Үш негіз және оның дәлелдері Аса Мейірімді, ерекше Рахымды Аллаһтың атымен! Кіріспе

Біліңіз, сізді Аллаһ рақымына бөлесін, біздің әрбірімізге төрт мәселені үйрену парыз!

Бұған дәлел - Аллаһтың келесі сөздері:

                

«Кештен алдынғы уақытпен (немесе уақытпен) ант етемін! Ақиқатында, адам - зиянда. Тек иман келтіргендерден, ізгі амал жасағандардан, бір-біріне хақты үгіттескендерден және бір-біріне сабырды үгіттескендерден басқа». («Аср» сүресі, 1-3-аяттар)

Имам әш-Шәфи`и (Аллаһ оны рахым етсін): «Егер Аллаһ адамдар үшін бұл сүреден өзге ешбір дәлел түсірмегенде де, осының өзі жеткілікті болар еді», - деген.
Имам әл-Бухари (Аллаһ оны рахым етсін) «Білім – сөздер мен амалдардан бұрын!» тарауында: «Бұған дәлел Аллаһтың келесі сөздері:

               

«Біл, Аллаһтан өзге құлшылыққа лайықты құдай жоқ, кейін күнәларың үшін жарылқау тіле!» («Мухаммад» сүресі, 19-аят)

Аллаһ білімді сөздер мен амалдардан бұрын атады», - деп жазған.

Біліңіз, Аллаһ сізді рахымына бөлесін, әрбір мұсылман ер мен әйел үшін мына үш мәселені түсіну және соларға сәйкес амал ету парыз:

                  

«Расында, Фир`аунға елші жібергеніміздей, сендерге де куә ретінде елші жібердік. Сонда Фир`аун елшіге қарсы келді, сондықтан оны азаптаушы ұстаумен ұстап алдық». («Муззәммил» сүресі, 15-16 - аяттар)

Екіншісі: Аллаһ құлшылықта Оған (кімді яки нені болса да) серік қосқанға разы болмайды. Тіпті ол (Аллаһқа) жақын болған періште не жіберілген пайғамбар болса да. Бұған дәлел - Аллаһтың келесі сөздері:

        

«Расында, сәжде жасайтын орындар мен мүшелер Аллаһқа тән. Сондықтан Аллаһпен бірге ешкімді шақырмаңдар». («Жжин» сүресі, 18-аят)

Үшіншісі: Елшіге бағынатын және құлшылығын жалғыз Аллаһқа арнаған адамның Аллаһ пен Оның Елшісіне дұшпандық көрсететіндерге достық пен сүйіспеншілік танытуына тыйым салынған, тіпті олар ең жақын туыстары болса да.

Бұған дәлел - Аллаһтың келесі сөздері:

                                                        

«Аллаһқа және Ақырет Күніне иман келтірген қауымның Аллаһ пен Оның Елшісіне қарсы шыққандармен достасқанын көрмейсің, тіпті олар – аталары, не балалары, яки ағайын-туыстары болса да. Олардың жүректеріне Аллаһ иман жазып, Өз тарапынан рухпен қуаттады. Және оларды астарынан өзендер ағатын жәннат бақтарына кіргізеді және олар онда мәңгі қалады. Аллаһ оларға разы, ал олар Аллаһқа разы. Міне, солар - Аллаһтың тобы. Расында, Аллаһтың тобы - құтылушылар». («Мужәдалә» сүресі, 22-аят)

Біліңіз, Аллаһ сізге Өзіне бағынуды нәсіп етсін, бірқұдайшылықты ұстану (әл-Ханифийя) – бұл Ибраһимнің діні. Оның мәні - сенің жалғыз Аллаһқа ғана құлшылық етіп, дінді ұстануда шын ықыласты болуың. Аллаһ барлық адамдарға осыны бұйырды, өйткені Ол оларды осы үшін жаратты. Аллаһ Тағала бұл туралы:

      

«Мен жындар мен адамдарды тек Өзіме құлшылық етулері (лийә`будун) үшін ғана жараттым», - деп айтқанындай. («Зәрият» сүресі, 56-аят)

«Йә`будун» сөзінің мағынасы - «юуаххидун» (яғни Аллаһты құлшылықта жалғыздау, бірлеу). Аллаһтың ең ұлы бұйырығы - бірқұдайшылықты (таухидті) ұстану. Ол тек Аллаһқа ғана құлшылық етуді білдіреді.

Ал Аллаһ тыйым салған ең ұлы нәрсе – ширк, яғни Аллаһпен бірге басқаларға да құлшылық жасау. Бұған дәлел - Аллаһтың келесі сөздері:

       

«Аллаһқа құлшылық етіңдер, әрі Оған ешкімді серік қоспаңдар». («Ниса» сүресі, 36-аят)

Егер сізден: «Адам білуі парыз болған үш негіз қандай?» - деп сұраса, оған: «Құлдың (адамның) өз Раббысын, дінін және пайғамбары Мухаммадты (оған Аллаһтың иігілігі мен сәлемі болсын) тануы», - деп жауап беріңіз.

Аллаһ Тағаланың келесі сөздері бұған дәлел болады:

    

«Барлық мақтау әлемдердің Раббысы – Аллаһқа тән». («Фатиха» сүресі, 2-аят)

Аллаһтан өзге барлық нәрсе әлем болып табылады және мен сол әлемнің бірімін.

Егер де сізге: «Сен Раббыңды не арқылы таныдың?» - деген сұрақ қойылса, сіз: «Оның аяттары (белгілері) мен жаратылыстары арқылы (таныдым)», - деп жауап бер. Оның аяттарынан (белгілерінен): түн мен күндіз, күн мен ай. Ал жеті көктер және жеті қат жер, әрі олардағылар мен олардың арасындағылар - Оның жаратылыстарынан. Бұған дәлел - Аллаһтың мына сөздері:

                    

«Түн мен күндіз, Күн мен Ай - Оның белгілерінен (аяттарынан). Күнге және айға сәжде жасамаңдар, бірақ оларды жаратқан Аллаһқа ғана сәжде жасаңдар, егер сендер Оған ғана құлшылық етпек болсаңдар». («Фуссиләт» сүресі, 37-аят).

Сондай-ақ Оның мына сөздері де:

                                  

«Күдіксіз, Раббыларың сондай Аллаһ, көктер мен жерді алты күнде жаратқан. Сонан кейін ‘Аршыға көтерілген. Күндізді соңынан асыққан түнмен бүркеді. Күн мен айды және жұлдыздарды да әміріне бағындырған. Сақ болыңдар! Жарату және бұйрық беру тек Оған тән. Өте жоғары Аллаһ - бүкіл әлемдердің Раббысы». («А`раф» сүресі, 54-аят)

Раббы – ол құлшылық арналатын Құдай (ма`буд). Бұған дәлел:

                                    

«Әй, адамдар! Сендер мен сендерден бұрыңғыларды жаратқан Раббыларыңа құлшылық етіңдер, - бәлкім сақсынасыңдар. Ол сендерге жерді төсеніш етті, көкті төбе қылды. Аспаннан су ағызып, сол арқылы сендерге әртүрлі өсімдіктерден ризық шығарды. Ендеше, біле тұра, Аллаһқа серік қоспаңдар!» («Бақара» сүресі, 21-22-аяттар)

Хафиз Ибн Кәсир: «Осылардың барлығының Жаратушысы – құлшылыққа лайық!» - деп айтты.

Аллаһ бұйырған құлшылықтардың түрлеріне Ислам, Иман, Ихсан және солардың ішінде: дұға, қауіптеніп қорқу, үміт, тәуекел, сауап күту (қалау) (роғбәт), азапталудан қорқу (роһбәт), үрейлену (хошийят), мойынсұну (хушу`), күнәлардан бойұсынушылыққа қайту (инәәбә), көмек тілеу (исти’анә), пана тілеу (сиыну) (исти`аза), қиын жағдайда құтқару тілеп жалбарыну (истиғаса), мал (құрбан) шалу, нәзір және Аллаһ бұйырған басқа да құлшылық түрлері кіреді. Осылардың барлығы тек Аллаһ үшін орындалуы міндетті. Бұған дәлел - Аллаһтың мына сөздері:

        

«Расында, сәжде жасайтын орындар мен мүшелер Аллаһқа тән. Сондықтан, Аллаһпен бірге ешкімді шақырмаңдар». («Жжин» сүресі, 18-аят).

Егер адам осылардың біреуін болса да Аллаһтан басқа біреуге арнайтын болса, ол мушрик (серік келтіруші) және кәпір (дінсіз) болады. Бұған дәлел – Аллаһ Тағаланың мына сөздері:

                   

«Кім ешбір дәлелсіз Аллаһпен бірге басқа тәңірге табынса, рас оның есебі Раббытының қасында. Расында, кәпірлер құтылмайды!» («Муминун» сүресі, 117-аят)

Имам Тирмизи және Абу Дауд жеткізген хадисте Аллаһтың Елшісі (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын): «Дұға – құлшылықтың өзегі (діңгегі)», - деп айтқан. Бұған дәлел - Аллаһ Тағаланың мына сөздері:

              

«Раббыларың: «Маған дұға етіңдер, (тілектеріңе) жауап беремін. Ал маған құлшылық етуге менменсінгендер Тозаққа қор болып кіреді», - деді». («Ғафир» сүресі, 60-аят)

Қауіптеніп қорқу да (әл-хоуф) құлшылық екеніне Аллаһ Тағаланың мына сөздері нұсқайды:

      

«Олардан қорықпаңдар да, Менен қорқыңдар, егер мумин болсаңдар!» («Әли `Имран» сүресі, 75-аят)

Үміттің (әр-рожәның) дәлелі - Аллаһ Тағаланың мына сөздері:

             

«Ал кім өз Раббысына жолығуды үміт етсе, ізгі амал жасап, құлшылығында Раббысына ешкімді серік қоспасын». («Кәһф» сүресі, 110-аят)

Тәуекелге Аллаһ Тағаланың мына сөздері нұсқайды:

      

«Егер мүмін болсаңдар, Аллаһқа ғана тәуекел етіңдер!» («Мәида» сүресі, 23-аят).

Аллаһ сондай-ақ былай деді:

     

«Кім Аллаһқа тәукел етсе, Ол оған жетіп асады». («Таләқ» сүресі, 3-аят).

Аллаһтан сауап күту (әр-роғба), Аллаһтың азабынан қорқу (әр-роһба) және мойынұсыну (әл-хушу`тың) құлшылық екеніне Аллаһ Тағаланың мына сөздері дәлел болады:

            

«Расында, олар ізгілік жасауға асығатын, Бізге үміт пен қорқудың арасында жалбарынатын және мойынұсынған күйде (бәйек) болатын». («Әнбия» сүресі, 90-аят).

Іліммен болатын қорқуға (әл-хошия) дәлел - Аллаһ Тағаланың мына сөздері:

      

Аллаһқа (тәубе етіп) қайтудың (әл-инәбә) дәлелі -

     

«Раббыларыңа қайтыңдар және Оған бойұсыныңдар». («Зумәр» сүресі, 54-аят).

Көмек тілеуге (әл-исти`анаға) Аллаһ Тағаланың мына сөздері нұсқайды:

    

«Саған ғана құлшылық етеміз, Сізден ғана жәрдем сұраймыз» («Фатиха» сүресі, 4-аят).

(Имам Тирмизи жеткізген хадисте) Аллаһтың Пайғамбары (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын): «Егер көмек сұрайтын болсаң, Аллаһтан сұра!» - деп айтқан.

Пана сұрауға (әл-исти`азә) дәлел - Аллаһ Тағаланың мына сөзі:

    

«Таңның Раббысынан пана сұраймын», - деп айт!» («Фәләқ» сүресі, 1-аят).

Сондай-ақ Аллаһтың мына сөздері:

    

«Адамдардың Раббысынан пана сұраймын», - деп айт!» («Нәс» сүресі, 1-аят).

Қиын жағдайда құтқаруды сұрап жалбарынудың (әл-истиғасә) дәлелі - Аллаһ Тағаланың мына сөздері:

     

«Сол уақытта Раббыларыңа жалбарынған едіңдер, Ол сендерге жауап берді». («Әнфәл» сүресі, 9-аят).

Мал (құрбандық) шалудың (әз-зәбх) дәлелі – Аллаһ Тағаланың мына сөзі:

                                     

«Расында, менің намазым және құрбандығым, өмірім және өлімім әлемдердің Раббысы Аллаһ үшін! Оның серігі жоқ. Мен осыған бұйырылғанмын және мен - мұсылмандардың алғашқысымын», - деп айт». («Ән`ам» сүресі, 161-163-аяттар).

Аллаһтың Елшісі (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) былай деген: «Аллаһтан өзгеге (арнап) құрбандық (мал) шалғанға Аллаһтың лағнеті болсын!» (Муслим, 1978).

Нәзірге Аллаһ Тағаланың мына сөздері дәлел болады:

       

«Олар нәзірлерін орындайды, әрі апаты етек алатын күннен қорқады». («Инсән» сүресі, 7-аят).
ЕКІНШІ НЕГІЗ: ИСЛАМ ДІНІН ДӘЛЕЛДЕРМЕН ТАНУ
Екінші негіз: Ислам дінін дәлелдермен үйрену. Яғни бірқұдайшылықты (таухидты) ұстану, Аллаһқа (Оның бұйрықтары мен тыйымдарында) бойсұну, ширк (көпқұдайшылық) пен оны жасайтындарға қатыссыз болу арқылы Аллаһқа бағыну (берілу). Ислам дінінің үш сатысы бар: Ислам, Иман, және Ихсан. Әр саты өз тіректеріне ие.

Бірінші саты: Ислам.

Исламның бес тірегі бар:

1) «Аллаһтан басқа құлшылыққа лайықты ешбір тәңір жоқ және Мухаммед - Оның Елшісі» деп куәлік беру;

2) Намазды орындау (әс-салят);

3) Зекет беру (әз-закят);

4) Рамазан айында ораза ұстау (әс-саум);

5) Аллаһтың Қасиетті Үйіне қажылық жасау (әл-хәжж).

«Лә иләһә илләЛлаһ» куәлігінің ақиқаттығына дәлел - Аллаһ Тағаланың мына сөздері:

                   

«Аллаһ әділдікпен үкім шығарып, Аллаһтан басқа құлшылыққа лайықты ешбір тәңір жоқ екеніне куәлік берді, сондай-ақ періштелер және білім иелері де. Тым Үстем, Хикмет иесі Аллаһтан басқа құлшылыққа лайықты ешбір тәңір жоқ!» («Әли `Имран» сүресі, 18-аят).

               

«Міне, Ибраһим өз әкесіне және еліне: «Расында, мен сендердің құлшылық етіп жүргендеріңнен аулақпын (бездім), тек мені жаратқаннан (Аллаһтан) басқа. Расында, ол мені тура жолға салады», - деді». («Зухруф» сүресі, 26-278-аяттар).

Сондай-ақ мына аяттар:

                                

««Ей, Кітап иелері! Біздің арамыз бен сендердің араларыңда ортақ бір сөзге келіңдер. Жалғыз Аллаһқа құлшылық қылайық, Оған ешнәрсені серік қоспайық. Сондай-ақ, Аллаһтан бөлек бір-бірімізді тәңіс тұтпайық» - де. Егер олар бет бұрса: «Куә болыңдар, ратында біз мұсылманбыз!» – деңдер». («Әли `Имран» сүресі, 64-аят).

              

«Сендерге өз араларыңнан ардақты елші келді. Оған сендердің бастарына түскен қиыншылықтар ауыр тиеді, сендерге өте ынтық, мүміндерге өте жұмсақ, мейірімді». («Тәубе» сүресі, 128-аят).

«Мұхаммед – Аллаһтың елшісі» куәлігінің мағынасы: пайғамбарымыз Мухаммадтың (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) бұйрықтарына бойсұну; хабарларын растау; тыйған және қайтарған нәрселереінен аулақ болу; сондай-ақ, Аллаһқа тек ол көрсеткеніндей құлшылық ету.

Намазға және зекетке Аллаһтың мына сөздері дәлел:

                 

«Олар Аллаһқа ханифтер сияқты ықыласпен құлшылық етуге, намазды орындауға және зекет беруге бұйырылған. Міне, осы тура - дін». («Бәйинә» сүресі, 5-аят).

Оразаның дәлелі - Аллаһтың келесі сөздері:

              

«Әй, иман келтіргендер! Сендерден бұрыңғыларға (ораза) парыз етілгендей, сендерге де ораза парыз етілді. Мүмкін тақуалық етерсіңдер!» («Бақара» сүресі, 183-аят).

Қажылыққа дәлел - Аллаһтың келесі сөздері:

                 

«Аллаһтың жолына шамасы келген адамдарға Аллаһ үшін Қағбаны зиярат ету міндетті. Ал кім қарсы шықса, Аллаһ бүкіл әлемдерден бай!» («Әли `Имран» сүресі, 97-аят).
Екінші саты: Иман.

Оның жетпістен астам тармағы бар. Олардың ең жоғарғысы - «Лә иләһә илләЛлаһ» куәлігі. Ал ең төменгісі - жолдан адамдарға зиян тигізуі мүмкін нәрселерді алып тастау. Сондай-ақ ұялу да – иманның бір тармағы.

1. 
   Аллаһқа иман келтіру;
   
2. 
   Періштелеріне иман келтіру;
   
3. 
   Кітаптарына иман келтіру;
   
4. 
   Елшілеріне иман келтіру;
   
5. 
   Ақырет күніне иман келтіру;
   
6. 
   Тағдырға, оның жақсылығы мен жамандығына иман келтіру.
   

                   

«Игілік тек жүздеріңді шығыс пен батысқа қаратуларыңда емес, бірақ (нағыз) игілік – кім Аллаһқа, Ахырет күніне, періштелеріне, кітапқа және пайғамбарларға иман келтірсе...» («Бақара» сүресі, 177-аят).
Тағдырға (иман келтірудің) дәлелі - Аллаһтың келесі сөздері:

     

«Расында, біз әрбір нәрсені тағдырмен (өлшеумен) жараттық». («Қамар» сүресі, 49-аят).
Үшінші саты: Ихсан.

Оның тірегі біреу: Аллаһқа, оны көріп тұрғандай құлшылық ету. Егер Оны көре алмасаң (да), Аллаһ сені көріп тұр деген оймен құлшылық ету.

        

«Расында, Аллаһ тақуалармен және ихсан құлушылармен бірге». («Нәхл» сүресі, 128-аят).

Сондай-ақ мына аят та:

                  

«Өте Үстем, ерекше Мейірімді (Аллаһқа) тәуекел ет! Ол сені (намазда) тік тұрып тұрғаныңда көреді және сәжде етушілердің арасында жасаған қимылдарыңды да (көреді). Ақиқатында, Ол – (барлық нәрсені) Естуші, Білуші». («Шу`ара» сүресі, 217-220-аяттар).

Мына аят та:

                     

«Қандай жағдайда болсаң да, Құраннан нені оқысаң да және қандай амал істесеңдер де, оған кіріскендеріңде сендердің үстеріңнен Куәгерміз». («Юнус» сүресі, 61-аят).

Бұған Сүннеттен дәлел - Жәбрейілдің белгілі хадисі. Умар («оған Аллаһ разы болсын) былай деп баяндаған: «Бірде біз Пайғамбарымызбен (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) отырған кезде, киімдері аппақ, шаштары қап-қара бір кісі кіріп келді. Оның үстінде сапар іздері байқалмады, бірақ арамыздан ешкім оны танымады. Ол Пайғамбарымыздың (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) алдына жақындап келіп, тізесін оның тізесіне тигізіп, екі алақанын сандарына қойып, оған бетпе-бет отырды. Сосын: «Уа, Мухаммад, маған Ислам туралы хабар бер», - деді. (Пайғамбарымыз (оған Аллаһтың иігілігі мен сәлемі болсын)) былай деді: «Бұл -Аллаһтан басқа құлшылыққа лайықты ешкім жоқтығына және Мухаммад - Оның елшісі екеніне куәлік беруің, намазды орындауың, зекет беруің, рамазан айында ораза ұстауың және шамаң келсе (Қағбаға) қажылық жасауың». Ол: «Рас айттың!», - деді. Біз оның өзі сұрап, өзі растап жатқанына таң қалдық. Кейін ол: «Маған Иман туралы хабар бер», - деп сұрады. Пайғамбарымыз (оған Аллаһтың иігілігі мен сәлемі болсын): «Ол – Аллаһқа, періштелеріне, кітаптарына, елшілеріне, Ақырет күніне иман келтіруің және тағдырға: жақсылығы мен жамандығына иман келтіруің», - деп жауап берді. Ол: «Рас айттың!» - деді. Содан соң ол: «Маған Ихсан туралы хабар бер!», - деді. Пайғамбар (оған Аллаһтың иігілігі мен сәлемі болсын): «Аллаһқа, оны көріп тұрғаныңдай құлшылық етуің. Егер Оны көре алмасаң да, Ол сені көріп тұр деген оймен құлшылық етуің», - деді. Ол кісі: «Маған Қиямет туралы хабар бер», - деді. Пайғамбарымыз (оған Аллаһтың иігілігі мен сәлемі болсын): «Сұралушы сұраушыдан артық білмейді», - деп жауап берді. Сонда (әлгі кісі): «Онда маған оның белгілерін атап бер», - деді. Пайғамбар (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын): «Күң (құл әйел) өзінің қожайынын туатынын; жалаңаяқ, жалаңаш кедей қойшылардың биік ғимараттар көтеруде бір-бірімен жарысатынын көресің», - деді.

Аллаһ Тағала оны адамдарға оларды ширктен (Аллаһқа серік қосудан) сақтандыру үшін және бірқұдайшылыққа шақыру үшін жіберді. Бұған дәлел Аллаһтың келесі сөздері:

                     

«Әй оранушы! Тұр да, ескерт! Раббыңды ұлықта! Киіміңді тазала! Әр түрлі лас істерден аулақ бол! (Қылған ісіңді) көп міндет қылма. Раббың үшін сабыр ет». («Муддәссир» сүресі, 1-7-аяттар).

«Тұр да, ескерт!» сөздерінің мағынасы: ширктен сақтандырып (қайтарып), таухидке шақыру. «Раббыңды ұлықта!» - яғни Оны жалғыздау (таухид) арқылы ұлықтау. «"Киіміңді тазала!» - яғни амалдарыңды ширктен тазарт. «Лас істерден аулақ бол!» - яғни пұттарды таста, пұттарға құлшылық етуден және оларға құлшылық ететіндерден аулақ бол!

Пайғамбар (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) он жыл бойы таухидке шақырған. Кейін Аллаһ Тағала оны аспанға көтеріп, оған бес уақыт намазды парыз етті. Ол кісі (Меккеде) үш жыл бойы намазды орындады. Содан соң ол Медина қаласына һижрат жасауға бұйырылды. Һижрат дегеніміз – бұл ширк (көпқұдайшылық) елінен Ислам еліне қоныс аудару.
Ширк елінен Ислам еліне көшу - осы үмметке парыз, әрі ол Қиямет күніне дейін жалғасады. Бұған дәлел - Аллаһтың мына сөздері:

                                                        

«Періштелер өздеріне зұлымдық еткендердің (бұлар Меккеден көшпей қалғандар) жандарын алғанда: «Қандай жағдайда едіңдер?» - дейді. Олар: «Біздер бұл жерде шамасыз едік», - дейді. (Періштелер): «Аллаһтың жері сендер онда көшулерің үшін кең емес пе?» - дейді. Міне бұлардың орны Тозақ болады. Бұл барар орын нендей жаман! Бұл тек шара қолдана алмайтын және тура жол таба алмайтын шамасыз еркектерге, әйелдерге және балаларға қатысты емес. Осындайларды Аллаһ кешіруі мүмкін, өйткені Аллаһ - өте Кешірімді, ерекше Жарылқаушы. («Ниса» сүресі, 97-99-аяттар).

Келесі аят та:

        

«Әй, менің иман келтірген құлдарым! Расында, Менің жерім кең, сондықтан Маған ғана құлшылық етіңдер!» («`Анкәбут» сүресі, 56-аят).

Имам әл-Бағауи (оны Аллаһ рахым етсін) былай деген: «Бұл аят Һижрат жасамаған Меккеліктерге қатысты түскен. Аллаһ оларды иман келтіргендер деген есіммен атады».

Һижратқа Сүннеттен дәлел - Аллаһтың Елшісі (оған Аллаһтың иігілігі мен сәлемі болсын): «Тәубе қабыл етілгенше һижрат үзілмейді, және Күн батыстан шықпайынша тәубенің қабыл етілуі тоқтамайды», - деген хадисі. (хадисті Ахмад (99/4) және Әбу Дәуд (2479) жеткізген, хадис сахих).

Пайғамбарымыз (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) Медина қаласына келіп орналасқан соң, оған Исламның басқа да құлшылықтары бұйырылды. Мысалы: ораза, зекет, қажылық, азан, жиһад, жақсылыққа бұйыру мен жамандықтан қайтару және басқалары. Осыларды орындап, ол (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) он жыл өмір сүрді, кейін қайтыс болды. Алайда, оның діні қалды! Міне осы – оның діні! Ол ешбір игілікті қалдырмастан үмметтіне толық жеткізді. Ешбір жамандықты қалдырмастан үмметін одан тыйды. Ол жеткізген игілік – бұл таухид және Аллаһ жақсы көріп, разы болатын барлық нәрсе. Ол қайтарған жамандық – бұл ширк және Аллаһ жек көретін барлық нәрсе. Аллаһ оны бүкіл адамзатқа елші етіп жіберді. Оған бағынуды жындар мен адамдардың барлығына парыз етті. Бұған дәлел - Аллаһ Тағаланың келесі сөздері:

       

«(Әй, Мухаммад!) "Уа, адамдар! Ақиқатында, мен барлықтарыңа Аллаһтың елшісімін!" - деп айт». («А`раф» сүресі, 158-аят).

Аллаһ елшісі арқылы Өзінің дінін толықтырды (кәміл етті). Бұған дәлел – Аллаһ Тағаланың мына аяттары:

             

«Бүгін діндеріңді толықтырдым, өз нығметімді тәмәдадым және сендерге Ислам дінімен разы болдым». («Мәида» сүресі, 3-аят).

