В настоящем проекте рассмотрены вопросы проводки поисково разведочной скважины глубиной 3500 метр6 на площади Тасым. Дано геологическое описание района работ

Техникалы›-технологиялы› бйлімде ›ажетті есептеулер жЇргізілген. Сол сия›ты ›ауіпсіз ж±мыс жЇргізу, ›орша“ан ортаны ластанудан са›тау мЩселелері де ›арастырыл“ан.

Арнайы бйлім ±Ј“ыманы сынауды БАЗ-дыЈ кймегімен жЇргізу тЩсіліне арнал“ан. Сонымен ›атар жобада іздеу-барлау ±Ј“ымасын б±р“ылаудыЈ экономикалы› негіздері келтірілген.

Аннотация
В настоящем проекте рассмотрены вопросы проводки поисково – разведочной скважины глубиной 3500 метр6 на площади Тасым. Дано геологическое описание района работ.

Производены необходиме расчеты по технико-технологической части. Рассмотрены вопросы безопасного ведения работ, охраны окружающей среды и недр.

Б±“ан дейін Тасым алаЈыныЈ структуралы› ›±рамы зерттелмеген. Жобалан“ан Юра шйгінділеріндегі м±найгаздыЈ ›орлары кйршілес Елемес, Сазтйбе, Южная алаЈдарынан алын“ан нЩтижелерден болжанба›. Б±л алаЈдардан алын“ан мЩліметтерге сЇйенсек жобаланып отыр“ан алаЈныЈ болаша“ы зор болма›.

Зерттеулер нЩтижесінде Тасым кен орныныЈ геология-экономикалы› жа“дайы жа›сы бол“анды›тан жЩне тйменгі, орта Юра шйгінділерінде м±найдыЈ Їлкен ›оры бар дЩлелденгендіктен.

Б±л жерде іздеу жЩне барлау ж±мыстарын жЇргізу йте орынды деп табылады.

Осы алаЈда барлау ±Ј“ымаларын 3500 м тереЈдікке ›азу жобаланады. Жоба бойынша ±Ј“ыма триас шйгінділеріне дейін ашылуы тиіс.

ГЕОЛОГИЯЛЫљ БиЛІМ

1 ГЕОЛОГИЯЛЫљ БиЛІМ

1.1 Геологиялы› жЩне экономикалы› жа“дайлар
Жобалан“ан ж±мыстар жЇргізіліп жат›ан Тасым алаЈы Каспий ойпатыныЈ оЈтЇстік шы“ыс бйлігінде орналас›ан.

Геологиялы› жа“дайына ›ара“анда Тасым ауданы Батыс›а ›арай алаЈыныЈ оЈтЇстік бйлігі Щр тЇрлі кйлімді сорлар еЈістелген шйл дала.

Сорлар бірімен-бірі жал“асып сор ландшафты тЇзейді. АуданныЈ шы“ыс бйлігінде ›±мда›тар кездеседі. Жазы›ты›тыЈ беті м±хит деЈгейінен едЩуір тймен жатыр.

Жазы›ты› пен м±хиттыЈ тЇйіскен жері орташа абсолют белгіден 17-ден 22м дейін ауыт›иды. Аралы› сулардыЈ деЈгейі 1-5 м.

Жобалан“ан аудан љаза›стан РеспубликасыныЈ МаЈ“ыстау облысы Бейнеу ауданы Щкімшілігіне ›арасты.

Жобалау ж±мыстары жЇргізіліп жат›ан аудан“а еЈ жа›ын елде мекен Бейнеу поселкасы.

«МаЈ“ышыла› м±най газ барлау» экспедициясы жЩне о“ан ›осымша кймек кйрсететін ›ызметтер материалды-техникалы›, кйлік жйндеу базалары 570 км жерде Ералы ауылында орналас›ан М±нараны т±р“ызу“а – ›±растыру“а ›ажетті материалдарды Бейнеу ауылына теміржол, Щуе транспорты ар›ылы жеткізіледі, ал ол жердегі ж±мыс жЇргізіліп жат›ан жерге дейін автокйлікпен жеткізіледі. Ж±мыс жЇргізіліп жат›ан аудан“а баратын жолдар ›±мда›тардан, газ – балшы›ты жерлерде Щсіресе жаЈбырлы кЇндері автокйлік жЇру ›иындай тЇседі.

Аудан климаты кЇрт континенталды жазы ысты› ал ›ысы суы›. йте жиі жел ысты› со“ады. ЖелдіЈ орташа жылдамды“ы 10-15 м/сек дейін йзгереді.

АуаныЈ температурасы жаз кезінде 40-45⁰С дейін кйрсетіледі. Ал ›ыста – 30⁰С дейін тЇседі. Орташа жылды› жауын-шашын 100-150 мм ›±райды. Аудан жан-жануар жЩне йсімдік Щлеміне бай емес.

Б±л жерде жусан тЇйе жейтін тікенді йсімдіктер, ›арамы›тар адыраспан йседі.

Жануарлар Щлемі негізінен кеміргіштер, бауырмен жор“алаушылар. Мысалы: тасба›а, жылан, шаян жЩне Щр тЇрлі йрмекшілер.
1.2 АуданныЈ геология-геофизикалы› зерттеу тарихы

Ауданды геология-геофизикалы› зерттеу 1940 жылдардан басталды.

1940-1948 жылдары А.А.ЯнкейнніЈ бас›аруымен МаЈ“ышыла› жЩне Ембі территорияларында масштабы 1:100000 геологиялы› суретке кйрсетулер жЇргізіледі.

1948 жылы бЇкіл ода›ты› агрогеологиялы› арест ауданы жоспарлы геологиялы› зерттеуге кірісті. Ал“аш тереЈ ±Ј“ыманы б±р“ылау Каспий маЈыныЈ ОЈтЇстік-Шы“ыс ойпатында 1949 жылы басталды. Б±лар ал“аш мезазой жЩне полезой шйгінділерін ашып зерттеді. Сонымен ›атар тереЈ іздеу ±Ј“ымаларын б±р“ылау кйршілес «Сар“а», «Гагаринская», «Жайыл“ан», «Тыш›анды», «љолты›», «Николаевская» аудандарында жЇргізіледі.

љазіргі кездерде Елемес, айырташы, Сазтйбе, КЇлЩш алаЈдарында б±р“ылау ж±мыстары жЇргізілуде.

Геологиялы› зерттеулер ЩдісініЈ еЈ тиімді тЇрі болып сейсмикалы› зерттеулер болып табылады.

Зерттеулерді «љаза›станм±найгаз геофизика» тресті сЩуле ша“ылыстыру Щдісі бойынша зерттеледі. СШЗ ж±мыстарынан тереЈ ±Ј“ымаларды б±р“ылау“а керекті мЩліметтер меза-кайназой кешендерінен осы шйгінділерге тЩн ›абаттар зерттелді, біра› йте кйнешйгінділер туралы мЩліметтер сШЭ-да болмады. 1971-1972 жылдардан бастап сейсмозерттеу ж±мыстарында жаЈа кезеЈ басталды. ОГТ Щдісі – б±л Щдіс зерттеу тереЈдігін арттырды т±з асты шйгінділерін зерттеу мЩліметтерін кйбейтті.

Геофизикалы› зерттеулер негізінен «Гурьев геофизикалы› экспедиция», «Элебом±найгазгеофизика», «Саратовм±найгазгеофизика» жЩне «Т±рлан геофизикалы› экспедициясымен» жЇргізіледі.

Каспий маЈайы ойпатында МОГТ геофизикалы› зерттеулерініЈ нЩтижесінде тереЈ ±Ј“ымаларды б±р“ылауда т±з асты ›абаттарында“ы шйгінділерініЈ ›±рамы мен ›асиеттері аны›талды.

1948 жылы ал“аш ОЈтЇстік Ембі гравитациялы› максимумын гравиметриялы› зерттеулер нЩтижеде аны›талды. Осы алаЈдарды Щрі ›арай егжей-тегжейлі зерттеулер 1950, 1956, 1963, 1972, 1976 жылдары жал“астырылды. Фото тЇсіру тиімділігі 1970 жылы ЭВМ енгеннен жо“арылады.

Каспий маЈайы жЩне солтЇстік ЇстЇрт ойпаттарыныЈ геологиялы› ›±рылымы метология – стратиграфия шйгінділері жа“ынан Тасым алаЈы йте кЇрделі. Б±ны біз кйршілес б±р“ылан“ан жЩне б±р“ыланып жат›ан ЖаЈасу, Тйресай, Тортай, МыЈсуалмас, Елемес алаЈдарынан алын“ан мЩліметтерден кйруімізге болады. Айтыл“ан алаЈдарда“ы тілмелерді геология-геофизикалы› зерттеулер нЩтижесінде мезазой жЩне канезой шйгінділерін ашу мЇмкіндігі кЇтіледі. °Ј“ыманы жобалау барысында Тасым алаЈында триас, юра, бор полеоген жЩне тйрттік жЇйелері ашылуы болжан“ан.

Мезазой білігініЈ жобалан“ан ±Ј“ыманыЈ ›±рамы триас, юра, бор шйгінділері кездеседі деп болжанылады. Б±л шйгінділер Боранкйл алаЈында м±›ият зерттелген.

Триас жЇйесі Боранкйл алаЈында ортаЈ“ы жЩне тйменгі бйліктермен ашыл“ан. Триас шйгінділері ›±мда›тармен ашыл“ан алевролиттермен ерекше ›±рамды сидерит ›абаттары бар саздармен жЩне мергелдермен аралас кездеседі. љ±мда›тар берік саз аралас ›ат›ан. Саздар карбонатты жЩне емес с±р жЩне ›аны› ›оЈыр тЇсті. Ашылатын ›алыЈды› 450 м.

Юра жЇйесі орналас›ан алаЈда барлы› Їш бйлігін кйрсетеді: жо“ар“ы, ортаЈ“ы, тйменгі.

Юра тілігі Тортай, Молодежная, Боранкйл кен орындарында на›тылы зерттелген.

Тйменгі Юра (J₁)

Тймен бйлік тЇгелімен нашар бекітілген ›±мда›тардан алевролиттерден жЩне ты“ыздал“ан ›±мдардан т±рады. Алевролиттер жЩне саздар ›±ммен араласып ны“ыздал“ан ›алыЈды“ы 70 м ›абат ›±райды.

љ±рылысы бойынша олар ±са› дЩнді с±р жЩне ашы› с±р тЇсті. љ±рамында грали жЩне галька бар.

Тйменгі ЮраныЈ шйгіндісініЈ ›алыЈды“ы 100-150 м деп жобаланады.

ОртаЈ“ы Юра бйлігі байосс жЩне бат ярустарымен берілген.

Байосс ярусыныЈ шйгінділері тйменгі Юра шйгінділеріне йте ±›сас. Б±л шйгінділер ›±мдар мен саздардыЈ аралас ›абаттардыЈ белгісі. љабаттыЈ болжаланыл“ан ›алыЈды“ы 300-350 м.

Бат ярусы екі ›абаттан т±рады. Тйменгі ›абат алевролит жЩне саз аралас›ан ›±мдардан т±рады. Болжанылатын ›алыЈды› 250-300 м.

Жо“ар“ы Юра Калиевой ярусы, Оксфорд ярусы, Волжа ярустарынан ›±рал“ан.

Ж±мыс жЇргізу алаЈында коллевей ярусы Їш ярусшылар“а бйлінеді. Тйменгі литологиялы› белгілерге ›ара“анда сазды седериттерден т±рады. ОртаЈ“ы коллевой ›±мдар ›±мда›тардан жЩне саз аралас алевиттерден т±рады. Б±л жерде ›±мда› ›абаттар белгілі бір ерекше кйрінеді. Жо“ар“ы коллевой сазды жыныстардан аралас ›±м жЩне мергельдерден т±рады. љ±мда›тар ›оЈыр, ›аны› ›оЈыр, майда дЩнді, полиликталды. Саздар ›аны› ›оЈыр ты“ыз. Болжаланыл“ан ›алыЈды› 75-100 м.

Б±л тілік негізінен саз аралас алевролиттер, мергелдер жЩне сазды Щк тастардан бір ›алыпты емес жЩне ›атты кристалдан“ан. Ярус ›алыЈды“ы 40 м.

Волжа ярусыныЈ шйгінділері негізінен карбонатты жыныстардан т±рады. Тек тйменгі бйлігі аз“антай мергель ›абатынан т±рады. Мергельдер ашы› ›оЈыр, ›атты алевролитті. Шк тастар ›оЈыр, ›оЈыр жасылтым, ашы› ›оЈыр, сазды, алевролитті, ±за› дЩнді дололитті Щк – тасты Волжа шйгінділерініЈ мЇмкін ›алыЈды“ы 100 м.

Бор шйгіндісі керн алу кезінде онша на›ты ерекшеленбеген. Б±л ›абаттыЈ шйгінділерін Тйресай Боранкйл ±Ј“ымаларын б±р“ыла“анда м±›ият зерттелген.

Бор жЇйесі екі бйліктен тйменгі жЩне жо“ар“ы бордан т±рады. Тйменгі бор белгісі волонжы, готерви, барем, апт, альб ярустарынан т±рады. Ал жо“ар“ы бйлігі сенашап, турон сантон, кашпон астрих ярустарынан т±рады.

Тйменгі бор (К₁)

Волонжы ярусы ( K₁ V)

Волонжы ярусы шйгіндісініЈ тйменгі бйлігі карбонатты жыныстардан даламиттерден, мергельдерден т±рады. Ал жо“ар“ы бйлігі карбонатты жЩне саз аралас ›±мнан т±рады. Щк тастар ашы› ›оЈыр берік, сазды алевролитті дололит жЩне кальций дЩндерінен т±рады. љ±мда›тар ›оЈыр, жасылтым – ›оЈыр ±са› дЩнді алевролитті, полиликті. Алевролиттер ›±мды ›оЈыр ж±›а ›абатты, алевролитті детрит жЩне пирит аралас. °сынылатын ›абат ›алыЈды“ы 70 м.

Готерви шйгіндісі литологиялы› жа“ынан екі бйлікке бйлінеді сауса› тЩріздес жЩне ›±мда› сазды. Сауса› тЩріздес бйлігі негізінен сазды жыныстардан т±рады. Сазды алевролитті ›атты, карбонатты, Щйнек ±нта›тар, жасыл-›оЈыр ж±›а ›абыршы›ты тЩрізді.

љ±мда› сазды бйлік негізінен саздардан жЩне ерекше алевролитті ›±мдармен аралас. Алевролиттер жасылтым – ›оЈыр сазды, ›±рамында йсімдік ›анды›тары бйлінеді. љ±мдар жасылтым – ›оЈыр ны“ыздал“ан ±са› дЩнді, сазды. °санылатын ›алыЈды› – 120 м.

Баррем ярусы (K₁ в_z)

Баррем ярусы негізінен ›±мда› – алевролитті шйгінділерден т±рады. Жалпы баррем шйгіндісініЈ ›алыЈды“ы сазды жЩне ›±м аралас ›абаттардан т±рады. Баррем ярусыныЈ ±сыныл“ан ›алыЈды“ы – 400 м.

Апт тілігі тйменгі жЩне жо“ар“ы ярустардан т±рады. Тйменгі ярус негізінен сазды, ›±мды аралас ›абаттардан т±рады. Ал жо“ар“ы бйлігі ›±мды жЩне сазды жыныстардан т±рады. °сынылатын ›алыЈды“ы 150 м.

Альб тілігі жобалан“ан алаЈда Їш ярусша“а бйлінеді. Тйменгі альб ярусы негізінен сазды ›±м аралас, алевролитті, мергельді, Щктасты болып келеді. ОртаЈ“ы альб саздан ›±мнан аралас алевролиттерден жЩне ›±мда›тардан т±рады. Сол сия›ты жо“ар“ы альб шйгінділері саз жЩне ›±м аралас жыныстардан т±рады. Жобалан“ан ›алыЈды› 650 м.

Сенамон ярусы екі бйліктен т±рады негізінен саздан сирек ›абатты мергельдерден жЩне ›±мда›тардан т±рады. Ал жо“ар“ы бйлігі негізінен ›±мда›тан жыныстарынан тЇзелген ›±мда›тан жыныстарынан тЇзелген. Жобалан“ан ›алыЈды“ы 80-нен 100 м аралы“ында.

Боранкйл кен орнында туран ярусына ›атысты тіліктіЈ бір бйлігінде алевролиттер жЩне ›±мда› жыныстар ашылды. Коньяк ярусыныЈ шйгінділері де осы“ан ±›сас бол“анды›тан б±ларды біз біріктіріп араластырды›. Туран – коньяк шйгіндісініЈ жобалан“ан ›алыЈды“ы 50 м.

Сантон шйгіндісі негізінен мергельдерден жЩне таза а› бордан т±рады. ТіліктіЈ ортаЈ“ы бйлігінде мергельдермен бор араласып орналас›ан. Сантон ›алыЈды“ы 60 м деп жобаланады.

Кампон тілігі негізінен ›±мнан жЩне мергельдерден т±рады. ТіліктіЈ жо“ар“ы бйлігінде бор тек сирек ›абаттарда “ана кездеседі. Жобалан“ан ›алыЈды› 50-100 м.

Мастрих ярусы екі бйліктен т±рады. Жо“ар“ы жЩне тйменгі бйліктен. Тйменгі бйлік мергельдерден жЩне а› бордан т±рады. Ал жо“ар“ы білігі негізінен сирек ›±рамды бор мен мергельдерден т±рады. Ярус ›алыЈды“ы 180-800 м аралы“ында ауыт›иды.

Палеоген шйгінділері негізінен бір ›±рамды шйгін жасылтым – ›оЈыр саздарда т±рады. ПалеогенніЈ тйменгі бйлігінде а› Щк тастар сазды мергельдер, ›оЈыр жасылтым ты“ыз. љ±рамдарында йсімдік жан-жануарлар ›алды›тар бар. Саздар ›оЈыр жасылтым ж±›а тЇсті ›абатты карбонатты ›±рамында перит аралас Палеоген ›алыЈды“ы болжам бойынша 450 м.

Шйгінді негізінен саздардан т±рады. Саздары ›оЈыр-ашы› ›оЈыр, жасылтым серпімді, майлы болып келеді. љол“а ±ста“анда Щйнек сыны›тары бар сия›ты жобалан“ан тереЈдігі 25 м.

Тасым алаЈыныЈ тектоникалы› ›±рылымы ОЈтЇстік Ембі шо›ысында орналас›ан. ОЈтЇстік Ембі шо›ысы Каспий маЈы ойпатыныЈ оЈтЇстік шы“ысында орналас›ан. Б±л маЈайда пайда болуы жЩне жетілуі тектоникалы› ›оз“алыстардыЈ Щсерінен пайда болып отыр.

Тасым алаЈыныЈ ›±рылымы V горизонттан аны›тал“ан. АлаЈ бірдей биіктікті екі бйліктен т±рады 300 м. Орталы› контурлары изогипстелген 3400 м 12,5Ч3,5 км. Бракантикминальды амплитудасы ОЈтЇстік жЩне солтЇстік ›анат›а созыл“ан. Осы шо›ыныЈ оЈ жа“ын ОЈтЇстік Тасым деп атады. љоршал“ан изогипске оныЈ йлшемі минус 450 м 2,7Ч2,1 км ›±рылып изометриялы› формада беріледі.
1.5 М±най – газдылы“ы жЩне оныЈ болаша“ы

Тасым алаЈы жо“арыда айтыл“андай ОЈтЇстік Ембі шо›ысында орналас›ан. Жобаланып отыр“ан алаЈ ОЈтЇстік шы“ыс ойпатында арналас›анды›тан алаЈ астына Їлкен м±най-газ ›оры жинал“ан. Б±“ан дЩлел кйршілес Боранкйл љисымбай кен орындарынан алын“ан нЩтижелер.

Тйменгі бор, юра терин шйгінділерініЈ Тасым алаЈында ›алыптасуы осы тектоникалы› бйлікте, м±най газдыЈ Їлкен ›оры бар екенін білеміз. ОсыныЈ бЩрі жобаланып отыр“ан алаЈныЈ Їлкен болаша“ы бар екенін дЩлелдейді.

Геологиялы› мЩліметтеріне сЇйенсек кйршілес орналас›ан аудандарда жобаланып отыр“ан алаЈныЈ м±най-газыныЈ жасы триас шамалас. Мысалы: жобаланып отыр“ан алаЈнан 45 км орналас›ан. љисымбай кен-орнында Волонжы шйгінділерінде тЩуліктік дебиті 63 м³ (№1 ±Ј“ыма) жЩне 90 м² (№17 ±Ј“ыма) м±най алын“ан.

љисымбай алаЈында Юра шйгінділерінде екі м±наймен газ“а ›аны››ан жыныстар, ал Боранкйл алаЈында жеті йнімді ›абат ашыл“ан.

Тасым алаЈын геофизикалы› зерттеулер нЩтижесінде Юра шйгіндісінде кйп ›абатты м±най ›ара бор деп кЇтілуде. Триас шйгіндісініЈ ЇстіЈгі бйлігінде Тасым маЈында геологиялы› жа“ымды болжамдар жасалынуда.

Ескертілетін бір жай Триас шйгінділерінде м±най мен газдыЈ йндірістік ›оры ОЈтЇстік МаЈ“ышла› кен орындарында кйпшілігінде алын“ан. Б±“ан дЩлел љолты› кен орнында Триас шйгінділерінен йте Їлкен йндірістік дебит алын“ан. Осы“ан орай геологтардыЈ ойынша Тасым алаЈынан Їлкен ›орлы м±най газ іздеу орынды.
1.6 Сулылы“ы

Гидрогеологиялы› жа“ынан ›ара“анда жобаланып отыр“ан Тасым алаЈы Каспий маЈы ойпатыныЈ Їлкен артезелин, кйне сулар жЩне аралы› сулар кешені бай›алады. љарастырылып отыр“ан ауданныЈ су ›оры жер астымен Шы“ыстан батыс›а ›арай Каспий теЈізіне созылып жатыр. Б±л кешенде кйп ›абатты су“а ›аны››ан тау жыныстары жиі кездеседі. Т±з асты шйгінділерініЈ гидрогеологиялы› мінездемесі кйршілес Боранкйл, љолты›, Николаевская алаЈдарыныЈ гидрологиялы› нЩтижесін ›олданамыз.

Литология – фациялды талдау нЩтижесінде біз мезазой тілігініЈ ерекшелігін бай›ап отырмыз. Б±л алаЈда б±дан бас›а да альб, сенамон, тйменгі бор, юра жЩне триас сулы ›абаттары бар.

Альб сенамон сулы кешені кен осы кЇні б±л ›абаттары кйптеген кйршілес алаЈдар ашып отыр. Сулар альб – сенамон шйгінділерімен жасты ›±мдар мен ›±мда›тармен аралас. Альб – сенамон шйгінділеріндегі сулы кешен Їлкен ›ысымды жЩне т±зды болып келеді.

ТереЈдеген сайын олардыЈ минералды“ы да йседі. ОлардыЈ химиялы› ›±рамына ›араса› хлор натрийлі хлорда“ы иондардыЈ мйлшері 98-90% ал натрийда“ы иондардыЈ мйлшері 78-80%.

Б±р“ылауда ›олданылатын техникалы› судыЈ орташа дебиті 50-800 м³/са“.

Тйменгі бор сулы кешені ›±мдар мен ›±мда›тар арасында орналасты. Неоком шйгіндісінде о›шауланып ›ал“ан сулар жо›, сонды›тан олар бас›а шйгінділермен аралас. Аптнеком сулары негізінен хлор кальций сульфидсіз жЩне аз сульфидтелген. СудыЈ минералды“ы 160 г/л.

Юра тілігініЈ сулы кешенділері кйршілес алаЈдарда“ы тереЈ ±Ј“ымалармен, сазбен карбонаттармен араласып жатыр. љысымдары йте жо“ары т±зды хлор кальций. Триас шйгінділеріндегі сулы кешен кйршілес Боранкйл, љолты›, Николаев алаЈдарында“ы тереЈ ±Ј“ымалармен ашылды. Триас шйгінділеріндегі сулар Щдеттегідей Їлкен ›ысымды, біра› олардыЈ жыныстарыныЈ сулы“ы йте кйп емес.

ШдеттедебиттіЈ суы 100-120 л/са“ арасында ауыт›иды. Химиялы› ›±рамы Щдетте концентрациялы т±зды болып келеді. Минералды“ы 190-210 г/л. Осы сулардыЈ метаморфазды› дЩрежесі 0,80-0,86 шамасында ауыт›иды. љабат суыныЈ ›±рамын ›±райтын негізгі компонент болып табылады.
1.7 °Ј“ыманы ›азу кезінде кездесуі мЇмкін ›иынды› айма›тары

Жобалан“ан алаЈныЈ ±Ј“ымасын ›азу кезінде жат›ан кйршілес ±Ј“ымалардыЈ мЩліметтеріне сЇйеніп болжаймыз.

Шр тЇрлі мЇмкін апаттардыЈ мысалы м±най газ бЇліну жуу с±йы“ыныЈ ж±тылуы, ›±бырыныЈ ±сталынып ›алынып алдын алу Їшін б±р“ылау ж±мыстарын міндетті тЇрде сапалы жуу с±йы›тарымен жЇргізілуімен тиіс.

Тасым алаЈында б±р“ылау ж±мыстарын жЇргізу Їшін жуу с±йы›тарын тймендегідей параметрлерімен жЇргіземіз.

1. 0,1800 м аралы“ында ЩртЇрлі бЇліну болуы мЇмкін бол“анды›тан біз жуу с±йы“ыныЈ ты“ызды“ын 1800-1230 кг/м³ т±т›ырлы“ын 60-50 сек, сЇзілу кйрсеткішін 10-12 см³ 20 мин ішінде ›абы› ›алыЈды“ы 1,2 мм деп аламыз. КЇтілетін ›абат ›ысымы 19,8 МПа.

2. 1800-3500 м аралы“ында м±най газ бЇлінуі ±Ј“ыма – о›паныЈ таралуы, б±р“ылау ›±бырларыныЈ ±сталынып ›алу ›ауіпі бар. МЇмкін ›абат ›ысымы 40 МПа жуу с±йы“ыныЈ тймендегідей параметрлері ›олданылады: жуу с±йы“ыныЈ ты“ызды“ы 1900-2240 кг/м³ т±т›ырлы“ы 60-80 сек, сЇзілу кйрсеткіші 8-10 см³ 30 минут ішінде ›абырша› ›алыЈды“ы 2 мм.

Жуу с±йы“ыныЈ ты“ызды“ы фонтан ат›ылануына болжайтын геологтардыЈ н±с›ауы бойынша тйменгі формула бойынша ескерту керек.

(1)

м±нда“ы: S – жуу с±йы“ыныЈ ты“ызды“ы;

P_к – ›абат ›ысымы;

Z – ›аралып отыр“ан ›абат тереЈдігі;

α - ›абат ›ысымынан гидростатикалы› ›ысымыныЈ асу коэффициенті. Ол тереЈдікке байланысты алынады.

Сазды ›оспаны йЈдеу Їшін: КССБ, м±най, графит, конценатриі содан сульфанат. КМЦ-800, хлорамин МАС-800 реогенттер ›олданылады.