алды? А) Түркістанды В) Меркені С) Сарайшықты Д) Сайрамды Е) Отырарды
І. Ұйымдастыру бөлімі. Оқушылардың сабаққа әзірлігі, өткізу барысымен таныстыру. ІІ. Үй тапсырмасымен жұмыс. ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру. Оқушыларға жаңа тақырыпты таныстыру. Үйге берілген тапсырмалар бойынша оқушылардың түсіндіруі, мұғалімнің баяндауы. 1-сұрақ бойынша мұғалім баяндайды. Қазақ хандығының басқару жүйесі 7 тармақтан тұрды.
Ата аймақ Хандық
Жүз Ұлыс Арыс Ру 
  
Хандық Ұлыс Арыс Ру Жүз Ата аймақ Ауыл             
ХV- ХVІІІ ғасырдағы Қазақ хандығының басқару жүйесі
ХV- ХVІІІ ғасырдағы Қазақ хандығында ең жоғарғы билеуші хан болды. Топтастыру. Б Ш Ұ П Әскердің жоғарғы Көреген қолбасшысы болды Хан көтерудің екі жүйесі қатар қолданылды:
Сұлтан, ұлыс, бектер, билер, ақсүйектер, ру басшылары Ақ киізге отырғызып, сұлтан-билер үш рет көтеріп, «хан,хан, хан» деп жариялаған Жиналғандар бар малын бөлісіп алған Ханды көтерген ақ киізді, ханның киімін бір жапырақтан бөлісіп алған Қатысушылар Салты «Тәбәрік» «Ханталапай»        
Ханның құқықтары мен міндеттері:
2-сұрақ. Ұлыстық және әлеуметтік құрам. Ұлыс – қазақ хандығының басты саяси- экономикалық жүйесі. Ұлыс бірнеше ру- тайпалардан тұрып, «ел» немесе «халық» деп ұлыс тұрғындарын атаған. Ұлыс жерін «жұрт» деп атаған. Ұлыстың белгілі бір аты болмаған, ұлыс иесінің атымен аталып отырған. Қазақ халқы, әлеуметтік құрамы екі топқа бөлінеді:
қожалар, сұлтандар Жергілікті ру-тайпа билері, бай-шонжарлар Малшылар, егіншілер бас еркі бар Құлдар, күндер еркі жоқ адамдар Салықтан босатылды Салық төледі          
              
Билер кеңесі.
Қазақ қоғамында меншік мәселесі күрделі болған. Кейбір зерттеушілер: «Қазақта жерге меншіктің түрі болмады, тек малға меншік болған» дейді. Кейбір тарихшылар малға жеке меншікпен қатар жерге жеке меншіктің болғандығын айтады. «Жеті жарғы» мазмұнында: «Әрбір ру – тайпаның, олардың бөлімшелерінің не тармақтарының таңбасы болсын» делінген.
Меншік жер Інжу Вақф Иқта Сойырғал Хан Хан тұқым Дін иелер,қарам жер Шаруа мүліктік жер 
Зекет Харадж
Баж Тағар Салық Мал басының ханға салығы Жер салығы өкімінің 3/2 бөлігі Әскерлердің азығы Саудаға салынады Міндеткерлік Хан сұлтанға сыбаға, соғым Қоналқа Жамылғы Әскер бөлімдерін қабылдады Әкім адамдарын қабылдады            
Қорытындылау. 
ХV- ХVІІІ Қазақ хандығы Қазақстан Республикасы Хандық басқару Республикалық басқару Мемлекет басшысы – хан Президент Билер кеңесі Парламент «Жеті жарғы» заңы ҚР Конституциясы Бағалау. Үйге тапсырма. 21- тақырып. жүктеу/скачать 110.37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
атыр Дана, ақылды Елді билейді
ыңғыс ханның Ақсүйек, беделді
рпағы
Іскер
арасатты 
