Түзудiң жалпы жағдайда орналасуы

3 ТYЗУ КЕСIНДIЛЕРIН ПРОЕКЦИЯЛАУ 
3.1 Түзудiң жалпы жағдайда орналасуы 

Түзудің кесiндiсі екi нүктемен анықталады, түзу сызықтың сызбасын салу 

үшiн, оның екi нүктесiн салу жеткiлiктi. Кеңiстiкте түзу әр түрлi жағдайда 
орналасуы мүмкiн. Егер түзу проекциялар жазықтықтарының бірде біреуіне
параллель не перпендикуляр болмаса, ондай түзудi жалпы жағдайда орналасқан 
түзу дейдi. Мысалы 16-ші суреттегі АВ кесiндiсiн алуға болады. АВ кесiндiсi 
ешқандай проекция осiне параллель де, перпендикуляр да емес.
Сурет 16 

 Келесі мысалда 17-ші суретте АВтүзуiнiң горизонталь, фронталь және 
профиль проекцияларын салу қажет болса. Х,У,Z координата өсьтерiн жүргiземiз. 
Координаталар бойынша А(80,-30,-30), В(40,-10,-10) нүктелердiң горизонталь, 
фронталь және профиль проекцияларын салып, аттас проекцияларын қосамыз. АВ 
түзудің А'В' кесіндісі горизонталь, А"В" кесіндісі фронталь, А'''В''' кесіндісі профиль 
проекциясы болады. 
А(70, –30, –50) 
В(40, –10, –20) z (-y) 
A' 
-30 
B' -10 
х(-y) 70 40 -30 -10 o y 
-20 
B'' B'''
A'' A''' -50 
y(-z) 
Сурет 17 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

3.2 Нүкте мен түзудің өзара орналасуы 
Нүкте мен түзу кеңістікте екі түрлі орналасады: нүкте түзуден тыс немесе 
түзудің бойында жатады. 
Сурет 18 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Егер түзу нүкте арқылы өтсе, 
онда түзудің проекциясы нүктенің 
проекциясы 
арқылы 
өтеді. 
Егер 
нүктенің проекциясының біреуі түзудің 
проекциясында жатпаса, онда нүкте 
түзуден тыс орналасқан. 18-шы суретте 
АВ түзуіне қарағанда: С нүктесі түзуге 
тиісті, Д нүктесі түзуден бері, Е нүктесі 
түзудің үстінде, К нүктесі түзудің 
астында, L нүктесі түзуден ары 
орналасқан.