11
тексеруді, сондай-ақ өндірісте болған авариялар мен өрттерден кейін кезектен
тыс қарап-тексеруді ұйымдастыруға міндетті.
Өрт сөндіру инвентарін және басқа да өрт сөндіру құралдарын
шаруашылық, өндірістік және басқа да қажеттіліктер үшін пайдаланылмайды.
Тікелей мақсаттан басқа өрт сөндіру құралдарын дүлей зілзалалар мен апаттарды
жою кезінде, сондай-ақ персоналды және объектінің ерікті өрт сөндіру
құралымдарын оқыту кезінде пайдалануға рұқсат етіледі.
Өрт сөндіргіштер.
Өрт сөндіргіштер жану ошақтарын бастапқы сатысында сөндіруге, сондай-
ақ шағын құрылыстарды, машиналар мен механизмдерді өрттен қорғауға
арналған. Өрт сөндіргіштер қолмен және жылжымалы болып бөлінеді. Қол өрт
сөндіргіштеріне олардың корпусы 10 литр зарядқа дейін барлық түрлері кіреді.
Үлкен зарядты өрт сөндіргіштер
жылжымалы болып табылады, олардың
корпустары арнайы арбаларға орнатылады. Өрт сөндіргіштерді қыздыру және
жылыту аспаптарының жанында, сондай-ақ тікелей күн сәулесінен және
атмосфералық жауын-шашынның қормалмаған жерде орналастыруға жол
берілмейді. Өрт сөндіргіштерді үнемі тексеріп, кір мен шаңнан тазарту қажет.
Тексеру кезінде мембраналар мен шашырандылардың (көбікті өрт сөндіргіштер)
жай-күйін, пломба мен бирканың бүтіндігін тексеру қажет.
Ақаулы өрт сөндіргіштер (корпустың, кернейдің,
сақтандырғыш
клапандардың зақымдануы, пломбаның болмауы, өрт сөндіргіш заттың немесе
газдың жетіспеушілігі және т.б.) қорғалатын үй-жайдан, технологиялық
жабдықтан және өндірістік алаңдардан дереу алынып, ақаусыз құралға
ауыстырылуы тиіс.
Сурет 2.1 – ОУ-3 өрт сөндіргіші
12
Пайдаланылған өрт сөндіргіштер, сондай-ақ пломбалары үзілген өрт
сөндіргіштер тексеру немесе қайта зарядтау үшін дереу алынады.
Пайдаланудағы өрт сөндіргіштерді бір уақытта 50%-ынан артық қайта
зарядтауға жіберуге жол берілмейді. Өрт сөндіргіштердегі зарядтау және тексеру
қысқа мерзімде жүргізіледі.
Көмірқышқыл газын өрт сөндіргіштер (ОУ)
олардың әмбебап
қолданылуына, ықшамдылығына және сөндірудің тиімділігіне байланысты
кеңінен қолданылады. Олар қолмен (ОУ-3, ОУ-5 және ОУ-8), жылжымалы (ОУ-
25 және ОУ-80) және тасымалданатын (ОУ-400) болуы мүмкін (сурет 2.1).
Көмірқышқыл өрт сөндіргіштері әртүрлі заттар мен материалдардың, сондай-ақ
10 кВ дейінгі кернеудегі электр қондырғыларының, кабельдер мен сымдардың
жануын сөндіруге арналған. Көмірқышқылды өрт сөндіргіштердің заряды
жоғары қысымда болады. Сондықтан корпустар (баллондар) сақтандырғыш
мембраналармен жабдықталады, ал көміртегі диоксидімен толтыруға 75% дейін
жол беріледі.
Қол көмірқышқылды өрт сөндіргіштерді іске қосу үшін:
- тасу тұтқасын пайдалана отырып, өрт сөндіргішті алу және өрт орнына
жеткізу;
- кең қонышты жану ошағына бағыттау және бекіту-іске қосу
құрылғысын (шұраны немесе тұтқаны) ашу. Сондай-ақ бекіту-іске қосу
құрылғысы көмірқышқыл газын беруді үзуге мүмкіндік береді.
Көмір-қышқылды өрт сөндіргіштермен жұмыс
істеу кезінде қоңырауды
қорғалмаған қолмен ұстауға болмайды, өйткені көмірқышқыл газы шыққан кезде
-80
°∁ температурасы бар қар тәрізді масса пайда болады. Жылжымалы ОУ-25
және ОУ-80 өрт сөндіргіштерінде қоңырауда арнайы оқшауланған тұтқа бар, оны
өрт сөндіру кезінде пайдалану керек.
ОУ өрт сөндіргіштерін пайдаланған кезде көмір қышқылы үй-жайдың
көлеміне жоғары концентрацияда персоналдың улануына әкелуі мүмкін екенін
есте ұстаған жөн. Сондықтан көмірқышқылды өрт сөндіргіштерді қолданғаннан
кейін шағын үй-жайларды желдетеді.
Ұнтақты өрт сөндіргіштер (ОП) қатты, сұйық, газ тәрізді заттардың
(қолданылатын өрт сөндіру ұнтағының маркасына байланысты), сондай-ақ 1
Кв дейінгі кернеудегі электр қондырғыларының өрттерін сөндіруге арналған.
Қол ұнтақты өрт сөндіргіштер 1,2,5 және 10 кг заряд массаларымен, жылжымалы
– 50 және 100 кг, стационарлық автоматты өрт сөндіргіштер – 50 және 100 кг
салмақта шығарылады.
Қол ұнтақты өрт сөндіргіштерді іске қосу үшін өрт сөндіргішті өрт
ошағына апару, сына мен чекті тартып алу, тұтқаны басу және ұнтақ ағынын отқа
жіберу қажет. Ұнтақ ағынының берілуін тоқтату үшін тұтқаны төмендету
жеткілікті. Бірнеше рет пайдалануға және үзіліссіз әрекетке жол беріледі. Жұмыс
жағдайында өрт сөндіргішті төңкермей қатаң тік ұстау керек.
13
ОП-50 және ОП-100 жылжымалы өрт сөндіргіштерінің көлік арбалары,
жұмыс және іске қосу баллоны, сондай-ақ өрт аймағына ұнтақты беру шлангісі
болады.
Өрт сөндіргішті іске қосу үшін оны өрт ошағына 5-10 м қашықтықта күрт
аударылмай домалату қажет және қатаң тік жағдайда орнату қажет. Ұнтақты
беру түтігін майыстырмай, бұрамай алыңыз және қойыңыз. Шығару шүмегін
ашып, ұнтақты бұлтпен жалынның көбірек жабылуына қол жеткізу үшін ұнтақ
ағынын өрт аймағына зигзаг қозғалыстарымен бағыттаңыз.
Шығару клапанын
бірнеше рет ашуға және жабуға рұқсат етіледі. Өрт сөндіру аяқталғаннан кейін
өрт сөндіргіштегі қысым шығару клапанын ашу есебінен төмендетілуі тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: