7. Жүкқұжатты және тасымалдау
құжаттарын ресімдеу
42. Жүктерді вагондап және ұсақ жөнелтімдермен тасымалдау жүкқұжатпен немесе мынадай:
1) жүкқұжаттың түпнұсқасынан (жүкпен бірге жүреді және тасымалдаушы жүк алушыға береді);
2) жол тізімдемесінен (жүкпен бірге жүреді және тасымалдаушыда межелі станцияда қалады);
3) жол ведомосі түбіртегінен (жөнелту станциясында тасымалдаушыда қалады);
4) жүкті қабылдау туралы түбіртектен (жүк жөнелтушіде қалады) тұратын құжаттармен ресімделеді.
Тасымалдау құжаттары жөнелту станциясынан межелі станцияға дейін поезд құрамындағы вагонның (контейнердің) барлық жүру жолында жүкпен бірге және тасымалдаушы өкілінде болады.
8. Жаппай тиелетін жүктерді бір жүкқұжатпен
маршруттық және топтама вагондармен тасымалдау
43. Тасымалдауға вагондар топтарымен берілетін жүктер мынадай шарттар сақталған кезде:
1) жүктер біртекті болғанда;
2) тиеу және түсіру клиенттің кірме жолдарында жүргізілгенде;
3) жүктерді жөнелтуді бір жүк жөнелтуші бір жөнелту станциясында ұсынғанда;
4) жүкті жөнелту бір жүк алушының мекенжайына бір межелі станциясына жіберілгенде;
5) жүк жөнелтуші, жүк алушы немесе тасымалдаушы жүктің массасы мен вагондардың санын жол жүру барысында өзгертпегенде бір жүкқұжатпен ресімделеді.
44. Жөнелтілім маршрутты қалыптастырған кезде маршруттың ядросы да, маршруттың тіркеме бөлігіндегі вагондардың әрбір тобы да, сондай-ақ маршруттың тіркеме бөлігіндегі әрбір дара вагон жеке жүкқұжатпен ресімделеді. Жолсерік алып жүретін жануарларды вагондар тобымен тасымалдауды бір жүкқұжатпен ресімдеуге рұқсат етіледі.
9. Құндылығы жарияланған жүктерді тасымалдау
45. Жүк жөнелтушілер қажет болған жағдайда тасымалдауға дайындалған жүктерді олардың құндылығын жариялай отырып береді.
46. Мынадай жүктерді тасымалдауға ұсынған кезде құндылығын жариялау міндетті:
1) алтын, күміс және платина, сондай-ақ осылардан жасалған бұйымдар;
2) бағалы тастар;
3) бағалы терілер, мысалы, құндыз, көгілдір түлкі, ақкіс, ақсусар, қаракүзен, қамшат, қаракөл елтерісі, итбалық, мысық, қара буырыл түлкі жаға, скунс, бұлғын және осы бағалы терілерден жасалған бұйымдар;
4) түсірілген фильмдер;
5) суреттер;
6) мүсіндер;
7) көркемдік бұйымдар;
8) антикварлық заттар;
9) үй заттары.
Жүкқұжатта жарияланған құндылықтарымен үй заттарын тасымалдау кезінде жүк жөнелтуші олардың тізімдемесін үш данада әрбір жүк орнына (жәшік және т.б) орналастырылған үй заттарының атауын, санын және құнын көрсете отырып жасайды.
Тізімдемеде орындардың жалпы саны және үй заттарының жалпы құны көрсетіледі, ол жүкқұжатта жарияланғанмен сәйкес келуі тиіс. Тізімдеменің бірінші данасы жөнелту станциясында, екіншісі – жүк жөнелтушіде қалады, үшінші дана үй заттарына салынуы және онымен бірге межелі станцияға дейін келуі тиіс.
Ақтарма, үйілме, құймалы түрде, ашық жылжымалы құрамда, жолсеріктермен, жүк жөнелтушінің бекіту-пломбалау құрылғыларымен тасымалданатын, сондай-ақ тез бұзылатын және қауіпті жүктердің құндылығын жариялауға жол берілмейді. Сондай-ақ бір жүкқұжатпен тасымалданатын жүктің бір бөлігінің құндылығын жариялауға рұқсат етілмейді.
Жүктердің құндылығын жариялау жүк жөнелтушінің тілегі бойынша ғана жүргізілуі мүмкін.
10.Тасымалдау және тасымалдау төлемі бойынша есептер
47. Жүктерді тасымалдау, жүкті алып жүретін жолсеріктердің жол жүруі, тиеу, түсіру, тасымалдаушының құралдарымен таразылау, сақтау үшін төлемдер және осы Қағидада және тасымалдаушының тарифтік басшылығында белгіленген тасымалдаулармен байланысты өзге де төлемдер мен алымдарды төлеуші жөнелту станциясында тасымалдаушының тауарлық кассаға жүк есепке алу түбіртегі бойынша немесе тасымалдау құжаттарын өңдеудің технологиялық орталықтары немесе электрондық төлемдер жүйесі арқылы орталықтандырып қолма-қол ақшамен төлейді.
48. Вагондар мен контейнерлерді пайдаланғаны үшін төлемдерді:
1) тиеу (түсіру) және маневрлік жұмыс үшін тасымалдау қағидаларында белгіленген уақытты қоса алғанда, жүк жөнелтушілерде, жүк алушыларда, тармақ иеленушілерде вагондар, контейнерлер болған уақыт ішінде;
2) жүк жөнелтушілердің, жүк алушылардың, тармақ иеленушілердің кінәсынан магистральдық, станциялық жолдарда вагондар мен контейнерлердің бос тұрған уақыты үшін тасымалдаушы, ал тиісті шарты болған кезде вагондар, контейнерлер иелеріне жүк жөнелтуші, жүк алушы, тармақ иеленуші төлейді
Жүк жөнелтушілер, жүк алушылыр, тармақ иеленушілер вагондар (контейнерлер) иелері магистральдық, станциялық жолдарда, сондай-ақ концессия шарттары бойынша темір жолдарда, тасымалдаудың технологиялық үдерісінің бұзылуына әкелген олардың кінәсынан болған вагондардың бос тұрғаны үшін (контейнерлердің кешіккені) көрсетілген жолдардың иелеріне олар орналасқан уақыты үшін төлемдерді тасымалдаушыға өтеуге міндетті.
Төлем мөлшерлері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес белгіленеді.
49. Жүк жөнелтуші, жүк алушы, тармақ иеленуші тасымалдаушыға магистральдық, станциялық жолдарда вагондар мен контейнерлердің олардың кінәсынан болған барлық бос тұрған уақыты үшін магистральдық темір жол желісі операторының Тарифтік басшылығына сәйкес есептелетін, магистральдық темір жол желісі операторына төленуге жататын шығыстарды өтейді.
50. Тасымалдаушының, жүк алушылардың және тасымалдау үдерісіне басқа да қатысушылардың кінәсынан магистральдық, станциялық жолдарда вагондар мен контейнерлердің болу уақыты вагондардың жолдарға орналасқан сәтінен бастап жолдарды босатқан сәтке дейін есептеледі.
51. Жүк алушы жүктерді уақытында түсірмеген (тиемеген) кезде тасымалдаушы жүктерді түсірудің (тиеудің) технологиялық уақытынан тыс жиырма төрт сағаттан астам кідіртілген вагондар мен контейнерледі пайдаланғаны үшін төлемақыны ұлғайтады, бірақ он реттен көп емес.
Вагондардың бос тұрған жағдайда вагондар мен контейнерлерді пайдаланғаны үшін ұлғайтылған төлемақы мөлшері станцияда төлемақыны ұлғайту туралы хабарландыру ілінгеннен кейін енгізіледі.
11. Вагондарды беру-алып кету шарттарын жасасу және мұндай шарттардың міндетті талаптары
52. Кірме жолдар жүк жөнелтушілерге және жүк алушыларға қызмет көрсетуге арналған.
53. Вагондарды беру-алып кету 5 жыл мерзімге жасалатын вагондарды беру-алып кету шарттары бойынша, ол 1 жылдан аспайтын мерзімге жасалатын вагондарды беру-алып кету шарттарына біржолғы келісімдер немесе тасымалдаушының жергілікті актілері (бұйрықтары) бойынша жүзеге асырылады.
54. Локомотивтің тиесілігіне қарай мұндай жолдарға қызмет көрсетумен байланысты шарттардың мынадай түрлері:
1) вагондарды беру-алып кету шарттары – меншік құқығында немесе өзге де заңды негіздерде кірме жолы және локомотиві бар тасымалдаушы мен тармақ иеленуші, жүк жөнелтуші (жүк алушы) арасында;
2) вагондарды беру-алып кету шарты – оларға магистральдық темір жол жол желісі операторының немесе тасымалдаушының локомотивтерімен қызмет көрсету кезінде тасымалдаушы мен тармақ иеленуші немесе контрагент арасында жасалады.
55. Вагондарды беру-алып кету шарттарын түйісу станциясының жұмыс технологиясын және кірме жолдың жұмыс технологиясын, ал тиісті жағдайларда – кірме жол мен түйісу станциясы жұмысының бірыңғай технологиялық үдерістерін ескере отырып, тасымалдаушы немесе тармақ иеленуші әзірлейді.
12. Тиеу және түсіру (жүктен босату) мерзімдері
56. Технологиялық тиеу, түсіру уақыты:
1) жүк станциясы жұмысының технологиялық үдерісін әзірлегенде;
2) кірме жол мен түйісу станциясы жұмысының бірыңғай технологиялық үдерісін әзірлегенде;
3) кірме жолдағы вагон айналымының технологиялық уақытын (мерзімін) есептегенде;
4) кірме жолға/дан вагондарды беру-алып кету жүзеге асырылатын уақыт интервалын есептегенде;
5) жүк жөнелтуші жүк тасымалдауға арналған өтінімді тиеу мөлшерінің жүк алушының жүктен босату мүмкіндігіне сәйкес келуі бөлігінде ресімдеген кезде ескеретін, кірме жолдың артық жұмыс жасау қабілетін анықтағанда пайдаланылады.
57. Тиеу-түсіру операцияларын орындауға арналған технологиялық уақыт вагондарды беру-алып кету шарттарында ескеріледі.
13. Жеткізу мерзімдері
және жеткізу мерзімдерін есептеу қағидалары
58. Жүктерді, сондай-ақ меншікті (жалға алынған) бос вагондарды жеткізу мерзімдері тасымалдау төлемақысы есептелетін қашықтықты негізге ала отырып, жөнелту станциясынан межелі станцияға дейінгі жүкті жылжытуға арналған уақыт нормасы; жүктің жөнелтілуімен және келуімен, оның учаскелер бойынша ауыстырылуымен байланысты операцияларға арналған нормалардан және қосымша операцияларға арналған уақыт нормаларынан құрылады, тәулікпен есептеледі.
59. Жүктерді жеткізу мерзімдерін есептеген кезде толық емес тәуліктер толық ретінде есептеледі.
60. Жүкті жеткізу мерзімін есептеу жүкқұжат пен жүкті қабылдау туралы түбіртекте тасымалдаушының күнтізбелік мөртаңбада көрсетілген тасымалдауға жүкті қабылдаған күнінің 24 сағатынан бастап басталады.
61. Жүкті жеткізу мерзімінің өткен күнін тасымалдаушы жөнелту станциясында тасымалдау құжаттарында, оның ішінде жүк жөнелтушіге берілетін жүкті қабылдау туралы түбіртекте көрсетеді.
62. Вагондар топтамасынан жөнелтуді қоса алғанда, жеке вагондар берілген жүктерді жеткізу мерзімдері вагондап жөнелтулер үшін белгіленген тәуліктік жүріс нормаларын негізге ала отырып есептеледі.
Бір вагонда біреуден көп станцияға межеленген бір жөнелтілімнен артық жүктерді тасымалдаған кезде жеткізу мерзімі ұсақ жөнелтілімдер үшін белгіленген тәуліктік жүріс нормаларын негізге ала отырып есептеледі.
63. Жөнелтімдік маршруттармен жүктерді тасымалдау кезінде жүктерді жеткізу мерзімдері маршруттық жөнелтімдер үшін белгіленген тәуліктік жүріс нормаларын негізге ала отрып есептеледі. Бұл мерзімдер:
1) тасымалдаудың барлық қашықтығына маршруттық жөнелтімдер үшін белгіленген жүрістің тәуліктік нормасын негізге ала отырып – жүк жөнелтуші бір жөнелту станциясында бір межелі станцияға тиелген тура маршруттар үшін;
2) маршруттық жөнелтілімдер үшін белгіленген жүрістің тәуліктік нормасын негізге ала отырып - жөнелту станциясынан бөліп-бөліп жіберу (тарату) станциясына дейінгі қашықтыққа жеке және вагондар жөнелтілімдер үшін белгіленген жүрістің тәуліктік нормасын негізге ала отырып, бөліп-бөліп жіберу (тарату) станциясынан межелі станцияға дейін жеке бөліп-бөліп жіберу (тарату) станцияларына бағытталатын жөнелтілімдік маршруттар үшін, бұл ретте қашықтықтың нормативтік белдемесі болып тасымалдаудың қалған қашықтығы есептеледі;
3) маршрут құрамында ядро тек көрсетілген ядроға енгізілген вагондар үшін маршруттық жөнелтілімдер үшін тәуліктік жүріс нормасын негізге ала отырып (жүру жолында поезд салмағы өзгерген жағдайда межелі станцияға дейін қайта құрастырусыз келетін белгіленген салмақтағы жөнелтілімдік маршруттың негізгі бөлігі) бар болған кезінде есептеледі.
14. Жүктерді сақтау
64. Жүктерді:
1) жүктерді тиеуді және түсіруді орындауға арналған станция жолдарында тиеу және түсіру орындарында;
жүкті тиеу тағайындалған күннен ерте тасып әкелген кезде, сондай-ақ тағайындалған күннен ерте тасып әкелінген жүкті жүкжөнелтушінің талабы бойынша тасымалдау болмаған немесе кейінге қалдырылған жағдайда;
тиеуді жүзеге асыру кезінде және тасымалдау құжаттарын ресімдеуді күтуде вагондардың бос тұрған кезінде;
2) вагондардағы, контейнерлердегі және жүк алушының күштерімен түсіруге жататын, сондай-ақ станциялық жолдарда тұратын, өздерінің осьтеріндегі жүктерді сақтауға рұқсат етіледі.
65. Жүктерді сақтау үшін сақтаудың шекті мерзімдері (уақыты) белгіленеді. Жүкті шекті сақтау мерзімі жүк тасымалдаушының құралдарымен түсірген (жүктен босатқан) сәттен немесе вагонды, контейнерді жүк алушының құралдарымен түсіру орнына берген сәттен бастап есептеледі.
Жүкті тасымалдаушының құралдарымен түсіру (жүктен босату) немесе вагонды, контейнерді жүк алушының құралдарымен түсіру орнына беру күні көліктік темір жол жүкқұжаттың (бұдан әрі - жүкқұжат) екінші жағында станцияның күнтізбелік мөртаңбаны қою жолымен көрсетіледі.
Жүк алушыға тәуелді себептер бойынша жүктің жалпы пайдалану орындарында тұрып қалуынан туындаған оның бұзылуына мүліктік жауапкершілік жүк алушыға жүктеледі.
66. Жүкті сақтау үшін тасымалдаушының Тарифтік басшылығында (прейскурантта) көрсетілген алым өндіріп алынады.
15. Жүктерді ұстап қалу, өткізу,
жүктерді мемлекеттік органдарға беру
67. Тасымалдаушы мынадай салдарлардан жүк алушыға жеткізу немесе беру мүмкіндігі болмаған кезде жүкті ұстап қалады немесе өткізеді:
одан әрі тасымалдау кезінде жүктің мүмкін болатын бұзылуы немесе жоғалуы;
тағайындалған станция ауданында жоқ жүк алушының мекенжайына келген жүкпен не істеу керектігі жайында жүкжөнелтушінің нұсқауларын алмауы;
шартта көзделмеген жүкті жеткізу;
оның кімге тиесілі екендігін анықтау мүмкін болмаған (құжатсыз) жүктің табылуы;
жүк тасымалына ақы төлеуден және тасымалдаушыға тиесілі өзге де төлемдерден жүк алушының жалтаруы;
станцияда жүктің шекті сақтау мерзімдерімен артық болуы.
68. Жүкті өткізу Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүргізіледі.
Тасымалдаушы Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына жүктерді беруді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүргізеді.
16. Жүкті басқа мекенжайға жіберу,
жүкжөнелтушіге қайтару
69. Тасымалдаушы жүкжөнелтушінің немесе жүк алушының өтініші бойынша тасымалдау құжаттарында көрсетілген жүк алушыны және/немесе межелі станцияны өзгерту арқылы тасымалданатын жүкті басқа мекенжайға жібере алады. Тасымалданатын жүкті басқа мекенжайға жіберу туралы өтінішті жүкжөнелтуші немесе жүк алушы тасымалдаушының мекенжайына жазбаша түрде (соның ішінде факс, телетайп және телеграф бойынша) беріледі.
70. Тасымалдаушының жүкті басқа мекенжайға жіберуі межелі станцияға немесе жүру жолында жүргізілуі мүмкін.
Габариттік емес және ауыр салмақты жүктерді басқа мекенжайға жіберу темір жолдарда габаритті емес және ауыр салмақты жүктерді тасымалдау бойынша нұсқаулықтың талаптарын ескере отырып жүргізіледі.
71. Кедендік бақылауда тұрған жүкті басқа мекенжайға жіберу тиісті кеден органдарының келісуі кезінде жүргізіледі.
72. Тасымалдаушы:
жүктің тиісті емес жүк алушының мекенжайына келуі;
тасымалдау шартында көрсетілген жүк алушының жүкті алудан бас тартуы;
жүк алушының жүкті алу бойынша міндеттемелерін орындаудан жалтаруы;
төрт тәулік (тез бұзылатын жүктерге қатысты - екі тәулік) ішінде жүкжөнелтушіден жүк жөнінде өкімнің болмауы;
тасымалдаушыға тәуелсіз себептер бойынша жүру жолында жүгі бар вагондар мен контейнерлердің кідіруі және жүктің одан әрі жүруі мүмкін болмауы жағдайында, жүкті жүкжөнелтушіге оның есебінен қайтарады.
17. Үйіп және ақтара тасымалдау
73. Ұнтақтар, түйірлер, түйіршектер, капсулалар түріндегі ұн фракциялық құрауыштың (бөлшектер, бөліктер) бір текті массасы болып табылатын жүктер үйіп тасмалданады.
74. Сусымалық қасиетке ие емес және орнын ескермей тасымалданатын бір текті емес фракциялық құрамы бар жүктер ақтара тасымалданады.
75. Атмосфералық жауын-шашыннан және тозаңдатудан қорғауды талап ететін жүктер мамандандырылған жабық вагондарда (мысалы, ұн таситын вагондарда, астық таситын вагондарда, цемент таситын вагондарда, минерал таситын вагондарда), мамандандырылған контейнерлерде тасмалданады. Жүктерді буып-түйілген түрде үйіп тасмалдау үшін жабық вагондар пайдалануы мүмкін.
76. Атмосфералық жауын-шашыннан қорғауды талап ететін жүктер ашық жылжымалы құрамда үйіп және ақтарып, оның ішінде мамандандырылған ашық вагондарда (мысалы, думпкарлар, хоппер-дозаторлар) тасымалданады.
18. Ашық жылжымалы құрамда тасымалдау
77. Ашық жылжымалы құрамда (ашық вагон, платформа) тасымалдауға өздерінің өлшемдері мен массалары бойынша вагондардың басқа түрлеріне, контейнерлерге тасымалдануы мүмкін емес (ыдыстық-дана жүктерге, атмосфералық жауын-шашыннан қорғауды талап етпейтін үйіп және актара тасымалданатын жүктерге жол беріледі.
78. Ашық жылжымалы құрамның түрін жүк жөнелтуші тасымалданатын жүктің түріне, тиеу, түсіру (босату) жағдайына, оларды жүргізу үшін құрылғылар мен механизмдердің болуына байланысты таңдайды. Тиеу-түсіру жұмыстарын жүргізу вагондардың, контейнерлердің сақталуын қамтамасыз ету бойынша талаптардан тұратын нормативтік-техникалық құжаттардың талаптарына сәйкес орындалады.
19. Жолсеріктердің алып жүруіндегі тасымалдау
79. Жүкжөнелтушілердің, жүк алушылардың жолсеріктерін алып жүруімен мынадай жүктер вагон-вагондық жөнелтілімдермен тасымалданады:
малдар;
құс пен аралар;
тірі балық пен балық өсіру материалдары (шабақтар);
өсімдіктер мен тірі гүлдер;
тасымалдаған кезде арнайы қызмет көрсетуді (жылытуы, желдетуді, күтімді) талап ететін тез бұзылатын және азық-түлік жүктері;
шарап, мамандандырылған жылжымалы құрамда құйылып тасымалданатын шарап материалдары мен коньяк спирті (изотермиялық цистерна-вагондарда, термос-цистерналарда);
ашық жәшіктерде шарап, арақ, коньяк;
мұражайлық және көнекөздік құндылықтар;
жұмыс істемейтін жай-күйде өздерінің осьтерімен тасымалданатын темір жол жылжымалы құрамы (тепловоздар, электровоздар, паровоздар, мотовоздар, вагондар, оның ішінде арнайы тағайындалған және өздігінен жүретін автодрезиналар, автомотрисалар, дизельпоездар мен электропоездардың вагондары, жылжымалы жүккөтергіш крандар, электрстанциялар, энергопоездар және теміржол жолындағы тағы басқа жабдықтар);
локомотивтердің тендерлері;
тар жолтабанды темір жол көлігіне арналған платформаларда тасымалданатын локомотивтер;
пайдалануда болған автомобильдер, тракторлар, барлық атаулардағы моторландырылған машиналар, оның ішінде жөндеуге баратын және жөндеуден шыққан;
арнайы автомобильдер, мамандандырылған автомобильдер мен автоцистерналар (оның ішінде мұнай өнімдерін, су, сұйытылған газ тасымалдау үшін және отынқұйғыштар), арнайы шанақты автомобильдер; ветеринариялық қызметтің, халыққа мәдени және тұрмыстық қызмет көрсетудің автомобиль-фургондары;
зертхана автомобильдерді қоса алғанда, автомобильдердегі жылжымалы шеберханалар;
техникалық көмек автомашиналары, өрт машиналары, автобетонараластырғыштар, тозаңдатқыштары бар жол жинауға арналған автомобильдер; ренген, жедел жәрдем, ренаимациялық және арнайы жабдықтармен жарақталған басқа автомобильдер;
жүру жолында ішінара түсіру немесе тиеу арқылы тасымалданатын жүктер;
қауіпті жүктердің жекелеген түрлері.
20. Жөнелтілімдік маршруттармен тасымалдау
80. Жүк тасымалдарын жөнелтушілік маршруттау жүктердің жеткізу мерзімдерін қысқартуға, вагондардың айналымын тездетуге, станцияларда олардың қайта өңдеу көлемін азайтуға, материалдық құралдарды үнемдеуге, тасымалдар кезінде жүктердің сақталуын қамтамасыз ететін жағдай жасауға ықпал етеді және кірме жолда маршруттық жөнелтуші тасымалдарын қалыптастырған кезде тасымалдаушы мен жүкжөнелтушінің арасында өзара тиімді жағдайларды қамтамасыз етеді.
81. Жөнелтушілік маршруттау мыналарға негізделеді:
1) жүк ағындарын шоғырландыру жолымен:
тұтынушыларды жеткізушілерге және түсіру (босату) аудандарын тиеу учаскелеріне тиімді бекітуді қамтамасыз ету;
жеке маршруттық мақсаттарға жаппай жүктерді тиеуді шоғырландыру;
бір жүкжөнелтушінің бір станциядан мақсаттары бойынша жүктерді тиеудің күнтезбелік жоспарлауы;
кәсіпорындардың кірме жолдарында немесе бір жүкжөнелтуші станциясының жолдарында белгілі мақсаттағы вагондардың шоғырлануы;
2) тарату станцияларына арналған маршруттарды ұйымдастыру кезінде жүк поездарын құрастыру жоспарын сақтау және жөнелтуші маршруттарды немесе олардың негізін толық құрамда құрастыру станциясынан межелі станцияға дейін сақталып өткізілуін қамтамасыз ету;
3) жүкжөнелтушілердің, жүк алушылардың, тасымалдаушылардың және магистральдық темір жол желісі операторының техникалық құралдарын ұтымды пайдалану;
4) маршруттық тасымалдауды ұйымдастырудың нысандары мен әдістерін тұрақты жетілдіру.
21. Шағын және шағынтоннаждық
жөнелтілімдермен тасымалдау
82. Шағын және шағынтоннаждық жөнелтілімдермен тасымалдауға ұсынылатын жүктің көлемі (бұдан әрі – шағын жөнелтілім) вагон сыйымдылығының үштен бірінен аспайды.
83. Жүктің шағын жөнелтіліммен тасымалдауға ұсынған жалпы массасы 20 тоннадан аспайды.
Бұл ретте жүктің (табандықта немесе төсемде орналастырылатын пакеттелмеген және пакеттелген) бір орнының массасы мынаны құрайды:
жабық вагонда тасымалданатын жүктер үшін - 36 кг-дан кем емес және 1500 кг-дан артық емес;
ашық жылжымалы құрамда тасымалданатын жүктер үшін – 150 кг-дан кем емес және 10 тоннадан артық емес.
84. Шағын жөнелтіліммен тасымалдауға ұсынылатын жүктің бір орнының ұзындығы мынаны құрайды:
жабық вагонда тасымалданатын жүктер үшін - 2 метрден артық емес;
ашық жылжымалы құрамда тасымалданатын жүктер үшін - вагондарда жүктерді орналастыру мен бекітудің техникалық шарттарына сәйкес.
85. Жүктерді шағын жөнелтілімдермен тасымалдау осы жөнелтілімдерді қабылдау және беру үшін ашылған станциялар арасында жүзеге асырылады.
Бір теміржол торабының әртүрлі станцияларына межеленіп жүретін жүктерді шағын жөнелтілімдерді бір вагонға тиеуге рұқсат етілмейді.
86. Тасымалдаушы жүктерді шағын жөнелтілімдермен жүру жолында жүктерді сұрыптамай (тура құрама вагондар) бір станцияға бірнеше жүкжөнелтушінің шағын жөнелтілімдерді тиелетін құрама вагондарда тасымалдайды.
87. Шағын жөнелтілімдермен жүктерді тасымалдауға қабылдау жүктерді тасымалдауға арналған өтінімнің негізінде жалпы пайдаланымдағы орындарда немесе кірме жолдарда жүргізіледі.
88. Шағын жөнелтілімдер әрбір жүк орнына жүкжөнелтуші жөнелтуші, арнайы және темір жол таңбаларын салады.
22. Контейнерлерде және көліктік
пакеттерде тасымалдау
89. Контейнерлер азық-түлік және халық тұтынатын өндірістік тауарларды, өндірістік және басқа ұйымдарды материалдық-техникалық жабдықтау заттарын, азаматтардың үй заттарын және контейнерге жарамды басқа жүктерді ыдыссыз әрі қаптамасыз, алғашқы қаптамада немесе жеңілдетілген ыдыста және қаптамасыз қосымша бекітумен тасымалдауға арналған.
Контейнерлерде тез бұзылатын және қауіпті жүктерді тасымалдауға рұқсат беріледі.
Жүкжөнелтушілердің, жүк алушылардың, тасымалдаушылардың, өзге де адамдардың оларға тиесілі емес контейнерлерді тасымалдар үшін пайдалануына, оның ішінде мұндай контейнерлердің иесінің рұқсатынсыз жүктерді сақтауына, егер тиісті шарттармен өзгесі белгіленбесе, рұқсат етілмейді.
90. Контейнерлердің белгіленген үлгідегі таңбасы бар, барлық ірітоннаждық контейнерлерге ҚКК тақтайшасы (оны пайдаланудың қауіпсіздігін куәландыратын) және КБК тақтайшасы (оның жүктерді кедендік бақылаумен тасымалдауға жарамдылығын растайтын), сондай-ақ кезекті куәландыру немесе жөндеу мерзімі көрсетілген трафареттер бекітіледі.
91. Жаңадан жасалған және темір жолдар бойынша тасымалдауға алғашқы ұсынылған мамандандырылған контейнерлер Қазақстан Республикасының заңнамасында бекітілген техникалық талаптарға сәйкес келуі тиіс.
92. Контейнерді таңбалауға қатысты талаптарды сақтау үшін тасымалдаушының алдындағы жауапкершілік оның иесіне жүктеледі. Тиісті таңбалау болмаған кезде контейнерлер тасымалдауға қабылданбайды.
23. Мұзданып тоңазыған жүктерді тасымалдау
93. Мұзданып тоңазыған жүктерге үйіп тасымалданатын жүктер жатады, олар сыртқы ауаның температурасы 00-тен төмен болған кезде жүк бөлшектерінің өзара мұзданып тоңаздануы және олардың вагонның шанағының еденіне және қабырғаларына мұзданып қатуы салдарынан өздерінің әдеттегі сусымалы қасиетін жоғалтады.
94. Жүктің мұзданып тоңазуына кедергі болатын алдын алу шараларын қолдану міндетті жылдың суық кезеңі басталғанға дейін жүк алушы мен жүк жөнелтуші тиісті дайындық жүргізеді, ол бірінші кезекте мұзданып тоңазыған жүктерді түсіру пункттерінде алдын алу құралдарының қажетті қорын жасауды, үйілме жүктердің және тиеу кезінде вагондар шанақтарының, сондай-ақ түсіру пункттерінде мұзданып тоңазыған жүктердің сусымалығын қалпына келтіру үшін механизмдер мен құрылғылардың алдын алуды жүргізу үшін қондырғыларды жөндеуді жүзеге асыруды көздейді.
95. Тасымалдаушы тиеу орындарында жүк жөнелтушінің тасымалдауға мұзданып тоңазыған жүктер мен жылжымалы құрамды дайындау қағидаларының сақтауын таңдап тексереді.
96. Мұзданып тоңазуға ұшыраған жүктерді тасымалдауға ұсынғанға дейін жүк жөнелтуші олардың мұзданып тоңазуына қатысты МемСТ-тарда, техникалық шарттарда белгіленген қауіпсіз шектерге дейін өнімге ылғалдылығын азайтуға шаралар қабылдайды.
97. Қауіпсіз шектерге дейін үймелі жүктің ылғалдылығын кемітуге мүмкіндік болмаған кезде жүк жөнелтуші осындай жүкті жылдың суық мерзімінде вагондарға тиеген кезде тиісті алдын алу құралдарын қолдану жолымен оның мұзданып тоңазуын және вагонның қабырғалары мен еденіне мұзданып қатып қалуын болдырмау жөнінде шаралар қабылдайды.
Мұзданып тоңазуға қарсы алдын алу шаралары мен құралдарын порттар (кемежайлар), егер олар жүкжөнелтушілер болып табылса қолданады. Бұл жағдайда порт (кемежай) жүкқұжатта белгі жасайды.
98. Үйіп тасымалданатын жүктердің мұзданып тоңазуына қарсы алдын алу шаралары 15 қарашадан бастап 15 наурызға дейін жүргізіледі.
99. Алдын алу құралдарын қолдану жеткілікті дәрежеде тиімді болмаған жағдайларда жүк жөнелтуші түсіру пунктінде жүктің сусымалылығын қалпына келтіру жөнінде шаралар қабылдайды.
24. Тез бұзылатын жүктерді тасымалдау
100. Тез бұзылатындарға темір жол көлігімен тасымалдау кезінде оларға сыртқы ауаның жоғары немесе төмен температурасының әсер етуінен қорғауды, жүру жолында күтуді немесе ерекше қызмет көрсетуді талап ететін жүктер жатады.
Тез бұзылатын жүктер изотермиялық вагондарда (рефрижераторлық вагондар, термос-вагондар, термос-цистерналар, изотермиялық вагондар - цистерналар), жабық вагондарда, әмбебап және рефрижераторлық контейнерлерде тасымалданады.
101. Егер жүк жөнелтуші белгілеген температуралық режим немесе тасымалдаудың қандай да бір басқа шарттары қолда бар көлік құралдарымен қамтамасыз етілмейтін болса, онда тасымалдаушы мұндай жүкті тасымалдауға қабылдамайды.
102. Тез бұзылатын жүктерді тасымалдау тәсілін таңдаған кезде жүк жөнелтуші оны тасымалдаудың ұзақтылығын, сондай-ақ жүктің сапасы сақталуын қамтамасыз ету үшін жүру жолында болғанда әртүрлі климаттық аймақтардағы жыл мезгілдерін есепке алады.
Осы Қағидаға сәйкес тасымалдау тәсілін жүк жөнелтуші белгілеген жағдайларда, ол бұл туралы жүкқұжатта «Жөнелтушінің ерекше мәлімдемелері мен белгілері» деген бағанда белгі қояды.
25. Жануарлар мен құстарды тасымалдау
103. Темір жол көлігімен жануарлар мен құстардың барлық түрлерін (бағалы аңдарды, зертханалық, хайуанаттар паркі мен үй жануарларын, теңіз аңдарын, араларды, балықтарды қоса) (бұдан әрі - жануарлар мен құстар) тасымалдауға ұсыну «Жөнелтушінің қоса берілген құжаттары» деген бағанында көрсете отырып, жүкқұжатқа қосымшасымен және ветеринарлық қадағалау саласындағы тиісті уәкілетті органдар берген ілеспе құжаттар болған кезде жүзеге асырылады.
104. Вагондап жөнелтілімдермен жануарларды тиеу, түсіру кірме жолдарда жүргізіледі.
105. Зертханалық, хайуанаттар паркі мен үй жануарларын тасымалдау мамандандырылған вагондарда немесе осындай тасымалдау үшін жабдықталған жабық вагондарда жүргізіледі.
Жануарларды тасымалдау үшін жалға алынған мамандандырылған вагондарды пайдалану тәртібі жалға алу шартымен реттеледі.
Жануарларды тасымалдау үшін жабық вагондарды жабдықтауды жүк жөнелтуші жүргізеді.
106. Жануарларды тиеуге таза, ал асыл тұқымды жануарларды тиеуге-жуылған және залалсыздандырылған вагондар беріледі. Вагондардың жануарларды тасымалдауға жарамдылығын жүк жөнелтуші мемветеринарқызметтің ветеринарымен бірлесіп белгілейді.
Мұндай тасымалдау үшін улы химикаттар мен минералды тыңайтқыштарды тасымалдаудан кейін босаған вагондар беруге тиісті өңдеусіз рұқсат етілмейді.
107. Жануарларды тиеу, түсіру Мемлекеттік ветеринар қызметі өкілінің міндетті қатысуымен жүзеге асырылады, жануарларды тиеуді, түсіруді жүзеге асыратын тарап жүк операциялары басталғанға дейін 24 сағаттан кешіктірмей оны хабардар етеді.
Жануарларды тиеу, түсіру тәуліктің жарық уақытында жүргізіледі. Жануарларды тәуліктің қараңғы уақытында тиеуге, түсіруге жануарларды тиеу, түсіру орындарының жеткілікті жарықтануы болғанда ғана рұқсат етіледі.
Достарыңызбен бөлісу: |