Пайғамбарымыздың (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) дүниеден өткеніне дәлел - Аллаһтың мына сөздері:

            

Адамдар өлген соң қайта тіріледі. Бұған дәлел - Аллаһтың келесі сөздері:

         

«Одан (топырақтан) сендерді жараттық. Оған қайтарамыз да, екінші рет одан шығарамыз». («Та-һа» сүресі, 55-аят).

           

«Аллаһ сендерді жерден өсіріп өндірді. Сосын сендер оған қайтарыласыңдар да, кейін қайта шығарыласыңдар». («Нух» сүресі, 17-18-аят).

Адамдар тірілгеннен кейін, істеген амалдары үшін есепке алынады. Бұған Аллаһ Тағаланың мына сөздері дәлел:

                
«Көктердегі және жердегі барлық нәрсе Аллаһтікі. (Бұл) - жамандық істегендерді істегендерімен жазалау үшін, ал жақсылық жасағандарға одан да артығымен қайтару үшін». («Нәжм» сүресі, 31-аят).

Қайта тірілуді жоққа шығарушылар кәпір болады. Бұған дәлел Аллаһтың мына сөздері:

                    

«Кәпірлер: «Қайта тірілмейміз», - деп ойлайды. (Оларға) айт: «Раббыммен ант етемін! Сендер өлгеннен кейін әлбетте тірілесіңдер, кейін істегендерің жайлы хабар аласыңдар. Бұл Аллаһқа оңай!» («Тағабун» сүресі, 7-аят).

Аллаһ барлық пайғамбарларды (Жәннәтпен) қуандырушы, (Тозақтан) ескертуші етіп жіберді. Бұған Аллаһтың келесі сөздері дәлел:

                

«Елшілерден кейін адамдардың Аллаһқа ешқандай сылтауы болмас үшін, Аллаһ елшілерді қуантушы және ескертуші етіп жіберді». («Ниса» сүресі, 165-аят).

Олардың алғашқысы – Нұх, ал ең соңғысы әрі пайғамбарлардың мөрі – Мухаммад (оларға Аллаһтың иігілігі мен сәлемі болсын). Нұхтың ең алғашқы елші екеніне дәлел - Аллаһтың мына сөздері:

            

«Біз Нұхқа және одан кейінгі пайғамбарларға уахи еткеніміздей, саған да уахи еттік». («Ниса» сүресі, 163-аят).

Нұхтан бастап, Мухаммадқа (оларға Аллаһтың иігілігі мен сәлемі болсын) дейін елшілерді Аллаһ әрбір үмметке Өзіне ғана құлшылық етіп, тағутқа табынудан қайтару үшін жіберген еді. Бұған дәлел Аллаһтың келесі сөздері:

           
«Расында, әр үмметке: «Аллаһқа ғана құлшылық қылыңдар, тағуттардан аулақ болыңдар», - дейтін елші жібердік». («Нәхл» сүресі, 36-аят).

Аллаһ барлық құлдарына тағутқа купірлік етіп, Өзіне ғана иман келтіруді бұйырды. Шейх Ибн әл-Қайим (Аллаһ оны рахым етсін) былай деген: «Тағут – бұл адамның шектен шығып құлшылық ететіні, соңынан ілесетіні және бойұсынатыны».

1. 
   Иблис (оны Аллаһ лағынет етсін);
   
2. 
   Өзіне құлшылық етілуіне разы болушы;
   
3. 
   Өзіне құлшылық етуге шақырушы;
   
4. 
   Ғайбты (көместі) білетіні туралы жариялаушы;
   

Тағутқа күпірлік етіп, Аллаһқа иман келтіруге дәлел - Аллаһтың мына сөздері:

                           

«Дінде зорлық жоқ. Расында, тура жол адасудан ажыратылған. Сонда кім тағутқа күпірлік етіп, Аллаһқа иман келтірсе, ол үзілмейтін мықты бір тұтқадан ұстап алды. Аллаһ – Естуші, Білуші» («Бақара» сүресі, 256-аят).