Сабақтың тақырыбы: Шаруашылық объектілерінің азаматтық қорғанысы

______________ ______________

Мектеп директоры

1. 
   Сабақтың тақырыбы: Шаруашылық объектілерінің азаматтық қорғанысы.
   

2. 
   Сабақтың мақсаты: Оқушыларға азаматтық қорғаныстың негізгі міндеттері мен мақсаттарын ұғындыру.
   

3. 
   Уақыты: 45 мин.
   

4. 
   Өткізілетін орны: 11 сынып, БӘД бөлмесі.
   

5. 
   Көрнекілік құралдар: АӘД оқулығы, АҚ журналдары.
   

6. 
   Сабақтың барысы:
   

Взвод командирі оқушыларды сапқа тұрғызады, оқытушыға рапорт береді, амандасу, түгендеу, оқушылардың сырт көрінісін тексеру.

• 
  Жазық тік бұрышты координаталар дегеніміз не?
  
• 
  Тікбұрышты (шақырымдық) координалық тор дегеніміз не?
  
• 
  Картада шаршы бойынша пункттің орны қалай көрсетіледі?
  
• 
  Берілген мысалдар бойынша картадағы нүкте координаталарын анықтаңдар.
  

Азаматтық қорғаныс – жалпы мемлекеттік қорғану шаралар жүйесінің құрамдас бөлігі. Ол дұшпанның түрлі қаруларының, техногендік және табиғи апаттың негізгі факторларының халыққа әсерін әлсірету үшін құралған.

1). Дұшпанның бастырмалатқан соққыларының тұтқиылдығы мен қауіпті факторлардың әсерін болдырмау.

2). Бастырмалатқан соққылардың нәтижелігін бәсеңдету мен қауіпті факторлардың әсерін әлсірету.

3). Жою құралдарының әсері мен қауіпті факторлардың зардаптарын анықтау.

4). Дұшпанның бастырмалатқан соққыларының зардаптары мен қауіпті факторлардың әсерін жою.

Бірінші міндеттің шешілуі мына жолдармен жүргізіледі:

• 
  дұшпанның жаппай жою қаруын, аса қуатты қаруды және басқа да қару түрлерін қолдануға дайындалуын дер кезінде анықтау.
  
• 
  техногендік және табиғи сипаты бар қауіпті факторлар әсерінің қауіп-қатерін болжау;
  
• 
  халықты жаппай жою қаруының, техногендік және табиғи сипаты бар қауіпті факторлардың әсерінің қауіпі жайында ескерту;
  
• 
  халыққа радиоактивті,химиялық, биологиялық зақымдану мен қауіпті факторлар жайында хабарлау.
  

• 
  халықты қорғану құралдарымен және оларды дер кезінде қолданумен қамтамасыз ету;
  
• 
  түрлі фортификациялық құрылымдарды (баспаналық тез құрылатын қорғаныс құрылымдарын, радиацияға қарсы баспаналарды) қолдану арқылы;
  
• 
  радиациялық және химиялық қауіпті объектілерді елді мекендерден тыс жерде орналастыру мен белгіленген санитарлық нормаларды қадағалау арқылы;
  
• 
  сейсмологиялық қаупі жоғары аудандарда тұрғын үйлер және өндірістік мекмелерді қазіргі құрылыстың нормалары мен талаптарына сай салу арқылы.
  

Дұшпан соққыларының қираған объектілер мен қауіпті факторлар әсерін жою кезінде халықтың қалыпты өмір жағдайларын құру мақсатында қалпына келтіру жұмыстары жүргізіледі. Ол мыналарды қамтиды:

• 
  жаппай жою қаруы қолданылған ошақта лектік жолдардың салынуы;
  
• 
  халықты қауіпті аудандардан шығару;
  
• 
  мемлекеттік басқару органдарының, электршаруашылық объектілерінің, сумен жабдықтаудың, көпірлердің т.б. жұмыстарын қалпына келтіру;
  
• 
  жаппай жұқпалы аурулар ошақтары пайда болған жағдайда – құтқарушымен оңашалық-шектеу шаруаларын (карантин, обсервация) жүргізу;
  
• 
  материалдық қорды толықтыру;
  
• 
  техника мен ғимараттарды залалсыздандыру жұмыстарын жүргізу;
  
• 
  сумен жабдықтау мен тамақтану орындарын ұйымдастыру;
  
• 
  АҚ пен ТЖ агенттігінің объектілік құрылымдары арқылы халықтың санитарлық өңдеуден өтуін жүргізу.
  

Оқу орындарында келесі қызметтер ұйымдастырылады:

• 
  құтқару командалары;
  
• 
  өрт сөндіру командалары;
  
• 
  қоғамдық тәртіп сақтау командалары;
  
• 
  санитарлар жасақтары.
  

Оқу орындарындағы АҚ-тың негізгі құрамалары құтқару командалары болып табылады. Олар зардап шеккендерді іздестіру үшін, оларды үйінділер астынан және зақымдану ошағынан алып шығуға; үйінділерді тазалауға; құлап жатқан қорғаныш құрылыстарын ашуға; зақымданушыларға алғашқы дәрігерлік көмек көрсету мен оларды емдеу мекемелеріне тасымалдау үшін тағайындалады.

• 
  Азаматтық қорғаныс дегеніміз не және ол қандай міндеттерді шешеді?
  
• 
  Объектілердегі Азаматтық қорғаныс қалай ұйымдастырылады?
  
• 
  Объектілерде қандай құрамалар құрылады және олардың атқаратын міндеттері қандай?
  
• 
  АҚ негізгі міндеттерін шешу үшін не істеуі керек?