- параграф. Еріткішті шроттан және мисцелладан

72. Сығу цехы жеке тұрған ғимаратта орналасады.

73. Сығылатын материал бөлгішке түсер алдында металл қоспаларынан тазартылады.

74. Шнектік экстракторлар бақылау және біліктің айналу жиілігін реттейтін құралдармен, ал таспалық экстракторлар және құрамында конвейерлер бар экстрактордың басқа түрлері – берілетін материалдың көлеміне байланысты таспаның (конвейердің) қозғалыс жылдамдығын реттейтін жүйелермен жабдықталады.

75. Материалы бар еріткіштің экстрактордан тостерге лақтырылуының алдын алу үшін:

«НД» типті сығындылар үшін сығу бағанасының жоғары аймағынан мисцелланы қалқымалағышқа әкетуге арналған «цедилки» бензинді әкету қондырғысы;

сығылған материал тік тасымалдағыш көмегімен («Гусак» тәрізді) тостерге берілетін экстракторлардың басқа түрлері үшін бензинді әкету «Гусактың» төменгі жағында орнатылады;

лақтырылған мисцелланы апаттық ыдысқа немесе экстракцияның бірінші сатысына лақтыру қарастырылады.

76. Тостерден экстракторға апаттық жағдайдың таралуының алдын алу мақсатында олардың арасына шлюзді ысырма орнатылады немесе басқа техникалық шешімдер жүзеге асырылады.

77. Еріткіштің және мисцелланың жылытқыштарында орнатылған қорғаныс қақпақтары булы газ негізін булы ауа қоспасының еріткішін рекуперациялау жүйесіне бөлетін құралға ие.

Барлық жылытқыштар қызу температурасын ұстау үшін автоматтандырылған реттегіштермен жабдықталған.

78. Экстракторлар мен тостерлердің қозғалтқыштары білікке шекті рұқсат етілген жүктемеден артық күштің түсуінен қорғайтын, тығыздау кезінде олардың бұзылуын және бөтен заттар түскен жағдайда тұрып қалуын болдырмайтын қорғаныс жүйелерімен қамтамасыз етіледі.

79. Мисцелланың экстракторлары мен сүзгіштерінде жарылу өртке қауіпті қоспалардың қалыптасуын болдырмау үшін экстракциялау желісін іске қосу және тоқтату кезінде олардың ішкі жағы инертті газбен (азотпен) үрленеді.

Тостер мен дестилляция жүйесі үшін баяулатқыш ретінде су буы қолданылады.

Үрлеудің аяқталуы үрленетін газдың құрамын талдау немесе технологиялық регламентке сәйкес анықталады. Үрленетін газды талдау кезінде оттегі құрамы анықталады – ол айналымның 7 % аспау керек. Экстракторларды инертті газбен үрлеу сығылатын материалдың (немесе шроттың) көмегімен оларды тиеу құрылғыларында газ ысырмасын құрғаннан кейін жүргізіледі.

80. Еріткіш немесе мисцелла бар аппараттар мен құбыр желілері кез келген тоқтатылған жағдайда (апат, жөндеу, қарау) босатылғаннан кейін азотпен немесе су буымен үрленеді.

81. Сығу цехының жабдығынан еріткіштің (мисцелланың) ағуының (төгілуінің) алдын алу үшін осы жабдық астындағы (сүзгілер, экстракторлар, мисцелла жинағыштар және еріткіш пен мисцелла бар басқа жабдық) жабу учаскелері түбі тәріздес саңлаусыз орындалады және төгілген еріткішті (мисцелланы) апаттық ыдысқа әкету арқылы, биіктігі 0,15 м беткеймен қоршалады.

82. Булы ауа қоспасы технологиялық жабдықтан еріткіш буларын ұстау үшін рекуперация жабдығына жіберіледі, ал 40 °С жоғары емес температурадағы жабдықтан кейін, өңделген ауа атмосфераға лақтырылады.

83. Рекуперациялау үшін тұздықпен салқындатылған, жалпы зауыттық немесе жеке салқындатқыш қондырғысынан түсетін, кері булайтын аппарат еріткіштерінің буларын пайдалану кезінде еріткіштің салқындатқыш қондырғысына түсуінің алдын алу мақсатында, жеке жылу алмасу бойынша тұздықтың тот баспайтын болаттан жасалған, екі айналмалы сызығы қолданылады: біреуі тұйық – кері булағышта қолдану үшін, екіншісі – салқындатқыш қондырғысымен қосылатын.

84. Еріткішті булы ауа қоспасынан кері булау және беткі конденсаторлар жүйелерінде рекуперациялау және майлы абсорбциялау үрдістері еріткіш буларының ауамен қоспасын тұтандыруға қабілетті тұтану ошақтарын болдырмайтын жағдайларда жүргізіледі.

85. Бір аппараттың секцияларында шроттан еріткішті айдау, шротты ауамен құрғату және салқындату кезінде ауаның құрғату секциясынан еріткішті айдау секциясына түсуін болдырмау үшін бөлетін қабат биіктігінің автоматты түрде ұсталуы қамтамасыз етіледі. Осы үрдістерді жеке жүзеге асырған кезде шротты құрғату және салқындату аппараты сығу цехынан тыс, немесе шротты құрғату мен салқындату аппараты цехта орналасқан жағдайда шроттан еріткішті айдайтын аппаратпен байланысты көлік элементтері цехтың сыртына шығарылады және онда материалдың көмілуі ұйымдастырылады.

86. Күбілі буландырғыш (тостер) тоқтаған жағдайда, онда шроттың күйелену мүмкіндігінің және апаттық жағдайдың пайда болуының алдын алу үшін әлсіз будың берілуі тоқтатылады. Тостердің люктерін ашар алдында барлық күбілерге қатты бу беру керек. Тостерді түсіру кезінде күбілер шроттардың қалдығынан тазартылады. Күбілі буландырғышты экстракциядан өтпеген материалмен (жапырақпен, түйіршікпен) түсіруге жол берілмейді.

87. Конденсатордан шыға берістегі конденсаттың, келетін және кететін айналмалы судың температурасына бақылау жасалады.

88. Конденсаторлар түтіктерінің жағдайы ұйымның техникалық басшысы бекіткен кестеге сәйкес, қақпақтарын ашу жолымен тексеріледі, бірақ жылына 1 реттен кем емес. Қажет болған жағдайда оларды тазалайды.

89. Технологиялық жабдықтар мен көлік элементтерінің электр қозғалтқыштары, материалды экстракторға беруден бастап және шротты қысыммен тасымалдаумен (бұранда конвейермен, цехтан шротты әкетумен) аяқтай отырып, барлығы егер қандайда бір көлік элементі немесе технологиялық жабдық тоқтатылған жағдайда технологиялық үрдістің кезеңдеріне әкелетін барлық алдыңғы көлік элементтері мен технологиялық жабдықтары бір мезетте жарық немесе дыбыстық дабыл белгісін бере отырып өшірілетіндей етіп, одақтасумен жабдықталған.

90. Сығу цехына буды беру магистралінде қапсырғышпен қосымша басқару цехтан тыс қауіпсіз жерден жүзеге асырылады.

91. Сығу цехының шеңберінде тостерден (шнектік буландырғыш) шротты тасымалдауға арналған бұранда конвейерлер жұмыс кезінде тығыз жабылады.

92. Сығу желілері тоқтатылған жағдайда:

цехтың күштеу желдеткішін өшіруге;

технологиялық аппараттарда салқындатқыш судың, тұздықтың немесе абсорбенттің айналымын тоқтатуға жол берілмейді.

93. Суды алдын ала қалдықты булау құралында қосымша өндеу және салқындатусыз суды су бөлімінен бензин ұстағышқа жіберуге жол берілмейді.

94. Сығу өндірісінде еріткіштегі ылғалдың мөлшеріне, бензин ұстағыштарға лақтырылатын шроттағы, майдағы және ағынды судағы еріткіштің мөлшеріне бақылау жасалады.

Аталған көрсеткіштерді бақылау кезеңдігі технологиялық регламентте көрсетіледі.

95. Сығылған майды цех ыдыстарынан айдау өңделетін майдың талаптарына сәйкес келетін, жарық температурасын тексергеннен кейін жүзеге асырылады.

96. Сығатын майды аралық сақтауға арналған ыдыстар орналасқан бөлмелер жарылыс қауіптілігі бойынша А санатына жатады.

97. Еріткішті, мисцелланы, экстракциялық майды айдайтын сорғыларды орап байлау сорғының айдалатын сұйық толмаған жағдайда (құрғақ күйде) жұмыс істеуін болдырмайтындай етіп орындалады.

99. Сорғылардың қозғалмалы қосындыларын қымтау үшін майланған тығыздауларды қолдануға жол берілмейді.

Технологиялық жүйелер саңлаусыз болуы керек. Жобамен негізделген жағдайларда куәліктегі мәліметтер бойынша жанатын заттардың ағуын реттеуі мүмкін жабдықтарды қолдануға жол беріледі (жұмыс режимінде осы ағулардың рұқсат етілген мөлшерін көрсете отырып). Жобалық құжатта оларды жинау және әкету тәртібі анықталады.

100. Жұмыс немесе қызмет көрсету аймағында орналасқан жабдықтардың беткі жағының және (немесе) жылуды сақтайтын бүркемелерінің температурасы:

ортаның температурасы 100 °С жоғары болған кезде – 45 °С көп емес,

ортаның температурасы 100 °С және одан төмен болған кезде – 35 °С көп емес,

еріткіштің буларының тұтану температурасы 45 °С төмен болғанда – 35 °С көп емес болады.

Жұмыс немесе қызмет көрсету аймағының ашық жерінде орналасқан оқшауланатын беткейлер үшін:

металлды жабылған қабат кезінде – 55 °С,

басқа жабылған қабаттың түрлері үшін – 60 °С.

Жұмыс немесе қызмет көрсету аймағынан тыс орналасқан құбыр желілерінің жылуды сақтау беткейлеріндегі температура жабылатын қабат үшін қолданылатын материалдардың температуралық шегінен аспайды, бірақ 75 °С көп емес.

101. Өсімдік майы мен мисцеллаларға арналған аппараттарды, технологиялық құбыр желілерін жылумен оқшаулау үшін кеуек емес жанбайтын материал қолданылады.

Майдың, мисцелланың, еріткіштің оқшаулауға немесе оның қабатының астына түсуінен қорғайтын шаралар қарастырылады.

Минералды мақтадан, базальттік немесе өте жіңішке әйнектен жасалған жылуды сақтау бұйымдары барлық жағынан әйнек немесе кремнеземді бұйыммен оралған және металлды жабылған қабат астында қолданылады.

102. Коррозия тудыратын заттар айналымда болатын жабдық үшін оны қорғау амалдары қарастырылады, ал қабырғалары мен ресурстарының қалыңдығы қолданылатын құрылымдық материалдардың коррозиялық тозу жылдамдығы ескеріле отырып есептеледі.

103. Кенеттен жанасуы мүмкін машиналар мен аппараттардың және жетек белбеулерінің барлық қозғалмалы және айналмалы бөліктері тез шешілетін қоршаулармен жабдықталады.

Жабдықты жөндеу немесе тазалау үшін қоршауды шешу немесе қозғалмалы бөлігін ашу тек жабдық толығымен тоқтатылғаннан кейін жүзеге асырылады.

104. Ауаға арналған салқындатқыш және компрессорлық қондырғыларды орналастыру, құрылымы және пайдалану өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес жүргізіледі.

Сонымен қатар құбыр желілерінің (көлік жүйелерінің) созылуын неғұрлым қысқарту және өздігінен ағу принципін пайдалану мүмкіндігі ескеріледі.

106. Жарылу өртенуге қауіпті өндірістердің технологиялық жабдығын:

қосымша бөлмелердің үстінде және астында;

технологиялық құбыр желілерінің эстакадаларының астында жол берілмейді.

Жобалау кезінде шнектік сығындыларды, құрғатқыштарды, күбілі буландырғыштарды және өзгелерді жөндеу кезінде білікті алу үшін кеңістік қарастырылады.

107. Жұмысшылардың еденнен жоғары болуын немесе қозғалуын талап ететін жабдыққа қызмет көрсету үшін тұрақты алаңдар және оларға баспалдақтар қарастырылады.

Еденнен 0,8 м және одан да жоғары орналасқан алаңдар, ашық шұңқырлар, ашық монтаждау тесіктері ұзындығы бойынша 1,0 м кем емес биіктікте дақтауға ие. Еденнен (алаңнан) 0,5 м биіктікте жастауда қосымша жалғасатын қоршау бар. Жақтаудың тік тіреулерінде 1,2 м көп емес қадамдар бар. Алаңдардың астында биіктігі 0,15 м кем емес біркелкі беткейлік сызық бар.

108. Жабдықты монтаждау жобаға, техникалық құрылғыларды монтаждау бойынша өндірушінің нұсқаулығына сәйкес жүргізіледі.

Жабдықтар, материалдар және қосымша бұйымдар монтаждауға олардың дайындалу сапасын куәландыратын құжаттар болғанда және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сай болғанда ғана жіберіледі.

109. Технологиялық сызбадан шығарылған жабдықтар мен желілер бөлшектенеді және цехтан шығарылады немесе бұқтырмалармен әрекеттегі желілерден ажыратылады.

3 - параграф. Жабдықтардың кейбір түрлеріне

қойылатын талаптар
110. Норилер артық тиелген жағдайда автоматты түрде өшірілуін қамтамасыз ететін электр одақтасумен жабдықталады.

111. Норилер таспаның, шынжырдың кері жүрісін болдырмайтын құрылғылармен жабдықталады. Шротқа арналған норилердің шөміші ұшқын атпайтын материалдан жасалады.

112. Қорғаныс құралдарының құрылымы, құрылысы және конвейерлерді орналастыру өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына жауап беруі керек.

113. Айналмалы және қыспалы конвейерлердің науасы тұтас қақпақтармен немесе ұясының көлемі 100x100 мм үлкен емес торлармен жабылады.

Қақпақтар нығыз, қатты жабылатын, пайдалану жағдайына байланысты ілмекте немесе топсада қайырылатын, конвейерлердің тұтас қақпақтарын қатты бекітілген торларға алмастыруға жол беріледі.

114. Айналмалы конвейерлер еденнен жоғары тұрады, жақтаулары бар өтпелі көпірлермен жабдықталады.

115. Шнектік қоректендіргіштердің, таспалы конвейерлердің, норилердің, қыспалы конвейерлердің, біліктердің, айналмалы конвейерлердің және экстракторлардың, тостерлердің араластыратын құрылғыларының желілері ауыспалы өнімдердің түсуі немесе жиналуын мүмкін аймақтан шығарылады немесе оларға осы өнімдердің түсуінен қорғайтын қорғанысқа ие.

116. Шаң қалыптасатын өнімдерді қайта өңдейтін жабдық жергілікті сорғылармен жабдықталады.

Жабдыққа қоса орнатылған аспирациялық жүйелер жабдықтың іске қосу құрылғысымен блокталған.

117. 0,07 МПа (0,7 кгс/см²) жоғары қысыммен жұмыс істейтін жабдық қысыммен жұмыс істейтін сауыттардың құрылысы және оларды қауіпсіз пайдалануға қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес.

118. Автоматтандырылған құрылғылар істен шыққан жағдайда еріткішпен, мисцелламен, маймен толтырылуының алдын алу үшін экстракциялау цехының жабдығы, сонымен қатар шектік экстрактор тұтатқышы бекіткіш құрылғылары жоқ және көру фонарымен жабдықталған қайта құятын құбыр желісімен жабдықталады. Еріткіштің, мисцелланың және майдың артығы апаттық ыдысқа жіберіледі.

119. Барлық типтегі экстракторлардың жоғары бөлігі бу газды негізді әкету үшін автономды конденсатормен қосылады, ол өз кезегінде еріткішті рекуперациялаудың жалпы жүйесімен қосылады.

Көп реттік қабыршақтау экстракторы 0,05 - 0,10 кПа (5-10 мм сын.бағ.) шегінде ыдыратқыш астында тұрады, ол мановакуум - метрмен бақыланады.

Экстрактор көлемінен бу газды негізді әкетуге арналған газ өткізгіш қарау фонарына ие, конденсатор жағына еңіс орналастырылған және фланецтік қосындылармен бекітілген. Мановакуумметр ыдыратқыш көрсеткіштері басқару нүктесіне шығарыла отырып, тікелей экстракторларға орналастырылады.

120. Жалпы газ ауа жүйесімен қосылған, құбыр желілерінің суды бөлетін барлық түрлері гидробекіткіштермен жабдықталады. Суды бөлудің әрбір түрі үшін гидробекіткіш жобалық құжаттамамен есептеледі және таңдалады.

121. Еріткішті (мисцелланы) қайта шайқайтын сорғылар осы талаптардың 5 тарауына сәйкес автоматтандырылған қауіпсіздік жүйесімен жабдықталады. Шайқалатын сұйықты құймай сорғының жұмыс істеуіне жол берілмейді.

122. Тостер мен дымқыл шрот ұстағышты жалғайтын газ өткізгіште:

газ өткізгіштің 1 метріне 2 см кем емес, дымқыл шрот ұстағыш жағына еңіс;

ішкі беткейді тазалау және тексеру үшін кесілген люктер;

қарау және жөндеу алдында газ өткізгішті және шрот ұстағышты булауға арналған жеткізгіштер бар.

123. Жылу алмасу аппараттардың құрылымы (конденсаторлар, жылытқыштар, тазартқыштар, десорберлер), технологиямен қарастырылған жабдықты қоспағанда, будың (судың) және ысытылатын (салқындатылатын) өнімнің өзара кіруін болдырмайды.

124. Мисцеллаға арналған сүзгі:

сүзілетін сұйықтың қысымын өлшеу үшін манометрмен;

мисцелланы сүзілмеген мисцелла жинағышқа әкете отырып, қорғаныс қақпағымен, апаттық ыдысқа құятын құбырмен жабдықталады, қорғаныс қақпағы мен манометр тікелей сүзгіде орнатылады;

сүзілетін мисцелланың ағызу құбырында қарау фонарымен;

сынама алу үшін штуцермен;

сүзгіні инерттік газбен үрлеу үшін манометрі бар штуцермен жабдықталады.

Дисктік сүзгілер тұрып қалған қақты еріткішпен шаюға арналған құрылғылармен жабдықталады.

125. Сығу цехынан еріткіш қалдықтары бар булы газ негізді әкетуге арналған құбырлар қызмет көрсету үшін ыңғайлы жерде орналасқан отқа тосқауыл қойғыштармен жабдықталады.

Дефлегматордың, конденсатордың немесе абсорбеннің созылатын құбырында, соратын құбыр бу эжектерімен немесе желдеткішпен жабдықталған жағдайды қоспағанда бекіткіш құрылғыны орнатуға жол берілмейді.

Дефлегматордың, конденсатордың немесе абсорбеннің бу ауа ортасының жылдамдығын өлшеу және сынамаларды алуға арналған герметикалық жабылатын люгі қол жетімді жерде орнатылады.

126. Сұрапыл-шрот түсіргіште, микроциклонда және пневможеліде қарау, тексеру және тазалау үшін герметикалық жабылатын люктердің қажетті саны қамтамасыз етіледі.

127. А және Б санатты бөлмелерде орналасқан бензиндік және мисцеллалы сорғылардың және басқа жабдықтың электр қозғалтқыштарының тегершіктерінің, біріктіру муфтарының қоршауы ұшқын атпайтын материалдан жасалады.

128. Сұйық еріткіш немесе мисцелла жоқ аппараттарда (сауыттарда) және құбыр желілерінде орнатылған қорғаныс қақпақтары бу газ негізін ауаға қауіпсіз жерге әкеткішпен жабдықталады.

130. Еріткіші (мисцелласы), майы бар технологиялық құбыр желілерін сыртқы қондырғылар эстакадаларында, алаңдарда орналастыру олардың жағдайына көзбен бақылау жасау, осы құбыр желілерін ауыстыру, жөндеу, қызмет көрсету бойынша жұмыстарды орындау мүмкіндігін ескере отырып жүзеге асырылады.

131. Құбыр желілерінде құбыр желілерін маркалау үшін сандық белгілер және ерекше бояу болуы керек. Арматураның тұтқасында немесе маховиктерінде олардың айналу бағытын көрсететін көрсеткіштер басылады. Шығырандардың барлығында оның алдыңғы жағында ойылған және ақ түске боялған тығынның жағдайы белгіленеді.

132. Еріткіштер мен мисцелла құбыр желілерін, егер ол жобамен негізделген технологиялық қажеттілік болмаса, жер астымен төсеуге жол берілмейді.

Еріткіштер мен мисцелланың құбыр желілерінің төмен учаскелерінде фланецтік құрамаларға жол берілмейді.

133. Құбыр желілерін ғимараттардың құрылыс құрылымдары және басқа кедергілер арқылы өткізу кезінде құбырларға қосымша жүктеменің түсуін болдырмайтын шаралар қабылданады (гильзалар, оқтар және басқаларды орнату).

Еріткіштер мен мисцелла бар құбыр желілерімен өртке қарсы қабырғаны (жабындыларды) қию кезінде олар арқылы өтетін гильзалар мен құбыр желілерін оқшаулау үшін жанбайтын материалдан бітеу қарастыру керек.

134. Тұрмыстық, жер асты және әкімшілік-шаруашылық бөлмелер, электр құрылғыларын таратқыштар, қалқандар мен автоматтандыру нүктелерінің бөлмелері, желдеткіш камералары, экстракциялау цехынан жарылу өртену қауіптілік санаты және бөлменің (аймақтың) санаты бойынша төмендеу өндірістік ғимараттар арқылы еріткішті (мисцелланы)өткізуге жол берілмейді.

135. Еріткішті жеткізетін аппараттарға қатты су буын әкелетін, булайтын, барботаждау құбыр желілерінде (тостер, қожды булау, ажыратқыш, абсорбер және басқалар) кері қақпақ және бекіту қозғалтқышы, редукциялық және қорғаныс қақпағы (манометрмен) орнатылады. Жеңілдетілген және қорғаныс қақпақтарының (манометрмен) орналасу орны жобамен анықталады.

136. Фланецтік қосындылар тек арматура орнату орындарында немесе құбыр желілерін тазалау және жөндеу үшін, технология талаптары бойынша кезекті ажырату қажет болатын учаскелерде, аппараттарды қосу орындарында ғана қарастырылады.

137. Фланецтік қосындылар көзбен бақылау, қызмет көрсету, ажырату, жөндеу және монтаждау үшін ашық және қол жетімді орындарда орнатылады. Еріткіші (мисцелласы), майы бар құбыр желілерінің фланецтік қосындыларын адамдардың жиі жүретін және жұмыс алаңдарының үстіне орналастыруға жол берілмейді.

138. Сығу цехында, негізінен, пайдалану кезінде еріткіштің (мисцелланың) коррозиялық әсеріне шыдамды, болат арматура қолданылады.

139. ІІІ санатты, Q_В<10 бар технологиялық блоктарда сәйкесінше негіздеме болған жағдайда оның техникалық сипаттамаларында көрсетілген қысым мен температура шегінде шойыннан және металл емес құрылымдық материалдан жасалған арматураны қолдануға жол беріледі.

140. Сорғылардың қысатын және соратын құбыр желілерінде орнатылған бекіткіш арматура сорғыларға неғұрлым жақындатылған және қызмет көрсетуге ыңғайлы аймақта орналасқан. Еріткіштің (мисцелланың) кері бағытта айналу мүмкіндігін жою мақсатында сорғылардың қысымды ұлғайту желісінде кері қақпақ орнатылады.

141. Апатқа қарсы арналған бекіткіш арматураға апаттық жағдайларда оны пайдаланудың жылдамдығы мен ыңғайлылығын қамтамасыз ететін жоғары талаптар қойылады. Арматураны, соның ішінде қашықтықтан басқаратын, қолдану технологиялық үрдістің жарылыс өртке қауіпсіздік деңгейіне және апаттық жағдайдың қарастырылатын блоктан оған қосылғандарға таралуын болдырмауға байланысты жобамен анықталады.

142. Қайта өткізетін ағындардағы люктер мен ысырмалар (экстрактор, шроттан еріткішті ұшырғыш) түсті ұшқын атпайтын материалдан жасалады.

