Студенттерге арналған пәннің бағдарламасы

СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН

ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Адам және жануарлар физиологиясы пәні бойынша

050607 – Биология мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған

Павлодар

Студенттерге арналған бағдарламасының бекіту парағы

Ф СО ПГУ 7.18. 2/11

ХТжЖФ деканы

________ Ахметов Қ.Қ.

“___ ” ________2009 ж.

Құрастырған: аға оқытушы Нұрғожин Р.Ж. _______________

Биология және экология кафедрасы

050607 Биология мамандығы студенттеріне арналған

СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Бағдарлама “__” __. 20__ ж. бекітілген жұмыс бағдарламсы негізінде әзірленді.

200__ж. «___» ____ № __ хаттама

Химиялық технологиялар және жаратылыстану факультеті

Биология және экология кафедрасы

Аға оқытушы Нұрғожин Ренат Жасқайратұлы, дәрістік, тәжірибиелік және зертханалық сабақтар

Қабылдау сағаттары: жұма 10.00 – 15.00, А – 356

Пән туралы мәлімет:

Осы пәнді оқу барысында әрбір шәкірт адам ағзасының физиологиялық қызметін, оньщ механизмдерін, сыртқы ортаға бейімделуіндегі болатын өзгерістерін біліп қана қоймай болашак. кызметінде практика жүзінде іске асыруды үйрене қатар, күнделікті жене әртүрлі колайсыз жағдайларға кезлескен уакьіттарда шебер қолдана білуді үйрену.

Бағдарламада берілген материалдардың қүрылымы мен мазмүның қалыптастыру үшін биология мамандарын дайындайтын университеттердің оқулыктары мен оқу бағдарламаларымен танысып, соларды басты негіз етіп, қазіргі білім стандарттарына сөйкес жасауға үлкен мән беріледі.

Пәнді оқыту мақсаты (лекциялық, практикалық, лабораторлык):

организмнің, жүйелердің, мүшелердің қызметтерінің физиологиялық механизмдерімен таныстыру;

физиология ғылымының жаңа жетістіктерімен таныстыру және даму болашағын көрсету; білім беріп,физиологиялык ой қалыптастыру.

Пәнді оқытудың міндеттері: физиологиялык жүйелердің атқару қызметтерін анықтап олардың реттелу механизмдерін толық білу, игерген білімдерін практикалық сабақтарда және эксперименталды жүмыста пайдалана білу. Физиологиялық классикалық әдістермен танысып оларды қолданатын жай туғызу.

Студенттер тәжірибелік сабақтарда кейінгі жұмыстарында қолдануға болатын физиологиялық зерттеулердің әр-түрлі әдістерін меңгеру керек.

Студенттер оқылған материалды ұйымдастыра және түрлендіре адам мен жануарлар ағзасының құрылуының себеп-салдар байланыстарын түсіне білу керек.

Әдебиет

Негізгі:

1. 
   Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.
   
2. 
   Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.
   
3. 
   Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.
   
4. 
   Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.
   
5. 
   Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990
   
6. 
   Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных.
   Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.
   

7. 
   Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.
   
8. 
   К.Шмидт Ниельсен. Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
   

Пәннің тақырыптық Ф СО ПГУ 7.18.2/07

жоспары
(күндізгі оқу түрі)

№	Пән тақырыптарының аты	Дәріс	Тәж	Зерт	СӨЖ
1	Кіріспе	1	1	-	5
2	Қозғыш тканьдердің физиологиясы	2	-	1	5
3	Парабиоз туралы Введенскийдін. ілімі	1	1	-	8
4	Орталық жүйке жүйесінің физиологиясы	2	-	1	5
5	Вегетативтік жүйке жүйесі (симпатикалық және парасимпатикалық)	1	2	-	5
6	Ішкі сөлшіс (эндокриндік) бездердщ физиологиясы	1	2	-	6
7	Қан мен лимфаның негізгі қызметтері	2	-	1	5
8	Тыныс алу жүйесінің физиологиясы Тыныс алу ырғағын қамтамасыз ететін жүйкелік аппарат	1	-	1	6
9	Организмде заттар мен энергияның алмасуы	2	2	1	5
10	Асқорыту физиологиясы	2	-	1	8
11	Бүйректер және баска да сыртқа шығару ағзаларыныц қызметі	2	-	1,5	7
12	Сенсорлық жүйе	1	2	-	5
13	Психикалық іс-әрекетінің физиологиялық негіздері	1	1	-	6
14	Хронофизиологиясы	1	1	-	5
15	Жасөспірімдер физиологиясы	1	2	-	4
16	Бейімдеушіліктің негізгі зандылықтары	1,5	1	-	5
Барлығы:		22,5	15	7,5	90

