«Химиялық элементтердің валенттілігі » Мәселені талқылау бйынша қорытынды жасау: - Қосылыс түзгенде атомдар басқа атомдардың, өзіне тәң, белгілі бір санын ғана қосып алады. Бұл қабілет “валенттілік” деп аталады. Валенттілік сөзі латын сөзі valentia –күш деген мағынасын білдіреді
Валенттілік – химиялық элемент атомының басқа химиялық элемент атомдарының белгілі бір санын қосып алу қабілеті. - Валенттілік – химиялық элемент атомының басқа химиялық элемент атомдарының белгілі бір санын қосып алу қабілеті.
- Валенттік химиялық элементтің таңбасының үстінгі жағына рим сандарымен жазылады.
- I I I II I III I IV
- HCl H2O H3N H4C
- Сутек атомының валентігі I, ал оттек атомының валенттігі II тең
- “Валенттілік” терминін
- Э.Франкленд 1853 ж. енгізген
- Тұрақты валентті элементтер
- I валетті элементтер: H, Li, Na, К, Rb, Cs, F, Ag
- IІ валетті элементтер: О, Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Zn, Cd
- IІІ валетті элементтер: B, Al
- Валенттілігі өзгермейтін элементтердің валенттігін тұрақты, ал валенттілігі өзгеретін элементтердің валенттігін айнымалы деп аталынады.
Айнымалы валентті элементтер - I және ІІ валетті : Cu, Hg. Мысалы: Cu2О, CuО
- IІ және ІІІ валетті : Fe, Co, Ni. Мысалы: FeО, Fe2О3
- IІ және IV валетті: Sn, Pb, C. Мысалы: СО, СО2
- IІІ және V валетті : P, As. Мысалы: Р2О3, Р2О5
- II, IV және VІ валетті : S. Мысалы: Н2S, SО2, SО3
- II, III және VІ валетті : Cr. Мысалы: CrО, Cr2О3, CrО3
- II, IV, VI және VII валетті : Mn.Мысалы: MnО, MnО2, MnО3, Mn2О7
- I, III, V және VII валетті : Cl, Br, I. Мысалы: Cl2О, Cl2О3, Cl2О5, Cl2О7
-
Элементтің валенттілігін анықтау алгоритмі - 1. Қосылыстың формуласын жазыңдар H2S, Cu2O
- 2. Валенттігі белгілі элементтің валенттігін белгілеңдер
- I II H2S Cu2O
- 3.Валенттігі белгілі элементтің валенттігін оның атомының санына көбейтіңдер (Ix2=2),(IIx1=2)
- 2 2 I II H2S Cu2O
- 4.Алынған санды валентігі белгісіз элементің атомдарының санына бөліңдер. Алынған жауап ізделінген валенттік болып табылады (2:1=II),(2:2=I)
- I 2 II I 2 II H2 S Cu2O
-
- 1. Элементтердің символдарын жазу
| | - 2. Элементтердің валенттілігін жазу
| | | | | - 4.Анықталған ЕКО санын элементтердің валенттілігіне бөліп элементтердің атомдарының қатынасын анықтау. Қатынасын білдіретін сандар элементтердің индекстері болып табылады
| - 10 : V = 2, 10 : II = 5;
- P : О = 2 : 5
| - 5. Элемент символдарының қасына индекстерін жазу
| | Қосылыстардың формулуларын құрастырыңдар Жауаптары - 1нұсқа:
- CaCl2 PCl3 N2O5 Cr2O3 Cl2O7
- 2-нұсқа:
- СrO3 BaCl2 AlH3 Mn2O7 P2O3
- 1 нұсқа:
- SiH4, CrO3, H2S, CO2, CO, SO3
- 2. нұсқа:
- HBr, Cl2O5, Cl2O7, РН3, K2O, Al2O3
Жауаптары - IV I VI II I II IV II II II VI II
- 1 нұсқа: SiH4, CrO3, H2S, CO2, CO, SO3
- I I V II VII II III I I II III II
- 2 нұсқа: HBr, Cl2O5, Cl2O7, РН3, K2O, Al2O3
- 1. Оқушылармен сұрақ-жауап жүргізу:
- Біз сабақ барысында қандай мәселені шештік?
- Қандай қорытындыға келдік?
- Валенттілік ұғымына анықтама беріңдер.
- Сутек атомының валенттілігі неге тең? Оттегінің валенттілігі?
- 2. Оқушылардың білімін бағалау.
Достарыңызбен бөлісу: |