143. Кесетін құрылғылар ретінде қашықтықтан басқарып реттейтін арматураны қолдану кезінде қолмен басқаратын қосымша бекіткіш арматура қарастырылады.

144. Апатқа қарсы немесе қосымша арматура ретінде қақпақты шойын шығырандарын қолдануға жол берілмейді.

145. Жаңа немесе жөнделген қорғаныс қақпақтары қымталуға тексеріледі және:

қысыммен жұмыс істейтін сауыттардың құрылысы және оларды қауіпсіз пайдалануға қойылатын талаптарға сәйкес 0,07 МПа (0,7 кг/см²) жоғары қысымда жұмыс істейтін сауыттарда орнатылатын;

ашылғанға дейін 0,07 МПа (0,7 кг/см²) жоғары емес қысымда және қымталған 0,07 МПа (0,7 кг/см²) қысыммен жұмыс істейтін сауыттарда орнатылатын қабырғада реттеледі.

5 - тарау. Технологиялық үрдістердің бақылау, басқару және аварияға қарсы автоматты қорғаныс жүйелері

1 - параграф. Жалпы талаптар
146. Технологиялық үрдістерді бақылау, автоматтандырылған және қашықтықтан басқару жүйелері (басқару жүйелері), апатқа қарсы қорғаныс жүйесі (бұдан әрі - АҚҚ), сондай-ақ апаттық жағдайлар туралы байланыс және құлақтандыру жүйелері (бұдан әрі - БжҚ), сонымен қатар жабдықпен қоса берілген және технологиялық көрсеткіштердің берілген нақтылығын, сенімділігін және технологиялық үрдістерді жүргізудің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

147. Сенімділігі, тез әрекет етуі, өлшеу құралдарының мүмкін болатын қателіктері және өзге де техникалық көрсеткіштері бойынша бақылау, басқару және АҚҚ жүйелерін, сондай-ақ БжҚ таңдау технологиялық үрдістің ерекшелігі және объектіге кіретін технологиялық блоктың жарылуға қауіптілігі ескеріле отырып жүзеге асырылады.

148. Жұмыс кезеңдігі (өндірістік бөлмелердегі ауаның шаңдануын бақылау кестесі, шаңды тазалау, сақталатын тұқымның, шроттың температурасын өлшеуя және басқа) ұйымның техникалық басшысымен бекітіледі.

149. Технологиялық объектіні апатқа қарсы автоматты қорғаудың тиімді әдістері мен құралдары олардың қауіптілігін, пайда болу шарттарын және мүмкін болатын апаттық жағдайлардың дамуын, технологиялық үрдістің және аппаратуралық рәсімдеудің ерекшеліктерін талдау негізінде таңдалады.

150. Электр құралдарын және бақылау, басқару және АҚҚ, байланыс және құлақтандыру жүйелерінің элементтерін өндірістік бөлмелердің және сыртқы қондырғылардың жарылуға қауіпті аймақтарында орналастыру, жарылыстан қорғаныс дәрежесі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сай жүргізіледі.

151. Жарылысқа қауіпті бөлмелерде, үрдісті басқару бөлмесінде және сыртта, кіре беріс есіктердің алдында қоршаған ауаның газдалғандығы туралы хабарлайтын дыбыс және жарық белгі бергіш құралы қарастырылады.

152. Апаттық жағдайларды жою жоспары бойынша пайдаланатын автоматика құралдары, бақылау, басқару және АҚҚ, байланыс және құлақтандыру жүйелері олардың функционалдық белгіленуін нақты анықтайтын, сәйкес жазбалар жазу арқылы белгіленеді.

153. Бақылау, басқару және АҚҚ, байланыс және құлақтандыру жүйелері қызмет көрсетуге ыңғайлы және қауіпсіз жерлерде орнатылады. Осы орындарда діріл, технология өнімдерімен ластау, жүйенің нақтылығына, сенімділігіне және тез әрекет етуіне әсер ететін өзге де механикалық және басқа әсерлер болмайды.

Сонымен қатар, жабдықты және құбыр желілерін қымтамастан жүйелер мен олардың элементтерін жөндеу шаралары мен құралдары қарастырылады.