Студенттерге арналған пәннің оқыту бағдарламасының

Студенттерге арналған пәннің оқыту бағдарламасының құрылымдық сызбанұсқасы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.2/07

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Физикалық және коллоидты химия

050727- Азық-түлік тағамдарының технологиясы

мамандығының студенттеріне арналған

Павлодар

Студенттерге арналған пәннің оқыту бағдарламасы құрылымдық сызбанұсқасының бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.2/11

Декан ХТжЖТ факультеті

__________Ахметов К.К.

200_ж. «___» ___________

Құрастырушы: аға оқытушы__________ Оралтаева А.С.
Химия және химиялық технологиялар кафедрасы

Физикалық және коллоидтық химия

050727- Азық-түлік тағамдарының технологиясы мамандыққа арналған

оқу бағадарламасының негізінде әзірленген.

200_ж. «___» _____________ кафедра отырысында ұсынылған

Хаттама № ___

оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған

200_ж. «___» _____________хаттама № _____.
ОӘК төрайымы__________________ Буркитбаева У.Д.
КЕЛІСІЛГЕН:

Кафедра меңгерушісімен ­­­­­­­­­­­­____________ Омаров М.С.

200_ж. «___» _____________хаттама № _____.

Оқытушы жайлы мәліметтер:

Химия және химиялық технологиялар кафедрасы

Химиялық технологиялар және жаратылыстану факультеті

аға оқытушы Оралтаева Алмагуль Слямбековна,

оқытушы Маханов Серик Толегенович

Тел. (8-7182) 673651

Қабылдау сағаттары: кафедрадағы график бойынша. ауд.№ 509
Пән жайлы мәліметтер:

Пән 2-ші курста (4-ші семестр) оқытылады; бақылау түрлері: емтихан. Пәннің көлемі 90 сағат. Аудиториялық сабақтарға 30 сағат бөлінген, оның ішінде дәрістер – 15 сағат, зертханалық сабақтар – 15 (7,5) және тәжірибелік сабақтар – 7,5 сағат болып бөлінеді. Студенттердің өздік жұмыстарына 30, студенттердің оқытушымен өздік жұмыстарына 30 сағат бөлінген.

Пререквизиттер:

Физикалық және коллоидтық химияны ойдағыдай меңгеру үшін студенттер жоғары математиканың толық курсын (әсіресе, дифференциалдық анализ және интегралдық есептеулер, функциялардың анализі, ықтималдық теориясы түсініктері), жалпы физика толық курсын

( атом құрылысы, электр құбылыстары, молекулалық физика, кванттық физика түсініктері), химия курсын жете білу қажет.
Физикалық және коллоидтық химия пәннің мақсаты мен міндетері: студенттерге осы пәннің теориялық негіздері, қазіргі уақыттағы күні және оның кен-байытуда өндірістерінде қолданылуы туралы мағлұматтар беру.

Пәннің маңызы – химиялық прцестердің негізгі мәселелерін, химиялық процестерге әр түрлі физикалық параметрлер мен химиялық құрамының физикалық қасиеттеріне ықпалын қарастыру.

Оқыту міндеттері:

• 
  студенттердің қазіргі химия ғылымының негізін, химияның арнаулы бөлімдерін жете меңгеру;
  
• 
  зертханалық жұмыстар, тәжірибелік жұмыстар жүргізіп, қорытынды шығара білу;
  
• 
  әр түрлі есептерді шығара білу, қарапайым химиялық жағдайларға болжам жасау.
  

• 
  химиядан керекті пәндерді ойдағыдай оқу үшін және қазіргі техникада қолданылатын жаңа химиялық материалдарды дұрыс пайдалану үшін қажетті жан-жақты білім алу;
  
• 
  химиялық алу тәжірибесінің негіздерімен таныстыру;
  
• 
  халық шаруашылығын химияландыру және химияның дамуымен байланысты сұрақтар мәні мен мағынасын игеру;
  
• 
  өндірістің экологиялық проблемаларымен таныстыру.
  

• 
  теориялық және есептемелік сипатты химиялық есептерді шешуі;
  
• 
  анықтамалық және арнайы әдебиеттерді пайдалану;
  
• 
  тәжірибе жүзінде алынған мәліметтерге сүйене отырып, химиялық есеп шығару, техникалық меңгеру
  

- алынған нәтижелер негізінде дұрыс шешім қабылдауды;

- химиялық зертханада алған тәжірибелер орындау дағдыларын іс жүзінде қолдануды;

- компьтерді қолданып анализдер нәтижелерін бағалауды.

Мамандықтың жұмыс бабындағы оқу жоспарынан үзінді көшірме

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.1/10

050727- Азық түлік өнімдерінің технологиясы мамандыққа арналған

1. 
   Қоканбаев Ә. Физикалық химия қысқаша курсы. Алматы, Білім, 1996, 223бет
   
2. 
   Жанабаев Б., Өтелбаев Б. Физикалық химия . Алматы, Республикалық баспа кабинеті, 1994, 236 бет.
   
3. 
   Киреев В.А. Курс физической химии. М.: Химия, 1975.725с.
   
4. 
   Киреев В.А Краткий курс физической химии. М.: Химия, 1978.621с.
   
5. 
   Воюцкий С.С. Курс коллоидной химии. М.: Химия, 1975.512с.
   
6. 
   Евстратова К.И.,Купина Н.А., Малахова Е.Е. Физическая и коллоидная химия. М.: В.Ш., 1990.372с.
   
7. 
   Гельфман М.И., Ковалевич О.В.,Юстратов В.П. Коллоидная химия. Санкт-Пет. 2004. С.337.
   
8. 
   Левченков С.И., Четверикова В.А. Методические указания к
   

Ростов- на –Дону,2004. 23 с.

9. 
   Жақыпбекова Н.О., Қырбаева Н.С., Төребекова Г.З., Шынғыспаева Б.М. Физикалық және коллоидты химия. Алматы, Кітап баспасы, 2006,280 бет.
   
10. 
    Абланова Е.Х., Шабикова Г.Х. Физикалық химия есептеріне арналған методикалық оқу құралы. Алматы, Кітап,198050 бет.
    

11. 
    Шукин Е.Д., Перцов А.В.,Амелина Е.А. Коллоидная химия. М.: Изд-во ЛГУ,1982. 348 с.
    
12. 
    Фридрихсберг Д.А. Курс коллоидной химии. Л.: Химия,1984, 368 с.
    
13. 
    Флоров Д.А. Курс коллоидной химии. М.: Химия, 1982. 400с.
    
14. 
    Николаев Л.Д. Физическая химия. М.: Высшая школа. 1979. 371 с.
    
15. 
    Зимон А.Д. Мир частиц. Коллоидная химия для всех. М.: Наука,1987. 175с.
    
16. 
    ТопчиевК.В. Федорович Н.В. Физическая химия в вопросах и ответах. М.: Изд-во МГУ, 1981. 264 с.
    
17. 
    Флоров Ю.Г., Гродский А.С. Лабораторные работы и задачи по коллоидной химии. М.: Химия. 1979. 216 с.
    
18. 
    Кисилева Е.В., Каретников Г.С.,Кудряшев И.В.Сборник примеров и задач по физической химии. М.: Высшая школа. 1983. 381 с.
    
19. 
    Белевский С.Ф. Сборник вопросов и задач по физической химии для самоконтроля. М.: Высшая школа. 1979, 119 с.
    
20. 
    Кругляков П.М., Хаскова Т.Н. Физическая и коллоидная химия. М.: В.Ш., 2007.319с.
    

Оның негізгі бөлімдері мен зерттеу әдістері. Өндірістік технология үшін физикалық және коллоидты химияның мәні. Физикалық және коллоидты химияның даму тарихы. Физикалық және коллоидты химияның философиялық аспектілері.

Поляризацияның температурадан тәуелділігі. Клаузиус- Моссоти және Дебай теңдеуі. Электрлі диполь моментін анықтау. Молекулалық рефракция. Молекула құрылысын анықтау үшін рефракцияны колдану. Лорентц- Лоренц теңдеуі.

Планк постулаты. Энтропияны есептеу. Изобаралық- және изохоралық- изотермиялық потенциалдар ( Гиббс және Гельмгольц энергиялары ). Қалыпты жағдайдағы реакция бағытын анықтау. Изобаралық ,изохоралық потенциал өзгеруінің температурадан тәуелділігі. Химиялық реакциялардағы сипаттайтын функциялардың өзгерісі. Химиялық потенциал және процестің бағыты.

Гиббс фазалар ережесі. Фазалық ауысу жылуының температурамен және

қысыммен байланысы. Клаузиус-Клапейрон теңдеуін интегралдау және қорытындылау. Фазалар ережесін біркомпонентті жүйе күйінің диаграммасына қолдану.

3 Бөлім. Ерітінділер.

3.1 тақырып. Екі компоненті жүйелер. Ерітінділердің жалпы сипаттамалары. Ерітінді бетіндегі бу қысымы. Рауль заңы. Идеал ерітінділер. Активтілік,активтілік коэффициенті. Сұйықтықтағы газдар ерітіндісі. Газдар ерігіштіктеріне электролит концентрацияларының әсері. Генри заңы. Сұйық-

сұйық ерітінділері. Өзара шекті еру. В.Ф. Алексеев жұмыстары. Сұйық-

сұйық ерітінділері бетіндегі бу қысымы. Рауль заңынан ауытку. Коноваловтың бірінші заңы. Құрам- бу,қайнау температурасы- құрам қысымының қүй диаграммасы. Айдау,ректификаттау. Коноваловтың екінші заңы.

Азеотропты қоспалар.

Өзара ерімейтін сұйықтықтардың жүйесі бетіндегі бу қысымы. Су буымен айдау принципі. Кристал –сұйық тепе-теңдігі. Физика-химиялық анализ. Д.И.Менделеев жұмыстары. Термиялық анализ, салқындау қисықтары. Екі компонентті жүйенің балқу диаграммасы. Жәй эвтектикамен, тұрақты қосылыстың түзілуімен, компоненттердің шексіз еруімен жүретін жүйенің диаграммасы.

3.2. тақырып. Үш компонентті жүйелер, үш компонентті жүйенің графикалық өрнегі.Екі сұйық фаза арасындағы үшінші компоненттің таралуы. Таралу коэффициенті. Нернст-Шилов теңдеуі. Үштік жүйедегі тепе-теңдік. Ерітінділерден экстракциялау принципі.

4 бөлім. Электрохимия

4.1. тақырып. Электролиттер ерітінділері. Аррениустың электролиттік диссоциациясы және оның кемшіліктері. И.А.Каблуковтың жұмыстары. Күшті электролиттер теориясының негізгі ережелері.Активтілік және электролиттердің активтілік коэффициенті. Иондық күштер. Иондық күш ережесі. Активтілік коэффициентінің иондық күштен тәуелділігі.Электролит ерітінділерінің меншікті және эквивалентті электр өткізгіштігі, олардың концентрациядан тәуелділігі.Шексіз сұйылтқандағы эквивалентті электрөткізгіштік. Иондардың қозғалыштығы.Тәуелсіз иондардың қозғалу заңы. Электрөткізгіштікті өлшеуді практикалық қолдану.

4.2. тақырып. Электродты процестер, гальваникалық элементтер. Екі фаза шегарасындағы потенциадың тууы. Металл-ерітінді шегарасындағы қос электрлі қабаттың құрылымы. Нернст теңдеуі.Гальваникалық элемент және оның электрқозғаушы күші. Гальваникалық элементтің электрқозғаушы күшін термодинамикалық есептеу. Химиялық және концентрлі гальваникалық элементтер. 1-ші және 2-ші ретті электродтар, тотығу-тотықсыздану электродтары. Стандарт элементтер және электродтар.ҚЭҚ өлшеу әдісі. рН- мәнін потенциометрлік анықтау.

Шыны электрод. Электролиз кезіндегі химиялық процестер. Аса кернеу. Аса кернеудің практикалық мәні.

Реакцияның тұрақталатын сатысы.Реакция жылдамдығының температурадан тәуелділігі. Активтену энергиясы. Активтену энергиясын есептеу. Стериялық фактор. Активті комплекс.Фотохимиялық реакциялар. Энштейннің эквивалентті заңы.Квантты шығым. Жоғары энергиялардың сәулелерінің химиялық әрекеті.Судың радиолизі. Тізбекті реакциялар. Тізбекті реакциялардың кинетикасының ерекшеліктері. Жай және тармақталған тізбектер. Радикалдар. Тізбекті реакциялар теориясы бойынша Н.Н. Семеновтың еңбектері. Гетерогенді процестердің ерекшеліктері. Еру және кристалдану кинетикасы. Гетерогенді реакциялар теориясы.

Гомогенді катализ кезіндегі энергияның өзгеруі. Автокатализ. Гетерогенді катализ. Физикалық және химиялық адсорбция. Беттіқ катализатордың құрылымы. Гетерогенді катализ сатылары. Гетерогенді катализ кезіндегі энергияның өзгеруі. А.А. Баландиннің гетерогенді катализ теориясының негіздері. Промоторлар. Катализаторлардың улануы. Катализаторлар.

Шегарасындағы Гиббс энергиясының беттік ауданы. Беттік құбылыстар

Және олардың классификациясы.