жоспары

№	Пән тақырыптарының аты	Дәріс	Зерт	СӨЖ
1	Кіріспе	1	-	7
2	Қозғыш тканьдердің физиологиясы	1	1	7
3	Парабиоз туралы Введенскийдін. ілімі	-	-	8
4	Орталық жүйке жүйесінің физиологиясы	-	1	10
5	Вегетативтік жүйке жүйесі (симпатикалық және парасимпатикалық)	-	-	10
6	Ішкі сөлшіс (эндокриндік) бездердщ физиологиясы	-	-	6
7	Қан мен лимфаның негізгі қызметтері	1	1	7
8	Тыныс алу жүйесінің физиологиясы Тыныс алу ырғағын қамтамасыз ететін жүйкелік аппарат	-	-	6
9	Организмде заттар мен энергияның алмасуы	-	1	7
10	Асқорыту физиологиясы	-	-	8
11	Бүйректер және баска да сыртқа шығару ағзаларыныц қызметі	-	-	9
12	Сенсорлық жүйе	-	-	5
13	Психикалық іс-әрекетінің физиологиялық негіздері	-	-	6
14	Хронофизиологиясы	-	-	5
15	Жасөспірімдер физиологиясы	-	-	8
16	Бейімдеушіліктің негізгі зандылықтары	-	-	8
Барлығы:		3	3	117

Реттелу женінде негізгі түсінік. Жүйкелік козу табиғаты жөнінде түсінік. Жүйке клеткасы және оның белшектерінің функииональдык маңызы. Эфферентті жене афферентті жүйке жолдары, синапс, рецепторлар жөнінде қысқаша үғым. Рефлекстің структуралық - функциональдык негізі.

Қозғыштықты анықтайтын әдістер. Қозу табалдырығы. Хроноксия және лабилдік жөнінде үғым. Жүйке мен ет қүрамдарының. онтогенетикалық және физиологиялыц козу ерекшеліктері.

Тыныштық потенциал (мембраналық потенциал) жөне әрекет потенциалы. Тітіркеңдіру мен қозудың арасындағы қарым-катынас.

Жүйке импульстің таралу жылдамдығы. Жүйке импульсінің таралуын белгілейтін метаболикалық жөне иондык. факторлар. Әр түрлі жүйке талшык.тарындағы жүйке импульсінің таралу шапшандыры.

Үлкен ми сыңарларының негізгі эволюция кезендері. Ми қыртысының козғалткыш және. сенсорлық алаңдары. Негізгі эфферентті жүйелердің жол нүсқаулары. Электроэнцефалограмма және онын. негізгі ырғак.тары жөнінде түсінік. Жоғарғы жүйке іс-әрекетінің калыптасуындағы үлкен ми сыңарларының қыртысының ролі. Ми кыртысы жөне вегетативтік процестердің реттелуі.

Аналык, клеткалар, олардың морфологиясы, генеративтік және эндокриндік қызметі. Жыныстық цикл жөне оның кезеңдері. Жүмыртка клеткаларының гормоны - фолликулин, оның табиғаты жәнс екінші жыныс нышанына тигізетін өсері. Сары дененін. гормоны - прогестерон, оньвд жатырға, жүмырткд клеткаларының пісуіне және сүт бездерінің дамуына тигізетін өсері. Овогенез физиологиясы. Жьшыс клеткаларының пісуіне және жыныс гормондарының өнуіне тигізетін гипофиз гормондарының әсерінің ролі.Климактерий. Піштіру нөтижелері. Жыныс өзгертудегі төжірибелер.

Белоктар, олардың табиғаты жөне физиологиялык маңызы. Липидтер, олардың классификациясы және физиологиялық ролі. Көмірсулар, олардың классификациясы жөне зат алмасудағы энергетикалык, маңызы, Витаминдер, олардың классификациясы. Авитаминоз туралы түсінік. Еритін витаминдердің алмасудағы ролі. Майда еритін витаминдер жене олардың физиологиялык. маңызы.

Әр түрлі ішкі ағзалардың интерорецепторлары және олардың сипаттамасы.

Проприорецепция. Вестибуляр аппаратының құрылысы, қызметі, оттолит органдары және имек арналар. Дәм және иіс рецепторлары. Есту органы.оның күрылысы және қызмет етуі. Көз, оның қүрылысы жөне оның қызмет етуі. Көздің оптикалык орталыктарында сөуленің сынуы. Электроэритрограмма. 1 алдағыш органдардың қарым-катынасы.

Тақырып 7 Психикалық іс-әрекетінің физиологиялық негіздері

Шартсыз рефлекстердің шартты рефлекстер арқылы пайда болуы және шартгы рефлексхерді зерттеу проблемасы. Әр түрлі жануарлардың шартты-рефлекторлық іс- әрекетін салыстырып зерттеу.

С.И.Степанованың гипотезасы. А.М.Алпатовтың гипотезасы. Ю.Ашоффтың ережесі. Хронофизиологияның қолданбалы аспектлері.

Адамның онтогенездік дамуының негізгі заңдылықтары. Организмнің мүшелері мен жүйелерінің жасқа карай езгерістері. Қартаю биологиялық процесс ретінде. Қартаюдың физиологиялық жүйелерге есері. Өмір сүру үзақтығына эсер ететін факторлар.

Бейімделушіліктің жалпы принциптері мен механизмдері. Бейімделу процесінің даму кезеңдері. Адамның бейімделу ерекшеліктері. Стресс және стрессорлык эсер туралы түсініктеме.

Жүйке мен ет клеткаларының ішіндегі және сыртындағы К, Ma, C1 мөлшерлері, олардың арақатынасы. Клетка мембранасы жөнінде түсінік. Тыныштық және әрекет потенциалдары пайда болуы себебіндегі мембраналық теория. Рефрактерлік кезең, козудан кейінгі қүбылыстар.

Рефлекс уақыты. Жалпы түпкі жол жөніндегі түсінік. Рефлекс жауабының градациясы. Жинақталу процесі. Орталык тежелу жөнінде ілім жөне оны түсіндіретін гапотезалар.

1. 
   Казақстанда физиологияның дамуы. Физиолошялық процестердің реттслу механизмі.
   
2. 
   Гемопоэз. Эритроциттердің тұну жылдамдыгы. Қан топтары.Ауыл шаруашылық малдары қанының генетикалық жүйелері.
   
3. 
   Лимфаның қүрамы, қасиеттері жәнс маңызы. Лимфаның пайда болуы мен айналымы.
   
4. 
   Жүрек биотогы, электрокардиография. Кан айналым жүйссіндегі рефлексогендік аймактар, олардың рөлі.
   
5. 
   Әртүрлі мүшелердегі кан айналымының ерекшеліктері.
   
6. 
   Гипоксия және оның түрлері. Құстардың тыныс алу ерекшсліктері. Түрлі жануарлардың тыныс алу жвгіліл.
   
7. 
   Бір белімді және көп бөлімді қарындардың қимылы.
   
8. 
   Ішектегі ас қорытуды зсрттеу әдістері. Тоқ ішектсгі ас қорыту. Үй күстарының ас қорыту ерекшеліктері.
   
9. 
   Бауырдың зат алмасудагы рөлі. Күйіс малындағы белок алмасуының ерекшеліктері.
   
10. 
    Күйісті малдардағы көмірсулар мен майлар алмасуының ерекшеліктері.
    
11. 
    Дәрмендөрілер (витамиидер) жөне олардың маңызы.
    
12. 
    Тері және сүттену физиологиясы.
    
13. 
    Ac қорыту ағзаларының және жыныс бездерінің гормондары.
    
14. 
    Жүйке талшықгарьшың физиологиясы. Синапстар.
    
15. 
    Анализаторлар физиологиясы
    

Ағымдағы үлгерімді бақылау іс - шараларының күнтізбелік кестесі

1 рейтинг

Апта

1

2

3

4

5

6

7

8

Барлығы

Апта бойнша жоғары балл

15

10

15

12

13

12

13

10

100

Дәріске қатысу және дайындығы

СӨЖ түрі

ҮТ1

ҮТ 2

ҮТ3

ҮТ4

ҮТ5

ҮТ6

ҮТ7

ҮТ8

8

Бақылау түрі

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Мак. балл

1

1

1

1

1

1

1

1

Тәжірибе сабақтарына қатысуы және дайындалуы

СӨЖ түрі

КТ

КТ

КТ

КТ

28

Бақылау түрі

Қ

Қ

Қ

Қ

Мак. балл

7

7

7

7

Зертханалық сабақтарға орындау және қорғау

СӨЖ түрі

ЗД 1

ЗД 2

ЗД 3

ЗД 3

40

Бақылау түрі

Қ

Қ

Қ

Қ

Мак. балл

10

10

10

10

CОӨЖ дайындық және қорғау

СӨЖ түрі

СОӨЖ 1

СОӨЖ 2

СОӨЖ 3

СОӨЖ 4

СОӨЖ 5

СОӨЖ 6

СОӨЖ 7

СОӨЖ 8

24

Бақылау түрі

Б

Б

Б

Б

Б

Б

Б

Мак. балл

4

2

4

4

2

4

2

2

Курс тақырыптары бойынша білімін тексеру

Бақылау түрі

АБ 1

Мак. балл

100

2 рейтинг

Апта

9

10

11

12

13

14

15

Барлығы

Апта бойнша жоғары балл

15

12

17

12

15

12

17

100

Дәріске қатысу және дайындығы

СӨЖ түрі

ҮТ 9

ҮТ 10

ҮТ11

ҮТ12

ҮТ13

ҮТ14

ҮТ15

7

Бақылау түрі

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Мак. балл

1

1

1

1

1

1

1

Тәжірибе сабақтарына қатысуы және дайындалуы

СӨЖ түрі

КТ

КТ

КТ

21

Бақылау түрі

Қ

Қ

Қ

Мак. балл

7

7

7

Зертханалық сабақтарға орындау және қорғау

СӨЖ түрі

ЗД 4

ЗД 5

ЗД 6

ЗД 7

44

Бақылау түрі

Қ

Қ

Қ

Қ

Мак. балл

10

12

10

12

CОӨЖ дайындық және қорғау

СӨЖ түрі

СОӨЖ 8

СОӨЖ 9

СОӨЖ 10

СОӨЖ 11

СОӨЖ 12

СОӨЖ 13

СОӨЖ 14

28

Бақылау түрі

Б

Б

Б

Б

Б

Б

Б

Мак. балл

4

4

4

4

4

4

4

Курс тақырыптары бойынша білімін тексеру

Бақылау түрі

АБ 2

Мак. Балл

100

Емтихан

100

Шартты белгілер: ҮТ 1 – үй тапсырмасы № 1, Қ – сабаққа қатысу, КТ – конспекті тексеру, Б – баяндама, ЗД – зертханалық сабаққа дайындық, АБ – аралық бақылау


Бақылау түрлеріне сәйкес мөлшер үлесі

№ р/н	Қорытынды бақылау түрі	Бақылау түрлері	Бақылау құрамынының бөлімі
1	Емтихан	Емтихан	0,4
		Күнделікті үлгерім мөлшері	0,6

Курстың саясаты

Студенттер сабақты босатпай, мұқият әрбір сабаққа дайындалып, бағдарлама бойынша барлық тәжірибелік және зертханалық тапсырмалар мен өзіндік жұмыс жоспарын дер кезінде орындап, мұғалімнің берген тапсырмаларын тиянақты, сапалы жасап, оқу бағдарламасына сәйкес көрсетілген барлық бақылау түрлерін толық тапсыру қажет.

Сабақ босатқан, үлгерімі нашар студенттер өз тәртібіне жауапты болулары қажет. Себебсіз сабақ босатқандары үшін, студент қатаң тәртіпке шақырылады да, олардың бағалау рейтингтеріне зардабы тиеді. Олардың оқу көрсеткіштерінің балдары қысқартылады:

- дәріс, тәжрибелік және зертханалық сабақттарды босатқаны үшін – 1,0 балл (1 сабаққа) кесіледі.

- әрбір босатылған және соңынан тапсырылмаған тәжрибелік және зертханалық сабақ үшін 1,5 балл, ал студент келесі сабаққа дейін босатқан сабағын дайындалып, тапсырса, рейтинг бойынша қарастырылған баллдан 1 балл төмендейді.

Семестрде 2 аралық бақылау қарастырылған. Тест әдісімен бақылау бағдарлама бойынша пәннің бір бөлігін өткеннен соң жүргізіледі және әр бөлік 20 сұрақтан құралады.

Қорытынды бақылау – емтихан, тест арқылы жүргізіледі.

Көрсетілген талаптар тек қана студенттердің алған білімінің сапасын жоғарлатуға бағытталған.

Курстың саясатына сәйкес студенттердің оқуға деген ынтасы мен қатнасы университет тәртібімен саясатына сәйкес болу керек.

Соңғы қорытынды баға төмендегідей негіздер бойынша қойылады:

1. 
   сабаққа қатысу және дәріс конспектісін тексеру.
   
2. 
   дәріс, тәжрибелік, зертханалық, өздік жұмыстарға белсенді қатысып, жауап беру.
   
3. 
   білімді тесттік бақылау бойынша тексеру.
   
4. 
   емтиханда алынған балл
   

Білімді бағалау баллдық-реитингті жүйемен жүргізіледі, күнтізбелік шаралар бойынша студент өз бағасын өзі шығарып алады. Өзіңе керекті балл жинау үшін тәжрибелік және зертханалық сабақтарға белсенді қатысу. Егер осы айтылған жағдайлар жасалмаса студен семестрдың соңында, өткен тақырыптардың барлығын айтуғы тиіс, сонда ғана барып сынаққа жіберіледі.

Семестр бойы білімді бақалау жүргізіледі.

Семестр бойы білімді бақалау жүргізіледі.

Кез келген ереже бұзушылық аудиториядан шығару мен баллды төмендетуге дейін әкеледі. Жұмыстарды тапсыру күнтізбелік шаралар бойынша уақытында тапсырылуы тиіс.

Ағымдағы үлгерімді бақылау іс - шараларының күнтізбелік кестесі

Адам және жануарлар физиологиясы (сырттай оқу түрі)

(8 семестр)
Апта		1	2	3	Барлығы
Апта бойнша жоғары балл		40	20	40	100
Дәріске қатысу және дайындығы	СӨЖ түрі	ҮТ1	ҮТ 2	ҮТ3	15
	Бақылау түрі	Қ	Қ	Қ
	Мак. балл	5	5	5
Зертханалық сабақтарына қатысуы және дайындалуы	СӨЖ түрі	ЗД 1	ЗД 2	ЗД 3	55
	Бақылау түрі	Қ	Қ	Қ
	Мак. балл	20	15	20
ОСӨЖ сабақтарға орындау және қорғау	СӨЖ түрі	СОӨЖ 1		СОӨЖ 2	30
	Бақылау түрі	Қ		Қ
	Мак. балл	15		15
Курс тақырыптары бойынша білімін тексеру	Бақылау түрі			АБ 1	100
	Мак. балл			100

жүктеу/скачать 379.67 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: