Ш.Қ. О. Ұлан ауданы Бозанбай ауылы «Бозанбай орта мектебі» кмм

Ө

Й

Л

Е

М

1-вагон: жылт-жылт еткен , жылғардан өткен.

2-вагон: «Тәтті,тәттінің іші қатты,қаттының іші тәтті

3-вагон:

4-вагон:

5-вагон: Ти десем,тимейді, тиме десем ,тиеді.

6-вагон: Отқа жанбас, суға батпас.
(Әр жұмбақтың шешуін тауып,әрқайсысының 1-інші әріптеріне сөз құрастырады)

2-тапсырма: Паровоз тоқтап қалды. Көмекке келейік. Сөйлем неден тұрады?-сөзден.

С-нің 1-ші сөзі қалай жазылады?-бас әріптен.

3-тапсырма: Балалар пойыздың ең соңғы вагонына сөйлемінің ТЫНЫС БЕЛГІСІ деген ақылгой шешесі орналасыпты. Қасындағы 3 қызының біреуі тиянақты сөйлесе , екіншісі тек сұрайды, үшіншісі бірде ренжіп,бірде қуанып,бірде бұйырып сөйлейді екен. Соған қарамастан ол қыздарын ақылмен бір мәтіннің ішіне жұмсай алыпты.

-Қалай ойлайсыңдар,бұлар қандай сөйлемдер?

- Мұндай сөйлемдерден кейін қандай тыныс белгісі қойылады?

-Нүкте . Сұрау белгісі. Леп белгісі.

- Сөйлем туралы ойымызды жинақтайық.


Сөйлем



Бірінші сөзі бас әріпп

Сөйлемдегі сөздер жазылады.

бір-бірінен бөлек жазылады.

Аяқталғаннан кейін тыныс белгісі қойылады.



Нүкте

Леп белгісі

Сұрау белгісі
ІІІ. Мағынаны ашу. Көркем жазу .

3.1. Сөздерді салыстырып оқиды. Қайсысы сөйлем? Неліктен№ дәлелдейді. 219ж.

3.2. Жақшадағы сөздерді сөйлемнің мазмұнына қарай өзгертіп жазажы. 220ж.

3.3. Берілген сөздерден сөйлем құрап жазады. 221ж.

3.4. Сөйлемдердің соңына қойылған тыныс белгісіне сай ырғақпен оқиды. Бұл сөйлемдердің айтылу мақсаты әр –түрлі екенін дәлелдейді. 222ж.

3.5 Орны ауыстырылып берілген сөздерден сөйлем құрайды. Мен, сатып,алдым,кітап,қызық,екен,кітап.

3.6 Тақтада: Сөздерден сөйлем құрайды. Сөйлем қандай әріппен бастал жазылған,не үшін тыныс белгісі қойылғанына назар аударылып, жауап алынады.

Мейіржан жылы Маржан оқиды Алақай жатыр киінді нешінші сыныпта келе апам.

Сөйлемдер: Мейіржан жылы киінді. Маржан нешінші сыныпта оқиды? Алақай,апам келе жатыр!
3.7. Сергіту жаттығуы.

ІҮ. Ойтолғаныс.

4.1. Д/о. «Адасқан сөйлемдер» Шарты: берілген сөйлемдерді айтылу мақсатына қарай өз үйшігіне орналастыру керек.

1

. Өсімдік көктейді. 2) Түйені бұйдалайды. 3) Балам, өркенің өссін. 4) Дала қандай аппақ. 5) Қамшы деген не. 6) Кірпі қалай дыбыстайды.

. ? !

4.2. тыныс белгілеріне байланысты сөйлем құрау.

? !

5. Қорытындылайды.

5.1. Бүгінгі сабақта нені оқып үйрендік?

5.2. Сөйлем дегеніміз не?

5.3. Айтылу мақсатына қарай сөйлем нешеге бөлінеді?

6 .Үйге тапсырма: Ребусты шешіп ,шешуіндегі сөзге әңгіме құрап жазады. 223ж.

«Суретші» Ережеге жатпайды.

7. Бағалау Т кестесі бойынша.
Ш.Қ.О. Ұлан ауданы Бозанбай ауылы

«Бозанбай орта мектебі» КММ

Бастауыш сынып мұғалімі: санаты: Алимбаева А.И
Тақырыбы: Болымды және болымсыз етістік
Мақсаты: Жаттығулар мен тапсырмалар орындау арқылы болымды

немесе болымсыз етістік туралы білімдерін толықтыра түседі.

С.Т.О.технологиясын пайдалана отырып, оқушылардың теориялық

ойлауы, есте сақтау, жүйелі сөйлеу қабілеттері қалыптасады, сөздік қоры

молаяды.

Адамгершілік және ақыл ой тәрбиесі беріледі, ұйымшылдыққа ,

жолдастық, қарым-қатынасқа тәрбиеленеді.

Түрі : Дамытушылық сабағы
Типі : Алғашқы жаңа білімді бекіту
Тех-сы: С.Т.О.
Стратегиялар: Ой қозғау, топтастыру, жұппен жұмыс, топпен жұмыс, Венн

диограммасы, лездеме сұрақтар, сөз жұмбақ, шығу парағы, Т кестесі.

Сабақтың барысы
Қызығушылығын ояту:
1.1 Психологиялық дайындық

Қайырлы таң болсын,

Күлші,кәне достым.

Қайырлы күн болсын!

Бүгінгі күн міне!

Күлші,кәне достым!

Сәттілікке толсын!
-Ал, балалар бүгінгі сабағымыз сәтті өтсін деп сабағымызды бастайық.

-Сыр сандығым ашылар,

Балалар сабаққа дайын болса,

Ішінен інжу маржан шашылар!

1.2 Сандықты ашу үшін алдымен үй тапсырмасын тексерейік.

31-жаттығу

ІІ. Мағынаны ашу:
2.1 Ойлан тап:
Жұмбақтар шешеді. Жұмбақтың шешуінде кездесетін « і» әрпі мына сөз жұмбақпен сәйкес келуі керек.Шешуіндегі сөздерді қатыстырып сөйлем құрап,етістікті тап.Бұл етістікті болымсыз түріне айландыр.
1.Жағалай -.жағалай тас қойдым,

Жирен атты бос қойдым.

Тіл
2.Адамның сәні,

Онсыз жоқ мәні.

Киім
3.Үсті толған ине,

Бірақ та іс тігіп,

Қадамайды түйме.

Кірпі
4.Адамдардың киімін,

Ұстап тұратын иығым .

Ілгіш

5.Іртік-іртік сүттен,

Қайнатып кептірген.

Тәтті дәмі бар,

Кім бар оны жеп көрмеген?

Ірімшік
-Яғни,бүгінгі сабақта біз болымды, болымсыз етістік туралы алған білімімізді кеңейте түсеміз.
2.2.К/ж. мин.
Жж
Ж әрпінен басталатын қимылды білдіретін сөзлерді жазады.
2.3. Оқулықпен жұмыс
1.Берілген етістіктерді қатыстырып сөйлем құрап жазады. 35-ж

Ойшылдар, Тапқырлар

2.Мәтінді көшіріп жазады, етістікті тауып, болымды,болымсыз екенін айтады.38-ж.

Алғырлар, Білгірлер

3.Өлеңді қайталап оқып,жатқа жазады.Болымсыз етістіктің астын сызады.39-ж.

Жауқазын, Қызғалдақ

ІІІ.Ойтолғаныс
3.1.Сәйкестігін тап

3.2.Үлестірме қағазбен жұмыс

1.Сурет бойынша сөйлем құрайды. Жауқазын, Қызғалдақ

2.Мақалдарды оқиды, етістікті тауып, болымды,болымсыз екенін айтады. Алғырлар, Білгірлер

3.Етістікке тиісті жұрнақ жалғап, болымсыз етістік жасайды.

Ойшылдар, тапқырлар

3.3.Бекітеді Топтастыру
1.Етістік дегеніміз не ? Білгірлер тобы

2.Айша не істеді ? Ойшылдар тобы

3.Болымды және болымсыз етістік Тапқырлар тобы

Венн диограммасы

1.Жаңала Жүгірме
2.Ақылдас Күлме

3.Ойна Келме

3.4. Қорытындылайды
Лездеме сұрақтар
1.Заттың іс-әрекет қимылын білдіретін сөз табы Етістік

2.Жазды,оқыды, ойнады сөздеріне қойылатын сұрақтар Не істеді?

3.Түбір сөзден болатын етістік Негізгі етістік

4.Түбір сөзге жұрнақ жалғану арқылы жасалған етістік Туынды етістік

5.Болымсыз етістік қалай жасалады ? -ма,-ме,-ба,-бе,-па,-пе

жұрнақтары арқылы

6.Жағала,айт бұл етістіктерді болымсызға айландыр Жағалама, айтпа
3.5.Үйге тапсырма
40-ж.

Сурет бойынша әңгіме құрап жазады. Етістіктердің болымды,болымсыз екенін айтады.

3.6.Бағалау Т кестесі бойынша
Оқушыларды мадақтау.
-Міне сыр сандықта ашылды. Өздеріңе арналған сыйлықтар бар екен.
Сыйлықтарды тарату.

Білім және ғылым министірлігі

Шығыс Қазақстан облысының білім департаменті

Ұлан аудандық білім бөлімі

«Бозанбай орта мекткбі» М.М.



Қазақ тілі

Болымды және болымсыз етістік

Алғашқы алған білімді бекіту

Мұғалімі: Алимбаева А.И

Ш.Қ.О. Ұлан ауданы Бозанбай ауылы

«Бозанбай орта мектебі» КММ

Бастауыш сынып мұғалімі: санаты: Алимбаева А.И.

Жан анам
Мақсаты: Тәрбие сағатының тақырыбын ашу,талдау жұмыстарын

жүргізу,мазмұнын мегерту.

Оқушылардың с.т.о. дамыту,шығармашылықпен жұмым істеуге

өз ойларын еркін айтып, дәлелді сөйлей білуге үйрету.

Ананы жақсы көріп сыйлауға,құрметпен қарауңа тәрбиелеу,

топтарлың аты

Әдіс-тәсілдер : Ой қозғау,топтастыру,сұрақтар тізбегі,сөзжұмбақ, мақалдар.
Көрнекілігі : Тақырыпқа байланысты суреттер, сөзжұмбақ, мақалдар,

аналарға сыйлықтар ,қыздарға сыйлықтар.

Сабақтың барысы

Қызығушылығын ояту:
1.1 Психологиялық дайындық

Қайырлы таң болсын,

Күлші,кәне достым.

Қайырлы күн болсын!

Бүгінгі күн міне!

Күлші,кәне достым!

Сәттілікке толсын!
ІІМағынаны ашу:

2.1 Топтастыру:

Ананың тілі
Жылы сөзі еркелкете сөйлеуі мейірге толы сөзі

Ойшылдар, Тапқырлар

Ананың махаббаты

Баласын ерекше балаға

жақсы көруі нәзік сезімі жүрек жылуы

Алғырлар, Білгірлер

қамқоршы

ұстаз ақылшы

Ана

дос мейірімді жан

пана жарық өмір сыйлаушы

аяулы жан

Ойшылдар, тапқырлар
2.2 Жалғасын тап :

1.Ананың тілі -

----- -------- ( аяулы үні )

2.Ақ жаулығы ананың -

----- ----- ------ ( Ақ көрпесі баланың )

3.Мейірімі мол ананың -

----- -----, ----- ----( Жүрегі жылы, қолы кең )

Кеі пейілді атаның –

---- ----, ---- ---- (жүзі жылы, жолы кең)

4.Ағайын алтау,

---- ---- ( Ана біреу )

5.Ана алдында - ,---- ( құрмет)

Ата алдында - ---- ( қызмет.)

6.Анаға баланың ---- ---- (алалығы жоқ)

7.Ананың алды - ---- ---- (ақ жайлау.)

8.Ақ шашты ана Жастығым балам дейді

Ақылды бала - ----, ---- дейді ( Ай, күнім анам. )

9.Анадан артық ---- ---- ма ( дос бар . )

10.Ана сүтін ----, ( ақтамағанды )

Ешкім ---- (мақтамайды).

11.Ананың -----, (жақсылығын )

Ауырсаң ---- ( білесің. )

12.Анасыз ақын да болмайды,

------- -------- болмайды. ( Батыр да )

ІІІ Ойтолғаныс:

3.1 Жорға:

10.Сөзжұмбақ шешу 12бет ана тілі

20 Авторы кім? Қай өлеңнен алынған үзінді?

«Күнде бестік алсаң сен,

Онда басқа жоқ арман.

Ал оқымай барсаң сен,

Бір тал шашы ағарған.»

30. Бір сөзбен айтсам: өзін жазатын жазушымын. Мінез – құлық жағынан Қожа

өзге емес өзіме ұқсайды деп жазған кім?

40. Д.Әбілевтің

«Туғантілім – бабам тілі - өз тілім,

Туғантілім –анам тілі - өз тілім.»

деп келетін өлең шумағы қалай аяқталатынын тап.

50 Ғ.Орманов « Ана» өлеңін жатқа айт

60. Ұйқасын тап:

Асаба !

Жаңсақтық секірме

Арман ---- секіме. жасама

Жұлдыз ---- күндіз. сөйлемейді

Шекер ---- бекер. көрінбейді

70. Болымды, болымсыз етістік дегеніміз не? Мысал келтір,сөйлем құра.

80. Екінің кубы, үштің квадраты, төрттің кубы

90. 91 7, 51 3

3.2.Таңтамаша: ( Музыкалық үзіліс әр топ өз өнерін көрсетеді

3.3.Бата

3.4.Қорытындылайды:

3.5.Бағалау : Марапаттау:

Сөзжұмбақтың сұрақтары мен жауаптары

1.Дала жұлдызы мәтінінің авторы кім? Сырбай Мәуленов

2. Ыбырайдан сабақ алған жазушы. С.Көбеев

3.Мәтінің аты Дала ----------- жұлдызы

4. Дала жұлдызы атанған кім? Ыбырай

5. Ыбырай оқытқан баланың есімі Есжан

6. Ыбырай мектеп ашқан қаланың аты Торғай