ҮШІНШІ САРЫН
Иланшы Қадырхан ақылын ашуға жеңдіріп жорық қосына жеткенде шатырында сақтаулы сұңғыла сұлу таңғұт қызды қылышымен шауып тастамақ ойда еді. Шатырдың жібек перделі есігін серпіп ашып ішке кірген, қалт кідіріп қалды. Қыз төрдегі төсектің үстінде үлбіреп ұйықтап жатыр екен. Бұрынғысынан да сұлу болып көрінді, ұзын бұрымы мойныңа оратылып қалыпты, қылыш көтеріп қандамай-ақ осы бұрыммен буындыра салмақ. болды, төне түсті. Іші еріді, әдемі ток еріні үзіліп түсіп жерде жатқан өрік тәрізді, көз тартып, көңілді ұйтқытып шыдатар емес; әмірші жеңсік асын көрген жерік жандай жанары жасаурап, соңғы мәрте сүймекші еді, оянып кетті; қыз жаман шошынып төсектен шоршып түскені, іргеге шегінді. Иланшы Қадырханды тағы ыза кернеді, манағы кәззап елшінің; "Ошақбайдың осында екенің таңғұт сұлуынан білдік", деген сөзі есіне сап етті; қыздың бұрымынан ұстады. Өзіне тарта түсіп, қылпыған қанжармен серпіп қалмақшы, танауына жұмсақ жұпар келді, әміршінің бойы балқыды; Қадырхан да бала болған, жотадан гүл терген, сол бір фәни шақта дүркіреп өткен нөсер соңынан жүгіруші еді, даланы желпіген жайсаң жұпарды жұтушы еді, дәл сол еркін елітпе жұпар, көз алдыңда уылжып піскен өріктей тоқ ерін қосылып жан дүниесін қорытпаға салған қорғасындай ерітті.
— Ошақбай батырдың осында екенің елшіге білдірген сенбісің?
Қыз басын шайқады.
Иланшы Қадырханның есіне енді caп етті; құдай-ау бұл қыз қазақ тілін білмейді ғой, қайтіп құпияны ашпақ, қалайша батыр туралы білмекші, кәззап елшінің бар ойы қыздың көзін құрту болмасын, анық арандатқан.
— Мен сіздерше білемін, нағашым қыпшақ тілді шешемнен үйренгем, — деді қыз күбір етіп. Әмірші аяғының астыңдағы лықсып бара жатқан жерден теңселіп барып тұрып қалды.
— Отырарлық Юсуф Канка жаман адам, ол мені туған жерімнен айырды, жолда жел ашпаған етегімді көтермек болды, көнбедім. Кәрін тікті, көзімді жоюды ойлады. Жолай сәті түспеді. Сізге сыйлағаны өшін алғаны еді. Енді жалалы қып кетіп отыр, хан ием!
Иланшы Қадырхан мына сөзге бар жүйесімен тебіренді, қыздың жан тазалығына риясыз сенді, әлі де ашылып бітпеген сырды сұрады.
— Әлгі жымысқы Ошақбай батырдың елде екенің қалайша білген?
— Елшіні шатырға келіп халімді біліп тұруға өзіңіз рұқсат еткенсіз. Ел-жұртымды сағынбауға шипа болар деп ойладыңыз. Юсуф Канка әлгі шарт бойынша күн сайын бір мәрте осында бас сұғып тұратын. Сол әдетімен келгенде Ошақбай батырмен ұшырасып қалған еді.
— Шатырға келуге батырға кім пұрсат берді? — Әміршінің даусы қалтырап қатты шықты, шатынаған жанарына қан толды.
— Маған мәлімсіз, хан ием!
— О, қағынған заман, таза төрімді бөгде біреудің таптағаны ма енді?!
— Жалғыз мәрте түнделетіп келгені бар, хан ием. — Жанары жәудір ете қалды.
— Өзіңіз Інжу бойынан жолбарыс аулай кеткен күні. Әмірші алдыңда тізесін бүгіп сусып барып отырды.
— Нақақ күйдіріп турсыз, хан ием. Батыр мені бұл шатырдан кездестірем деп ойламаса керек, көрді де жайына кетті.
Достарыңызбен бөлісу: |