Урока по балкарской литературе «И камень тоже дает знания…» Дерсни темасы: «Таш да береди билим…»



Дата19.06.2016
өлшемі43.5 Kb.
#147389
түріУрок
МОУ «СОШ №7»

План проведения открытого урока по балкарской литературе «И камень тоже дает знания…»


Дерсни темасы: «Таш да береди билим…» Къулийланы Къ «Жаралы таш»

Чипчикова Мадина Николаевна

учитель балкарского языка

г. Нальчик

23.12.2008г.,

Цель урока:



  • Использовать новые педагогические технологии на уроке;

  • Привить интерес к карачаево-балкарском фольклору;

  • Познакомить обучающихся с легендами и историей Эльбруса;

  • Познакомить учащихся с использованием драгоценных камней в быту, в старинной национальной одежде и их место в жизни современных горцев.

Задачи урока:



  • Показать образ камня через призму поэзии, прозы, через красоту художественного слова К. Кулиева, а также лучших мыслей предков, дошедших до наших времен;

  • Познакомить учащихся с культурой камня в жизни их предков, лучше познать историю развития собственного народа и его душу;

  • Помочь детям понять любовь горцев к камню, горам;

  • Сохранить преемственность отношения горцев к камню и горам;

  • Научить детей видеть прекрасное как в поэзии, так и в окружающей нас природе;

  • Познакомить учащихся с культурой ношения одежды горцев, тончайшим умением передавать национальный колорит через драгоценные камни;

  • Привить детям культуры ношения изделий из драгоценных камней в современном мире.

Дерсни мураты:


1.Ташны магъанасы къарачай-малкъар халкъны жашауунда ата-бабаланы заманларында.

2.Ташны юсюнден сез къарачай-малкъар фольклорда.

3.Ташны сыфаты малкъар поэзияда, прозада, башха халкъланы чыгъармаларында.

4. Минги тау-тауланы патчахы.

5. Багъалы ташланы хайырланыуу кийимде эм жашауда буруннгу заманда эм бусагъатда.

6. Багъалы ташла бла математиканы байланыуу.

Дерсге керекли затла:

Къанга, сабийле, къурагъан суратла, фотосуратла, тюрлю-тюрлю ташла, магнит къанга, ташланы юсюнден китапла, багъалы ташла, тау кийимле, бусагъатдагъылы кийимле, суратлау литература чыгъармала ташланы юсюнден, компьютер, DWD (дискле), топчукъ оюнню.


Дерсни барыуу:

  1. Дерсге низам салыу. 1.Келгенни-келмегенни юсюнден къысха хапар

1а. Кюнню хали.-Анда да бол, мында да бол, балдрахюзде юйде бол-нарт сез-келир жазны юсюнден.-Къаллай нарт сез барды жазны юсюнден, жаз башы келе турады да, сабийле?

Устаз: Юйге къаллай иш берилгенди?

Дежурный: Юйге быллай иш берилгенди:-Юйде тауланы, ташланы юсюнден назмула, нарт сезле, сейирлик хапарла, къысха билдириуле хазырларгъа. Суратла да этип келтирирге.


  1. Дерсни темасына кере ишлеу.

Бюгюн биз дерсде бек магъаналы эм сейирлик затланы юсюнден селеширикбиз:ташны магъанасы къарачай-малкъар халкъны жашауунда эртте заманладан башлап бусагъатха дери.

2.)Сабийле, къайсы нарт таурухда айтылады биринчи кере ташны юсюнден? 2а.)Окъуучула-«Дебет» деген нарт таурухда. (Беш окъуучу нарт таурухну кесеккесек окъуйдула).



  • Таулуну жашауунда таш бек магъаналы зат болуп келгенине, шагъат этедиле мажюсюлюк замандан келген тюрлю-тюрлю белгиле. Ол заманда адамла кеп затха табыннгандыла.Таулула уа, кебюсюнде, ташлагъа табыннгандыла. Сабийлени билдириулери мажюсюлюк замандан къалгъан белгилени юсюнден.(6 окъуучу билдириу этеди).

  • Мажюсюлюк заманда ташны тейриге тергеп окъуна тургъандыла. Чоппаны, Байрымны, Апсатны, Аштотуурну, Элияны ташларыны къатында тюрлю-тюрлю байрамла къурагъандыла.

  • Ташны тарыхы алыкъа жазылмагъанды, толусунлай тинтилмегенди. Алай археологиядан белгилиди, адамла дорбунладан чыкъгъанда, ташла бла бек хайырланнгандыла жашауларында. Эски элледе: Зылгыда, Къурнаятда, Кюнлюмде, Шыкыда жарты оюлгъан юйле, къалала, таш хунала къалгъандыла.

Сабийле, къаллай къалала кергенсиз сиз Огъары Малкъарда(Амирхан-Къала, Абай-Къала), Огъары Чегемде(Малкъарукъланы къалалары). Ала бизде суратлада да бардыла(компьютерде да)

  • Бизни халкъда, эртте заманда аллай адет бар эди: бек багъалы адамларын, елгенден сора кешенеледе асыраргъа. Аллай кешенеле бюгюн да сюелип турадыла Огъары Чегемде, Мухолда, Къурнаятда. Таш адам бла бирге болгъанды хар заманда: жашагъанында да эм елгенинде да. Сабийле аны юсюнден назмула окъуйдула.

  • Таулу деген сезню сиз къалай ангылайсыз(жууап). «Тау таулуну тыпырыды»(н.с.)(сабийлени назмулары).

  • Таулу таулагъа къуру къууанч кюнлеринде къаран къалмайды;ол алагъа сагъышлары бла жарсыуу бла да келген кюнлери болады.Сабийлени билдириулери.

  • Таулу адам тауладан тезюмлюкге юйренеди. Сабийлени назмулары.

  • «Таулу тюзню махтар, тауну сайлар.» Сабийлени назмулары.

2. Таулуну ехтемлиги-Минги тау. Сабийлени билдириулери эм назмулары. Конкурс «Семь чудес России» - акция «Голосуй за Эльбрус-гордость России!»

3. Ташла, таула фольклорда. Топ оюн.

4. Таулуну жашауунда ташны хайырланыуу.

5. Проэкт «Таш да береди билим…» Жазыучуну сезю ташны юсюнден. Таумырзаланы Далхат.

6. Багъалы ташла битеу дуния тарыхында. Тюрлю-тюрлю багъалы ташланы юсюнден сабийлени билдириулери.

7. Багъалы ташлы кермюч бла къонакъланы шагъыреу этиу. Кермючню окъуучула етдюредиле.

8. Сейирлик китапла эм суратла ташланы юсюнден кермючде. Илму эм суратлау литератураны чыгъармалары ташланы юсюнден.

9. Ташланы хайырланыуу тау кийимледе эртте заманлада эм бусагъатда(Дефиле).



10. Дерсни ахыры. Устазны сезю дерсни юсюнден, окъуучуланы ишлерине багъа бичиу. Бу тема бла андан ары ишле бардырыу планланы юсюнден къысха ушакъ.

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет