Сабақтың тақырыбы мен мазмұны Сағат саны Өтілетін мерзімі Қолданылатын әдіс-тәсілдер
жүктеу/скачать 2.06 Mb.
|
| Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Қазақ тілі күнтізбелік және күнделікті тақырыптық жоспар 6 - сынып 2011 - 2012 оқу жылы Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің 2007 жылғы 11 наурыздағы №148 бұйрығымен бекітілген 6 сынып Қазақ тілі пәні бойынша жылдық күнтізбелік жоспар. аптасына: 3 сағат
барлығы: 102 сағат. аптасына: 3 сағат барлығы: 27 сағат.
Оқулық: Қазақ тілі жалпы білім беретін мектептің 6 сыныбына арналған. С.Исаев, К.Назарғалиева, Ж.Дәулетбекова. - Алматы: Атамұра, 2006. 208 бет. 1. Сабақтың өтілетін мерзімі: Сабақтың такырыбы: Кіріспе сабақ. Сабақтың мақсаты: а) білімділік: оқушыларға казақ тілі—қазақ халқының эдеби тілі жэне мемлекеттік тілі екендігі жайлы толық мәлімет бере отырып олардың ой-пікірін қалыптастыру. ә) дамытушылық: ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мэдениетін дамыту, сөздік қорын молайту. б) тәрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа, еңбексүйгіштікке тэрбиелеу. Сабақтың түрі: кіріспе сабақ. Сабақтың әдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сүрақ-жауап, сөздікпен жүмыс, бағалау, бекіту, қорытындылау. Сабақтың көрнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе қағаздары, тірек сызбалар. Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып ұжымымен жү_мыс жүргізу. Сабақтың типтері: ұйымдастыру кезеңі, жаңа сабақты түсіндіру, қорытындылау, бағалау. Сабақтың барысы: а) ¥йымдастыру кезеңі.
э) Жаңа сабақты түсіндіру. Бүгінгі жаңа сабақта оқушыларға кіріспе сабақ жүргіземін.. Адам баласы тек білім арқылы ғана дүниені таниды, табиғаттың қүлия сырларын ашады, ғылымды дамытады, техниканы өрістетеді, қоғамды ілгері бастырады. Білім арқьшы өткен тарихын таниды, одан тағылым алады жэне болашағын болжап, келешекке бағыт белгілейді. Білім, ең алдымен, тіл арқылы, эсіресе, ана тілі арқылы игеріледі. Демек, тіл, яғни ана тілі— білімнің негізгі қүралы. Сондықтан ана тілінің осындай қасиетін ерекше бағалап, оны қадірлей білу керек. Ана тілі арқылы басқа халықтардың тілін оқып үйрену де жеңіл. Сонда ғана адамзат білімді меңгеріп, ғылымды игеріп, сол арқылы халқына, еліне пайда келтіре алады. Бүл айтылғандарды ақындардың өлеңдері мен халыктың өзі түжырымдап шығарған мақал-мітелдері де дэлелдей түседі. Балалар, бүл - жол басы даналыққа, Келіңдер, түсіп, байқап, қаралық та. Бүл жолмен бара жатқан өзіңдей көп, Соларды көре түра қалалық па?! Даналык — өшпес жарық, кетпес байлық, Жүріңдер, іздеп тауып алалық та! (А. Байтүрсынүлы) Сү-рактар мен тапсырмалар. 1. Өлеңдерді мәнерлеп оқыңдар. 2.Даналъщ, өшпес жаръщ деген сөздерді қалай түсінесіңдер? 3. Бар циынды тек цана гылым жеңбек деген сөйлемді қалай түсінесіңдер?
.6. Мақал-мәтелдерді оқын шығып, мәніне назар аударыңдар. 7.Өнер-білімге байланысты өздерің басқа да қандай мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді білесіңдер? 8. Оқу-білімге қатысты мақал не нақыл сөз шығарып жазыңдар. Сабақтың қорытындысы:
Тексердім: 2  . Сабақтың өтілетін мерзімі:
Сабақтың тақырыбы: Қазақ тілінің қоғамдық рөлі. Сабақтың мақсаты: а) білімділік: оқушыларға қазақ тілінің қоғамдық рөлі жайлы толық мэлімет бере отырып олардың ой-пікірін қалыптастыру. э) дамытушылық: ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мэдениетін дамыту, сөздік қорын молайту. б) тэрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа, еңбексүйгіштікке тэрбиелеу. Сабақтың түрі: қалыпты сабақ. Сабақтың әдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сұрақ-жауап, сөздікпен жүмыс, бағалау, бекіту, қорытындылау. Сабақтың көрнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе қағаздары, тірек сызбалар. Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып ұжымымен жү_мыс жүргізу. Сабақтың типтері: үйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сүрау, жаңа сабақты түсіндіру, қорытындылау, бағалау. Сабақтың барысы: а) Үйымдастыру кезеңі.
э) Үй тапсырмасын сүрау.
б) Жаңа сабақты түсіндіру. Бүгінгі жаңа сабақта оқушыларға «Қазақ тілінің қоғамдық рөлі» тақырыбы жайлы түсіндіремін. Адам баласы ес білген кезінен бастап айналадағы жаңа үғымдарды ана тілі арқылы қабылдап, олардың мэнін түсіне бастайды. Қоғамдық, элеуметтік, мэдени, рухани байлықтарды адам ана сүтімен бірге қабылдап, туған тілі арқылы игеріп, игілігіне жаратады. Ана тілі аркылы адамдар бір-бірімен сөйлесіп, ойын жеткізеді, пікір алысады. Ана тілінде халқымыздың өрісін көрсететін эдеби, мәдени туындылар жасалады. Ана тілі -халқымыздың өмір сүріп, қоғамды жаң-жақты дамытып отыруынын эрі көрінісі, эрі кепілі. Өйткені, біріншіден, ана тілі халқымыздың (қазақ халқының) дүниеге келіп, өмір сүруіне тікелей байланысты, екіншіден, ана тілін ұмытып, ана тілінде сөйлемеген, ана тілінде тэлім-тэрбие ала алмаған халықтың келешегі жоқ. Себебі ол халық біртіндеп тарих сахнасынан шығып қалады. Өз ана тілін білмеген, қадірлемеген адам өзін дүниеге экелген, мэпелеп өсірген анасын да, ел-жұртын да, Отанын да сүйе алмайды. Тіл, ең алдымен, адамдар арасындағы қатынас қүралы болғандықтан, ол белгілі бір адамдар арасында, қоғамда өмір сүреді де, сол ортада қоғамдық қызмет атқарады. Тілдің адамдар арасындағы қатынас қүралы болуы деген сөз - адамның бір-біріне ойын жеткізіп, түсініп алуы, сөйтіп, бір-бірімен қатынас жасауы, сөйлесуі. Мысалы, мұғалімнің сабақ түсіндіруі, одан оқушының жаңа үғымдар арқылы білім алуы, түсінбегенін мүғалімнен сүрауы немесе оқушының сабақ айтуы, білгенін түсіндіруі, мұғлімнің сүрақ қоюы, оқушының оған жауап беруі - осының бэрі тілдің қатынас қүралы болуы арқылы іске асады. Қазақ тілінің қоғамдьщ ызметі үй ішінде отбасы мүшелерінің арасындабір-бірімен түсінісіп, сөйлесу үстінде, оқу орындарында білім алу, тэрбие беру істерінде, жұмыс орнында, үжымда адамдардың бір-бірімен қатынас жасауы кезінде жүзеге асады. Осыған байланысты қазақ тілі оқу-ағарту, білім-тэрбие саласында, мэдени өмірде (мысалы, театр, концерт, ойын-сауық кештері жэне т. б.), қоғамдық-саяси емірде (эр түрлі ресми жиындар, қүрылтай, жиналыстар), ғылым саласында, іс-қағаздар ісінде, т. б. өз міндетін атқарып, халқына қызмет істеп келеді. Жастайынан қиялыңды қияға өрлеткен ғажайып ертегілер, шыншыл да сыршыл аңыз-эңгімелер, ерлікті, елдікті дэріптеген батырлар жырлары, шынайы махаббатты мүрат еткен эсем де әсерлі ғашықтық, лиро-эпостық жырлар, береке-бірлікті мақсат еткен өткір де өміршең шешендік сөздер, халық даналығы - мақал-мэтелдер ана тілінде дүниеге келіп, эрбір адамға сол ана тілінде жетіп отырады. Ана тілінде тараған осындай халык мұраларынан ғибрат аласың, оларды өміріңе өнеге етесің. Одан жақсы, жаманды танып эсерленесің, білуге, білім алуға деген қүштарлығың артады. Абайдың даналығына, Махамбеттің батылдығына, Бүқардың ақылгөйлігі мен халкына деген жанашырлығына, Абылайдың данышпандығына, Бөгенбай мен Қабанбайдың ерліктеріне сүйсініп, рухани өміріңе азық етесің. Сондықтан ана тілінің қиын тағдыры үшін күйінуге де, өсіп-өркендесе шаттануға да тиіс боласың. Ана тіліңнің күші мен қүдіретін туған халқымыз эуелден-ақ бағдарлап, сөз өнерін бар өнердің басы деп санады. Мысалы, "Өнер алды - қызыл тіл", "Тіл тас жарады, тас жармаса, бас жарады", "Түгел сөздің түбі бір, түп атасы -Майқы би", "Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні бар", "Аңдамай сөйлеген ауырмай өледі", "Ердің құнын екі ауыз сөзбен бітірген", т. б. сөздер халқымыздың орынды сөзге қандай мэн бергенін көрсетеді. Ата-бабаларымыз өзінің асыл мүрасы - тіл өнерін келер ұрпағына жеткізіп, оны аялап, қастерлеуді тапсырып отырған. Оқушылар, сендер осы ата мүрасының бүгінгі иесісіңдер. Сондықтан ана тілінде дүрыс сөйлеп, дүрыс жаза білу эр адамның азаматтық парызы болып саналады. Міне, осылайша жаңа сабақты түсіндіріп болған соц жаттығу жүмыстарын орындатамын. Алғашқы орындалатын тапсырма: 1-жаттығу жүмысының орындалу шартын түсіндіремін: Ана тілі, сөз өнері туралы төмендегі мақал-мэтелдердің мэнін айтып беріңдер. Тіл жайында басқа тағы қандай мақал-мәтелдер білесіңдер? Келесі орындалатын тапсырма: 2-жаттығу жүмысының шарты: Тіл туралы айтқан ақын ойларын түсіндіріңдер. Толғауы тоқсан қызыл тіл тіркесінің мэнін таратьш айтыңдар. Абай өлеңдеріндегі ауыспалы мағынада колданылып түрған сөздерді теріп жазыңдар. Сабақтың қорытындысы:
Тексердім: 3. Сабақтың өтілетін мерзімі: Сабақтың такырыбы: Әдеби тіл жэне оның нормалары. Сабақтың мақсаты: а) білімділік: оқушыларға эдеби тіл жэне оның нормалары жайлЬі толық мәлімет бере отырып олардың ой-пікірін қалыптастыру. ә) дамытушылық: ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мэдениетін дамыту, сөздік қорын молайту. б) тәрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа, еңбексүйгіштікке тэрбиелеу. Сабақтың түрі: қалыпты сабақ. Сабақтың әдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сұрақ-жауап, сөздікпен жү_мыс, бағалау, бекіту, қорытындылау. Сабақтың көрнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе кағаздары, тірек сызбалар. Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып үжымымен жүмыс жүргізу. Сабақтың типтері: үйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сүрау, жаңа сабақты түсіндіру, қорытындылау, бағалау. Сабақтың барысы: а) ¥йымдастыру кезеңі.
э) Үй тапсырмасын сү_рау.
б) Жаңа сабақты түсіндіру. Бүгінгі жаңа сабақта оқушыларға «Әдеби тіл жэне оның нормалары» тақырыбы жайлы түсіндіремін. Тілді бір адам ғана жасамайды жэне эркім өз білгенінше сөйлей бермейді. Тіл өзі қызмет ететін адамдардың бэріне ортақ, түсінікті болуы керек. Ондай жалпыға ортақ тілді эдеби тіл дейді. эдеби тілдің түрақты нормалары болады. Сол нормалар арқылы да эдеби тіл көпшілікке түсінікті эрі бэріне ортақ болып келеді. Көркем эдебиет тілі, ғылыми эдебиеттер тілі, баспасөз тілі — бәрі де әдеби тілде жазылады. Тілді әдеби етіп тұратын нормалар эр түрлі. Лексикалыц норма - сөзді мағыналарына сәйкес қолдану, грамматикалыц норма -грамматикалық түлғалардың орынды жүмсалуы, фонетикальщ норма - дыбыстардың дұрыс қолданылуы. Әдеби тіл екі түрде өмір сүреді. Оның бірі- ауызша тіл, екіншіс! - жазбаша тіл. Ауызша тіл үй іші, отбасында ғана емес, телерадио хабарларында, жиын-жиналыстарда сөйлеу, адамдардың бір-бірімен бетпе-бет сөйлесуі, диалог арқылы, мүғалімнің сабақ түсіндіруі, оқушының жауабы жэне т. б. арқылы көрінеді. Жазбаша тіл ойды қағазға жазу арқылы көрінеді. Әр түрлі кітаптар, көркем шығармалар, оқулықтар, газет-журналдар, ғылыми еңбектер жэне т. б. жазбаша тіл арқылы беріледі. Ауызша, яғни сөйлеу тілінің өз нормалары болады. Ауызша тілдің нормалары орфоэпияльщ нормалар деп аталады. Онда сөздердің бір-бірімен тіркесіп қолданылуындағы бірізділік, үндестік сақталып отырады. Мысалы, Ац үйден шыга келді әнші жігіт деген сөйлем орфоэпиялық норма бойынша: Аг үйдөн шыга гелді әнші жігіт болып айтылады. Екінші сөздегі бірінші у дауысты дыбысының эсерінен алдыңғы ак сөзінің соңғы қатаң қ дыбысы үяңданып, ғ болып, үйден деген сөздің бірінші буынындағы у деген еріндік дауысты дыбыстың эсерінен шығыс септіктің жалғауындағы (-ден) езулік дауысты е еріндік ө дыбысына айналып, үйдөн болса, жүктеу/скачать 2.06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|